p.6
EDDA.
ISLANDORUM
AN. CHR. M. CC. XV
ISLANDICE. CONSCRIPTA
PER
SNORRONEM. STURLAE
ISLANDIAE. NOMOPHYLACEM
NUNC. PRIMUM
ISLANDICE. DANICE. ET. LATINE
EX. ANTIQVIS. CODICIBUS. M. SS.
BIBLIOTHECAE. REGIS. ET. ALIORUM
IN. LUCEM. PRODIT
OPERA. ET. STUDIO
PETRI. JOHANNIS. RESENII
I. V. D
JURIS. AC. ETHICES. PROFESSORIS. PUBL.
ET. CONSULIS. HAVNIENSIS
FRIDRRICI. III
REGUM. PRINCIPUM. SAPIENTUM
SUMMI. OPTIMI. MAXIMI
GLORIOSO. NOMINI. MEMORIAE. IMMORTALI
D. D. D.
HAVNIAE
TYPIS. HENRICI. GÖDIANI. REG. ET. ACAD.
TYPOGR. M. DC. LX. V

p.8
FRIDERICO. III
OMNES. OMNIUM. INTER. SE. MAXIMORUM. REGUM,
GLORIAS. SUPERGRESSO
PIETATE. QVAM. MOLE. AUT. CULTU. AUGUSTIOREM
ARAM. PONUNT. IMMOLANT. CORDA
INCOLAE. HAVNIENSES
QVI. OMNES. ET. SINGULI
VOCE. PUBLICA. ET. UNISONA
TESTANTUR. ITA. ET. PROFITENTUR
VENERABUNDI
CAL. JAN. AN. CHR. M. DC. LXV
O. NOS. INTER. INFELICIA. FELICES
GRASSANTE. NON. ITA. PRIDEM
EHEV. BELLO
FRIDERICUS. III
MAGNUS. ILLE. PATER. PATRIAE
BELLI. DECUS. PACIS. PRAESIDIUM:
PRAESTO. FUIT
PLENUM. SPEI. NOMEN
CONTINET. SECURITATIS. MUNIMENTUM
DANIAE. NORVEGIAE. MARISQVE. BALTICI
DOMINUS. DOMITOR. DOMINATOR
REX. AMATUS. DANIS. QVANTUM. AMABITUR. NULLUS
PROBUS. IMPERATOR. ET. VERE. PROBUS
QVI
QVADRAGINTA ANNORUM. VIR
SEPTENTRIONALE. CEPIT. IMPERIUM
ET. PER. ANNOS. JAM. SEDECIM
AUSPICIIS. ARMIS. ET. LEGIBUS
FELICITER. ADMINISTRAVIT
ORBEMQVE. DANICUM. MERITIS
ET. URBEM. HAVNIENSEM. MIRACULIS
SE. IPSO. MAJOR. IMPLEVIT
SUA. FELICITATE. FORTUNAVIT. AMORE. BEAVIT.
QVEM
TAM. PROBIS. CHARUM. PRAEDICANT. OMNES
QVAM. IMPROBIS. METUENDUM
INTERIM. TAMEN. MALUIT. MORTALES
RUBORE. POTIUS. SUFFUNDI. QVAM. SANGVINE

p.9
ATQVE. ILLUC. CURRERE. LACHRYMAS. JUSSIT.
QVA. CRUOR. ITURUS. ERAT
ULTIONEM. ONERI. GRATIAM. IN. QVAESTU. HABENS
SINGULARE. POSTERIS. EXEMPLUM
ET. CHARITATIS. ET. FORTITUDINIS
O. UTINAM. NUNC. BELLUM
NON. GRASSARETUR. AMPLIUS
QVAM. OPTIME. TAMEN. NOBIS. JAM. EST
QVOD. HIC. TALEM. TANDEM. HABEAMUS
MONARCHAM
QVALEM
HOMINIBUS. DEUS. DEDIT
HUMANITAS. CORONAVIT
IN. REGIO. HONORE
REGIA. ILLI. NON. DEFUIT. VIRTUS
UNDE. GENS. DANICA
HONOREM. HONORI. CONTULIT
AD. SUMMOS. ENIM. HONORES. ASCENDEBAT. TUNC
CELSISSIMA. FAMILIA. OLDENBURGICA
QVAE
IN. DANIA. DEBEBAT. EXTOLLI
AD. APICES. MONARCHARUM. LAUREAS. ET. CORONAS
FACTUM. BENE
ERINT. SUB. TANTO. SUBDITI. REGIMINE
SINE. METU. SINE. MOTU
VOTA. QVOTIDIE. FIUNT. BENEFICIO. STAT. FIDES
O. DIU. IMPERIUM. HOC. FORTUNET. DEUS
SOSPITET. DOMUM
DIUQVE. MORTALES. VOTIS. ALLIGET
FAMILIAE OLDENBURGICAE
DEO. DEFENDENTE
MANSIT. INPERIUM. DANICUM
ANNIS CC. XV
MANEBITQVE. PERPETUUM
AD. PERENNEM. SUBDITORUM. FELICITATEM
AETERNAM. FAMILIAE. GLORIAM.
IMMORTALEM. NOMINIS. FRIDERICI. TERTII
PRIMI. DANIAE. MONARCHAE
MEMORIAM

p.10
FRIDERICO III
OMNIUM MAGNORUM
DANIAE ET NORVEGIAE
REGUM MAXIMO
PARENTI PUBLICO
JUSTO FORTI PIO POTENTI FELICI
INVICTO AUGUSTO
D.
NUMINI MAJESTATIQVE EJUS SEMPER DEVOTISSIMUS
PETRUS RESENIUS
Viri sapientes Ethicam, antiquissimam
disciplinam (natam atque ortam apud Ethnicos
partim ex naturalibus notitiis, partim ex reliquiis
doctrinae a primis Patribus in Ecclesia acceptae)
qvantum potuerunt excolere atque illustrare
olim studuerunt, idque pluribus ac diver-
sis viis ac rationibus docendi. Quatuor enim rationes
docendi Ethicam veteribus scriptoribus Ethicis fuere usitatae;
qvarum prima et antiquissima est gnwmikh-GR, altera paradeigmatike-GR,
tertia apodeiktikh-GR, et qvarta carakthristikh-GR.
Tuopux (0: sententiosa) ratio docendi Ethicam, quae alias voca-
tur vopinn (9: legalis), est quae nuda praecepta, et nudas sententias,
vel regulas proponit sine causis atque demonstrationibus. Cur
vero veteres gnomis (o: brevibus sententiis) prolixam doctrinum
incluserint, rationes sunt hae sequentes. Primo qvod, quae doctri
nae brevi dicto comprehenduntur, facilius arripiantur, et ad sui
considerationem homines pertrahant: Tum etiam quod decu-
et gratia lisdem comitetur, addentibus orationi gravitat: m. um
in loco et verecunde intexuntur; ut Fabi? lib. 8. venustissime
docet. Tertio, ut Adolescentes nm suuvNas nos yam (quae
com: nune malum juventutis est) ad sermom te mperantiam et
pa: simoniam invitarent, cum animadverterint sapientissimos et
el quentissimos qvo;q5, quae dicenda furent, pauci- ve bisel- qui
et pronm re consvevisse. Sic hemistichium He siodi elt; whep
piov nuvzos (O: dimidium plus toto): Id tribus hisce verbis o viia
a com-

p.11
complectitur, quae Plato tum in Gorgia, tum in politicorum li-
bris decem tanta verborum vi et copia conatur ostendere;
scilicet be/ltion-GR dhladh!-GR ei)_nai-GR to!-GR a)dikei_sqai-GR out-GR a)dikei_n-GR (sc. satius esse in-
juriam pati, quam injuriam inferre): ut scribit Plutarchus in
comm. qomodo audiendi sunt potae. Tantam n.rem tantilla com-
plectitur sententia oneon quiov aurros. Quarto, quod gignant ar-
gumenta sive confirmationes et refutationes in omnibus caussis:
Nam major in syllogismo plerumque est aliquva communis senten-
tia. Hinc tanta apud veteres gnomologicae hujus Philoso-
phiae admiratio et commendatio fuit, ut ex his fapientiae nomen,
cum alii, tum praesertim septem Graeci sapientes, (quorum nonnul-
los Reges fuisse aliqui docent) obtinuerint. Primi n. qui do-
ctrine nomine apud Graecos clari erant opoo (o: sapientes) nomi-
nabantur. Id vero nomen cum Pythagorae et aliis nimis arrogans
et superbum videretur, pro orque (o sapientibus) dixeotqs-GR (sc. stu-
diosos ac amatores supientiae) se nuncuparunt, ui ca copiosius persequi-
tur Laertius in vita Philosoph.
Tales hbelli apud Hebraeos sunt: Salomonis Proverbia, et ejus-
dem Eccle siastes, nim v- Pirke Aboth, sen tentiae morales Ben
Syrae, 50 Sententiae Hebraeorum, Libellus ex officina Veneta
cum Philebraeis communicatus, Libellus Hebraeus dictus Canti-
cus argenteus, in lucem prolatus aJo. Reuchlino Icto. Hanc con-
svetudinem constanter etium retinuerunt veteres seniores Hebraei-
omnes, in quorum commentariis plurima argute et sapienter,
sed breviter dicta reperiuntur. Sic in Arba Turini lib. 3. multae
sunt sententiae de laude conjugii. In aliis quoque libris aliae reperi-
untur vulgo etiam jactatae sententiae..
Quod olim in sententioso dicendi genere excelluerint Arabes,
inter caetera ostendunt libri Arabum gnomologici, quos primus
Europae donavit Thomas Erpenius: Unde discimus Pythagori-
cum illud, ignem gladio non fodiendum esse, ut multas
alias Scholae Pythagoricae sententias, venisse ab Oriente.
Graeci similes libelli sunt, Salomonis sapientia, et Syracidis sen-
KKK
tentiae..
Eam docendi brevem et succinctam rationem a Prophetis et
veteris primaevae Ecclesiae Doctoribus acceptam Patres deinde et
KKK
Theologi Graeci secuti sunt, In hoc genere orationis scriptae sunt
Maximi Epilcopi, (seu confessoris, seu quicunque tandem fuerit) de
sharitats 4 Centuriae, Thalassii Oaesaronsis Episcopi hecatondes
sen-

p.12
sententiarum quatuor, Marci Eremitae de lege spirituali ne9a-GR
seu Unodjuou, Nili Episcopi mmeguteris seu REU, Carpathii m-
exxnnEQuae-GR, Nazianzeni liber carminum, Basilii Magni
moralium summarum libellus, Sententiae paraeneticae Agapeti, Basi-
lii Imperatoris paraeneses, Onosandri libellus delmperatorisoffis io.
Apud Ethnicos non pauciores hujusmodi libellos invenietis,
quibus brevibus dictis doctrinam de moribus proponunt; Tales
sunt lsucratis megivigeis ad Demonicum, duo libelli Isocratis ad
Nicoclem de Regis et subditorum officio, Ceedinar Chironis (quo-
rum Hesiodus autor creditus fuit, antequam Aristophanes Gram-
maticus doceret non esse, ut Fabius retulit), Epicteti Enchiridi-
on, Xysti et Theoctisti gnomae, Senariorum libellus, upPixaX u-
peid eis (o: sententiosae observationes) Magni Logothetae, Theo-
dori Metochitae, Sententiae Demophili, Democratis, et Secundi.
Sic multi alii commemorari possunt Auctores, qui seu universam
de virtutibus et vitiis doctrinam brevibus quibusdam regulis tra-
diderunt; seu etiam brevi lbello unum aliquem locum quem-
cunque etiam exposuerunt: quales sunt Gemistius de virtutibus,
nec non Aeneas Platonicus, Athenagoras et Xenocrates qui de
animae immortalitate libellos scripserunt.
Notandum heic est, quod magna pars eorum qui Cnotixaes (2: mo-
rales sententias) scripserunt, sive Poetae, sive Philosophi et inter
hos Pythagoraei, axsheoiar non observarint: Sequens n. CoorVxn
non pertinet ad praecedentem. Sic Coevoixas suas scripserunt He-
siodus et Phocylides. Et sane non sollm antiquorum Caroina
in moralibus duo sSior non servavere, veruum etiam alia de quibus-
cunque rebus praecepta. Ita Epistola Horatii ad Pisones de art. Poe-
ti. Perpetuum ordinem seriemque nullam habet, sed ab uno prae-
cepto ad aliud transilit, quamvis nulla sit materiae affinitas ad sen-
sum connectendum.
Ex Poctis sententias scripserunt Hesiodus et Theognis, nec nont
Rhianus, Evenus, et alii similes.,
Sunt etiam nonnullorum scripta senrentiis moralibus plena, quae
injuria temporis deperdita desideramus, qualia sunt: Septem sapi-
entum Graecorum (sc: Solonis Salminii, Chilonis Lacedaemonii,
Thaletis Milesij, Pittaci Mittylenaei, Periandri, Biantis Corinthii,
etCleobuli) Anacharsis, item Scythae Minermi Smyrnaei, Xeno-
phanis Colophonii, Naumachii Tyrtaei Atheniensis aliorumq;
complurium. Hi omnes Gnomas, hypothecas, elegias et Leges
versibus comprehensas scripsisse leguntur apud Laertium et Svi-
a a I dam,

p.13
dam, quas etlam veneranda ac sapiens vetustas tanti feeisse legitur
ut eas publice recitari et a pueris in publicis celebritatibus legi
praeceperit, teste Athen. lib. 14. Deipn. Doctrinam quoque de mori-
bus, brevibus sententiis et versibus inclusam, proponere conati
sunt Pythaeus, Pythagoras et Phocylides: Imo ut paueis me ab-
solvam, omnes Philosophi, Historici, Poetae et Oratores, tam Grae-
ci quam Latini, longioribus narrationibus bre ves aliquas rotundas
et sapientes sententias, tanqvam oracula et summas doctrinae, at-
texerunt.
Prophetae quoque et Apostoli, etiam Christus ipse (fons omnis
sapientiae in coelo et in terra) hanc docendi consvetudinem ut uti-
lem et bonam non sunt aspernati. Et sane non solum Prophetae
(ut patet ex lib. 1. Sam. cap. 24 .v. 14.); Verum etiam Christus
plurimas sententias ex medio vulgi sermone, aut ex sapientum
praeceptis desumpsit, et multa a rebus humanis ad divinas transtu-
lit; quae quoque sententiae contendunt cum dictis non modo He-
braeorum, verum etiam cum dictis Graecorum et Romanorum.
Dictum 1. Sam. 24 .v. 14. ita se Latine habet: utait sententia
veteris illius, a malis procedit malum: Haec sententia convenit
cum Graeco adagio: xuxem-GR uemsetet-GR sc. malum corvus ma-
lus edidit ovum.:
Sic haec dicta Novi Testamenti cum dictis Graecorum et RO-
manorum optime conveniunt. Luc. 12 .v. 19. Comede, bibe, exul-
ta. Epicurus: Ede, bibe, lude post mortem nulla voluptas. Ari-
anus lib. I. exp. Alexandri: eoo e, 26 mive, x91] mge o: comede, bi-
be, lude. Emanuel fol. 30. 6.
m);;uns iow m
tun3 n1 9 nn: bid, I
or Quod dicunt homines voluptuosi: Ede et bibe: nam cras eri-
mus mortui. Sepulchro Sardanapali Assyriorum Regis ita in-
scriptum erat Assyriorum literis:
SAPAANAIIAAOX
ANAKYNAAPAHOT IIAIE
TAPXONTEKAI ATXIAAHN
EAEIMEN HMEPH MIH
EXOIE IIINE OXETE
OX TATE AAAA OYAE TOTTON
EXIN AE5IA
8AR:

p.14
SARDANAPALUS ANAKYNDARAXIF.
TARSUM ET ANCHIALEM
UNO CONSTITUIT DIE
EDE BIBE LUDE j
NAMCOETERANEHUJUS OVIDEM FACIO
(o: Ne digitorum quidem crepitatione sunt digna. Insistit n.
monumentoStatua, manibus supra caput tensis, velut concrepan-
tibus digitis. Hic Sardanapulus luxu et deliciis suum amisit Reg-
num: Filius erat Anacyndaraxi Regis Nini Persicae regionis, mol-
liter effoeminateque se ornans, nec domesticis conspicuus, nisi Eu-
nuchis et puellis: incenso a. palatio in intimis aedium partibus de-
prehensus periit. Praedictam quoque inscriptionem Anchiale ha-
buit, quae civitas Tarso adjacet, hodieque Zephyrion appellatur
ut legitur apud And. Schottum inter Proverbia e Bibl. Vaticana petita,
Cent. 3. adag. 91.) j
Matth. cap. 7. Quaerite et invenietis. Sophocles, nvcreiuo-GR
cAuiv o quicquid quaeritur reperire spes est.
Sic illud, quod duobus. locis N. Testamenti occurrit; Multi
vocati, pauci electi, est Pro verbium Graecorum petitum exTheo-
doreto:
nionoueauae-GR, AgoPoupo-GR
o: Multi Thyxrsigeri, pauci quos Evius asflat.
Hoc proverbioGraecorum, ex vana religione veniente, explicat
Theodoretus dictum scripturae: multi vocati, pauci electi.
Verba Christi sunt: Habenti dabitur. Verba Martialis sunt:
Dantur opes nullis nunc nisi divitibus.
Matth. cap. 7. Deus Solem suum oriri facit super bonos et ma-
Ios: Theognidis versus est:
Xenum-GR duipiuv ng muyxdxt; cue diduo:
of Opes quidem Deus et prorsus malo viro dat.
Idem: Honvis dixgnvion qes-GR didos dlud e1w ARev EoAov-GR.
9: Multis inutilibus viris Deus dat opulentiam bonam. Sene-
aa; Et sceleratis sol oritur.
Matth .c. 20. Ex abundantia cordis os loquitur. Menander-
898 xaeeaelug et ys woeidemu
o: Humani ingenii indicium facit oratio. Et Aristides:
Oetret xY My-GR
9: Quale ingenium, talis est oratio.
Matth. cap. 10. Nihil est opertum qvod non revelabitur, et oc-
gultum quod nonscietur. Sophocles:
a 23 H lnuv-

p.15
nu 6 puxgo nuvaeio nio-, 8et T danae, 9 humana
songis cuncta curriculis dies occulta pandit. Et Menander:
oycissideia-GR proaea et; d in lucem rempus veritatem
protrahit.
Matth .c. 7. Quid vides festucam in oculis fratris tui et trabem
in oculo tuo non vides. Menander:
dei in abr nunvruin-GR. vris dynporvet-
8daeeqi. l
5: quicunque faedum admittit aliquid Pamphile, non videt hoc
ipse, at alius si faxit videt.
Idem; dnmiles lro, eis-GR ixqerin opgsi,
ciuro a dpp olles 8 javdono
0: Nempe omnes aliis raro consilium damus,
A ipsi nostra errata non advertimus.
Eatinum illud vetus; Sed non videmus manticae, quod in ter-
go est. Cicero: stultitiae proprium est, aliorum vitia cernere, obli-
visci suorum. Horatius: I
Cum tua pervideas oculis mala lippus inunctis,
Cur in amicorum vitiis tam cernis acutum,
Quam aut Aquila, aut serpens Epidaurius? Ignoti autoris;
ambreson-GR dubgum Booxue
xon cAeudpenels, qui Isov me-ls.
Alienum vitium, quae tua est malignitas, acute cernis, at tuum
praetervides.
Matth .c. 12. Omne Regnum divisum contra se desolabitur, et
omnis civitas vel domus divisa contra se non stabit. Cicero: Quae
domus tam stabilis, quae tam firma civitas est, quae non odiis atq;
dissi diis funditus possit everti e Et Sophocles:
ojyus y) dg perdor ax env xoendv
Aum nheis O7oi, Ae civstuS, Cixus Tinow
o: Non ulla major pestis impatientia est; haec et domos evertit
et claras diu prosternit urbes.
Difficulter ad salutem pervenire divites, sententia Christi est.
Unde non abit illud Platonis: Ayae-GR et et haepilus nque sv li-
vas caegrlus dldbvallou o fieri non potest, ut qui eximie sit bonus
idem eximie sit dives.
Benefacta corrumpi, si gloriae studio praecipue fiant, docet Chri-
ftus. Huic consonatlaus viri boni apud Aeschylum:
9 95 doxei deagns, m eloo etAen.
Namque optimus vir esse, non credi, cupit.

p.16
Et illud Cleontis:
Aeumpet ms osis el; ScEa ONemi.
2 llliberalis est, qui studet gloriae.
Praecipuum charitatis preaeceptum, quod ubique Christus inculcat,
Alexander Se verus Imperator iisdem prope verbis extulit: Quod
tibi non vis fieri, alteri ne feceris. Nam hoc Apophthegma ab Im-
peratore negative prolatum protulit Christus Matth. 7. vers, 12.
affirmative: Omnia quae volueritis ut faciant vobis homines, ita
et vos facietis eis. Ab hoc non discrepat illud Praetoris Edictum
quod summam habere aequitatem Ulpianus statuit: Qvod quis ju-
ris in alium statuerit, ut eodem ipse jure utatur. Tit. 2. lib. 2. D.
Adde l. cum haereditas. 59. D.de admin. tut .l. cum in eo. 44. D. de
pact. Imo huc etiam pertinet Lex Mosaica, sc: Decalogus, quam
Paulus Rom. 2. ver. i5. appellat opus legis in cordibus nostris
scriptum. Vide Erasin. Adag. Quod tibi non vis fieri etc. Hoc
apophthegma Anton. Faber in jurisp. Papin. princ. 4. confut.2. vocat
Legem naturalem, quae totius justitiae fundamentum est; quae sicut
prohibitoria est, ita et potentior quam affirmativa illa contraria:
Quod tibi vis fieri, alteri feceris. Hoc qvoque dictum tanto hono-
re dignatus fuit Severus Imperator, ut id in exercitu voce Praeco-
nis proclamari fecerit, teste Lampridio in Alexand. Jure etiam meri-
toque addi hoc potest tribus juris praeceptis, quae sunt: Honeste vi-
vere; alterum non laedere; suum cuique tribuere.
Arcana Dei Deo relinqvenda, rationemque captivandam esse do-
cet scriptura: idem docent Ethnici. Huc hoc Anaxandridae:
AmanTis Qpuo a5es 9et etsoënzp,
Kal cx lauly 2ev. O ad res divinas blenni sumus, nec scimus
hilum. Et illud Aristarchi:
Kaa 1, dv loo pv 2u Mgens, loov O ui,
toon, et epevry, er ios un Eidcvo,
IINEion of oroo Ae pn cPsHy
ss mum yavdons u: iu et ” Noe
dpteivor ?et, et Naycv etepoepun.
(De rebus istis par loqvi, vel non loqvi; par jus et ignoran-
nris et quaerentis est: Nec qui putantur sapere, plus horum vident
inerte vulgo: Si quis autem rectius loqvi videtur, plus habet solum
Ioqui). Quibus accedit illud Xenophontis: Res divinas super nos
esse manifestum est; debetur a. naturae excellentiori ac potentiori
veneratio; at quales sint Dij, tam difficile est repertu, quam scru-
tatu nefas. Nam neque Dominorum naturam, aut actus famulis esse
cog-

p.17
cognitos oportet, quibus obsequii gloria relicta est, Ad hunc Xe-
nophontis locum videtur respexisse Nazianaeenus, cuum agens de
Christo dixit: servorum non est disputare de Natalibus Domini.
In Psalmh Davidicis saeepe praecipitur ut Judex recte judicet si-
ne ulla personarum acceptione. Ita qvoque Phocylides: i
Hm dino vpen, unoe xolow is xcle enxe.
M? estus nevilu, didinos pun plve gre7my
Ho ob xoexs Andons, of etLo urtiaaeI Axdoes
: Omnibus justa tribue, neque judicium ad gratiam facias.
Ne abjicias pauperem, injuste nec judica personam.
Si enim tu male judicaveris, Deus te inde judicabit.
De mensura justa ita Phocylides:
Mee9 ipeim m dixoun. nnos et etm pbteo dimor
spop pun aepëi Eme?osEuION, X lov enxeu.
Mensuras tribue justas; modus namque in omnibus bonus est.
Libram ne pulses alteram, verum aequaliter trahe.
De mercede mercenarii ita Phocylides:
Mioois poxSiouili dids, noi. n S2ioe mvnet
9: Mercedem mercenario solve, neque asfslige pauperem 3 secun-
dum versum Hesiodi,
Mioios et cues etines elpnubuo. dpxio- is: H
Quem versum Pittheus, Avus maternus Thessei, Regis Atheni-
ensium, semper in ore habuit.
De Eleemosyna danda ita Phocylides:
TINmD xtor o xei9 nevnttus 1? Speov.
o: Divitias tenens, manum tuam egentibus porrige.
6et ev1 xe eos, Tliov ?Ls1 ?x?.
o: Quae tibi Deus dedit, de his egentibus praebeto. Idem pau-
(lo ante:
Hroxa et iu9 did pi clvgnop Endepiev tioms.
Ihnpdons oro xcig ieov pro enoPm bus
o: Mendico da statim neque cras redi, dicas,
Tuam manum implens misericordiam egenti exhibe.
De verbo Dei ita Phocylides, distingvens inter verbum homi-
num et verbum Dei;:
onov am Nyet duop) mpudgos 2si 1op
Sermo armatura est homini penetrantior ferro.
Et paulo post:
TE a fQomviuss avolas NYet div Aepigus
o: Coeterum sermo a Deo inspiratae sapientim est optinus.
Gen, 3.

p.18
Gen. 3. V. 19. In sudore vultus tui victum tuum tibi acquires.
Phocylides:
Egydoro poxu. a ib idliv Pidleons
o: Labora sudans, ut de propriis vivas.
Plutarchus: Apud Deum universa: humanae spatium vitae atq;
adeo praesens momentum nihil est; cum triginta anni in llius con-
spectu veluti crepusculum, ne dicam hora, sit matutina. Idem:
Deus uniuscujusque affectum ac naturam haud ignorat, ut pote qui
magis animae quam corporis scrutator existit.
Apud Graecos hoc adugium fertur: xnapnam a Scvogor pavsonum
2: ex fructu arborem judico. Apud Lucam cap. 6. idem fere legitur.
Apud Graecos Pittacus Philosophus consultorem suum ad pue-
ros turbine ludentes mittit, a quibus de ducenda uxore proverbio
doceatur, audiatque * ae onvlov.
Christus Matth. 1t. Puerorum citat paraemiam sic in foro luden-
tium; cecinimus vobis tibiis, et non saltastis. Cui simili-
mum est illud Theognidis;
i6 8et cet Car malet
KKK
a obvei, 8 umXWv
0; Non etenim cunctis placet vel Jupiter ipse, seu mittens plu-
viam, seu cohibens pluviam
Innumera id genus reperient, qvi sacros et profanos scriptores
cum cura legere volunt. Praeterea sententias Salomonis et Syra-
cidis non solum cum Hebraeis, veruum etiam cum Graecis senten-
tiis, quae apud Stobaeum et alibi extant, si quiuis diligenter contule-
rit, maximam observabit convenientiam.
Inter Latinos scriptores etiam reperiuntur, qvi in hoc doctrinae.
genere Graecis vix sunt inferiores, qui ex Graecorum vetustissimo- 1
rum fontibus pleraque de moribus scripta hauserunt: sicuti Graeci,
ac plerique Graecorum Theologorum suos de moribus commenta-
rios ab Hebraeis acceperunt. Talia sunt disticha Catonis, Publij
Mimographi Mimi lepidissimi, nec non aliorum.
Gnomologorum sive Gnomographorum duo sunt genera:
Quidam 9uas (o: sententias) scripserunt: sive docuerunt Ethi-
com per Gnomas, Tales fuere hactenus allegati feree omnes Gno-
mographi: Quidam vero non ipsi gnomas scripsere, sed Gnomas
ab aliis (tum Poetis, tum Oratoribus, tum Historicis et aliis) spar-
sim inter carmina, orationes et historias scriptas ex illorum scriptis
collegerunt, et in ordinem certum redegerunt atque digesserunt:
de quibus nunc dicendum est.
b Cum

p.19
Cum n. tantus sit usus Gnomarum, tanta necessitas, tantaque ati-
toritas, ut supra demonstravi, optimi et sapientissimi qvique senten-
tias Poetarum et aliorum Ethnicorum scriptorum, (qui sapientiae
nomine celebres fuerunt) magno studio collegerunt, conserv4-
runt, et ad omnem posteritatem propagaverunt. Inter qvos me-
rito primas obtinent Athenaeus, Plutarchus, Svidas, Phavorinus,
Diogenes Laertius, Michael Apostolius, Stobaeus (in Sententiis et
Eclogis), Clemens Alexandrinus, Antonius Melissa et Maximus:
ut et ex recentioribus, Augustinus Steuchus, Jacobus Hertelius,
Michael Neander, Simon Sulcerus, Joan: Camerarius, Andr: Schot-
tus, Hugo Grotius, Aug. Baccherius, Hen. Stephanus, Boentius Epo
item Jac. Dupertus qvi ex Homero yapas collegerunt, sicut Joan.
Paludanus item Bartholo. Magius ex Isocrate, idemMagiuse Demo-
sthene, Nic. Liburnius a Platone, Andr. Schoppius a Platone et
Aristotele, Val. Schonbornius ex Poetis Graecis et alii ex aliis,
Proverbiorum etiam volumen scripsit Aristoteles, teste Lacrtio de
vita Aristotelis, quod hodie non extat. In celeberrima illa Biblio-
theca Medicea Florentina reperiuntur adagia Graeca M sS. in Fo-
lio cum variis sententiis atque explicationibus Poetarum et Philo-
sophorum Graecorum ordine alphabetico scripta ab Arsenio Mo-
nembasco Archiepiscopo ad Leonem Pap. X. Ibidem custoditur,
collectio MS. in 4to proverbiorum Graecorum ex Salomone et
Syracide: Item proverbia et Sententiae variae Graecae MsS. in 4to.
Huc referri debent omnes Philologi, Gnomologi, Polyhistores,
thesauri et Bibliothecae opulentissimae et pretiosissimae, sc: Photii
et aliorum.
In Bibliotheca Medicea occurrunt etiam sententiae Monasticae,
ex variis poetis juxta ordinem alphabeticum dispositae, impressae Flo-
rentiae 1492 in 4to Greece literis quadratis. Hisce annumeramus
volumen illid amplum et varia eruditione refertum Graecorum
epigrammatum, nec non aeim etar-GR Hieronymi Megiseri.
Quemadmodum Stobaeus et alii ex Graecis scriptoribus college-
re sententias; Sic Gesnerus e Latinis Autoribus (quae Gesneri col-
lectanea non habemus), Mirandulus et Hen, Boort e Poctis Lati-
nis, Ad. Barlandus 8 Val. Rotmarus ex Virgilio, Pet. Lagnerus nec
non Gabr. Prateolus item Bart. Magius et Melc. Junius ex Cicero-
ne, Nic. Kragius ex Livio, Anonymus e Saxone Grammatico;
Adamus Henricus Petri e Marsilio Ficino, Erasmus et Hubertus
Scutaeputaeus a L. Annaeo Seneca Philosopho, Christoph. Ge-
orgi Dibvadius M. Annaei Senecae Tragoeediis, Fransc. Sweerti-
us?

p.20
tius a scriptis Lipsii et a primae notae Historiographis, Georg. Cas-
sander a Plauto, Mar. Haineccius e Terentio, Joac. Murmelliu
Catullo, Tibullo et Propertio, Lambertus Schenkelius e Phil.
Cominaeo, Frosardo et Lipsii tr. de constantia, ejusque libris Poli-
ticis, optime et diligenter collegerunt: Item ex Latinis et Graecis
Autoribus Dominicus Nanus Mirabellius, Bartholomaeus Aman-
tius, Abrahamus de Cardes, Franciscus Tortius, Joa. Hilnerus; et
posthosce Josephus Langius, Et, Sylvius Insulanus, Laurentius Be-
jerling, Wolfgang. Seberus, Josephus Albertatius, et Joan. Funge-
rus innumeras fere gnomas nobis communicarunt. Hisce adjungi
debet Erasmus Roterodamus, cujus adagia in erudito illo adagio-
rum volumine extant, in qvo etiam gnomas selectissimas quasq;
mdhibuit; cujus Epitomen, Erasmo ipso laudante et approbante,
scripsit Adrianus Barlandus. Post Erasmum adagiorum Centurias
octo collegit Adrian. Junius, proverbiorumque farraginem scripsit
Ulpius Cilseus. Post Erasmum qvoque adagiorum epitomen e Ju-
Gentio et aliis edidit VictorGiselinus. Tandem adagia qvinqva-
ginta e jure civili collegit et explanavit Gvilhelmus Gentius, pro-
Verbiaque Juristarum edidit Georgius Viviennus.
Gnomas veterum Hebraeorum conscripserunt varii, inter qvos
primarii sunt R. Mintae, R. Samuel Medinensis, R. Samuel Japhe,
quibus addi potest R. Benjamin; et ex recentioribus Johannes
Drusius, Joan. Plantavitius, Johannes Johannis Buxtorphii Filius.
Si qui sint, qvi majorem Hebraicarum Sententiarum, Apophtheg-
matum et Proverbiorum desiderent copiam, quam eam qvae in Flo-
rilegioHebraico Buxtorphii et aliorum occurrit, haud difficile erit
his principiis jam plura addere, et ad Graecorum atque Latinorum
imitationem infinitis quasi modis ea augere. 1. ex Talmud (in qvo
plurima adhuc ex tant qvae non inutiliter excerpi poterunt) et. 2.
aex veteribus, sc. Medraschim, Rabbos, Tanchuna, Mechilta et aliis;
nec non s. ex vatiis scriptis moralibus. sc: Cad Sakkkemach R. Be-
chai, Menoras Hammaor R. Isaaci Avuhaf Lusitani, Sepher Haii-
rahR. Jonae Gerundensis, epher Jereim R. Elieseris Merensis, Or-
chos Cajim, Sepher chasidiu, Sepher Haijaschar, Chovas halle-
vavos, Sepher hammusar, Reschis Chochmal, Toras haadam,
TZzori Haijagon, et aliis Nec abs re fuerit ad Graecorum et La-
tinorum exemplum pocticas sententias, seu rhythmis seu metris
inclusas, adspergere, ut sic etiam Hebtaeorum hac in parte vis vi-
deatur: Cujus rei specimina aliqua in Florilegio Hebraico dedit
ifilius Boxtorsius. Huc faciet opus Poeticum celeberrimi Hebra-

p.21
orum Poetae R. Emanuelis, cui Titulus byuay ma2Dm Mecha-
beroth Immanuel. Sic habetur inter Hebraeos celebris ille selecta-
rum margaritarum libellus L2 2D 7 Mischar Happeninim
dictus, carmine redditus sub titulo Upn bov Schekel hakko-
desch, sed manuscriptus tantum. Huc item facient libellus DOQ
WSchaare etaechajim, DbYW 9vD Mischle schualim,
22pn wb meschal hakadmoni et alii.
Varias tandem aliarum nationum sententias et adagia scripsere
varii: Arabicas Salomon Ben Gavirol (ut vuli Kimehins; sive R.
Jedaia, ut vult Plantavitius); item Jacobus Gerschovius:
Torcicas Hieronymus Megiserus:
Aethiopicas Theodoris Petraeus Flensburgo - Holsatus in no-
tis ad Prophetiam Jonae Aethiopice et Latine a se editam:
Italicas Catharinus Dulcis:
Gallicas Francisc. Eucollus, Petrus Pontanus, Joa. Buchlerus et
Franciscus Desrues:
Hispanicas Hernan Nunnieae, Blascus de Garay, Caesar Oudin,
et Ed. Brerewood:
Germanicas Sebastianus Franchen, Joa. Buchlerus, Eugarius
Cyrina8s Ioh. Olorinus, Fridericus Petri, Georgius Meier et Ta-
citus Zegerus:
Belgicas Jacobus Zovitius, Joan. Sartorius et Joannes Catus.
Italicas, Gallicas, Hispanicas, Germanicas et Belgicas simul Janus.
Gruterus:
Polonicas Joan. Daubmannus, et Gregorius Cnapius:
Danicas Petrus Legista, Anonymus qvidam, et Daniel Matras..
Petrus hic in Praefatione libri vocatur Petrus Laglandicus, item
le. Petrus de Laale, et in titulo Petrus Laale, Danice 9eber solle; inter-
im tamen eum fuisse Gallum aut in Gallia versatum putat Christi-
crnus Petri in notis ad sententias Petri Legistae fol. 39 et 40. Vo-
catur etiam cognomento Legista, qvia fuit non solum divinarum
virtutum optimus Praeceptor, verum etiam Legifer justissimus, ur
patet ex titulo editionis sine notis; ubi etiam dicitur Danorum lux et
Doctorum virorum evidens exemplum et specimen. Eum Roe-
schildiae in Scholae Roeschildensis infima classe sepultum esse per-
cepi ex Affine meo honoratissimo, viro admodum Reverendo et
eruditissimo M. Petro Wilhadi, Episcopo Wiburgensi dignissimo-
qvod idem Rector Scholae Roeschildensis fidelissimus VirCl. M.Jo-
hannes Calundanus se a viris doctis audivisse asfirmat. Sententias.
a. hasce secundum ordingm literarum collegit partim ex sacris et
jure

p.22
jure Canonico, partim ex Sententiis et adagiis Danicis; et editae
sunt primo Latine et Danice anno 1508 Hafniae per Gothofri-
dum, nomine etcinenisine notis, correctae diligenter per doctos Vi-
ros in Universitatoe Hafniensi; Deinde Parisiis Anno 1515 cum
notis Petri Christierni, Magistri Parisiensis et Lundensis Ecclesiae
Canonici, extractis per bonam partem ex annotatis Praesbyteri et
Praeceptoris sui Erasmi Simonis, Roeschildensis Ecclesiae Vicarii,
et recognitis per Jodocum Badium Ascensium, cujus de hisce sen-
tentiis judicium notis praedictis est praesixum; Tertio Aarhusii An-
no 1614 Danice a Iohanne Ioh. etfonning incola Aarhusiensi,
idque ordine alphabetico.
Liber hic in Scholis olim valde communis fuit, ut videre licer
ex praefat. edition: sine notis.
Anonymus vero (qvi tamen seqventibus literis nomen suum in-
dicare voluit L. P. I. S. R.) proverbia et problemiata Danica una
cum sententiis septem Graecorum sapientum, nec non Arithmolo-
gica Ioachimi Camerarii, Danice in 8vo Anno 1611 edi curavir.
Post Petrum Legistam et Anonymum, Daniel Matras, in Aca-
dem. Sorana Lingvae Gallicae et Italicae Professor, sententias et
proverbia Danica, Gallica, Italica et Germanica collegit et Haf-
niae 633 in 8vo ptomulgavit.
Islandicas tandem ppupas longe ante 600 annos conscripsit Sae-
mundous Islandus, quas nunc primum sub Titulo Ethica Odini
promulgavi.
In hisce scriptis gnomographis, praeter sententias, diversa diver-
sarum nationum adagia sive proverbia leguntur. Etsi vero inaliis
lingvis discrimen est inter Sententias et Proverbia, tamen Hebraei
appellatione i;] mischle utrumque complectuntur: et sicut apud
Hebraeos bub significat Proverbia, Sententias, Similitudines; Sic
quoque apud Arabes Mischle eadem significationis suae ambitu com-
plectitur, ut docet Tho. Erpenius in Prafat. ad Centur. duas Proverb.
Arab, Esst a. Sententia breve dictum, continens admonitionem
de Moribus, aut descriptionem humanorum eventuum: ut, nosce
te ipsum; ne quid nimis. Proverbium v. est dictum vulgi sermo-
ne celebratum, figurate aliqvid significans, sive sententiam consi-
derat, sive aliam qvalemcunque descriptionem: ut: Spartam nactus
es, hanc orna; oleum et operam perdere. I
Praeter illam divisionem Gnomographorum in eos, qi ipsi gno-
mas scripsere, et in eos, qui gnomas ab aliis scriptas colleg?rs et in

p.23
ordinem redegere; dividuntur adhuc Gnomographi in Ethnicos
sive Profanos et Sacros.
Hactenus inprimis de Gnomographis Ethnicis, jam de Gnomo-
graphis Sacris. Tales sententias multi scripsere extra Ecclesiam et
in ipsa Ecclesia, sed omnes libros in hoc genere superant Prover-
bia Salomonis et Sententiae Syracidis.
In Bibliotheca Medicea reperiuntur sententiae sapientum tam
ex sacris libris, quam ex S. S. Patribus et variis Phuosophis, de
vatiis rebus a quodam Monacho Georgio collectae et Graece in4to
scriptae: Item collectio diversarum sententiarum ex Sacris et Pro-
fanis scriptoribus; cujus titulus est de vita virtutis et malitiae,
juxta Evangelium eo QRis pro 2pen xaeque xoexiias Aej tuaey iov. In
Bibliothecis quibusdam Italiae quoque custodiunturSententiae nota-
biles in vitia et virtutes ex Autoribus Sacris, etiam Gentilibus, Au-
toris innominati: item sermones Amphilochii Episcopi Iconii de
virtutibus et vitiis.
Sermones quiquoque Theologici ab Antonio et Maximo, Veteri-
bus in Graecia Monachis, ex sacris profanisque autoribus Graecis
collecti sunt, qvi a Gesnero latinitate donati, et Graece latineq;
editi sunt, vel seorsim, vel conjunctim cum Stobaei sententiis. Sen-
tentias etiam Ethnicas et Christianas collegit Dominicus Baudae-
us, Andreas Eborensis, Tho. Hibernicus, Albertus Magnus et
alii. Adagialia sucra etiam edidere Martinus Del- Rio et Andreas
Schottus. H
Omnes utriusque Testamenti Sententias Hebraice et Graece or-
dine alphabetico collegit Joan. Plantavitius, easque versione Latina
et brevi juxta literalem sensum ut et commentariis illustravit, Ti-
tulumque hujus libri fecit Florilegium Biblicum, quod complectitur
non solum adagia, proverbia et morales sententias sed etiam para-
bolas. similitudines, praecepta, concilia, pollicitationes et minas,
aliaque similla ad fidei doctrinam morumsque informationem spectan-
tia. Ante Plantavitium gnomologiam Biblicam conscripsere Ioa.
Zechnerus et Ioa. Weidnerus.
Ita Veteres, viciniores Origeni, (ut Plato in Philebo scribity ninu
cnon egerunt, ut juventus a primis mox annis ad studium virtutis,
probitatis, atque honestatis optimis praeceptis imbuta, ac exemplis
etiam melioribus excitata, assvefieret. Nam aut facie nda monereae
atque fugienda praecipere solebant legibus, a sapientibus viris sapi-
. enter scriptis, quae publice in festi vitatibus et solemnibus conven-
tibus recitabantur, teste Athenaeo lib. 14: Aut etium proposue-
runt

p.24
runt sapientissima sapientissimorum viroruin seripta, inprimis Po-
tarum Hesiodi, Tyrtaei, Phocylidae, et aliorum, qvi gnomas seu
consilia de vitae ac morum gubernatione scriplerunt. Antiquisi-
mis in seculis sapientiae praecepta non nisi carminibus dabantur:
Idque fecit antiqvitas non sine causa; Nam ea quae versibus con-
tinentur, jucundius influunt animo et in memoria firmius haerent.
Postea addiderunt ampliora et prolixiora aliorum scripta; ut Ho-
meri, Euripidis, Sophoclis, et Aeschyli: in qvibus extare sciebant
doctrinas et commonefactiones de omnibus quae in vita accidere
possunt sapienter scriptas, nec non qvae a gnomologis dicta fure
paucioribus verbis explicata.
Ideoque quia Veteres nec Biblia, nec Sacra scripta habebant, ex
quibus docerentur de Dei voluntate, ac omnibus aliis, de quibus
homines doceri necesse est: Habebant tamen Poetarum poemata,
qvorum pleraque continebant commonefactiones de vitae moribus
atque studiorum honesta institutione: ac fuerunt multae ipsorum
sententiae ex ipsa lege naturae seu potius ipsius Dei desumpiae, qva-
les pleraeque sunt omnes quvae de moribus ab ipsis sunt praescriptae.
Et sane Poëtae primi Graecorum sapientes fuerunt longe ante
Philosophos et Historicos, qvi doctrinam de moribus alii aliter
tradiderunt. Inter hos principos fuere Linus, Musaeus, Orpheus,
Homerus, Qvintus Calaber, Hesiodus. Multa a. ex Sibyllarum do-
ctrina acceperunt, sicuti id ex multis exemplis planum fieri posset.
Hinc. 1. Agamemnon ad Trojam profecturus, domus et familiae
custodem constituebat Poetam, qvi quamdiu moderabatur omnia
in aedibus Agamemnonis, pleraque rectius fiebant, quam postea,
us docent Homerus Odyss .y., et Pausanias in Atticis. 2. Praecepetunt
Veteres ac longe decreverunt, ut tum aliorum sapientum scripta,
tum Poetarum Euripidis, Sophoclis, Solonis, Theognidis, Phocyli-
dis, Aefchyli, Tyrtaei, et aliorum ac inprimis Homeri poemata edi-
scerentur, legerentur, canerentur, et in festivitatibus, mercatibus,
templis, Olympiis, conviviis et aliis omnibus solemnibus congres-
sibus publice in magna freqventia recitarentur, et in tibiis, Lyra,
aliisque instrumentis canerentur; ut qvisque veluti ex Concionibus
Legis naturae seu potius ipsius Dei, de recte ac secus factis admo-
nitus ad suos postea melior ipse effectus discederet, moribus dein-
de ac vita exprimeret, qvae recte ac seqvenda esse didicisset: U:
scribunt Lycurgus in Orat. contra Leocratem, Plato in Hipparcho, Hera-
clides in allegoriis Homericis, Athenaus lib. 14. Deipno. Dion. Chrysostomus
onat. 27., Plniatchis in Crao et Lysandro et Nisis, Xenophir insput
poso-

p.25
posio et alii. Sic etiam antiqvi Poctae Dani, Norvegi et Islandi, dicti
scaldri, Rnytmos sive carmina a se composita in epulis aliisque con-
ventibus solemnioribus vel assa voce, vel interdum etiam adhibi-
t0 tibicine et Lyrista, decantare soliti fuerint, non secus ac olim
Gallorum Germanorumque illi Vates quos Bardos vocarunt, de quibus
Ammianus Marcellinus lib. XV. Lucianus lib. I. Sirabo lib. IV. de Gallia.
Bardi igitnr sicut et nostri Scaldri, nihil aliud fure quam minto
per ads tmtivs ubyorles, ut e Possidonio scribit Aitheunaea. lib., Tales
etiam fuere apud Persas Magi, quorum mentio nem facit Curtius
lib. 5. ubi tradit, qva pompa Alexander Babylonem ingressus sit;
Magi deinde suo more carmen canentes: Post hos Chaldaei Ba-
byloniorumque non Vates modo sed etiam artifices cum fidibus
sui generis ibant, laudes Regum canere soliti. 3. Tandem
sapientissima Poetarum veterum monita in Templis aure isque lite-
ris in aurea etiam materia describi curabant Graeci, quemadmo-
dum de Homeri et Pindari scriptis proditum novimus a Zonara
Tom. 3. hist suar. et Gorgone Pindari scholiaste in 7. hym. Olymp. et
passim prae templorum foribus horum carmina, tanqvam Deo dig-
nas voces, inscribebant. Hinc 4. Barbarae gentes scripta Homeri
in suam lingvam transtulerunt, quemadmodum id Indos aliasq;
qvasdam barbaras nationes similiter fecisle legimus apud Dionem
Orat. 53. Ac legitut etiumnum hodie Homerus in vulgari seu bar-
bara graeca lingva in Latina Germanica et forte multis alibi aliis.
-Verteres itaque maxime fecere Poctas, qui ab Hesiodo in Theognia
pnoey Jeo?norses (9: Musarum famuli,)) a Pindaro usod; 20r1-
ors et a Platone in Lyside et Jone Qov iol (o Deorum filii)
et er ?e9fnTaa (o: Deorum Prophetae) nuncupabantur. Co-
gnominati quoque sunt Poetae et Philosophi a veteribus uxorntixlos
Soohn toi, usaoyv ay) ho (ut patet ex Theognide in gnomologia,)
Deorum antistites, sacrorum expositores, daeduo0, usvnter.
tgeos, xarexcno, Ab ubtn aniiles, noj Sord neAdz EM” TaY p-
nv uimar TuV 8 vap ? Svoga?ssL o p p?U, et Surum flga1. Vocan-
tur praeterea a sapiente antiqvitate minau (estque puvo n iee 2aen-
poe qeo T Re. ixdppoves el poleg yaeropPs daises, Cmn?er] f?v, /
TpES TE TVS P s xaY naePies, et'uY duros Jeds ffVET Xeds nuas iae-
puni?is Ae Oeuv, co xet xae miuat eto 1m VLuv aundy es1, ut scribit
Tzetzes Chiliade 13 var. hist.
Apud Philonem refertur fabella lenidissima et antiqvissima (ut
ipse Philo id asfirmat), quid Deus, cum condidilset omnia, rogaverit
Prophetam qvendam an aliqvid nondum creatun desideraret e
KKK

p.26
Respondisse a. Praeconem seu laudatorem operum divinorum de-
siderari adhuc; ideoque paulo post genus Poëtarum ac Vatum ex-
ortum esse.
Autor vero Eddae Mytholog. 60. aliam Poëtarum originem nobis
tradit hisce verbis: Dii inimicitias cum populis, qui Vaner diccbantur, diu
foverunt: Sed tandem hac ratione pacem inter se constituorunt, Utraque pars
ad vas quoddam accedens sputum in illud miserunt. Ne vero hoc pacis Sym-
bolum interiret, Dii antequam discederent, hominem inde formarunt, qui
Soascr vocatus est. Hic adeo scientiae plenus erat, ut de re nulla quaestio
elli proponeretur, ad quam respondere expedite non posset. Terras idcivco la-
te peragrans, sapientiam homines docuit. A Nanis a. quibusdam (quorum
nomina fure Fialarus et Galarus) amic in vitatus, tandem intersectus est.
Abeno uno, Odrarer dicto, et vasis duobus, Son et Bodus appellatis, sang-
vinem ejus profluentem exceperunt, eumque melle miscuerunt, unde mul-
sum factum est, ex quo gi biberit, Poeta et multarum rerum peritus evadit.
Haec ille.
Ut autem sententiae sive brevia veterum Sapientum dicta ho-
minibus commendata redderentur, sicut Lex ipsa summi Jovis et
rectae rationis concio, ab ipsis qvoque Veterum Diis et ipse Apolli-
ne usurpata sunt, cujus vocem, monita, oracula veteres tanti fece-
runt, qvanti se ipsos nunqvam faciendos esse putarunt, ut patet ex
Herodoto, Thucydide, Pausania, Xenophonte et aliis authoribus, imo etiam
e Patrum scriptis.:
Sic Hesiodi versus, qui reperitur in I. ëgy. xe nue. (quo piorum poste-
vitati Deum benefacere scribit) apud Herodotum lib.6. et apud Pau-
saniam lib.8. in Arcadicis legitur inter oraculorum versus, qvi Glau-
co Spartano, sed perituro, redditi sunt. Versus hic est:
Arogo 8 Qcpxx uen pemiooy dpelvy
Sic Phocylidae versus (qvo ad Labores hortatur homines) ab Apolli-
ne Milesio usurpatus est. Versus hic est:
83 alo xouan n?es dvopdo CerSs pyor.
Theognidis versus (de votis bonorum, de quibus tum Plato tum alii
aliter senserunt; sc. Plato de Legib. 2. item lih. 1. ibidem, item in Gorgia,
Aristoteles lib. I. ad Eudemium) in vestibulo templi Apollinis in
Delo scriptus fuerat, teste Aristotele lib. I. Eth. ad Nicomach. Ver-
sus hic est:
Kouso Axasõruan, Aost et Spaeioque I
Inscriptio Templi in Epidauro, civitate Achajae supra Corin-
thum sita, apud Clementem Alexandrinum lib. 5. spepaer. huc
est: I
c lppo-

p.27
apy x838, vuoto uue Cuwno; iõet,
, xxat l- --
Similia multa alia ab Apolline vereet sapienter sunt edita; qvi-
bus hominibus hanc brevem de moribus et pietate doctrinam stu-
duit commendare: qualia sunt haec sequentia:
Oraculum Dodonaeum respondit Atheniensibus de Exulibus
et pauperibus amice tractandis:
M ixunus didixciv, inbzo iepoi p xel apnol-
extat hic versus apud Pausaniam lib. 7. Descript. Grac.
Oraculum Serapidis respondit Thulidi Regi Aegyptio, cum de
Deo vero et se potentiore sciscitaretur:
spet quiee, pertoe Myet, xoo metuae oby diulors
exetat hic versus apud Svidam in Thulide.
Oraculum Delphicum respondit Craeso, Regi Lydorum, cum
qvaereret quomodo vitam perpetuo beatam exigeret:
ZEaqumi yaionuv QUdoeisun xpossn nuC- is
extat hic versus apud Xenephont. lib. 7. Cyro pad. et apud He-
rodotum lib. 1.
Alia Similia multa sparsim apud Svidam, Stephanum de Urbi-
bus, Pindari Scholasten, Aelianum, lib. 3. var. histor, Pausaniam
lib. 4. et alios leguntur.:
-Oraculorum qvoque et Sibyllarum voces, Epigrammata, Symbo-
la, nonumentorum, templorum ac aedium inscriptiones Epithaphia
Sententiosa et hujusmodi (deperdito plerumque temporis injuria.
ipso opere integro) leguntur apud Philosophos, Aristotelem, Pla-
tonem, Xenophontem praecigue autem in libris qvatuor de dictis
et factis Socratis, item in Luciani 170 opusculis; et apud Lati-
nos, Senecam et Apuleium: apud. Rhetores, Demosthenem, Ari-
- stidem, Dionem, Chrysostomum, et qvos in uno volumine Aldus
Venetiis olim conjunctos edidit, Lycurgum, Antiphontem, Lysi-
am; et apud Latinos Ciceronem, Qvintilianum et Plinium:
apud Historicos Herodotum, Thucydidem, Diodorum Siculum,
a-Zonaram, Nicetam Choniatam, ose phum, Dionem Cassium Ni-
caeum, Pausaniam Philostratum, Strabonem, Heliodorum; et qui
Latine scripserunt, Svetonium et coeteros, qui Caesarum vitas con-
diderunt, quos Erasmus conjunctos edidit: apud Medicos etiam,
inter quos Principatum tenet cum Hippocrate Galenus: apud
Philologos, Athenaeum, Plutarchum, Svidam, Stobaeum, Aelianum,.
Lacrtium, Pollucem, Stephanum, et in opere illo Epigramma-
ium Graecorum amplo et egregio; et inter Latinos Gltum cum
. Ma-

p.28
Macrobio; quibus addimus qvi Proverbia exposuerunt, sc. Zeno-
dotum, Apostolium Byaeantium, Diogenianum, et in his principem
Erasmum; ex recentioribus Coelium Rhodiginum, Augusti-
num Steuchum et Pierium: apud Grammaticos et autortum ma-
xime Poëtarum interpretes qvales sunt; Phurnutus, Maximus Ty-
rius, Heraclides Ponticus, Proclus Lycius: ii item qvi in Home-
rum, ut Eustathius, commentaria scripserunt, et qui exposuerunt
Pindarum, Theocritum, Lycophronem, Apollonium, Aristopha-
nem, Aratum, Hesiodum, atque Dionyfiii orbis descriptionem; et
de Latinis sunt, Priscianus, Charisius, Sopater, Nonius Marcellus,
Festus Pompejus, Marcus Varro, et qvi de veteribus commenta-
riis exposuerunt Terentium, Virgilium et Horatium, sc: Donatus
Servius, Acron, et Porphyrion: apud Theologos etium Grae-
cos, Clementem Alexandrinum, Iustinum, Philonem, Synesium,
Eusebium, Theodoritum et Theophilum.:
Haae eaedenyuaemxi (o: exemplaris) ratio docendi est, quae praecep-
ta exemplis propositis illustrat, ut fit in Historiis, Tragoediis, Co-
moeddiis, po?matis heroicis Homeri, Parabolis, Apologis sive fabu-
lis, Aenigmatibus, Tabulis hieroglyphicis, Symbolis et Emblema-
tibus.
Nam cum bellis et mutationibus regnorum, quae crebrae erant,
mores hominum deteriores fierent, nec amplius nudis praeceptis et
sententiis flecti ad virtutem possent, Sapientes apud Ethnicos in
ositis spectaculis scenicis animos hominum ad modestiam et re-
iqva virtutum officia flectere conati sunt.
In his spectaculis graves sententiae de moribus Iambico carmi--
ne, quod proxime accedit ad usitatam loqvendi formam, compre-
heniae, insigni grandiloqventia et mira gestuum varietate recita-
tae sunt et horribilia exempla poenatum contemptae pietatis et ju-
stitiae, ex historiis Regum et magnorum Ducum delumpta, pro-
posita sunt; qvas Tragdias nominarunt, quae aliis fabulis longe
sunt vetustiores, ut Aristoteles et cuns hoc Donatus scribuni; qvarum au-
torem esse Epigenem Sicyonium (a quo Thespis decimus sextus exti-
terit) docet Svidas. Tales Tragaediae sunt Aeschili, Euripidis, So-
phoclis, L: Annei Senecae, Gvilielmi van den Nieu Landt, Laevi-
ni Brechti, Melchi. Daelhemii, Nicolai Vernulaei, Petreii Tiarae,
Petri Lansselii, Petri Philicini, Petri Scriverii, Phili. Bosqvieri,
Rochi Honardii, Ioa. Angeli, Ioa. Avianii, Mart. Bellici, Geor.
Buchmanni, Geor. Calamini, Tobiae Coberi, Lud: Crucii, Mart.
Anto. Delrii, And. Fabricii, Ioa. Forsteri, Hugonis Grotii, Heinr.
c 2 Hirtae-
KKK

p.29
Hirtaewigii, And. Hoii, Georg. Holonii, Mich. Hospeinii, loa. Ia.
comoti, Sam. lunii, Leodii, Geor. Macreopedii, Corn. a Marca, Co-
riolani Martirani, Bern. Molleri, Tho. Naogeorgii, Franc. Pigri,
Ioa. Franc. Quintiani, Franc- Sartoris, And. Saurii, Iosephi Scali-
geri, lua. Schol vini, lac. Schopperi, Bernardini Stephani, Anto.
Thylessii, Andr. Wunsti, Hier. Ziegleri et aliorum.
Magis vero ad voluptatem audientium comparatae fuerunt Co-
moediae (qvarum repertor est Pnormus cum Epicarmo, teste Svi-
da) qvae erant privatorum hominum ludi, in qvibus Parentes.
liberi, servi, mulierculae, lenones introducebantur et in horum
factis et sermonibus, tum vitae communis imago proponebatur in
periculis et casibus inex spectatis, quorum tamen exitus plaerumq;
laeti erant; sicuti contra Tragoediarum qvidem principia laeta,
exitus vero tristes atque horrendi proponebantur. Tales comoediae
sunt Aristophanis, Menandri, Iac. Hertelii, Plauti, Terentii, La-
zari, lani Hauteni, Iodoci Scollardi, Meschioris Daclhemii, Petri
Papaei, Petri Vladevacci, Polycarp. de Hertoghe, Corneli Scho-
naei, Ioa. Aviani, Franc. Beucii, Barth. Cimbriaci, Hen. Knaustii,
Alex. Conniberti, Mich. Crameri, Dan. Crameri, Corn. Croci,
Balth. Crusiii, Petri Diesthemii, And. Dietheri, Franc. Emoli,
Ioa. Fori, Ioa. Foxi, lac. Frachaei, Nicod. Frischlini, Gui. Gazaei,
Gui. Gnaphae, Rud. Gvaltheri, Mart, Hayneccii, Eli. Hetlichii,
Ioa. Hildebrandi, Aegid. Hunnii, Corn. Laurmanni, Alb. Leoni-
ni, Ioa. Lorichii, Geor. Macropedii, Coriolani Martirani, Justi
Meieri, loa. Ment, Georg Mylii, Geor. Pontani, Ioan. Reuchilini,
Theod. Rhodii, Ioa. Sapidi, Abrah. Saurii, Corn. Sconaei, Mater-
niSteindorfer, Christ. Stumelii, Iac. Vivarii, Alber. Wighgre vii,
Barth. Zamberti, et aliorum.
Tragicomoedias sciipserunt Gabriel Iansenus, Phil. Morus, Her-
mannus Kirchnerus, Hiero. Zieglerus, Iacob. Scho pperus, loa.
Avianius, Ioa. Carbonirosa, Gvilhel. Grapheus, Mich. Hiltpran-
dus, Herman. Kirchnerus, Ioa. Lucienbergius, Corn. Schultingus,
Nicol. Grimoaldus et alii.
De Comeqdiarum utilitate Cicero praeclare inquit in Orat. pro.
Roscio Amar: Hac conficta arbitror a Poctis esse ut afflictos nostros mores
in alienis personis, expressamque imaginem nostram vitae quotidianae videre-
mus. De Comoediarum differentiis cum alii multi, tum inprimis
Aristoteles, Gyraldus, Erasmus, Polyd. Virgilius, et alii scripserunt:
qva de re etiam extat fragmentum Graecum Platonis ab Hertelio.
Eatine reddisum inter sententias Hertslii statim in initio, I
: Re

p.30
Inter exemplorum scriptores alij particularem qvendam titu-
um enarrarunt ut qvi de rerum inventoribus, de claris Oratoribus,
de Poetis, de Gramimaticis, de claris mulieribus, de viris bellica
virtute illustribus scripserunt; quorum catalogum ex Bibliotheca
Conr. Gesneri Studiosi petere possunt: alii omnis generis exem-
pla collegerunt, ut puta Aelianus, Parthenius, Val. Maximus, Pli-
nius, Polyenus, Sex. Iul. Frontinus, Cornel. Nepos, L. Domiti-
us Brusonius IC, Lucanus, Alex. ab Alexandro IC., Nic. Hanapi-
ns. Nic, Ericeus, Ioa. a S. Geminiano, Marulus Spalatensis, Ioan.
Bapt. Camposulgosus, M. Ant. Sabellicus, Ioa. Bapt. Egnatius,
Grido Bituriensis, Ioa. Ravisius Textor, Bartholo. Amantius IC.,
And. Eborensis, And. Hondorf, Henr. Canisius, Magdeburgenses
Theologi, Speculum Manoinelli, Matt. Castritius, et Geo. Fa-
bricius, Gvill. Peraldus, Adri. Vanderborchius, Sparanus, Paulus.
Frich, Fran. Schottus et alii.
Bis addi possunt Joa. Boccacii Decameron, Petr. Messiae sylva
varia: um lectionum, noctes Franc. Straparolae, facetiae Poggii, et
Bebelii, Iocoseria Germanica Ioa. Pauli Monach. Columbariensis.
Post holce exempla omnium fere, quae in hominem cadere pos.-
sunt, bonorum aut malorum historica, Ethices praeceptis accom-
modata, collegit primo Conr. Lychostenes; Postea Theod. Zvin-
gerus qvi omnes exemplorum Rhapsodos et copia et dispositione
superat. Nam omnium Rhapsodorum, qi ad ejus aetatem scrip-
serunt, exempla in suos locos artificiose digessit, et praeterea quae-
ab aliis intacta fuerunt, ex optimorum Historicorum scriptis de-
prompta in hoc ejus theatro reperiuntur; qvod collectum est ex
Historicis, Rhapsodis, quvi exempla ex Historicis variis college-
runt, ex Comicis, Tragicis, Poentis, Fabulis: Ita ut in hoc Thea-
tro non rantum vera exempla sed ficta qvoque et fabulosa occur-
rant. Sunt in hoc Theatro etiam exempla religiosa quorum ma-
xima pars desumpta est ex Marcilo.
Vetustissimi autores praecepta de moribus et Re publica tradere s
solebant per comparationes, sive plenas, quas Rhetores proprie
a-gsssonae voc ant; sive decurtatas, easque sumptas aut arebus pla-
ne fabulosis, qualis est illa de arboribus, oliva, vite, carduo, Lib. 1.
Judic. 8, v. 8. et de Paliuro et Cedro, 2. Paralip. 2 5 .v. 18. de Ac-
cipitre et Luscinia apud Hesiodum, Demosthenis de lupis, cani-
hbus et ovibus; Menenii de membris humani corporis: aut a re-
bus verisimilibus;, qvalis illa Nathanis ad Dayidem, et pleraeq;.
Christi parabolae.
M H,

p.31
Has comparationes decurtatas Antiqvi vocabant aelius; postea
Apologi dici ceperunt: Et qvia contracta fabella sit nupoipio, ideo
per abusionem, qvas alii Evangelii scriptores aae soonas vocant,
Johannes cap. 10 .v. 6. cap. 16 .v. 2. 5. et 29. vocavit nepoipius. Con-
tra apud Matthaeum cap. 15 .v. 16. vocatur aeetn Qon), qvae revera
est moulo Ab hoc freqvente comparationum et fubellarum usu
omnis sermo a vulgari recedens apud Hebrae: os buo dici coepit,
ut Ezech. cap. 20 .v. 49: Neque vero figurata tantum oratio, sed et
simplex, qvae modo praeceptum aliqvod utile continerer. Hinc
Hebraeis bob et Graecis aebusdon inscribitur liber, qui prover-
bia Salomonis continet: Et Hellenistae (qvi ad Hebrauin sermonem;
quam proxime accedere malunt, quam Graeci sermonis eleganiiam sequi)
vocem bwiy lib, 1. Sam. cap. 24 .v .i. vertunt a?;o i; dum La-
tini interpretes vertunt Sententiam, et Avus meus p .m. Ioh. Paul.
Resenius Danice Qrosproct o proverbium, dictum pro verbiale.
Priaeterea parabolarum genus est duplex: unum oruud, qvod
tritas et vulgares similitudines complectitur: Alterum iego 9. sa-
crum, hoc est e sanctiori quadam et magis arcana doctrina de-
promptum. Tales sunt parabolae sacrae, qvae continentur libro
Causini, qui inscribitur Polyhistor Symbolicus:.
Haec non est nova scribendi ratio, qvaillustres aliquot historiae
rebus noralibus accommodantur. Auctores habet gravissimos,
Platonem, Dionem Prusaeum, Maximum Tyrium et coeteros, qvo-
rum oratio his Parabolarum illuminata stellulis longe majus habet
aucupium svavitatis. Sancti quoque Patres, ut Basilius et Ambrosi-
us in Hexameris, sepe res naturales efformant in Ethica Symbola,
qvae ad vitam instituendam, moresque regendos pertinent. Plenis-
sime hoc argumentum professus est dixus Epiphanius in suo Phy-
siologo sive interpretationibus, qvas cum Clementis Alexandrini
Symbolis conjunxit Causinus in sua Symbolica Egyprioruin sapi-
entia, qui quoque Epiphanii vestigiis insistens duodecim Parabola-
rum historicarum libros pertexit, sub Titulo Polyhistoris Symbolici;
qvos adjunxit suis observationibus in Hori Hierogyphica.
Clemens Alexandrinus lib. 5. Siromat. de Parabolarum dignita-
te, sructu, jucunditate sic paucis verbis censuit: Utilissima est sym-
bolicae interpretationis forma ad res permultas: Nam jupat et ad rectain
Theologiam, et ad Pietatem, et ad demonstrativi generis orationes, ad bre-
vitatis denique exercitationem specimenque sapieniiae. Haec ille. S. Augusti-
nus. Epist. 119. de Parabolis historicis ita iudicavit: Si qvae autem
figurae similitudinem non tanium de coelo, et de sideribus, sed etiam de inse-
riori

p.32
riori creatura ducantur ad dispensationem Sacramentorum, eloqventia quae-
dam ost doctrina salut aris movendo affectui discentium accommodata a visi-
bilibus ad visibilia a corporalibus ad spiritualia, a temporalibus ad aterna.
De Nomine Parabolarum vide Salaaear. qvi interpretatus est pa-
rabolas seu Proverbia Salomonis. I
Parabolas Biblicas et Sacras collegerunt Otth. Brunfolsius, Lu-
vinus Lemnius, Joh. Zechnerns, Joach. Zechnerus, Adrian. Wan- i
darburchius, Anton. Archiepiscopus Florentinus, Alardus Am-s
stelodamus, Joa. Goncalerus, Joa. a S: Geminiano: qvibus addi s
debet Joan. Dadraeus, qui similia ex omni propemodum antiqvi-t
tate tam sacra, quam profana conscripsit; Item Henr. Sommalius.
Sic qvoque ex Philosophia Alanus de Insulis, ex Veteribus Poetis
Alexand. Candidus, et ex Lipsio Nic. Stochius similitudines
collegerunt. Similia etiam ab Erasm. Roterodamo collecta
sunt, (ex quibus praestantiora selegit Georgius Major, etin haec ea-
dem annotationes et indicem scripsit Joa. Artopaeus); deinceps
a Lychostene magna accessione aucta et in ordinem alphabeticum
redacta, unacum Theod. Zvingeri methodo similitudinum. Li-
brum nnum Parabolarum scripsit Aristoteles, teste Laërtio in vita
Aristot. qvi liber hodie non extat. In Bibliotheca Medicea repe-
ritur Zenobii epitome similitudinum collectarum ex Didymo et
Tarrato juxta Alphabetum impress. Florentiae in 4to Graece. Li-
bri parabolarum Hebraici extant seqventes: mba 3271 Aju-
mah chanidgaloth, auctore R. Isaac Onkinira; a281113 vPD
Mischle sandravar; RMM Mischle schualim, parabolae seu
fabulae vulpium, Auctore R. Berachia Ben-Natronai.
Odo etiam Aurelianensis scripsit Parabolas, quae MSS. olim An-
tuerpiae ad S. Michaëlem extabant, ut notat Bunderius in Indice.
Veteres Fabulis et picturis, quibus omnia involuit antiqvitas, ad)
considerationem et explicationem rerum, qvae proponebantur, s
exuscitare voluerunt: om Tiae?s xeipo oR;* dux in ssim duup ceot ae1
no etrrcin, ut scripsit Maximus Tyrius.Hine aliae fabulae ex Physicis qui-
busdam rationibus; aliaeex historiis sunt desumptae atque confictae
quemadmodum id demonstranih Macrobius, Lactantius, ipsorum etiam Poëtaru,
(utHomeri, Calabri, Pindari, Apollonii, Lycophronis, Theocratii, narrationes
ac horum interpretum expositiones; Nonnullae sunt ex Sac: Script: petitae:
Sic Pterelae fabula ex Samsonis historia facta esse videtur. Apud
Eycophronem est quaedam nomine Comaetho, filia Pterelae de
Rgelopidarum familia, quvem Pterelam Neptunus inexpugnabi-
lem

p.33
lem fecerat, quamdiu in capite coma lllius aurea, qvam ipsi dono
dederat, non abraderetur: quam Comam filia Comaetho, amore
hostis flagrans, cum abrasisset, Patrem Ptorelam hostibus prodidit.
Tryphiodorus in Poemate de excidio Trojae facit hanc filiam Ty-
daei, ejusque Comaethonis Maritum Aegialeum et ejus Camaethonis
filium Cyanippum. Ita quoque immolatio Iphigeniae ex Biblica
historia desumpta est. Aga memnonem in Aulide filiam suam Iphi-
geniam mactasse scribit Euripides, ut et Dianam placaret et mare
Graecis navigabile efficeret. Sic Ethnici e sacris literis Abrahami
historiam ad vanissimas nugas detraxerunt, ut animadvertit Interpres
Anonymus Pindari. Nam pro Abrahamo Agamemnonem, pro Isaa-
co Iphigeniam, pro ariete cervam substituerunt: Vel forte illa
immolatio Iphigeniae desumpta est ex historia illa sacra, quae est de
eo quvi votum fecit, se velle offerre Deo eam rem quae ipsi occurre-
bat, et factum est, ut eum exceperit Filia ejus. De fabularum
et earum differentiis vide Petrum Menenium.
Earum vero originem ab Aesopo Phrygio et ab Hesiodo de Lu-
scinia atque Accipitre retulit M. Fabius. Fabulas sive Apologos Ae-
sopi (qvos pueri apud Veteres ediscebant) Maximus Planudes Mo-
nachus Constantinopolitanus collegit; qvos carmine Graeco ex-
pressit Socrates, teste Plutarcho et Laertio in vita Aristotelis, carmine
elegiaco reddiderunt Luc. Lossius et Caro. Vtenhovius, Carmine
hexametro expressit Hier. Osius, Carmine v. Latino sed antiquo
et incerto autore redditos edidit Jun. Christo. Verpelius, oratione
soluta explicavit Joach. Camerarius et versibus Gabr. Faernus.
E Lingva Graeca seu Arabica in Hebraeam traductae sunt fabulae
sopi, Auctore Anonymo dictae v?: D-irs-s mvvR Chidoth EZopito
o aenigmata Ae sopi. Apologos etiam scripserunt Cyrillus, Eusta-
thius, uab. Jansenius, Eilhardus Lubinus, Nonnus, Nic. Berba-
nius, Tho. Bonius, Erasm. Albertius, Joh. Walchrius et alii. Hi-
sce adduntur Mythologiarum scriptores Graeci veteres: sc: Hesi-
odus, Apollodorus, Phurnutus, Palaephatus, Ant, Liberales et alii:
item Latini, Hyginus, Planciades, Fulgentius, Firmicus, Jac. Bras-
sica et alii. Natales etiam Comes in libris decem Latine scriptis
omnia prope naturalis et moralis Philosophiae dogmata sub anti-
qvorum fabulis contenta fuisse demonstravit. Mythologia Musa-
rum aG e ofredo IL.inocrerio facta est, sicut Deorum a Burchar-
doPylade. Thesaurum propemodum omnium fabularum Poetica-
rum conscripsit FaustusSabaeus. Phoe dri fabulas cum animadversi-
onibus edidit Joa. Meursius. Lo-

p.34
Locmannus Doctor et Propheta Mahomedicus (de quo videri pe-
test Surata Alcorani 31) conscripsit Arabice fabulas Aesopicis non
dissimiles, qvas una cum interpretatione Latina Tho. Erpenius
edidit. R. Isaac Ben Salomonis (qvi obiit An. Chr. 1268) librum
Proverbiorum et Fabularum veterum Rabbinorum collegit, qvi
vocatur2io?n bun Maschal hakkadmoni. Talis qvoque liber ex-
tat Germanicus, dictus Qeiniche gosi / plenus fabulis et exemplis
notatu dignis sub historia Vulpis, qvem in Danicam lingvam tran-
stulit civis quvidam Hafniensis, nomine Hermannus Qcsger/eumq;
cum figuris in 4to edi curavit Lubecae An. 1555. Alias fa-
bi.lae Vulpium numero 107. excusae Mantuae in Svo leguntur
in libro byw bub Mischle Scualim, autore R. Berachia Ben-
Natronai. De fabula Tcumessiae Vulpis vide Camer. in prowni.
Chronol. Nicephori pag. 22. I
Aenigmatum inventio, griphorumque lusus magnam habent an-
tiqvitatis commendationem, ut qui pene cum ipsis antiquae sapi-
entiae incunabulis coepere. In eo genere celebris fuit Cleobulina,
sive Eumetis Cleobuli filia, cujus etiam scirpi fluxuosis ambagibus
intorti ad Aegyptiorum Regem et sapientes deferebantur.
Multi Gryphum cum Aenigmate confundunt. Julius tamen Pol-
lux in Onamastico, postqvam quaestiones convivales in duas partes.
distribuit, sc: in Aenigma et Gryphum, ita seribit: x tixe aewiy.
p masai, 8 29?? Rg) §duv: qvibus verbis innuit Pollux Ae-
nigma jocosum fuisse, Griphum V.praeter jocos res etiam serias ha-
buisse. Sed haec levi fundamento dicuntur: Nam Clearchus apud
Athenaeum cum griphum definiret, statim initio definitionis dixit
261? Ayaveivou muingv. 9: Griphum jocosum esse sermonem.
Recte ergo utrumque definitur avo x5 oxolquos Aoyet 9: sermo im-
plexus et obscurus; cujus varia sunt genera. I
Primum gaeenus Aenigmatum sive Griphorum fuit in verbis sim
plicibus. Sic Philideus Comicus aenigmatice Aërem ex pressit per
nomen pidv,
Axdv 1e ëds cuTVpio pe9st µµ:
Simias Rodius Mare nominat Cad, et Cleanthes Philosophus So-
lem appellavit Plectrum. I H
Secundum genus Ae nigmatum est eorum, quae versantur in lite-
rarum ac syllabarum tenuiculis quvibusdam et puerilibus aucupi-
is; ut si pronunciare jubeamus Piscis aut Plantae nomen qvod in-
cipiat ab Ae; vel recitari versum, qui unam qvandam literam aut

p.35
habeat, aut non habeat, (tales sunt quos aosyjuss griphos vocant), si
petamus dictionem versibus accommodatam, cujus initium sit ?ã;3
ut Bu?d; aut cujus finis sit vaae, ut Kaudiaeae; aut dividamus no-
men in varios sensus: ut vastus in vas et tus.
Tertium etat ferme Dialecticum, in flexuosis contrariarupro-
positionum ambagibus: quale est illud Prcatorum de Pediculis:
: dos' Rea Maduaeoo Sos cõx eous QeQouedoae. I
Quartum et certe gravius aenigmatum genus est, rei alicujus
obscuraet figurata descriptio; qvale est illud de Cinara:
Eyxparov dopce neQuis aig eipl H x?eapn
Auxcet ea doXixem ynquv cheipopitun.
Xaeisn et ufs meae ?ov igeidoumu- iiu a6 unTdions,
Evoop qaumv Rejssvu untpos ixm meliom.
Nullum mi caput est, cerebrum tamen alta virentem
E Terra cervix surgere sponte facit,
Ut globus in teretri consisto stipite, quare
Matris habent in se viscera nostra Patrem.
1 Ita fuit usitatum veteribus, ludere hujusmodi aenigmatibus et
qvaestionibus in conviviis recitatione etiam versuum, in quibus
seu sigma nullum, seu alia quaecunque litera ab ipso nominata, non
inesset; seu ut quam in literam versus desiisset, ab eadem incipi-
ens alius versus recitaretur; quem morem etiam hodie a maximis
doctissimisque viris observari qvandoque novimus in deambulatio-
nibus aut peregrinationibus, ne ullum tempus male ipsis pereat;.
imo ante paucos annos eundem morem servave?re inSchola Hafni-
ensi, inprimis in sexta ejus Scho lae classe, singulis annis die S. Tho-
mae, qvo ita versibus hujusmodi certaverint, ut qvi victus tandem
fuerit creatus sit cuse-Ronges idque non sine. magna contumelia.
Ex ercebantur quoque magni Reges hujusmodi aenigmaticis quae-
stionibus, quas inter se invicem mittebant aliis solvendas alii, pro-
positis praemiis, mulctaq;, si qvi non solvislet; ui patet ex Aihenao
lib. 10, Hesychio in dictione vryphi, Theophilo. lib. 3. contra gentes, Joseph.
de antiqu. Judae. conira Appion, Josepho Judao lib. 8. u?xs o ixs, Pla-
nu in vita Asopi, et Plutarcho libi qui septem sapientum convivium in-
scribitur.
n Aenigmata sacra scripserunt Joa. Bohemus et Sim. Rhotus:
Profana veroJoa, Lauterbachius, Jul. Caes. caliger, Eobanus Hes-
sus, Adr. Junius, Joa Lorichius, Joa. Pincierus, Nic. Reusnerus
-IC. et Melch. Stalschmid':: Sacra et profana Joa. He idfeldius.
Hisce addipossunt centum aenigmata Latina Symposii quae reperi-
un-

p.36
untur in Caussini Symbolica Aegyptiorum sententia pag. 21942
pag. ae37: Item aenigmata Adr. Junii, Alex. Sylvani, Eckeberti,
Jacobi Eyndii, et aliorum. Exiat etiam Liber aenigmatum Lil.
Greg-Gyraldi, in quo tum pleraque veterum Graecorum aenigmata
a se exposita referuntur, tum alia etiam a jam citatis Autoribus non
diversa commemorantur. Aenigmata Gallica et Hispanica con-
scripsit Alex. Sylvanus. Inter Hebraeos libri aenigmatici seqven-
tes extant: CW n19 Sod Jescharim o0 Sccretum rectorum, aucto-
re R. Juda Mutinate; 7i 280 siltj Chazon seu Sepher
Chazon o: visio sive liber visionis, aut. R. Iacob. Ben Iudae;
m Jetzirab, Liber, qvi Abrahamo Patriarchae a nonnullis
tribuitur, ab aliis vero R. Akiuae paulo post Massoretharum tem-
pora. Islandica qvoque Aenigmata 30 quae Odinus enucleanda fer-
tur olim Regi Danorum Heidrico proposuisse, una cum versione
Latina, item alfa 40 Ilandic et Latine feripta, a Cl. Wilh. Wor-
mio hodie possidentur.
Symbolicae Hieroglyphicorum scientiae prima semina ab He-
braeis profecta sunt. Nam Alexander in Historia Judaica ait: A-
braham in Heliopoli cum Sacerdotibus Aegyptis vixit, a gvo illi
Astrologiam didicerunt, qvum se ab Henoch longa annorum suc-
cessione propagatam accepisse prositebatur. Hinc credibile eft
coeterarum qvoque scientiarum semina perAbrahamum sparsa, Velis
Symbolorumet Aenigmatum, qvibus omnis antique vorum sapientia
adumbrata fuit, non caruifse Accedit quod Deus hune Mundum
ex tot creaturarum varietate coagmentatum, qvasiScenam, variis
imaginibus distinctam primorum hominum oculisubjecerit, ut per
creaturas, velut per nubeculam, intermicantes Divinitatis radios
intuerentur. Hinc Epictetus dixit et O1rem osjuo?ae inesse animis ho-
minum, qvae Deus nobis hominibus per tot obiectas sui species inurit.
Primi hominum post Hebraeos Aegyptii Hieroglyphicorum!
scientiam praeter coeteros impensius excoluerunt, et per varias di-?
vciplinas pervagati se exqvisitis ingenii inventis nobilitarunt.
Haec n. scientia apud ipsos inter arcanas numerata est disciplinas,
et paicis lisque nobilibus Sacerdotum ingeniis celebrata, eaque Moses
apud Aeqgyptios ipsos imbutus fuit, cum illum Act. 7 .v. 22. erudi-
tum omni sapientia Ae gyptiorum Sacrae dicant Literae: quam rem
rplenius explicat Philo in lib. de vita Moysis; Vide etiam Clemen-
tem Alexandrinum, quvi totam hanc Sapientum et Sacerdotum Ae-
gyptiorum seriem disertissime tradit iromat hb, 6 pag. 456.
i. d3 P a-

p.37
Dilato in Philaebo literarum Aegyptiorum inventionem tribuit
Theuto sive Taauto, quvem hujus generis primum Doctorem fa-
cit Philobiblius, qui Sachoniatonis authoris antiqvissimi accura-
tissima, ut ait Eusebius lib. 1. de Praparat. Evangeli cap. 11., cura Grae-
ce transsatus est.
Graecos postea his Aegyptiorum disciplinis excultos ingenue
fatetur Plato in Epinomide; nec dissimulat Orpheus in Argonauticis,
ubi narrat se Aegyptum lustrasse hisce verbis:
H Goey Aipwnllv tepo Nxov iAeenox etbore
Meu 8; nyaqlus nendoas, ieogs p mNias
Saolon, qvoq;, referenie Proclo, apud Aegyptios in Sai audivit
Sacerdotem, nomine Partanit, qui in Heliopoli dicebatur Oclapi.
in Sebemyto vero Ethimon: a quibus Ae gyptiis non dubium est
quin hanc Symbolicam Sapientiam acceperit. Hujus qvoque Sa-
pientiae vestigia in suis sententiis figuratis relique vere G taeci Sapien-
tes et inprimis Pythagoras, cum Aenopheum Heliopolitam Prae-
ceptorem habuisset, qui quam ab eo acceperat hieroglyphi-
corum solertiam in suis quoque Symbolis apud Graecos propagavit.
: Celebrata haec scientia freqventius apud Aegyptios late deinde in
alias Gentes manavit. Aethiopum literae variis animantibus ex-
tremitatibusque hominum, sed praecipue instrumentis fabrilibus per-
similes fuere, teste Theodor. Bibl. hist. lib. 3. cap. 2. Scythas hac
nigmatum solertia delectatos licet conjicere ex eorum Rege Idan-
thura, qvi, utauctor est Pherecydes Syrius apud Clementem Alexandri-
nnm, Dario bellum minanti pro Literis misit Murem, Avem, Ja-
a culum, Aratrum. Hanc qvoque scribendi normam Septentriona-
u libus populis non fuisse ignotam discimus ex Olao Magno, qvi
. lib.1, cap.21.scribit: Nonnulli pro privatis computis, instar Aegyp-
. tiorum, variis animalium figuris pro literis utebantur.
m. Celebrantur in ista Inaginum scientia, Symbolum, EKnigma,
Emblema, Apologus, Parabola, et Hieroglyphicum: quae inter
ra- se affinia sunt, differunt tamen nonnihil.
Symbolum sumitur 1. latissime pro Nota et Signo rei animo
g-conceptae. Ita tesserae hospitales, militares, theatrales, et collatio-
nes convivarum, sive collatio illa sit Annulus, sive nummus, sive
cibus, vocantur Symbola. Alias Casaubonus lib. 3. cap. 31. re-
prehendens Dalecampium, quod nullum discrimen statuerit inter
ovuosv et oviusssoro, cumi agitur de convivii Symbolo, docet quod
ovussgo sit collatio eranistae ad convivium; qvisque enim quod ad
manum erat conferebat: Eae partes dictae Evussoraea et convivi-
KKK

p.38
um hujusmodi tegret vel Scinvor Sort ovusdoxav. Mutato vero ge-
nere Symbolum vocabant Annulum, vel qvidvis aliud Arrhae loco
solitum dari, et Sodalium, qvi jubebatur coenam parare. Haec Ca-
saubonus. j
2 Symbolum qvoque hodie vocatur sententia quaedam, qva om-
nes, inprimis viri docti, utuntur partim loquendo, partim vero
scribendo; gvae Senteniia inscribitur viri jam demortui Epita-
phio, qvam aliaus vivus in Albis scripsit.
3 In hoc argumento, que vod tractamus; propri' pro Signo rei oc-
cultae, sive etiam, ut vult Budaeus, pro similitudinibus et quiqvibusdam
natura communitatibus Hinc fit ut vox Symboli, si fuse sumatur,
omnium pene similium rationem complectatur; si vero propriem, ea
dicantur Symbola, quae rem, in qva inest aliqvid obscuritatis, fi-
urate significant: Unde Emblemata, Parabolae, Apologi et alia
Rujusmodi possunt communi nomine appellari Symbola.
Hieroglyphica v. de quibus nunc a nobis institutus est sermo, I
pro rie sunt Imagines et Figurae ad aliqvid significandum ex homi-
huni arbitrio determinatae, quibus, literarum vice, Aegyptiorum
sapientes inprimis utebantur.
Hieroglyphica scripserunt Horus Apollo, Pierius, Joa. de Mo-1
nas, Joa. Ggorgs Horward, Baruch Loth Romelius, Hen. Schva-
lenberg, Gvil. Onselius, Caussinus, Kircherus, et Tho. Bangi-
us: item Bern. Vincentius, Joa. Mercerus, et Da. Hoeschelius, qvi
in Horum notas conscripsere: quibus addi potest lano vissima ico-
nologia del Cesare Ripa.
Symbola ediderunt Joach. Camerarius, Joa. Fungerus, Hen.
Kitschius, Simon Ogerius, Laur. Pecenstenius, Nic. Reusnerus,
Jacobus Typotus, Claud. Paradinus et Gab. Simeon, Maximil.
Sandaeus, ut et alii. Symbola variorum Principum excusa sunt Fran-)
cof. 1693. in Fol. De Symbolo D. Maximiliani II. Romanor. Im-
perat Dominus providebit (quo eodem hodie utiturRex no-:
ster serenissimus Fridericus III.) scripti sunt duo libri a Joa.
Hautschmanno.
Emblema licet cum gvarto genere cenigmatum in Symboli rati-
one conveniat, differt tamen, qvod rem sublatis aenigmatum ve-
lis purius liqvidiusque proponat.
Emblema n. proprie est Symbolum aliquod ingeniosum, svave,
et moratum, ex Pictura et lemmate constans, qvo aliqua gravior
sententia indicari solet. Si velis significare Patientiam rebus ad-
versis illustrari, tunc depingas Ceraunia gemma. qam ajat in
d 3 lo-

p.39
locis duntaxat fulmine ictis inveniri inter fulgura, coelique tumultus
svaviter emicantem, et addas fulmine crevit, efficies Emblema.
Emblemata sacra ex libris Mosis collegit Aug Calliaeus IC;e prae-
cipuis vero utriusque Testamenti libris compilavit Bernh. Sellius:
cui adjunguntur emblemata Christiana Georgiae Montaneae Nobi-
lis foeminae Gallicae: Profana v. nobis dederunt And. Alciatus,
Jo. Sambucus, Diony. Lebeus Batilius, Levin. Hulsius, Joach. Ca-
merarius, Georg. Camerarius, Barthol. Anulus, Theod. Cornher-
tius, Ott. Vaenius, Hor. Flaccus, Ach. Bocchius, Nic. Taurelius,
Seraphinus Ecclesianus, Joa. Cuur. Ropeius, Ant. Fayus, Dion.
Leddeus, Joa. Hagius, Jac. a Bruck, Nic. Reusnerus, Hadr. Juni-
us, Pet. Iselburg, Flor. Schoonhovius, Matth. Holtaewart, Joh. Hut-
tenus, Joh.de Brunes IC., Petrus Rolos/ Ioa. Pierius, Rich. Lub-
baeus, Albius Tibullus, Damasius Blienburgius, Achilles Tatius,
Mar. Boxhornius, Io. Cats et alii. I
Hisce omnibus adjungitur Tabula Oebetis, qva vitae humanae
prudenter instituendae ratio continetur, cujus diversae extant edi-
iiones: Bononiensis Latina Anni 1497, Coloniensis Graeco- Lati-
na An. 1596, Lugdunensis Graeco. Latina An. 1640.
Teabula Cebetise Graeca in Latinam lingvam conversa est a Lu-
-dov. Odaxio Patavino, Hier. Wolfio Octingensi, Theod. Ada-
maeco et Anonymo.
Eam vero Danicam nobis dedit nobilissima et eruditissima Ma-
trona Danica Brigitta Tott, editam Hauniae 1661.
Paraphrasin Tabul Cebetis Arabicam excerpsit Iohannes E-
lichamannus e Codice Bibliothecae Leidensis Arabico, ante sex-
centos Annos scripto et compilato ex variis Authoribus Indicis,
Persicis, Arabicis et Graecis, quem ex Oriente retulit Orientalium
in Leidensi Academia Lingvarum Professor celeberrimus Iacobus
Golius. Hanc Paraphrasin Latinam fecit idem Elichmannus,
gvam una cum Paraphrasi Atabica post mortem Elichmanni edi
curavit Salmasius Alno 1640.
t. Tabellam hanc notis illustraverunt Wolfius, Caselius, Anony-
mus quiqvidam, Iustus Vulsius, et August. Mascardus qvi in eam Ira-
lice seripsit discursus morales editas Venetiis 1653. Elichmannus
Tabulam Cebetis et ejus paraphrasin Arabicam notis et animad-
versionibus plurimis iisque doctifsimis illustrare cogitabat; sed prae-
mituroejus obitu eas perdidimus, teste Salmasio in Praf. ad Tab.
Ceb. pug. 4. I
Cum hac Tabula Cebetis baelle convenit Fabula lla Platonica
I c

p.40
de sortione animarum ex Eris Pamphylii narratione, quae extat lib.
10. Politicorum Platonis, quam Ioachinius Camerarius Latine inter-
pretatus. est. Innuit illa Fabula eligendam esse optimam vitae ra-
tionem, qvam et jucundam et facilem redditura est consvetudo.
Hisce fabulis et Cebertis et Platonis addi possunt ob similitudinem
1 Hercules Prodici ex Xenophontis lib, Smpinuo ep. Suxedes,
continens descriptionem virtutis et voluptatis, quem G. Budaeus
Latine interpretatus est in libello de studio instuuendo, nec non Leven-
clavius: Mich. vero Neander Notis Grammaticis illustravit. De-
scriptionem a. hanc voluptatis et virtutis ex Xenophonte de-
sumptam Silius Italicus lib X V. ab Hercule in Scipionem (Aphri-
canum minorem qvi Carrhaginem delevit) transtulit. 2 Narra-
tio quae in Luciani vita est, ad imitationem forte Herculis Prodi-
ci conficta. 3 Dionis Chrysostomi Oratio I. de regno; ubi Her-
cules a Mercurio ducitur in montem excelsum, ibique ipsi puero ad-
huc ostendit duas mulieres, Divam Basileidam et Tyrannidem.
4 Quae recitat NazianZzenus in carminibus de somnio suo, cujus bis
meminit, in qvo vidit Sanctimoniam et Temperantiaam sibiloqventes:
Item Narratio Nazianaeeni de tribus vitae ordinibus, quae ibidem
extat. 5. Quae Stobaeus recitat Sermon. 89. ex libris Teletis de
compatatione divitiarum et virtutis, ubi virtus et Deus divitia-
rum inter se committuntur. 6. Qvae apud Philostratum lib. 6. de
Vita Appollonii ipse Apollonius refert Aegyptiis de Philosophia,
quae sibi apperuerar cum universis suis opinionibus. qvibus singu-
lis suum qvendam ornatum et sermonem tribuerat, 7. Hippocra-
tis Epistola ad Damagetum. 8. Quae leguntur apud Galenum in
lib. qvi ad bonas artes continet adhortationem Mercurium et
Fortunam sequentibus. 9. Quae occurrunt apud Philonem ludae-
um lib. 35, de duabus uxoribus, qvas unusqvisque habet in suo con-
tubernio sc: Voluptate et Virtute. Apud alios quoque autores aliae istis
similes narrationes reperiuntur. Svidas in Prodico scribit Prodi-
cum veterem Sophistam librum edidisse, qvi inscribitur aegu, in
qvo finxit, Herculem virtuti et voluptati congressum et utraq;
adhortante (voluptate otium deliciasque offerente, virtute v. tri-
stitiam et Laborem promittente) tandem a virtute persvasum, al-
teram sprevisse. Meminit hujus narrationis Prodici, praeter Xeno-
phontem, etiam Cicero lib. 1. Officior. 3, Basilius Magnus in Orati-
one, quomodo legendi Graci autores; Iustinus Martyr Apolegia I. pro
Christianis; et Clemens Alexandrinus lib. a, Stromat.: Nazianze-
nus quivoque in lib. carminum suorum cam imitatus est,
i I AA77.-

p.41
Amaeixlxn (o: demonstrativa) ratio docendi, estomnium prae-
stantissima et eruditissima, in qva non recitantur praecepra, aut
exempla, sed accurate investigantur propriae causae, et effectus, ac
de monstrationes methodo ceria colliguntur. Hic haec docendi ra-
tio, a Theod. Zvingero in praefe Schol. in Eth Arist. Ethologia voca-
tur. Haec exquisitior de moribus consideratio ex causis deducta,
in Scholis potissimum, in quibus Philosophi docebant, usurpari
coepit.
DBDrythagoras in hac accuratiore de moribus doctrina inprimis.
excelluisse intelligi potest ex fragmentis Pythagoraeeortum Philo-
sophorum, qvae Stobaei cura ab interitu vindicata lupersunt; qvi
sicut omnia numet is et magna obscuritate tegebant, de moribus sin-
gularia prorsus praecepta tradiderunt Pythagoraeorum n. qvo-
rundam vetetum doctissimorum Philosophorum sc: Hippodami,
Thurii, Euriphani, Hipparchi, Archyta Tarentini, Metopi, Cliniae, Cri-
tonis, Poli et Theagis fragmenta de praecipuis Philosophiae Ethicae
capitibus (quibus Aristotelica Philosophia non minus illustratur,
quam confirmatur) a Ioa. Stobaeo et Claud. Auberio conversa et
conservata sunt; qvae G vil. Canterus qvoad Graecam scripturam,
qVuae non leviter erat vitiata, felicissime correxit et restituit, qvibus
in locis a Conr. Gesnero non fuerat emendata, addens ad Margi-
nes varias Lectiones aliqvot, inprimis Gesneri, ut et suas emen-
dationes. Extant qvoque haec fragmenta in Diog. Laert: edito ex
Typograph. Henr. Sccphan. An. 1594. Iamblichus Chalcid. scripsit
etiam libros 2, qvorum prior vitam Pythagorae et nonnulla de Se-
cta Pythagorica; alter Pythagoricorum commentariorum orati-
nes complectitur.:
Sed cim Pythagotaei acroamatice suis discipulis doctrinam mo-
ralem traderent, exotericis vero praeter gnomas sive aurea dicta et
Symbola nihil communicarent, Socrates primus glaciem fregit,
et qui utilitati publicae, non Sectae alicui privatae se natum sciebat,
sua aetate non tantum discipulis sed etiam populo Ethicam a Scho-
lis Pythagoraeorum commendare et Sermonibus exquisitis incul-
care coepir. I j
Antiquiores, sc: Parmenides, Melissus, Anaxagoras, Demoeni-
tus, Empedocles, Hippocrates, toti fuerunt in natura rerum ex-
cutienda; qvod patet ex Scipione Aqviliano qui scripsit tr. de pla-
citis Philosophorum qvi ante Aristotelis tempora floruerunt:
t Socrates v. primus animum serio appulit ad mores et vitam in-
stituendam; qvi quidem fuit simus, ventricosus, cadaveros facie
en-

p.42
colore inustellino, uno verbo, monstrum hominis; interim tamen
a Platone in Epistol. 2. ad Dionysi:, Athenaeo in fine Deipnoss et Xe-
noph. epist. Socratic. 15. circ. sin. vocatur xae?o 9: pulcher. Coerte-
rum Ficinus, Serranus, Dalecampius et alii explicant vocem xoen
apud Platonem per virtute clarum: Leo v. Allatius in not. ad opist.
Socrat. 15. vult Xenophontem vocasse eum xaeAo, quod inter for-
mosos cum formosis versaretur, venustatis ac pulchritudinis ad-
mirator. j
Quicquid sit, hic Socrates non solum Delphici Oraculi testimo-
nio, ut patet ex Epistola Socratis 15 pag. 38, Platone in Apologia,
Cicerone lib. I. Acade: Quast: et de Amiciti., Plin. lib. 7.cap.31. et 34.
Libanio in apol. Socrat. Dion. Chrys. Orat. de fuga, Laërtio in viia
Socra. Valer. Maxim. lib. 3. cap.4.et lib. 7. cap.2. Themistio Orat. 14.,
Justino Martyre Orat. Paneg.ad Gent., Theodoreto de curat, Graco.
Affe.Serm. 2.; Verum etiam intelligentissimorum sui temporis homi-
num consentiente judicio sapientissimus omnium mortalium habi-
tus est, ut scribunt Laëriius in Socrat. et Valer. lib. 2. cap. 8.: qvod
duabus potissimum de causis factum esse abitror; quarum causa-
rum una illa est, qvod olim, multis sapientiam profitentibus et glo-
riose jactantibus, sed specie ac professione ea honores et lucra in-
gentia sibi conciliantibus, Socrates contra tantum aberat, ut tale
praeconium sibi faceret fierique vellet, ut potius contra saepe palam
prositeretur, eidev por pnde p? TEm eldtuou o1 hoc unum se scire, quod
nihil sciret, Altera causa, ni fallor, illa fuit, quod cum alii Philoso-
phi fere tantum invigilarent scientiis theoreticis, ipse Socrates id
princeps curare coepit, ut studia hominum revocaret ad mores ac
vitam suam recte conformandam in usurpatione actionum lauda-
bilium et honestarum ad se atque alios. Socrates igitur primus in-
ter Graecos suo seculo Philosophiam tanquam devocavit a coelo,
et in urbibus collocavit et in domos etiam introduxit, et coegit de
vita et moribus, rebusque bonis et malis quaerere, ut scribit Cicero
lib. 5. Tuscul. non tam ad acute et captiose disserendum, disputan-
dumve, quamad recte et bene vivendum; qui quoq;; hac de re me-
lius pleraque disseruit, quam Pythogoras. Thaletem itaque natura-
Iis Philosophiae Principem fuisse; Socratem vero circa mores oc-
cupatum naturae contemplationem neglexisse, Aristoteles lib. I.
Metaphyss scriptum reliquit.
Praeceptores habuit Damonem insignem Musicum, de uo Plai:
in Lache, Libanius in Apologia Socratis, Plutarchus in vita Aristidis et La-
ertius in Socrate soribumi, et Connum, nobilissimum fidicinem, Cicer. in
c Epist,

p.43
Epist. ad familia., Epistol. Socratic. 14 pag. 31., et alios quos Maxi-
mns Tyrius in unum veluti fascem collegit Dissertat. 22.
E Socratis scriptis hodie nulla extant, nisi septem EpistolaeGrae-
cae inter quas sex ultimae scriptae sunt ad Xenophontem, qvi ejus.
fuit discipulus. Hasce ejus Epistolas una cum seqventium Socra-
ticorum (sc: Antistenis, Aristippi, Simonis Coriacii, Xenophontis,.
Rschinis, Platonis et Phaedr.) Epistolis primus graece vulgavir-
Leo Allatius, qvi eas omnes Latine reddidit, notis illustra vit et di-
alogum de scriptis Socratis praefixit, easque Roma transmisit ad Pa-
risienses Typographos, qvi eas ediderunt in 4t0 An. 1037. Ali-
as Socratis Liber secundus xrulixuh citatur a Zenobio Centuria 5.
Adag. De Socrate sive de doctrina et. moribus Socratis lege ora-
tionem Dan. He insii
Effigies ejus invenitur in Physiognomia Ioa. Baptistae Italice.
versa et edita Venetiis 1652. pag. 176. 240. et 252.
E Socratis Schola prodiere tandem tres illi Philosophorum sum-
mi ordines, omniumque celeberrimi, qvorum videlicet singuli-
putores ipsius Socratis auditores fuerunt, vel ejus auditorum di-
scipuli.. H
Primus ordo fuit Academicorum, quorum summus Magister fu-
it Plato (quem Aldus in dedicat. Volum. D. oper. Aristot. vocat Princi-
pem Academicorum), Socratis discipulus, e cujus doctrina defle-
ctentes Arcesilaus et Lacydes, hic qvidem novae, ille mediae Ace-
demiae antesignanus, nihil scire posse contenderunt. Trian. Athe-
nis erant Gymnasia: Academia, Lyceum et Cynosarges.
Academia (cnudnul et dauodg?do quorum hoc extat apud Ste-
phanum sive Hermolaum Byaeantium,, unde Micyllus lib. 2. de re-
meir: penultimam vocis Academiae pro diversitate scriptionis cor-
ripi et produci posse ait) erat Gymnasium suburbanum et nemo-
rosum ab Athenis mille passus distans, ubi Plato morabatur et do-
cebat, ut scribunt Svidas, Laertius in vita Platon.et Mich. Apostolius adag.
31. cent, 2., imo tandem sepultus est, teste Lacrtio. Hinc Methri-
dates Persa Platonis statuam in Academia locavit, ut in prim. com-
ment. tradit Phavorinus, ita inscriptam: MiSeAdarus Podooaers Hegong,.
psoaeã- txgi dviduxe IINdvet, iv Zinalov eminov 9: Methridates, Ro-
dobaii filius, Musis imaginem Platonis dicavit, Silanionis opus. Academia
dicta est ab Heroem nomine Academo (autore hujus Gymnasii, u
scribit Hesychius) IM
Ex hoc loco aliis etiam locis, in quae homines literis celebres
concurrunt et disputant aus de sludiis tractant, Academiae nomen
i tri-

p.44
ributum est. Sic Apollonius Tyanaeus, ut de cotratit Philostratu
lib. 1. cap. 10, jan sui juris effectus ob Patris obitum et am.plumin-
Auper patrimonium consecutus, Aegis Academiam et Lycaum in-
stituit. Villa qvoque ab Averno lacu Puteolos tendenti in posita lit-
tori, ut Plinius lib. 31. cap. 2. autor est, vocata suit Academia a Ci-
cerone ab exemplo Athenarum, ubi Cicero suas Academicas quae-
stiones comiposuit. I:
Lyceum (Avxsor ita forte dictum a Abis et, qvod erat cognomen-
tum Apollinis, a Aaeet 9: lupus, quod Apollini lupus sit dicatus) fuit
Atheuis Gymnasium, in qvo Aristoteles docuit, Xenocrate per id
tempus Academiam obtinente, compluresque sua disciplina clarissi-
mos in Lycaeo Viros effecit, idque tredecim annis. Lyceum tuit
etiam gymnasium Ciceronis in Tusculano, a nomine Scholae Ari-
stotelicae, de quo Cic. lib. I. de divinat. 14.
Cynosarges dictus est a xoy 2: canis et 29) o2.albus, forte quia
fsine dubio Stoici in hoc Gymnasio docuere, inter quos fuit Dio-
genes Cynicus. j
Qui igitur post Platonem Platonis Academiam secuti sunt, e
oci vocabulo nomen habuerunt, teste Cicerone Acad. 1. et in princ.
dib. 5. de finib. et Platonis aemuli sectatoresq;, Academici no-
minati sunt, teste Syida, (sicut Areopagitae ab Areopago,) quorum
alii veteres alii novi dicebantur.
Veteres Academici numerantur a Platone ad Archesilaum: se-
Spousippus, Xenocrates, Polemo, Crates, Cranior qi in Academia de-
creta Platonis, quaedam sua tradebant, om ssa pene vetere disseren-
Adi Philosophandique modestia.
Novi vero Academici a Crantore usque ad Ciceronis aetatem vi-
guerunt; si: Archiselas, Lacydes, Evander, Egesinus, Carneidas, Clito-
machus, Pluto, Cicero. Hi novi Academici, Sectas illas servitutis
Academiae veteris aspernati, libertatis Scholam tenuerunt, in qua
iiberum esset de omnibus rebus, nulla adhibita cujusque auctorita-
tis persvasione, judicare.
Academicis novis duplex disserendi ratio proposita fuit; una de-
rebus propositis in contrarias partes, qualis est Ciceronis de finibus
bonorum et malcrum, de natura Deorum, de divinatione: Altera doctrinae:
cujusdam et artis via progreditur, cum ea quae probabilia viden-
tur, perpetuis praeceptis explicant; quod disserendi genus Cicero in dis-
putatione officiorum secutus est.
Inter dialogos Platonis reperiuntur hi seqventes Ethici: Amno-
i Zonegres o: desensio Socratis; Kesrun i oeque monls, o de coquod i
e2? 2 ageu-

p.45
agendum est, seu de vera opiuione, vel de justo; dMoeto. b ?.a Adorhis
5 de voluptate sive desummo bono; Melvuy n ]a cliis 9: de virtute; Axi-
Piddns maret me]a Qbcrus duguns. Alcibiades primus, sive, de na-
tura hominis; AnxiRiddns Sbrip et um ?—-A cvgoobuns 9 de voto seu huma-
na precatione; xaeulous pe- cwvposinS 9f charmides sive de temperan-
tia vel modestia; oixns mea Avopelus o: Laches sive de foriitudine; Aoio
7 9ea fiMlas o: Lysis sive de amicitia; Inmog] et a Qinoxep ns Hippar-
chus, sive lucri cupidus, vel de lucri cupiditate. Hisce addi possunt hi se-
quentes Platonis Dialogi: buod cbopboo 2: qui pro Nootis habentur;
eta singhos 9: de justo sive de justitia; e-a ?pes el Aoenior o de virtute an
doceri potest; cguQius? a'a et omins 9. Eryxias vel de divitiis; Knei-
nomm? oregrgeiuo 9: Clitopho vel exhortatorius; Opos 2: definitiones;
item epistolae Platonis.
Hi Dialogi et Epistolae Platonis reperiuntur inter opera Plato-
i- nis quae hodie extant, quvorum seque ventes sunt editiones: Aldina,
Basiliensis, Lovaniensis, Lugdunensis et Stephaniana sive Serra-
na, de quibus alibi dicendum est.
-P.lato etiam habet suos interpretes Latinos, Marsilium Ficinum
et! Serranum.
Praeter verborum interpretationem conati sunt multi qvoque re-
bus ipsis adferre lucem. Annotationibus n. dialogos sive o pera
Platonis illustravere Serranus, Henr. Stephanus, Gvil. Laemarius,
et ante illos Mar. Ficinus. Proclus qvoq;; Plutarchi discipulus, in
Platonem et Hesiodum cummentaria scripsit. Speusippus, ieste
Lacrtio de vit: Plato: scripsit in librum Platonis, qvi inscribitur, uee
elmvs 9: de cna. Themistius scripsit: 3qetsmo operum Platonis, teste
Photio in Bibliotheca. Franciscus Victorius Bergonias annotationi-
bus omnia Platonis opera fecit clariora. Felix Accorambonus in
Platonem Platonisque sententias difficiliores notas promisit in Epist.
dedicat, ad annotat: suas in oper: Aristot. Platonis argumenta conscrip-
sit Mart. Micronius, quae cum Latinis Galeni operibus excusa sunt
Basilex I 594.
: De Philosophia Platonica scripserunt Alcinous, Maximus Tyri-
phiae nus, Mich. Boschius, Procius Lycius, Erasm: Rudingerus, Seb. Fo-
s. xius, Iac. Mazonius, Albinus et Georg. Acanthius.
s de- Solidam luculentamque defensionem de Platonis Philosophia,
. contra eos qvi Platonem putidis calumniis traducunt, conscripsere
Bessarion, Joan. Sturmius; et post eos Ioan.Serranus in Praefat. ad
Lector. Tom. I. oper. Platon. fere per tot. Alias de Platone caute
legendo scripsit volumen Ioh, Bapt. Crispus.
Pla-

p.46
Platonis vitam descripsete Diog. Laërtius et Augustinus de Ci-
vitat. Dei lib. 8. cap. 4. De Platonis in Italiam profectione et cum
Dionysio, Siculorum Tyranno, familiaritate et gloria singulari
scripsit Laërtius in ejus vita, Aelianus, Athenaeus, Cicero et alii, et
praesertim ipse Plato in Epistolis suis nec non in Epistol. Socra-
tic. a2.
Plato coaetaneos habuit Hippocratem et Euclidem: Et hi tres
fuere tempore Mardochei et Estherae circa annum mundi 4401.
uti scribit Juchasin pag. 13. et ex eo. R. David Ganae in Chronol. Sacr. et
profan. pag. 175. At secundum alios hic Plato vixit tempore Ie-
remiae Prophetae circa annum mundi 4300. uti scribit Aben Jachaii
in libro Schalschelet Kabala pag. 101. et ex eo R. David Ganae in Chronol.
Sac. et Prof. pag. 171.
Plato duos habuit summos Sapientiae Magistros Philonem He-
braeum et Mercurium Trismegistum: quorum prior in Chaldaica,
posterior in Aegyptiaca saplentia Prince ps fuisse dicitur. Qvan-
tum ex Philone Plato fuerit edoctus, illud apud Graecos jactatum
declarat proverbium, Ae har v oiXovicei, et o ?arPigest. Ex
Mercurio autem Trismegisto desumptum esse qvicqvid in Plato-
ne admiramur, qvi antiquorum monimenta excusserunt testes sunt
nobis locupletissimi.
Plato sndrov cognominatus est ab Aristone Argio Palaestrita,
apud quem exercitatus fuit, propter egregium corporis habitum,
qvum prius Aristocles ex Avi nomine vocatus esset, ut in succes-
jionibus tradit Alexander. Sunt qvi ds9 aNamm iputivelus o ob ora-
tionis ubertatem et miram latitudinem, sic appellatum putent; sive on
ros 2u p ubrom, quod ampla fuerit fronte, ut Neantes scribit, teste
Laeri; de vit: Plat.
Fuit et alius Plato Philosophus Rhodius Panatfi discipulus, Poe-
ta Atheniensis veteris commdiae, qvi circa LXXX. Olympiad. cla-
ruisse dicitur et ab Eusebio celebris habitus est. Teste Svida com-
posuit fabulas XXViIi, Athenaeus tres adjicit. Galenus Plato-
nis hujus versus in medium adducit in suis scriptis. Citatur tum
apud alios, tum inprimis apud Plutarchum in Alcibiade, Antonio
et Pericle, apud Clem. Alexandrinum, Svidam, Pollucem et Athe-
naeum. Nonnullae hujus Platonis Comici sententiae reperiuntur
inter quinqvaginta Comicorum Graecorum sententias, collectore
Iacobo Herrelio.
Effigies Platonis extat in Physiognom. Ioann. Baptist. pag.
309 I 30.. 4
: e 3 De

p.47
De Platonis sigillo ita docet Emanuel fol. 93. col. 2.13 12b.
Sannin ty Nmpn tite.s perEn? pernin by nn ?ys
nobt 27 b2 by NYD o: dicunt figillo Platonis invenium fuisse
hoc inscriptum: Consvetudinem et usum super omnes res esse Dominum.
Secundus Ordo, fuit Stoicorum (a 501 2: portico ubi docebat Zeno,
dictorum), quvorum dux fuit Zeno Citticus de quo vide Thomistis
Orat. 2. et 14. Discipulus Cratetis Thebani; qvi Crates Arcesilai
ertiam praeceptor fuit et Diogeni Cynico succeslt: Diogenes a. Cy-
sicus suceestit Antisteni Cynicae Sectae parenti, qvi Socratis fuit
Auditor.
Zenonis discipulus fuit Cleantes Stoicus Chrysippi (cujus menti-
onem facit Epictet: in Enchir: cap. 72.) Magister, cujus staruam admi-
rabilem, in viri ejus honorem dedicatam, magnificentiae Senatus.
Romani specimen, in ipsa Asso vidit Simplicius, sicut fatetur in Com-
men. ad cap. 78. Enchir. Epictet. I
Philosophiae Stoicae apud Romanos pene unicus Antistes fuit
Seneca.:
Gellius lib. 1. cap. 2. disciplinam Stoicam vocat sanctissimam
disciplinam. Hieronymus Stoicam disciplinam simillimam dicit
Christianae Religioni. Paulum Apostolum fuisse Secta Pharisae-
um, ex ipso scimus: Pharisieos autem cum Stoicis. quoad opini-
onem de moribus. in plurimis convenisse Iosephus testatur. Dan.
Heinsius in Prafation. ad Enchirid. Epictet. ponit Epictetum inter
Sapientiae Professores. Professores vero Sapientiae vocat Salmasi-
us in Praf- ad Simplic. Enchir. Epictet. Stoicos, quos ibidem appellat
Sapientiae (subintellige humana) Magistros: Nam ut Apostoli et
Prophetae sunt divinae sapientiae Professores et Magistri; sic Sioi-
ci vere proclamari possunt hamanae sapientiae Professores. Ho-
minem in Schola Christi natum et educatum cruciare potest lectio
scriptorum Stoicorum, cum videat se vitiis scatere, seque hominem
meliore Christi disciplina imbutum, ea amare qvae Stoici, homines
Christi ignari, et solo naturali lumine praediti, tantopere aversati
sunt, qvi non solum contenti fuerunt vitiorum intra se concepisse
odium, verum etiam vitia odiosa aliis ac invisa reddere efficacissi-
mis suis scriptis tentaverunt, qva de re legi potest Plutarchus in tr.v0 de-
Acribit Stoicos ut ad mirabiliora locutos, quam Poëtas: Item Lucanus lib. 2.
de Catone Uticensi, Stoicae Philosophiae Studioso.
DesStoica Philosophia scripserunt Dan. Heinsius, Just. Lipsiur
et Casp. Scioppius.
Ter.

p.48
Tertius fuit Peripateticorum, quorum Coriphaeus extitit Ari-
stoteles, Platonis qvidem per viginti annos discipulus, sed qvi pri-
us Socratis per triennium integrum auditor fuerat, teste Philopono
de vita Aristotelis. H
Aristoteles vero inambulans plerumque docebat auditorum turba
circumfusus, ex qvo ipse, sectatoresque ejus Peripatetici Philosophi
nuncupati sunt, teste Gvarino Veronens. de vit. Arisiot. Sunt qui
tradunt Aristotelem elegisse pet mem deambulatorium, qvod in Ly-
ceo erat et illic usque ad horam, quae Unctori erat dicata, deam-
bulando cum discipulis Philosophari solitum. Itaque ut Academi-
ci et Stoici a loco sunt dicti, sic etiam Peripatetici de loco ipso cog-
nomentum susceperunt, teste Gvarinoet Laeriio de vit. Arist.
Est vero Secta Peripatetica ex uno praesertim Aristotele tan-
qvam ex Principe aestimanda; ac perdiscenda tum ex Theophra-
sto (cui Aristoteles Scholam reliquit teste Strabone lib. ae3) Alexandro A-
phrodisiensi, Themistio, Averroc (qui xur ioxiv dictus est com-
mentator), D. Thoma, Simplicio, Philopono, Caesure Scaligero,
tum ex aliis primae notae interpretibus.
Airistoteles (qui inter omnes Platonis discipulos maxime ex-
celluit teste Xenophonte, Laertio et D. Augustino), sicut in coeteris Phi-
losophiae partibus, ita etiam in Ethica doctrina tradenda exquisi-
tissima methodo totam de virtutibus doctrinam ex veris fontibus
haustam inclusit qui divino ingenio et admirabili methodo lali-
orum inventa examinavit, correxit, excoluit, praecepta hinc inde
sparsa ex publicis tabulis, ex trivialibus Statuis, ex Epigrammatis,
ex Scholis denique et scriptis Philosophorum in unum veluti cor-
us et quasi systema collegit et redegit, animaque donavit, ordine
c: et methodo, ut portys ex causis Philosophia Practica doceri
posset et cognosci.
Duas maximas res ad Socratis et Platonis inventa de suo addi
dit; primum qvod, ut jam dictum est, sagacissime illa, quae Plato
disiecta proposuerat, convocavit in ordinem: deinde quod, qvae
aliter quvam pro usu vitae humanae vel Plato vel Socrates tradide-
rant, correxit feliciter, ad usumque vitae humanae accommodavit.
Platonis v. et Aristotelis capita Ethicae in qvibus tum inter se,
tum vero qvam maxime cum Religione nostra consentire, et dis-
sentire videntur, attingit Th. Zvingerus in Prafat. ad Ethic. Ari-
stot. pag. 1n lin 21. ab ultima, diductiuusque explicat in praefatione ad
opera Catenei pag. 3. lin. 27. ad pag. 5. et 6. Alias Simplicius, teste
siesnero in sua Bibliobeca, Platonem contra Aristotelem in suis scri-
eee pti-
KKK

p.49
ptis defendit aut saltem conciliare nititur, aut differentias opinio-
num simpliciter ostendit. Post Simplicium praecipuarum contro-
versiarum Aristotelis et Platonis conciliationem scripsit Gab. Bu-
ratellus, sicut Platonicae et Aristotelicae Philosophiae differentiam
ediderunt Bernardinus Donatus et Geor. Gemiitius. H
Habuit Aristoteles hosce tres Praeceptores, in Patria Proxe-
num Atarnensem; Athenis vero Socratem et Platonem.
Aristoteles Aessprisus appellatur quasi desser 8 qia egregie
de fine oprimo sive beatitudine humana Philosophatur in libris
Ethicorum ad Nicomachum, Magnorum Moralium et alibi
passim. I e - i
Vitam hujus Aristotelis Graece scripsit Dio. Lacrtius, qvi exun-
de qvadraginta autoribus vetustissimis vitam Aristotelis diligenter
conscripsit: Praeter Diogenem vitam Aristotelis nobis brevissime
dederunt Joa. Grammaticus et Philoponus Alexand (ut volunt
Prosperus Cyriacus, Aldus et Bagolinus) sive Ammonius (ut vuli Gril. du
Vval. In vitam Aristotelis notas lcripsit Joan. Munnetius, qui in ea
magnam esse dugupnoiav tradit. Hermippus qvoq;, teste Laertio de
vita Aristot. scripsit Librum de Aristotele. Nonnulla etiam de eo
scripsere Timotheus Atheniensis in libro de vitis, Demetrius Mag-
nes in libris de Pcentis scriptoribus aevivocis, Aristippus de antiquis deli-
ciis, Phavorinus in omnigena historia, Eumolus in libr. 5. Historiarum,
Apollodorus in Chronicis, Theocritus Chius et Timon, teste Laërt.
in vit. Aristot. Dionys. Halicarnasseus, Strabo de libris Aristotelis, Plu-
tarchus in Syla.
Latine vero vitaum Aristotelis elegantissime descripserunt Pa-
tricius lib. 1. Tom. prim. dis, Peripatet., Gvarinus Veronensis, et
Grilh. du Vall in synopstanalytica doctr. Poripatet. inprafat, digsert XI.
Effigies Aristotelis videri potest in Eustratii explanationibus in
Ethicam Aristot. Latinitate do natis a Feliciano; item e Bibliothe-
ca Lugduno- Batava in Paraphrasi Ethicorum Aristotelis incerto
Autore, edita a Dan. Heinsio; nec non in Titulo operum Aristot.,
Gil. du Val.; ut et in Physiogno. Jo. Bapt. Italice scripta et edi-
ta Venetiis Anno 1652. pag. 331. Tandem ex antiquo marmore
Joan. Rhodii Dani, Viri celeberrimi et eruditissimi (qvi Patavii
Anuno 1659. 24 Febr. diem suum obiit) Joa. Georgius effigiem
Aristotelis delineavit et sculpsit, cum inscriptione APIEXT O T E-
AOTS. IM
, - Fauit qvoque alius Aristoteles cognomento Rhodius, de qvo Ari-
o- stoteles lib, 2, Occonom. scribit, qvi Phocaeam imperio obtinuir-
KKK

p.50
Alias Laertius de vita Aristot. in fine recenset octo, qui Aristotelis.
nomine vocati sunt; inter quos primus est noster Stagirita.
Operum Aristotelis editionem accuratam praeclari aliqvot viri
promiserunt; verum partim nonnullorum cunctatione, partim ali-
orum timiditate factum est, ut intra octogesimum annum Ari-
stoteles nec in Italia, nec in Gallia, nec in Germania, Graece sit edi-
tus, ac vix ii libri, qui prae coeteris teri in Scholis solent, inveniri
potuerint. Tandem And. Wechelii haeredes, Typographi Fran-
cofurtenses, de perseqvenda Aristotelis editione consilium cepe-
runt, cujus rei cura ab ipsis de voluta fuit ad Frid. Sylburgium qvi
optimam ipsis operam praestitit.
Aristoteles suam Bibliorhecam Theophrasto suo discipulo sive
auditori tradidit, quam una cum Theophrasti Bibliotheca succes-
sione nactus est Neleus, Scepsius Socraticus, Corisci Socratici fi-
lius, auditor Aristotelis et Theophrasti. Hic libros Scepsin trans-
latos posteris suis reliqvit, a cujus haerede ad rudes et sordidos ho-
mines pervenerunt, qvi incuriose positos sub clavibus retinueruni;
et cum Artalicorum Regum, qvibus Scepsis parebat, studium in-
tellexissent, conqvirentium libros ad instituendam Pergami Bib-
liothecam, suos sub terra in fossa quadam occultaverunt. Ibi ab
humore et blattis vitiatos, tandem qui ex ea erant stirpe Aristote-
lis et Theophrasti libros magna pecunia Apelliconti Tejo vendi-
derunt, qvi erosarum particularum qvaerens instaurationem, libros
in nova transtulit exemplaria lacunas non recte implens, ediditq;
libros mendorum plenos, teste Sirabone lib. 13. Sylla a morte Apel-
lico ntis, cum Athenas cepisset, Apellicontis Teji Bibliothecam sibi
exemit, in qva plerique Aristotelis et Theophrasti habebantur libri,
eo tempore plane vulgo incogniti. Tandem fertur, Bibliotheva
Romam perlata, Tyrannionem Grammaricum, hominem Aristo-
telis studiosm, plerosque Aristotelis libros compilasse et Androni-
cum Rhodium a Tyrannione adeptum exemplaria in medium
protulisse et edidisse ea quae hodie circumferuntur volumina. In
Bibliotheca a Ptolomaeo Philade pho in Aegypto instructa etiam
repertos fuisse Aristotelis libros non dubitat Jac. Carpentarius in
Praeef. ad libros Arist. de divin. sap, secundum Agypiios. Caeterum an-
te Apelliconus Teji et Rhodii tempora non fuisse edita opera Ari-
stotelis et Theophrasti apparet tum ex jam dictis, tum qvoque non
solum ex Strabune libro supra allegato, verum etiam a Piutarcho in
Sylla. ubi fatetur paucos accurate legisse libros Aristotelis et Theo-
phrasti, idque quod hi a Nelei haerede V inerudibos et sordidos ho-
mIr-

p.51
mines pervenissent. Alias ab Anamonico Aristotelis libri sunt
publicati eo tempore, quo vixit Cicero. i I.
Inter varias Operum Aristotelis editiones optimae sunt hae se-
qventes. 1. Editio mere Graeca Aldi Pii Manutii Romani, e cujus
Typographia Aristoteles ut doctrina primus, ita primo impressus
prodiit emendatissimus in Folio, constans qvinque Voluminibus
editis Venetiis An. Chr. M. IiI. D. Libris Aristotelis addidit Aldus
Theophrasti libros, qui colligendis corrigendisque accurate omni-
bus Aristotelis et Theophrasti operibus nulli pepercit impensae,
ita ut tandem pleraque omnia Aristotelis et Theophrasti excusa ty-
pis suis nobis et posteris reliquerit. Aristotelis vero opera, quae in
ea editione legenda nobis dedit, multumcerte elaboravit, ut tum
qvaerendis optimis et antiquis libris atque eadem in re multiplici-
bus, tum etiam conferendis castigandi, que exemplaribus, in manus
hominum venirent emendatissima. Id ita sic nec ne, sunt Aldo gra-
vissimi testes in tota fere Italia et praecipue Venetiis Thom. Angli-
cus, Gabriel Brassicellae natus, et Justinus Corcyraeus, viri erudi-
tissimi. Sunt etiam alii testes quorum mentionem nunc faciam.
Ferrariae eodem tempore vixere Nic. Leonicenus, et Laur. Majo-
lus, qvorum alter optimus, et incomparabilis Philosophus, libro-
rum Aristotelis qvos ipse habuit Aldo copiam fecit; alter praestan-
ti vir ingenio et maturo judicio, atque omnibus bonis artibus praedi-
tus, omnes prope Aristotelis libros summa cura summoque studio
contulit cum libris Leoniceni rogatu Aldi. In hac praeterea edi-
tione, ut in aliis aliorum Graecorum autorum editionibus, com-
plures coadjutores Viros doctissimos habuit qvorum auxilio Li-
bri Aldi exivere in manus hominum emendatissimi. Inter qvos
iple Aldus numerat Alex. Bondinum, Artium et Medicinae Do-
ctorem egregium ac doctissimum literarum Graecarum. Hoc Al-
di studium opibus adjuvit Albertus Pius Princeps Carporum,
qvem a teneris ungviculis Aldus educavit, et cui opera Aristote-
lis a se edita dicavit, ut patet ex dedicat. Volum. 2, oper. Arist.,
item ex Andreae Asulani praef. ad com. Simplicii in lib. Aristotel. de
Toelo. Habuit adhuc alios Coxtaneos viros doctissimos et celeber-
rimos, sc: Picum Mirandulanum, Avunculum Alberti Pii Princi-
cipis Carpensis, Hermolaum Barbarum et Angelum Politianum.
Hae.c operum Aristotelis editio est ipsius Aldi. Editiones n. Al-
di sunt vel 1. ipsius Aldi, quales sunt omnes, qvae ex ejus typogra-
phia prodieere ad Annum fere 1514. 3. Herculis Gyrlandi;
3. Andraeae Asulani; 4. Ftanci. Asulani 5. Victoris Trincavel-
i li

p.52
li Medici. 6. Pauli Manutii Aldi filii, cui debemus Bustratium, Michi
Ephesium et Aspasium in Nichomachea Aristotelis. 7. Friderici Turre-
sani, sive de Turrisanis. 8. Aldi Manutii, qvi fuit Pauli Manutii
filius, Aldi Nepos, et edidit Nicolai Clenardi institutiones lingvae
Graecoe Anno 1578: in quo libro effigies Aldi senioris videtur.
2. Editio Latina Veneta cum Commentariis Averrois. Hanc
mere Latinam editionem ex commentariis Averrois et Levi Ger-
sonidis in lucem emittere deltinavit Joa. Bapt. Bagolinus, qui in
cum sinem varia quidem exemplaria Aristotelis interpretum un-
dique conquisivit, ex qvibus omnibus Theod. Gazam elegit, Nic.
Tomaeum, Gevallam, Alex. Chamaillardum, Leon. Aretinum,
Bern. Donatum, Ge. Trapeaeuntium, Fran. Philelphum, Alex. Pa-
cium, Bessarionem, Gvil. Budaeum, Sim. Portium, Dominicum
Montesavium, Juli. Martianum Rotam, Joannemque Bern. Felici-
anum, viros omnes egregios 3 omisit a. Argyropilum, hoc tamen
nomine quod cum Paraphrasten potius qvam interpretem crede-
ret; castigavit nonnullas depravatas translationes librorum non-
nullorum Physicorum, atque alias super aliis libris editiones; In-
venit ignotos antea libros, qvos in Latinum sermonem referen-
dos curavit indistinctos in capita sejunxit, qvicquid in illius capi-
tibus ageretur patefecit; loco eorum quae prius erant, alia vel plu-
ra vel pauciora, pro ut sibi rectius videbatur, capita constituit;
in cujus libri initio breves quasdam summas intentionem expli-
cantes apposuit, nonnulla etiam in marginibus Scholia, quae prius
non aderant, statuit; mirum etiam novumque ordinem librorum
Aristotelis, tum Aristotelis autoritate, tum ratione nixus excogi-
tavit, qui librorum ordo non retinetur a Gvilh.du Vall. in Parisien-
si editione, verum alius ibi habetur, ut patet ex collatione duarum
illarum editionum. Sed eo mortuo ea in lucem edidit Marcus de
Odis Patavinus impensis atque typis Tho. et Joa. Mariae fratrum
Junctae Venetiis 1552. in fol. in XI. Voluminibus distincta, qvae
postmodum edita sunt in 8v0 Venetiis 1560, item 1562; et tan-
dem 1575, una cum indice sub titulo Tabulae Zimariae super Ari-
stotelem et Averroem.
Est adhuc alia editio Latina Operum Aristotelis sc: Basiliensis. /
soannes n. Hervagus, vir praeter coeteras virtutes antiqvitatis pru-x
dens admirator atque ad antiquorum monumenta restituenda in
lucemque proferenda mirifice propensus, opera Aristotelis edere
destinavit, usus opera et consilio viri doctiss. Prosperi Cyriaci, qvi,
ex Latinis interpretibus hos seqventes stegi (sc; Joac. Perionium,:
H a Nic,

p.53
Nic. Grouchium, M. Autonium Majoragium, Franc. Philelphum,
Pet. Victorium, Leonar. Aretinum, Vitum Amerpachium, Jacob.
Fabrum Stapulensem, Alexand. Chamaillardum, Pet. Alcyonium,
Theod. Gazam, Sim. Portium, Nic. Leonicenum) librosque aliquot
nunqvam antea editos adjecit, non magnos qquividem illos, sed ali-
cujus tamen momenti: Praeterea in ordinem novum et naturalem
libros Aristotelis digessit, librosque in capita divisit, collectis undiq;
eruditorum virorum (se: Ange. Politani, Raphae. Volaterrani, Ni.
Grouchii, Franc. Philel phi, Pet. Victorii, Joac. Perionii, Simplicii,
Philoponi, Alexandri, Nicolai Leonici,) argumentis novisque ad-
ditis. Hanc igitur editionem habemus in Folio Basileae ex officina
Hervagiana Anno 1563.
3. Editio Graeco-Latina Lugdunensis in Fol. ex Bibliotheca
Isaaci Casuuboni Ann. M. D. XC. Est adhuc alia editio Graeco-
Latina Lugdnnensis in Fol. Ann. M. D. C. V. qva usus est Gvilh.
du Vall. in sua editione operum Aristotelis.
4. Editio Graeco-Latina Parisiensis cum commentariis et sy-
-nopsi Analytica doctrinae Peripateticae Antonii Stephani, constans
2. voluminibus, in quibus hi operum Aristotelis interpretes Latini
continentur: sc: Julius Pacius a Beriga, Joan. Argyropilus, Franc.
Vatablus, Gvil. Budaeus, Nic. Leonicus, Theod. Gaza, Jul. Caesar
Scaliger, Adr. Turnebus, Caelius Calcagninus, Julius Martianus
Rota, Jac. Scheckius, Joan. Bernardus Felicianus, Dio. Lambinus,
Geor. Valla, Simon Grynaeus, Ioach. Camerarius, Anton. Ricco-
bonus, Franc. Philelphus, Bessarion, et Iac. Carpentarius. Prae-
ter horum Interpretum versiones Latinas, nec non varias lectiones
in margine scriptas, varii tractatus reperiuntur, qvi nec in Aldi nec
in Prosperi editione occeurrunt.
Fatetur Isa. Casaubonus in Praf. ad Opera Aristot., quod Patrum
memoria fuerit in Anglia a tribus viris, Latomero, Stocinio, et
Thoma Linacro institutum ut ad illustrandam Aristotelis Philoso-
phiam et vertendos denuo ejus libros societatem jucundissimi et
fructuosissimi laboris inirent, sed irrito conatu.
Henr. Stephanus in Prafead I. Tom: Operum Platonis promisit eti-
am suos in edendo post Platonem Aristotele conatus.
GIiaeci commentatores sunt Ammonius, Simplicius, Porphyri-
us, Alex. Aphrodisaeus, Philoponus, Mich. Ephesius, Eustratius et
Themistius paraphrastes, Aliuas Catalogum et Graecorum et La-
ta- tinorum Commentatorum Aristotelis ex Gesneri Bibliotheca col-
legit Paschalis Gallus, cujus collectanea auxit Gvilhelmus du Val.
no-

p.54
Hobisque insignem et veterum et recentiorum commentatorum
Aristote lis Catalogum ordine alphabetico digestum dedit, qvo
ante indicem rerum et verborum opera Aristotelis a se edita clau-
sit. Hisce addi debet Felix Accorambonus, qvi in omnia Aristo-
telis opera eruditissimam scripsit ex planationem editam Romae in
PFolio 1604.
Inter edita Aristotelis opera, Aristoteles quonam modo se qvisq;
optime regat, triplici editione docet; nempe libris Ethicorum!
Nicomacheorum, Ethicorum Magnorum, Ethicorum ad Eudemi-
um; qvibus addi debet liber de virtutibus et vitiis.
Libri Ethicorum Nicomacheorum Aristotelis sunt decem: qvo- 2
rum primus, omn um interpretum consensu, est difficillimus. Li-
bri sua habent capita; qvae tamen divisio non est antiqva. i
Titulus sive Inscriptio libri, ut in vetustissimis exemplaribus re:
peritur, talis esse apparet. AgasoTixus rgixad Nixopdxei: Aristote-
lis moralia Nicomachea: In recentioribus exemplaribus additur no-
mini Aristotelis Stagirites: qvo quidem Titulo 1. Autor libri,
2. Materies libri, et 3. cujus gratia est scriptus, significatur. Sta-
girites vero nuncupatur Aristoteles a Patria urbeque Stagira.
Moralia appellari ob id manifestissime constat, qvia haec doctri-
na nostros instruit mores, et hominem secundum rectam rationem
vivere docet. Hoxo esse verum huijus operis indicem confirmari
potest tum ex libris veteribus, tum ex interpretibus, tum ex rebus
ipsis (de moribus enim in toto opere agitur) tum denique ex ipso
Aristot. qui lib. 7. Politicorum cap. 13. et alibi passim hunc titulum
dgnoscit.
Nicomachea dicuntur a Nicomacho filio Aristotelis: de quo Eu-
sebius lib. 15. Praparation. Evangel. quaedam ex Aristotele repetit.
Aristoteles v. hunc suum filium vocavit Nicomachum, sine dubio
in renovationem memoriae sui Patris et Avi. Nam ut Nicoma-
chus erat filius Aristotelis, ita Aristoteles fuit filius Nicomachi, qvi
Nicomachus Pater Aristotelis a Nicomacho filio Machaonis filii
Ksculapii originem duxit, teste Laertio, Gvarino, et Philopono. Ali-
us adhuc fuit Nicomachus Gerasenus Pythagoricus, priscae Pytha-
goricorum Musicae autor unicus, autor non tantum magnae vetu-
statis, sed et ab omnibus seculis autoritatis summae. Hujus Enchi-
ridion a se Latine redditum inter septem antiquae Musicae scripto-
res edidit Marc. Meibomius: Cujus etiam Arithmetica (quae ho-
die non extat edita, in qvam Commentarium scripsit Jamblichus)
MS, apud praedictum Meibomium custoditur. Sic qvoque Cicera
3 lI-

p.55
libros de officiis Marco filio scripsit, et Basilius Imperator scripsit
paraeneses sive capitula moralia ad Leonem filium suum.
Sunt nonnulli qvi tradunt Aristotelem libros illos decem Ethi-
corum misisse ad Nicomachum quendam Amicum suum, teste Ca-
merario in Proem. explicat. Ethicor.; secundum alios additum est Ni-
n9pdx non ab Aristotele sed ab aliis, ut distingverentur hi libri
Aristotelis a reliqvis Aristotelicis Ethicis, sc: Endemiis et Magnis;
sive us Cicero in 2. Orat. et alij, quod non Aristotelis sed Nicoma-
chi Aristotelis filii viderentur esse. Alii putant Nicomachum fili-
um Aristotelis hosce Libros conscripsisse. quasi a Patre doctrinam
prius acceperit, postea ipso collegerit, ac in unum volumen re-
degerit.
Aristotelis autem esse libros non solum urgent Veteres inter-
pretes Graeci et Latini, nec non Acciajolus, Giphanius, Camerari-
us, Zvingerus, Piccolomineus, Riccobonus, Simplicius, Al. Aphro-
disaeeus, Eustatius, Aspafius, Trygophorus et alii viri sapientia illu-
stres, qvod idem Plutarchi testimonium evincit; Verum etiam Pe-
ripatetici et Platonici fere omnes fatentur: imo ipse qvoque Ari-
stoteles hujus operis qvibusdam in locis et in Politicis (qvae ab
omnibus Aristoteli tribuuntur) ut proprii meminit lib.7. Polit. cap.13.
De methodo qva usus est Aristoteles in Nicomacheis (praeter-
missis ea de re aliorum sententiis) Acciajolus in proeaem,. ad Eth. Arist.
et Simon Simonius in Ethic. Aristot. volunt esse partim Analyticam,
partim demonstrativam non a prioini sed a posteriori.
AAristotelis ad Nicomachum Graecum contextum ex doctissimis
virorum Petr. Victorii, Adria. Turnebi et Dio. Lambini castigati-
onibus correctissimum nobis dedit Theod. Zvingerus inter anno-
tationes in Ethicam Aristotelis. Ante Zvingerum libros hosce typis
Regiis aliqvanto emendatiores edidit Turnebus, partim ex Petri
Victorii observationibus, partim ex vetustis aliquot exemplaribus.
Libri ad Nicomachum conversi sunt de Graeco in sermonem
Latinum ab Argyropilo, Aretino, Ficentino quodam, Feliciano,
Paerionio, Turnebo, Gruchio, Lambino, Bergio, Strigelio, Gipha-
nio, Bilio, Victorio et Riccobono. Praeter hasce versiones estan-
tiqua qvaedam versio per capita et numeros, quam vacant alius
veterom: Hanc et Argyropili nec non Leonardi versiones uno
Volumine comprehensas et diligentissime recognitas habemus
studio et opera Jacobi Stapulensis, sumptibus vero et diligentia
Henrici Stephani. Sunt qui aliqvot tantum libros verterunt sc:
Muretus, Retrus Martyt, Simonius et Camerarius. I
. i n

p.56
In lingvam Hebraeam conversi sunt a R. Magno Don. Meir,
Medico Regis Castiliensis in Hispania, idque Anno mundi 6165:
Anno v. Christi 140 5, secundum R. David Ganae in Chron. sacr. et
Prof. pag. 147., qvem librum Buxtorfius et Morinus saepius citant,
ntpote qi res accuratius describit, quam coeteri Hebraeorum
Chronologi: Hanc v. versionem Hebraicam postea commentario
illustravit R. Joseph Ben- Schem Tof, teste Joan. Plantavitio in Bibl.
sua Rabbi, pag. 589. nu. 324.
Italico sermone vidit Ob. Giphanius duas versiones: alteram
Figucii paraphrasticam, alteram Florentini cujusdam ad verbum.
Alias Felix Figlinecius scripsit de Philosophia morali tr.in lib 10.
Aristot, Italice, teste Guilh. du Val. in indice autorum etc.
Alii, qvi Aristotelem olim sunt interpretati, aliam viam et ratio-
nem sunt secuti. Quod igitur olim Themistius Euphrades in 8. li-
bros Aristotelis de auscultatione, et in tres de Anima, et alios non-
nullos fecit, idem in decem libros Aristotelis Nicomacheos praesti-
tit Paraphrastes Graecus Andronicus Rhodius, a Dan. Heinsio in-
ventus, editus Lugduni Batavorum Anno 1607. in 4t0 et Mstus in
Bibliotheca publica Lugduno Batava iterum repositus; cujus tanta
est perspicuitas, tanta in hoc interpretationis genere simplicitas,
tam accommodata rebus ipsis fpunveiae et Sermonis proprietas, ut
metuendum sit, ne nos satis intricati esse videamur illis, qui in ob-
scuritate Aristotelica spem omnem reponunt. Postea editus est
hic paraphrastes a praedicto Heinsio Lugduni Batavorum 1617. in
8 vo. Paraphrasin in Ethicam Aristotelis scripserunt Georg. Pa-
chymerius, Jac. Faber Stapulensis, Heliodorus, Prusensis, ieste
Gvil. du Pal. in Indice Auctor. Coeoelius quoque Calcagninus Paraphra-
sin primi libri emisit, et Joannes Corata Cuaeenus Imperator Con-
stantinopolitanus scripsit Graecam Paraphrasin in 5. libros Ethico-
rum Atistotelis. Erasmus Rudigerus, Gener Joach. Camerarii, Li-
bros Ethicos Aristotelis accutatissima Paraphrasi persecutus est,
teste Jacobo Monav in praese ad Ethic. Arist. Vict. Strigelii pag. 29. lin. 6.
ab ult.
Alii nudam et meram sententiam Aristotelis diligenter exqvisi-)
verunt et indicrunt. Aristoteles quanquvam in doctrinarum dis-
positione mire doctus, pressior tamen ac difficilior videbatur, ide-
oque diu non ille qvidem contemptus est, sed et obscurus et inacces-
sus ac hisce indigens delituit. Verum simul ac ambitiosa et inutilis
illa sublimium verborum pompa subsedit, et diligentius coepit res
ipsa perpendi, aliqvot seculis post Eudemium et Theophrastum

p.57
Aristotelis Sectatores, Alex. Aphrodisus, apprime subtilis et in-
geniosus interpres, temporibus Severi et Antunii in tantum ho-
norem Peripateticam doctrinam et sententias Aristotelis adduxit,
ut tum primum solo Philosophi nomine Aristoteles vocari coeperit:
qvem certatim secuti Ammonius Alexandrinus, Themistius, Sim-
licius, Philoponus et Olympiodorus, omnes ingenii nervos eo
intenderunt, ut Aristotelem suis commentariis redderent clario-
rem, qvod ex parte longe maxima praestiterunt. Quod igitur
Porphyrius Tyrias edito in Categorias libello, Ammonius Alexandri-
mus (quem ex Aristotel. intorpretibus omnes admirantur, quoniam veterem
Academiam cum nova contulit, et in ipso Aristotele Platonis mysteria latero
ostendit), Herminius, Alexander Aphrodisaeus, aliique complures, in
varios Aristotelis libros fecere; Idem in hosce Nicomacheos fece-
runt 1. Graece Eustratius, Aspasius, Mich. Ephesius nonnullique aliam
Graeci insignes Peripatetici, iem Themistius: 2. Latine Acciajo-
lus, Ob. Giphanius, The. Zvingerus, Be. Senensis, Gva. Burleus,
Chry. Javellus. Ger. Odonis, Gvil. Becchus, Jac. Schegk ius, Joa.
Baccontorpe, Jodocus Glichthoneus, Jog. Dedecus, Joa. Erigena,
Joa. de Fabriano, Joa. Witthon, Augustus Michael Schotus Mathe-
maticus cognomine, Mich Angrianus, Nic, Cisnerus Masbachius,
Nic. Dorbellus alias Orbaus, Otto Casmannus, Pet. de Vena, Pet.
de Scura, Pet. Martyr. And. Hyperius, Pet. Tartoretus, Pet. Vi-
ctorius, Phil. Melanchthon; Rob. Chrouche sive Cruccius. Rug.
Bachon, Hen. de Frimaria, Tho. de Aquina, Audo. Talaeus, Pet.
Gilkenius, Joach. Camerarius, Dion Lambinus, Jac. Faber Stapu-
lensis, Felix Accorambonus, Anto. Muretus, Evar. Brerevood,
Andr. Aidius; Lael. Peregrinus, Rob. Balforeus, Tarquin. Galluti-
us, Henr. Loen; Virgil. Wellendorffer, Anto. Riccobonus, Pet.
Victorius; Simon Simonius, Figliuccius, Albert. Magnus, Victo.
Strigelius, et Nannus Stauriensis. Hen. quoque Gorcomins scripsit
Comment. MSS non solum in Physic. Aristot. ver um etiam in Li-
bros Eth. ejusdem: Commentaria in X. lib. Arist. Nicoma. pau-
1 ante mortem prelo destinavit Matth. Bergius, quae Conr. Rit-
thershusius nobis promisit, sed necdum ea habemus. Franc. Cata-
neus Diatetius Aristotel. Ethicos libros Florentiae publice interpre-
tatus est, quod ejus prafatio in libros Aristot. de Moribus satis indicat;
Ejus tamen commentarii ad nos non petvenerunt. Analysin libro-
rum Ethicorum Aristotel. pollicitus est Joa. a Felde in Praf ad ana-
lys. librorum Politicorum Arist sed eam necdum vidi. Kyriacus
Stroza Patricius Florentinus Orationes sive introductiones in
gvatuor Ethicorum Aristot. libros scripssit. 3. Ara-

p.58
3. Arabice Averroes (vel, ut ab aliis nominatur, Aboolit Ben-
roist), et Avu Chemed. j
Averrois (qui floruit circa Annum Ch. 1140.) Commentarii
Arabici in lingvam Hebraeam traducti nunqvam in lucem editi
sunt, sed MS. extant in Bibliotheca Hebraica joa. Plantavitii, teste.
Plantavitio in Bibl. Rabb. pag. 548. nu. 10.
Avu Chemed insignis fuit apud Arabes Philosophus, qui scripsiu
in Aristotelem amplum et celebrem commentarium, quem longo
post tempore R. Moses Ben- Tabbon Hebraice traduxit, ut scribis
Plantavitius in Bibli. Rabb. pag. 547..
In Ethicam Aristotelis discursus morales Italice conscripsit And.
Chioccus, editos Veronae in 4to. 1612.
Alii summacapita rerum, quae in Aristotele tractantur, enume.
raverunt, eosque Summistas vocarunt. Ita Nicomachea Aristotel.,
praeter Zvingerum et Victorinum Strigelium, argumentis illustra-
vit Joannes Herbetius Lotharingus.
Alii meras Quaestiones agitabant, qvos Quaestionarios voca-
bant. Sic quemadmodum Plotinus, Boethus, Apulejus, Nicostra-
tus et alii nonnulli gravissimas qvasque Aristotelis sententias expli-
cavere: ita quoque hi sequentes Nicomacheos Aristotelis libros
per Quaestiones tractavere, sc: Alex. Aphrodisiaeus, Conr. dictus
Hensel, Conr. de Susata, Gvilh. Slade, Joa Buridanus, Tho. Cam-
panella et alii
Alii scripsere synopsin n libros 10 Eth. Aristotelis, sc: Hermo-
KKK
laus Barvarus, Vogelius, et Gvil. du Val.:
KKK
Etsi hos Moralium Nicomacheorum libros, ex ultimis fere Ari-
stotelis Nicomacheorum verbis, Politicorum libri subseqvantur,
quem ordinem secutus est Prosperus Cyriacus in editione Operum Aristotel.t
Basiliensi, nec non Aldus in sua editione Operum Arist., quia tamen et
alii sub Aristotelis nomine libri de Moribus pertractantes inve-
niuntur, ideo illos, (ne materiarum fieret interruptio,) ante illos
de Repnbl. collocasse opportunum visum est Gvilhelmo du Val,
qui sine dubio secutus est hac in patte antiquum ordinem libro-
rum a Bagolino et aliis servatum.:
Magna haec Moralia Aristotelis vocantur Graece ab Aristotele:
ta perinae, et a Zuingero ac aliis Ethica Magna; sed cur di-
cgantur ue) 2: Magua non video. Nam nec 1. qvoad crassitiem
operis haec Moralia majora sunt aut Nicomacheis aut Fudemiis:
Nicomachea n. constant foliis 71. sive libris decem, Eudemia fo-
liis 48. sive libris septem; at Magna Moralia constant solummodo

p.59
sbliis 25, sive libris duobus: nec 2. qvoad praestantiam, nam fer-
me exdem in Magnis Moralibus, atque in Nicomacheis materiae dis-
cutiuntur. Sed puto Aristo: eli id contigisse ut scribit Piccolomineus.
grad. 10. cap 12. qvod facile multis accidit qui libros de re aliqva
conseribentes, freqventer in ordine sibi non satisfaciunt, consilium.
mutant, variant scriptionem, sententiam aliqvam emendant, quo-
usque demum opus unum ad votum pesficiant, in qvo solo sibi satis-
faciunt et si de berent librum edere, solum illum ederent combu-
stis aliis: at evenit ut antequam id fiat morte praeveniantur, et cum
orunes veniant in manus aliorum, ob famam Autoris servantur om-
nes, omnesque circumferuntur. Videtur igitur mihi, quod Aristo-
teles primo scripserit libros Morales ad Eudeniium, qvi ali-
as vocantur Parvi: Morales 3 postea, illis a se non eme ndatis sed-
potius neglectis, Magnos Morales conscripserit; tandem li-
bros Morales ad Nicomachum, ut absolutissimos et maxi-
mos., omnibus com nunicaverit.
Magna igitur haec inoralia ab Aristotele scripta Interpretem seu-
potius Metaphrasten Georgium Vallam Placentinum habet, qui-
illa perspicua latinitate donavit, nec non Vitum Amerpachium.
Magnorum Moralium Paraphrasten et commentatorem hacte-
, nus vidi nullum.
Syoopsin magnorum moralium scripsit Gvilhelmus du Val.
Magnorum Moralium editiones sunt diverse: Editio Basilien-
sis, singyiniana, Walderiana, Veneta Manutii (se: a Camotio ador-
nata, quae alias Camotiana vocatur) et Wecheliana, sive Franco-
surtensis, in qua adhibuit Frid. Sylburgius priores omnes editio-
nes, e quvibus diversis editionibus et Vallae versione quaesivit lucis.
corruptis remedium, addiditque in fine varias locorum lecti. nes,
conqvisivitque etiam, si quid ex Nicomacheis Ethicis huc facere
meminisset: Privato judicio ac conjectura nihil mutavit, nisi ma-
nifestus esset error; imo plerumque si quid mutationis ab ipso fa-
ctum est, ejus seorsim in sine libri rationem reddidit. Alias inter-
opera Aristotelis ab Aldo et Gvilhelmo du Val. edita reperiuntur.
qvoque Magna Moralia-
Libri Ethicorum Eudemiorum ab Aristotele vocantura hno e-
Onio 2: Moralia Eudemia, sive ut nonnulli vocant, voralia ad Eude-
mium, ab Eudemio Cypro Aristotelis Amicoet familiari, ad quem
hos scripsit. A Leonardo v: Aretino in suo dialogo de Moribus appel-
lantu libri parvorum Moralium ad Eudemium. Praeter
5 hunc

p.60
hunc Eudemium inter eos autores, qvi composue: e Svidae libium,
primus numeratur Eudemus Rhetor. Theophrastus lib. 9 de hist.
Plant, cap. 18. meminit cujusdam Eudemii, qvi consvetudine ve-
nenorum adeo sibi callum obduxerat, ut cum Helle borum biberet
mon purg retur.
Hi libri ad Eudemium ejusdemsunt argumenti ac instituticum
Nicomacheis, et Magnis Moralibus: nam non tantum diversa, alia-
e, quae inNicomacheis non extant, tractant Eudemii, sed et eadem
iisdem fere verbis de rebus iisdem saepius r. petunt documenta.
Hinc commentatore m Eudemii obtinent nullum nullumque Me-
taphrasten.
Unum habentEudeniii, qvi eos: Latinos fecit sc: Anonymum, for-
a Basiliensem, editum Basileae, virum doctumet in Aristotelis le-
Atione non parum exercitatum. j
Sunt nonnulli inter qvos est Frider. Sylburgius, qui volunt
hanc Eudemiorum versionem non esse Anonymi cujusdam sed
Leonardi Aretini2 Coeterum contrarium facile tum ex versionis
ratione et Stylo colligi potest, tum qvoque ex temporis ratione.
Summam rerum qvae in Eudemiis continentur, fecit G vil. du
Vall. in Synopsi sua Peripateticae doctrinaee; docens breviter et
clare qvid n singulis singulorum librorum cupitibus contineatur.
Alias Leonardus Aretinus scripsit Introductorium deMoribus Dia-
logum ad Galeotum Amicum respondentem libris Aristotelis ad
Eudemium; in qvo Dialogo interlocutores sunt Leonardus et
Marcellius familiaris Leonardi Aretini, qui reperitur inter Comm. Fa-
ri Stapulensis in Eshic. Arist, pag. 123. et se. Edition. Auni 1510. et
in Bagolini Operibus Arist. et Averrois Volum. 3. Fol. 95. et seq.
Libri Aristotelis ad Eudemium sunt septem, at secundum G va-
rinum Veronensem in vita Aristotelis sunt octo. j
Eudemiorum varie sunt editiones: Isingviniana, Camotiana
(qvae binae editiones passim mendosae et mutilae sunt) et Woche
siana, quam Frid Sylburgius Anno 1584. Francofurti ex lingvini-
ano exemplari et Camotiano correctam nobis dedit; additis in fi-
ne variis locorum lectionibus et explicationibus. Est etiam Aldi-
na editio, quae inter opera Aristotelis ab Aldo edita reperitur, quae
osfendit (ipso Aldo id fatente) nonnunqvam doctissimas aures,
qvia Aldus unum duntaxat exemplar Moralium ad Eudemium ha-
bere potuit
Nunc ad Aristotelis libellum de Virtutibus et Vitiis (qui poti-
as catalogus seriesque brevissima, qvam liber Virtutum et Vitio.
g 2a um

p.61
rum dici potest) quorum summas definitiones et officia propria
2x iis quae uberrime dicta sunt in libris Nicomacheis, Magnis et
Eudemiis, summatim et veluti per quandam dvaexeooe al iv colle-
git et retexuit Aristoteles; sub finem tamen observat eleganter vir-
rutem inducere in animum pulcherrimam quandam Harmoniam
ex compositis motibus et in modum probe redactis, ita ut ex illa
Virtutis diathesi et temperamento animus fiat optimae Reipubl.
simillimus.: j.
Ejus libelli editiones habemus tres, praeter eas quvae inter om-
nia opera Aristotelis reperiuntur: lsingvinianam, Camotianam, et
Wechelianam sc: Sylburgii, qvi ex editionibus Isingviniana et Ca-
motiana, et ab Interprete Leon. Aretino, quaesivit locis corruptis
remedium. Alias hic libellus Graece et Latine integer reperitur
in Stobaeo edito cura Gesneri An. 1543: at in Stobaei editionibus
publicatis cura ejusdem Gesneri Anno 1549. et Anno 1559. pro
argumento in diversos locos a Gesnero est divisus.
s Libellum hunc transtulerunt Alexand. Chamaillardus, Georg.
Valla, Simon Grynaeus (qvi exactiorem quandam de Virtutibus
divisionem adjecit), Conradus Gesnerus. Leonardus Aretinus et
Andr. Lacuna, que vi eum Hispanice transtulin et Scholiis illustravit.
s Commentariis hunc librum illustravit Justus Velsius. Gvilhel-
mus du. Vall brevissimo argumento in Synopsi sua Peripateticae
doctrinae eum perstrinxit..
Sapientes Graeci Veteres non sollum praedictis modis, quibus usi
ae sunt Socrates, Plato et Aristoteles doctrinam morum tradiderunt-:
yerum etiam aliud adhuc genus tractandae disciplina morum ha-
Buerunt, qvod a re xaee-xluesnxo nominarunt, quo.nota morum
et forma exprimitur. I
is Aveteribus Criticis observatum est Homerum hujusmodi de-
scriptionum morum primum autorem fuisse. Nam Iliad lib. XII
dat nobis Characterem fortis et ignavi viri hisce verbis:
I E 6 T dhos dng ds7 anxipaet ibeQanon
T8 uo etc. usque ad versum octavum.
Sunt et apud alios Graecae et Latinae lingvae scriptores similem
in modum accuratae morum descriptiones. Apud GraecossSaty-
tus antiqvissimus Peripateticus, et apud Romanos. doctissimus.
Vatro, libros non dissimilis argumenti ediderunt, quos tamen non
xaee-ilie-gs, sed 9eta xaeenxlipur inscripserunt. Hujus item generis
sunt illae descriptiones morum, quas Libanius et alii Sophistae
appellatunt gonnius ignaeo dsa per. siior ns cis ftge. In his olim
KKK

p.62
dicendi Magistri suos discipulos magno cum fructu soliti sunt
exercere.
Ailias volunt nonnulli hunc doctrinam tractandi modum pri-1
mum Theophirastiuim Evresium Peripateticum invenisse, qvisenex
fuit facundissimi oris Aristotelis discipulus, et felici illo seculo vi-
xit, qvod tulit Socratem, Platonem vidit, Aristotelem generi hu-
mano dedit. IM
Veteres autem qvidam, quvi post Theophrastum tractarunt pi-
xnpoO ?x ivoves, hujus modi tractatus xxenxlneasuss vocarunt, qvos
Theophrastus xaeenxwo~e. Quidam similium scriptorum non
dissimiles titulos sunt commenti, ut pates ex Senecae XCVI. Epi. ad Lu-
cilium. H /
De genere orationis deseriptionibus hujusmodi accommodatae
ita scribit Theon: Sophista sive Libanius: uteris in descriptionibus mo-
vum charactere perspicuo, brevi, florido, soluto, a quo absit omne involucrum:
five artificium curiosius et figura. i 1
Ab hac forma dicendi non longe abit Character Theophrasti-
in libello, cujus titulus est fo?eos õixal xacxlipis: (secun-
dum Sylburgium) Ethici Characteres, (secundum Auberium) Chara-
cteres Morum sive Morates, (secundum Casaubonum) Theophrasti Mo-
rum sive Morales descriptiones, sive Morum hnotationes. H
Hic libellus aureolus Theophrasti quamvis non integerad nos
pervenerit, ejus tamen fragmenta habemus. Hujus n. Theophra-
sti libri editiones sunt hae seqventes, 1. Henrici Stephani, 2. Ca-
motiana, 3. Oporiniana, 4. Wecheliana sive Francofurtensis,
5. Augeriana sive Basiliensis. 6. Casauboni sive Lugdunensis.
Habuit hic liber interpretes (praeter Anonymum qvendam et
Gesnerum) Augerium et Isaacum Casaubonum, qvi non solum'
eum Latine reddidere, verum etiam scholiis et commentariis il-
lustravere. Il II
Notas in hunc librum praeter hosce etiam seripsit Frider.
Sylburgius. Ante Augerium et Casaubonum Maxinus Planus ex
positionem in Theophrasti characteres conscripsit, qvae Graeca re-
eritur in qvibusdam Italiae Bibliothecis.
De hisce quatuor rationibus docendi Ethicam, et de praedicto-
rum ut et aliorum fere infinitorum Ethicorum Autorum scriptis,
vitis, variis interpretibus, commentatoribus, editionibus, autorita-
te et utilitate, partim in meis in hac Regia Academia habitis prae-
Jectionibus longe diductius egi, partim posthac diductissime actu-
tus sum; quas, si Deus mihi vitam et valetudinem dederit, intra
8.3 nau-

p.63
KKK
paucos annos publicas facturus sum, sub titulo de origine et pro-
pagatione Ethices usque ad nostra rempora per Scripto-
res Hebiaeos, Arabicos, Graecos, Latinos, Italicos, Hi-
spanicos, Gallicos, Germanicos, Anglicos, Danicus et
Islandicos.
Antiquos v. Danos, Norvegos et Islandos usos fuisse binis pri-
oribus rationibus docendi Ethicam manifestissimum est ex Edda
antiqvissima Saemundi, et ex hac fdda Snorronis, qvam pene laten-
tem, et in Bibliopolarum officinis nunqvam existentem, modo uti-
litati publicae prelis supposui.
Prodit itaque nunc, Rex potentissime, in lucem tamdiu exa-
petitum desideratumque opus sub Tui Augustissimi nominis
tutela et umbra, ut sub ea delitescat sicut Teucer Homericus sub
Ajacis clypeo. Tuae ideoque Serenitati, maxime Daniae et
Norvegiae Rex, opus hoc sistere ac sacrum vovere lubens me-
ritoque volui, debui, non quidem ut munus Majestate Regia
satis dignum, aut pro beneficiis immortalibus a Tua Serenitare
in me meosque derivatis sufficiens, sed ut sacrum cultum optimo
Principi post Deum hoc modo6 solvendum, qvo ipso mentem
T.Serenit. aeternum devotam conservarem.
Faxit Deus immortalis ut cuncta quae facis, quaeque facturus es,
feliciter cedant Tibi, Imperio Danico et Norvegico, Subditis. Vi-
ve Monarcha augustissime, vive, inpera et vince. Havniae VII.
Non. Fabr. M. DC. IXV.

p.64
Petri Joh. Resenii
Praefatio
ad
Lectorem benevolum et candidum
de
Eddae editione.
Cum in foro causas dicentibus nefas, ut
ita dixerim, videatur esse, nulla praefatione facta,
Judici rem exponere, mihi librum hunc
promulgaturo et edituro multo magis inconveniens
esset, origine non repetita, atque illotis
manibus protinus materiam hanc aggredi; non
quia velim verbosas facere praefationes, sed ut
ii, in quorum manus Edda veniet, libentius ad ejus lectionem
producantur.
Quoniam vero cognitionem nominum seqvitur cognitio rerum,
be d m uõua eidn crra RY) neyuae Plato in Gorgia, Scal.
exerc. 1., Scip: Geniilis lib. sing. de origin. in pr. et ut sapiens Epicte-
tus vere et sapionter docet oxn nouo Lorws 8 bropdiI Snioneus.
h. e. principium eruditionis est nominum trutinatio; ICtis nostris merito
turpe visum fuit, prius determinare, quam terminum intelligere
l. 1.D. de reb. credit .l. 1. in pr. D, de 1.et I. Matth. Stephan. lib. I.
de jurisd .c. I. nu. 8. et 9, Georg. Obrecht. lib. I. de jurisdict .c. I. nu. 2.
et seque, Joa. Nevizan. in Sylv. nupt. lib. I. na70., Prosp. Farinac. l I.
prax. et theor. crim. tit. 5. de Indi. et tort: Idcirco inter omnia evolvendum
est Eddae vocabulum, et par esse arbitror de ipsa primum
appellatione tractare, illiusque intellectum distingvere, ut nihil
prorsus nos lateat eorum, quae quaeri solent. Joa Gadd. de V. S. in
pri. et Dd. Conm. in l. ambiguis D. de reb. dub. Rutg. Ruland. part. I. de
comm et cominiss. cap. 2 .n. 1.
Edda est vox originis Latinae, ab edo, i. compono, meditor; qvia
Poetae Islandi ex Edda suas Fabulas et appellationes desumunt, carminaque
componunt, ut vult Magnus Olai Islandus: At secundum
Gudmundum Andreae Islandum (cujus Lexicon Islandicum MS. in
publica auctione heic a me comparatum intra annum Deo volente publici ju-

p.65
ris facturus sum) Edda derivata est a voce Graca thqh-GR, i. nutrix. Joh.
Paul. Resenius meus p .m. Avus, quondam Episcopus Selandiae,
in Etymolog: Danic. necdum edito de hac voce ita scribit: Edda, Ed-
de, aette ab atta Pater, qs: Avia. Alias etbe in lingva Anglo- Saxo-
nica antiqva idem estac grex: Sic etbe bergren o1 grex porcorum, ut
docet Joannes de Laet in Lexic. Auglo- Saxon. qvod nondum lucem vidit.
Notat etiam literatissimus Gudmundus variam Eddae significa-
tionem, cui. I. Aviam majorem seu proaviam videtur significare;
veluti ex Synonymis Eddicis Snorronis Sturlae probatur, ubi ita
habetur: sober heitir etibavner Ammar etdda enn thridja: ma-
ter (poëtice) vocatur Eida (forsan ab Eva); deinde Amma o: secunda ma-
ter, mat er major sc: Avia; teriio Edda o: Avia major, Proavia, vel Aba-
via. Idem fere in Eddae Saemundi sxc igaethatt occurrit, nimirum
256 õ etbdd: partum enixa est Edda 2: (sc: servilis prosapia) Abavia.
2. Nomen libri peculiaris, qvi Mythologiam Arctoae Gentis
vel Nationis Pocëticam in lingva Ilssandica tradit: ita dicta qvasi
matrix et origo Poëseos, atque prima Mater vel Atavia verborum
copiae et paraphrasium. Haec significatio est hujus loci..
3. Nomen proprium Mulieris seu Virginis Amazoniae, veluri
ex historia Sigvardi fing/ Sveonum Regis, constat: Etsi quvidam
scriptores, inter quos est Saxo Grammaticus, eam Hetham malint
vocare. Hanc qvidam scriptores in fabulis Mythologicis insigni-
ter peritam fuisse asserunt, adeoque ejusmodi fabulas post se reliqvis-
so plurimas. Praeterea in Holsatia, Prussia et Pomerania Mulieres
sic proprio nomine appellari autor est Helvaderus in Onomat.
Etymol.
ex; Edda est duplex: antiqvior sive genuina illa Rhythmica; alte-
in- ra recentior sive vulgatior.:
Eddae antiqvioris autor dicitur Saemundus Sigfusonius, vulgo
grode dictus, constans meris Rhythmis obscuris adeo fabulis invo-
Iutis, ut vix jam intelligatur a recentioribus Poctis Islandis, apud
qvos prisca Isiandica lingva jam paulatim depravata est, et alieni
vocibus corrupta.
, Saemundous hic in Papatu vixit et Pastor fuit Oddensis, ut putat
Stephanus Olai in Notis ad Volusp. Stroph. 9. lit .n.
grode est vox Issandica, qvae Arngrimo in Epist, ad Wormium jam
o. jam citanda, item Gudmundo Andreae Islando in Lexic. Issiand. idem
est ac eruditus; Stephano Stephanio in Not. ad Saxon. Grammatic.
pag. 136. lit. B sapiens; hidem ibidem p.93. lit. F. Polyhistor;,
Stephano Olai in, Not. ad valup. Stroph, 8. lit .n. multiscius.
Srodo

p.66
grobe vero est a grobur peritus, ruditus; inde rodseicte o
peritia, eruditio. Radix vero est eque ftaeba o: erudio, instituo, cer-
tiorem et gnarum facio: Hinc gtaebe erudita institutio, documen-
tum, eruditum opus; Srroen in plur. num. vulgo pro Catechismo
usurpatum est, ui scribit praedictus Gudmundus in Lexic. Island. Alias
sex sunt Reges Daniae nomine Frothonis, Danice grobe/insigniti,
qvorum primus (e qvo coeteri lua habuerunt nomina) fuit sapiens,
prudens et fortis, quvi Draconem thesauro incubantem interfecic,
Tranonis naves perforavit, Rutenos vicit, Rotalum occupavit,
Handuvani urbem cepit, Frisiam et mox Britanniam bello tenta-
wit, Lundoniam Angliae oppidum astu intercepit.
Edda haec pluribus constat capitibus, quorum quodvis cantilena
aest, diversis metri generibus exarata.: I
Eddae hujus caput primum vocatur Voluspa.
Voluspa vox composita est b?õsa o: Sibylla et etum sive etpaa
o: Vaticinium, prophetia;, ita ut Voluspa idem sit qvod Sibyllae
Vaticinium, sive Sibyllini versus.
etpa et etpaabomer Islandice idem est, sed etpa est foeminini ge-
neris, etpabomer vero est masc: gen- etetvum er etpadss geta (sive ga-
ta) o: Vaticinium est sapientis divinatio. etpaa vero non semper vati-
cinium de futuris, sed et prophetiam (ceu in Bibliis libro Regum
et apud Paulum Apostolum), nempe magnalium Dei professionem
vel profundam sapientiam significat, Hinc Spatur adject: 1. o
divinus, fatidicus, sapiens, praescius; qvo, ut cognomine, usi sunt
multi viri sapientes; ut: orarin etpaces Efolleifer etpace: un-
de etpate foem. gen. sapientia, scientia fatidica, peritia, divinatio:
item etpecingur o: Sapiens, Sophista, Philosophus.
2. Modestus, quietus, pacificus: unde etpett foem, gen. o: tem-
perantia. etamobur o: Vates, Propheta. etpasor divinatio, au-
guratio. etpufarat monu o: divinatores, augures illiciti.
etpa vero vaticinum est a radice at etuõ 9: Vaticinor, divino,
proropheto. Praedictus Joh. Paul. Resenius in suo Etym. Danico etpaa
derivat ab Hebraeo ni9y o: speculatus est. Sicqvoque in lingva ho-
dierna Danica at spana est vaticinari: etpaabom o Vaticinium:
Spaamand o: Vates a etpaa 9: vaticinari et mand o vir, quis. vati-
inans vir. l
Vola fuit Sibylla in Asia, dicta Erythraea, ut docent Decimator
in Sylva Nom. Proprior. et Peucerus in Oopar ha.
Strabo duas ponit Erythraeas Sibyllas, unam priscam, aliam re-
centiorem.
h Ery-

p.67
Erytliraea prisca fuit omnium Sibyllarum nobilissima et anti-
qvissima, quae mulierum prima cecinit Oracula, et Sibyllae nomen-
primum accepit: dicta alius Herophile, qvam communis opinio est
fuisse ante excidium Trojanum circa annum ante Christum natum
millesimum centesimum octogesimum secundum: At Eusebius in
Chronicis in primam aetatem urbis Romae regnumque Romuli refert,
a quiva opinione non admodum recedit Augustinus. Volaterranus-
a. hanc Erythraeam Tarqvinio Regi Romanorum (qvi ad mini-
mum qvingentis sexaginta octo annis post excidium Trojae reg-
nare coepit) libros quosdam Sibyllinos vendidisse nugatur: Nam
Cumana sSibylla libros Oraculorum novem Tarqvinio Prisco, reg-
nanti Anno ante Christum 578, obtulit, et exustis sex, superstites-
tres ipsi vendidit, ut Gellius lib. 1 .c. 9. et Lactautius ex Varrone refe-
runt. Plinius v. Servius et alii hoc de Tarqvinio Superbo, reguan-
to Anno ante Christum 531, commemorant
Hujus Erythraeaae versuum plurimos operi suo Homerum inse-
ruisse creditum fuit, et Solinus cap, 8. affirmat: Cui etiam maxi-
mam partem vaticiniorum Sibyllinorum praecipue de Christo et Anti-
Christo, sceleribus Romaae, Antichristi interitu, extremo judicio et similibus
tribuit Erasmus Schmidius circ. fin. lib. I. de Sibyllis. Huic etiam
Sibyllae Eusebius serm. de convent. Sanct. pag. 229. dxp?si illam
tribuit, cujus versus initiales has dictiones constituunt INNOT
XPIETOS OEOT TIOS XOTHPAETAYPOE: QVam dxposixv Cice-
ronem, sive in Asia sive Romae vidisse et legisse (qvod Eusebius
et Augustinus statuunt) non plane vero est absimile; cui propteae-
cixposi) jda suspecti fuere versus Sibyllini, ut ex lib. 2. de divinatio-
ne patet.
Erythraea v. dicta est quod in loco Erythrarum, qui Batti appel-
Jabatur, nata fuerit, quvi locus in urbis modum postea exaedificatus,
nomen Erythres accepit, ut docet Svidas; in quo postea habitavit:
unde Apollodorus Erythraeeus eam popularem suam fuisse gratula-
tur. Lactantius vero Sibyllam Erythraeeam Babylone natam esse:
ait, et sese Erythraeam appellari maluisse: secundum Halicarnasseum
lib.3. antiq. Rom. haec Sibylla origine Babylonica fuit, Nurus Nohae,.
una cum Noha in arca conservata, uxor Japheti, qui post diluvi-
um et confusionem lingvarum insulas gentium seu Europam oc-
cupavit. j I
Erythraea recentior, nomine Athenais, Alexandri tempore flo-
ruit, reste Strabone.
De Erythraexa nobilissima illa Sibyllallegi potestlibuo.Pa saniae,
ili H ib, 14.

p.68
3ib. 14. Strabonis, Eusebii serm. de conventu Sanctorum, Lactan-
tius, Augustinus et alii.
Sibyllae (qvas Chaldaei Sambethas appellarunt) dicebantur Va-
ites, sive Vaticinatrices, qvae Deti consilia homini revelarunt: vel
mulieres Deo plenae, quae vaticinabantur, testibus Parrone inlibr. rer.
divin. I. Diodor. Sicul. lib. 5. et Lactant. libr. I. divin. Iust. cap. 6. in qui-
bus divinitas et quaedam Coelitum Societas nobilissima fuit, ut seri-
bit Plinius lib. 7. cap. 33.: vel Feminae quae fuere a uejdnns 9el ums
Anai]su Benebos: ut docet Nazianzenus.
Sibyllas in iis quae de Christo aut aliis ad humanam salutem spe-
ctantibus sunt vaticinatae probabile habet Augustinus, seu bonae
fuerint seu malae, a Deo esse inspiratas: Nam prophetia donum
bonis est commune ac malis, sicut etiam gratiae aliae sunt gratis datae.
Hinc cum notamus quid certum et indubitatum ob certitudinem
et infallibilitatem quae in Oraculis hisce Sibyllinis semper fuit in-
venta, dicimus Sibyllae folium est. Munster. Cosmograph. libr. 2.
Qredite me vobis folium recitare Sibyllae.
Sibylla vero quibus modis Deum concipiebat vaticinatura do-
.cet Jamblichus lib. de Mystoriis: Sibylla inqvit, in Delphis duobus nodis
suscipiebat Deum, vel per Spiritum quendam tenuem igneumque qi erumpe-
bat alicubi ex ore antri cujusdam, vel sedens in adito super sedem aneans,
habentem tres aut quatuor pedes et Deo dicatam et utrobique divino se spiritui
coxponebat, unde divini ignis radio illustrabatur.
De Sibylla ita in prolog. Eddae cap. 3. traditur: In plaga Sep-
nentrionali foemina quadam erat fatidica seu Sibylla, nomine Sif; ejus neino
progeniem noverat. Filius ejus erat Lorrithi; cjus filius erat Hemrede; ejus
Vingithor, ejus Vingener, cjus filius Moda; cjus filius Mage, ejus filius Sephs-
neg, cjus filius Bedvig, cjus filius Atra, quem nos vocamus Aunan, cjus si-
ilius Itrman, ejus filius Hermoder, ejus filius Skialdun, quom nos vocamus
Stiold, ejus filius Biaf quem nos vocamus Baur, ejus filius Jat, ejus filius Gu-
dolf, ejus filius Fin, ejus filius Frialaf quem nos vocamus Fridsevum. Hic
filium habebat, quem vocant Voden, quem nos Oden seu Othin vocamus etc.
Nomensibyllae Svidas Romanum esse contendit. Petrus Gala-
tinus lib .s. cap. 6. de Cathol. verit. arcan. et Reuchlinus lib. I. de Ca-
bala Hebraicum esse volunt a bp quod significat ex traditione majo-
rum aliquid accipere; qvia Sibyllae Oracula divinitus acceperunt, et
proostea hominibus revelarunt: a qua sententia non admodumaecce-
dit Peucerus in Theomautia. Coelius Rnodiginus Lect. antiqu. lib. 14.
cap. I. ex Arriano scribit Dardanum ex Samo profectum Teucro-
tum Regis filias duxisse uxores Nyso te Ramias Naso et Batiam. E
I h 2 pri-

p.69
priore natam illi filiam Vaticinam, nomine Sibyllam, ex qua in Va-
ticinatrices omnes sit propagatum nomen ob Theophoriae cogna-
tionem qvandam. Caete: um nomen hoc est Grecum et qvidem
Doricum Aeolicumq;: Sibyllae n. quis. Sibullae dictae sunt a xie o
Deus et gaeM 9: consilium: qvia Sibyllae Dei consilia mortalibus
enunciabant, ut Lactantius, Varro et Servius super 4. AAeneid. tradunt.
Koles n et Dores pro os dixerunt Xis (qvod et Lace daemi onii-
imitati fuere) et pro Ge scripserunt Ben. Sic quoq;; Siovset
idem est, qvod coo- et 2i idem qvod eyeisiu. Hieronymus
contra Jovianum inquit; quod si Aolici sscrmonis genere Sibylla Oeo-
ßah appellatur, recte consilium Dei sola scribitur noge virginitas. Haec
ille. Sicnae itaque idem est quod et-66 Ar,.
Ab hac voce Sibylla (Sibula) vocaram esse: Volam (utpote Ery-
thraeam, quae prima nomen Sibyllae acce pit) videtur verisimile; et
non a guAv, ut putat Gudmannus Andreae Islandus in suis Notis ad'
Volusp. nisi forte Vola sit dicta vel a Babylone, ubi Sibylla Erythraea
nata traditur: vel a nomine proprio Erythraeae, qvod fuit He-
rophile.
Quae a., qvot, quibusve temporibus aut locis Sibyllae fuerint,
magna inter veteres scriptores dissensio est. Alii unam, alii du-
. as. alii qvatuor, alii decem, alii adhuc plures Sibyllas fuisse dixere;
qva de re legi potest Onuphrii Panvin, Veron. liber de Sibyllis,
et Carminibus Sibyllinis; item Erasmi Schmidii tr. de Sibyllis,.
Sibyllinis libris, earumque autoritate. Conscripserunt etium ex
Graecis Philemon Atheniensis opus a8a nuviod amar ensusur, Op-
nomaus Philosophus de vanitate oraculorum, Porphyrius aea
Canouv etinoo fia: E Latinis Cornelius Labeo librum, cui titu-
lum fecit de Oraculo Apollinis Clarii: sed hos omnes hactenus sal-
tem desiderare licuit.
Voluspas, seu Volae gnomas, fuisse duplices docet Gudmundus
Andreae: sc: (0stispaa en meire o: Voluspa major, et Qosuspao hin
etfemre o Voluspa minur Minorem tantum habemus, in quvae
priori multa reperiuntur citata.
vi Sibyllini versus, Voluspa dicti, fere perpetuum rerum ordi--
nem servant. Agunt .n. I. de mundi creatione. 2. de Satyrorum
crearione. 3. de primorum hominum creatione. 4. de Parcarum
nominibus et muneribus. 5. de Loconis supplicio. 6. de Inferno.
7. de Seculis no vissimis. 8. de mundi fine, 9. de Terra nova. 10.de
P. lcco beatorum..
1-......
sor. De Voluspa Cl.Olaus Wormius in literat: Runic. cap, 3, ita seri-
- I ite:

p.70
bit: Feminas qvoque Eddice Runas dictas fuisse, sunt qvi proban:
ex Volusp. Stroph. 37. Vv. 3. ubi haec ita Latine reddita leguntur:
Qui altertus vellicat aurem conjugis. Ubi ii notantur qui verbis lasci-
vis aliorum uxores ad adulterium sollicitant. In hoc eodem versu
triplex hominum flagitiosorum genus, qvibus prae reliqvis certo.
imminere crediderant Ethnici cruciatus infernales: sc: periuri, sica-
rii et adulteri, qva de re plura vide in Not. Steph. Olai ad praedi-
ctam Stroph. 37. Idem Wormius ibideem cap. 20. docetymbul-
tyri etiam fieri mentionem in Volusp. Seroph. 54, ubi consilium
Deorum de rebus habitum proponitur hisce verbis: Et de Eymbul-
turi vetustis Runis etc. Fymbultur v. hic fuit unus ex inventor ibus
Runarum, teste Edda Saemundi Cap. Runi. Erat a. Scriba et Pro-
pheta Asarum, et vocatur a Saemundo Cap. Runi. Fimbulthulur.
Peoprium ejus nomen est Fimbul, reliqva ambo agnomina:
n. significat Asam, Thulur vetulum, ut scribit Stephanus Olai in not.
ad pradict. Stroph. Aliuxs Gudmundus Andreae Issandus in Lexic. Istn-
dic. obser vavit Simbus vel gymbuss esse vocem obsoletam et pere-
grini sensus, et ter in Edda legi I in Havamaas: dtuner thaeroj ei-
giun funnu giearbu inurcigin/thes p de fymbul shulur. Heic fabu-
larum enarrator Odinum nominat Jnmbul thul seu ipsum Jovem.
THusur openarrator, orator vel cantator. et fymbitso: grande quid.
Thulur et Snmbulthuslur o orator referendarius. Thulurv est a
thys o enarro. Ilyusa o: continua et longa narratio (inde forte
Danicum aeqwqse o: Oratio). 2. in Eddae apologo vm Staanaros:
seuextremo interitu totius universi: Tha fara shiye veter samani
so ectert er fumar a milse o tres venient continuae hyemes; qvas
inter nulla aestas erit: thr veter calsa menn fymbul vetur o: illam
hyemem (scre tribus continuam) vocant homines grandem hye-
mem seu monstrosam. 3. in Hdavamaal: Balbus et Bambalio vo-
catur fymbifoembe qs: vehemens et ingens fatuus; a frups o lo-
quor. gimpbul insuper fluvius averni in Edda, ita dictus a vehe-
mentia.:
Tres Voluspa Cedices a variis accepi. E literario Regis nostri
Augustissimi penu Codices bini antiqvissimi deprompti sunt, qui,
ut antiquitans sssandicae studiosissimus, in colligendis veterum ls-
Jandorum libris sedulam navavit operam, rarissimusque obtinnt:
Tertium va recentiorem;, ex antiquo, ut videtur, Codice exscri-
prum mihi lubentissime communicavit Chiist. Noldius, SS. Theol.
in Regia Acad Hayn, Professor Publ. et p .t. Rector. Hisce, qvos
reperire potui, Codicibus MsS. collar et inter se com paratis 1 I-
.: -3 AAum

p.71
Ium inveni Codice Regio primo antiqviorem et meliorem. Itaq;
in hac Voluspa edenda hanc adhibui operam, ut emendatissime cu-
deretur, collatis prius praedictis optimae notae Codicibus manu ex-
aratis, notatis ad marginem variis Codicum lectionibus: Tum de-
niq;, ut hoc operis omnibus usui esse posset, Issandicis Latinam per-
petub versionem, factam Anno 16 4 4 a Stephano Olai Islando
(tunc temporis Ola. Wormii discipulo, nunc v. Ecclesiaae: Wallanae-
sensium in Orientali Islandia Pastore) Islandico textui adjeci, ejus-
demque notas (qvibus Magnum Olai et Biornonem Jonae Skard-
saënsem, maximum inter Issandos antiqvarium, refutare conatus
est) item notas Gudmundi Andreae lssandi (qvibus in interpreta-
tionem Latinam Stephani animad vertit) addidi, quas in gratiam
Virorum doctorum Islandorum, qvi de iis judicia ferre possunt,
publicavi.
Eddae hujus caput secundum vocatur Haavamaasl quae est vox
Islandica, composita x Genitivo Saava/ quod in Nominativo
est Hjaari sive Saave o celsus, et maaso: sermo. I
S, yaari aar faattr-: celsus, celsa, celsum, altus, sublimis, procerus.
Hinc Setb. fem. gen. aliitudo, aether, eminentia, proceritas; Sabtar o
in altum crescit, aut vergit (inde forte Danica vox etruoegtar of cucur-
bita ventricosa, quia in altum crescit); aarisaerre Nabsta o: altus,
altior, celsissimus. 2. Saar et Haav/ Hari vel Hiuoava in Geni-
tivo est Odini epitheton seu agnomen personatum in Gylvamine
In Eddae Myth. 2. o: celsus sublimis: ubi Trinitatem inter observari
fascinabat 1. Oar. 2. Jathnhar. 3. T*™ (rysar. o: Odinus, qs. ter
maximus, Trismegistus. Hoc nomine Odinus non solum se, verum et
suos collaterales appellavit, cum apud Gilvum SvecoruReg? hospi-
taretur, et tunc etiam hanc Ethicam et res suas gestas, tanqvam pro
festivo delectamento et doctrinali, solenni in convivio recitatas
fuisse Edda commemorat ut appareat Odinum fuisse ejus Auto-
xem. Sicqvoque Odinus in Volusp. Stroph. 30 .v. 5. vocatur procrie
an ab syet o. exercitu. 3. Sare hodie Harra Gallice Sire 9: Do-
minus, Armen. Thear, Germanice cin spervi Saxon. be spcve/Belg.
.cer eceni Danice sycree o: Dominus, item Rex a celsitudine,
ab 170: 1. mons 2. Princeps, Rex. Huc 7us, Herus Heros,
Chald. 477 hõr nobilis, Diialbati, vestibus albis ornati, candi-
di; Principes, Magnates, Primates; quod aulici Proceres olim can-
didis vestirentur. Avo meo in suo Etymolog. Danic. proerre o: Do-
minus est vel aGraeco eteet o; mons (affine estn1mons) qvia Do-
: mi-

p.72
minus eminet super reliquum populum, quemadmodum mons su-
per terrae planitiem; vel qvia in montibus aedificavit; vel a voce
Danica foaoev o exercitus, unde Aeervemand o: Nobilis qs: exerci-
tus vir;. vel ab Hebr. w o Princeps, Dominus, 2. Reg. 4., et
Nayn o: Princeps militiae: Haec Avus. Vox Danica §) crre. 1. Do-
minus, Deus.l2, Princeps vel Dominus alicujus Provinciae, vel Ter-
ritorii. 3. Vir Nobilis Derremand. 4. Eqves Nobilis. 5. Verbi Dei
minister. 6, Dominus habens servum. Sic etiam viri virtute
praestantes olim propter virtutes in Deos relati sunt. Veterum
Dii ex hominibus fiebant, teste Plin. et Lactantio; Ideoque apud Xe-
nophontem in Cyroped. Cyrus post Deos semper qvoque invocat,
et placat cujusque terrae Heroas: quod et Plato jubet lib.4. de Legib.
et usitatum id fuisse veteribus Pausanias testatur lib. 4.Graciae. Hinc.
duo priora Pythagorae carmina inter aurea illasunt hnc:
ceturdE ]fo maEum vels vdu AuciTat,
au, no orsox õprov invio pwus dpoevis..
of Primum Deos immortales, ut lege sancitum est,
Cule, et venerare jusjjurandum, deinde Heroas inclytos.
Abethpaanr adiectivo multa formantur composita et denominatival
Hlandica, sc: Haalcitur o: venerabilis, summa spectabilis majestatis;ut De-
us, divinae, Sacro- Sanctae: spaasote o thronus, Danice sopsube 0o:
celsa, sublimis sedes: spaatiob Danice Hoytiobso: festum, qs. celsum,
sublime tempus: Haamile of divulgatus sermo. Haatige o: Majestas:
avadeo susurrus veluti agnrarum: Syantalab o: grandiloquus: Huaarty-
ste o tumultus, ut Danicum Doyrosteo. 4. Daar neutr. gen. crinis;
i9e109, coma, caesaries, capillus; Danice uaar; Germanice fqaar;
Belgice saneiputr; Saxon. focer; Angli. Niire vel care (quam
vocem Minschaejus in Lexic. Angls. derivat a Graeco eet- 9: la-
na); Hebraice wwo0 crinis; Arabice Scahar, Scahare; Saraceni-
ce etsar 3 Malthiensibus Schiaar.
9aanl vox Issandica, neut. gen, est sermo, loguela a maeses 1: 0. logvor,
dico;: Hinc maessta eloquentia; malstur o: eloquens; maluguti o: dicax;,
maesaue o mutus; maelge foem. gen. 9 dicacitas;2 almele n .g. divulgatus
ferimo, onnium sermo; itein maltt eio: fertur, dicitur. Ed: thab er maal
mannas ab faat mun sistia Valbre or sermo vulgaris est, in Baldero nihil
esse turpe, 2. metior, mensuro; Hinc. malcv; masc. gen. o: mensura; mae
sing; o0 mensuratio: mal o: dimensio; 9vn malg o: in circumfereniia;
maelecerallb 21 modius. Sic quoque in lingva Danica seaal significat. 1.
strmonem, loguelam (qvam vocaem Danicam Avus meus in Etymol.
KKK
KKK

p.73
Danic. derivat a byp or meniitus est:) 2. mensuram Lingva An-
glo Saxonica maesadjicit quantitatibus, e .g. coicser inaelo: iria cocle-
aria: Sc Belgis quoque Orymacio: ter, Germ. dreimati atque ita n om-
nibus numeris. saioe vero inlingva Anglo-Saxonica significat
I. concionem. 2. verbum e .g. Genes. paraphr. corsum en male. int
Nobilium conventu vel concione. Idem ibidem: etobes thabum male
o: Dei verba loquebatur: ut scribit Joan. de Laet in. Lexic. Anglo-Sa-
Xonic. cujus exemplar MS. possideo. s
Autor s9aapamaal putatur Odinus (sive Othinus) vir eloqven-
tissimus et formosissimus, qvi Vates erat. Hinc illustre sibi peperit
nomen, adeo ut in plaga Septentrionali postmodum omnium Re-
gum celeberrimus fuerit. Incessit ipsi cupido primum Turciam
relinqvendi, unde secum duxit magnum exercitum juvenum, vi-
rorum, mulierum, cum ingenti thesouro: Quocunque pervenit, mul-
ta praeclara de ipso relata fuerunt, ut similior videretur Diis quam
hominibus; Nec prius sedem fixit, quam in Saxoniam pervenisset.
Ibi per aliquod temporis spatium commoratus est, et ejus territo-
rii magnam partem in suam redegit potestatem, sibique asseruit et
vindicavit, ibig; tres suos fisios Vegder, Beldeg, et Hengir con-
stituit Praefectos. Tunc Odinus iter Septentrionem versus dire-
xit et venit in Cimbriam, sibique totam illam terram pro lubitu sub-
jugavit, Huic praefecit filium ettsolb dictum; unde orta est familia
Skioldungorum, qui sunt Regum Danorum. Hinc Septentrio-
nem versus migravit in Sveciam; ibi erat Rex dictus Gylsus, ubi
percepit is adventum Asianorum, qvi vocabantur Aesar, eis obvi-
am factus obtulit Odino, ut Regno suo pro lubitu uteretur. Hoc
pactum prospere adeo successit, ut quocunque pervenirent, et ubi-
cunque commorarentur, fertilitas et pax abundaret. Haec Regio
visa est Odino commodissima. Elegit igitur sibi locum civitati ex-
truendae idoneum, quem vocabat de filii sui nomine Sigtum,
Asibique Regis titulum assumpsit et vocabatur Niordur. In An-
nalibus namque extat, quod primus Rex Svecorum dictus sit Nior-
dur, successorum omnium maximus.
De hoc Odino ut et de coeteris vetustissimis Danorum Numini-
bus legi possunt non solum antiqviora monumenta, sc Sax. Gram-
matic. histor. Danic. lib I. in histor. Hadingi pag. 13. et lib. 6. in hist.
Frothonis IV. pag.103. (ubi de industria de Diis borealium nationum
agit), Prologi Eddae Snorronis caput 3, Chronicon Norve gicum,
pag. 2. usque ad pag. 9. cujus autor putatur Snorro Sturlasonius Danice edi-
tus

p.74
tus Anno 1633 studio Ol. Wormii; verum etiam insexioris aevi scri-
ptores, nempe Olaus Magnus Svecus lib. 3. hist. cap. 3, Johannes
Svaningius Danus, Serenissimi Regis Daniae Divi Friderici II.
quondam historiographus lib. 3. comment, prior. de reb.gestis Danorum
(qri libri de rebus Danicis MSS, etiamnum asservantur in Bibliotheca Regia
Academia Havniensis, Caps. Tertul. ordin. 2. nu. 13. 14. 15. unde Ste-
phanus imulta notatu dignissima excerpsit et in Notas suas ad Sa xonem
Grammaticum retulit, ut ipse ingenue fatetur in Not: ad Saxonem pag. 16.
lit. B.), Olaus Wormius lib.1. Monum. Danic. cap. IV, Joannis Vastorii
Gothi collectanea de Idolis Borealibus in prafat. opetis de vitis San-
ctorum prafixa, Arngrimi Crymogae. lib. 1. cap. 4. et 7, ejusdem
epistola ad Stephanum Stephan. scripta Anno 1032, et tandem Ste-
phani Stephanii Not. in Saxon. Grammat. pag. 134. col, 2. lit. F.
ad pag. 144. col. 1. lit. F.
M. Brynolfus Svenonius, vir rarae et reconditae eruditionis, in
collectaneis suis ad Saxon. Grammatic. statuit duos tresvo fuisse
Odinos hisce verbis: Atqvi prius unoculum illum Odini similem genium
asseruimus, cujus nos equidem sententia nondum poenitet, qui arbitramur ut
minimum duos Odinos, si non plures, extitisse. Primum Asianum, Thoro Asi-
ano antiquiorem, qui priscus dicitur, a Trojanis Regibus, a Saturno Cre-
tensi originem traxisse; si fides est Genealogia vetustae membranis inscripta-
qvam inter frivola Templi Cathedralis Scalholtini superiore anno erui. Hunc
Europam vidisse arbitror; ideoque illum Obpin hin gamla s hoc est priscum,
qui discrimem perpenderunt, uominant. Alterum Opsalinum, hunc credam
cujus numen in Sveonia et Septentrione eximie cultum est (cujus inontio fit
in Saxon.Gramm.lib. 1. histor. Danic. in histor. Hadingi pag. 13.) Norvegiam
non accenseo, qva licet Odinum coluit, non videtur illi tamen, scd Thoro, tan-
quam tutela, pracipuos honores detulisse. Verum enimvero aucta superstiti-
one iniserorum hominum, et Demonum astutia superbiam ex vanitate ag-
gerante; utriusque numen in unum confusum puto, et in commune, quod sus-
gulis prius erat proprium, collatum. Quin imo tertium ex his Saxonis ver-
bis elicere videor, cujus secessu Mithothin quidam praestigiis celeberrimus di-
ctus a suis, Odinus; verum quia in Odini prioris numeii cultumque irruperat,
Mid-Odinus, id est, Medius Odinus, ad differentiam dictus, cum confusus ille
comiistusq;, ut opinor, e prisco Asiano, et posteriore Asiano quidein etiam
illo, sed profugo Europao, et Upsaleusc facto, ante Mid- Orhinum religiose
cultus sit, et postea etiam ab exilio regressus, omnes qui per vim aut malam
staudem, nomen et numen hoc usurarium obtinuerunt, velut tenebras super-
venionte numinis sui fulgore discusserit, ut Saxo loguitur. Atqvi cumM ib-
i Othi-

p.75
Othinum in Floniam, jam nunc, ut puto, in ordinem vedactum, ut lateret;
dicat secessisse: videant Fioni, an suam Othoniam ab illo Prasstigiatore, an
ab illo altero Archimago, denominatam maliut. Haec Brynolfus. Au-
ctor v. hic noster erit Odinus Upsalinus.
Saavamaal continet praecepta Ethica et sana consilia praesertim
circa divertentium hospitia; ubi Odinus etiam suum iter, uti suc-
cesserit, obliqve enarrat et historiae partem immiscet.
De hoc tase est Ol. Wormii judicium in literat. Runic. cap.3.: Ele--
gantissimus est hic tractatus Haavamaal dictus, praeceptis Ethicis
et Politicis refertus, dignus qvi non solum lingva Runica sed et
Romana legatur.
Ex hoc haavamaas olim apud Danos fuisse Collegia Runarum
(in quibus aliquis praesidebat et ex Cathedra docebat auscultantibus aliisy
observavit Wormius liter. Run. cap. 3. ubi ait: Quinimo integra,
quibusdam in locis, RunarumColle gia extitisse haud obscure innu-
it Haavamaalss ubi Stroph. 100.et 101. de ejusmodi Collegiis Ru-
natum disserit hac verborum forma: Tempus est, ut cessem loqui in
Cathedra quae sita est ad fontem Urdur, vidi et tacui, vidi et annotavi, au-
scultavi quid logueretur, qi praefuit sacris monumentis Runarum, qui eti-
am solis consilia dedit in aula sublimi, et sic dixit.
: Ex hoc eodem Aeaavamaual varias esse vocis Runae significatio-
nes etiam observavit Vormius .d. cap. ubi ait: In hDaavamaalhin
gamise etc.
Eddae hujus caput tertium appellatur Runa Capitule, 'quod est
de Magin Odini, in quo octodecim enumerantur genera Runarum
Magicarum, qvarum mirandi qvoque recensentur effectus.
Vox Runar faeem. gen, plur. num. significat X. Literaturam veterum,
i- quae etiamnum passim extat. 2. Magiam Runis expeditam. dtun secun-
dum Gudmundum Andreae habet duas significationes, qvarum 1.
est Runa 9 litera Runica 2. Runa o Uxor. In Haavamaal Stroph. 104.
mentio fit Runarum, ubi Run est Litera Magica, ligno per stylum
vel cultellum exarata, qs: Ruimn per Syncopen Qun o: eruta; Rya.
o: eruere, evellere; Stuning vel Ryingo: evulsio. Alias de voce
Suner legi potest Literat. Runic. Worm. cap. I. 2. et 3. In Lexi-
co Anglo-Saxon, Joannis de Laet Stuniiet o: mystice: item Runo
scriptura. Paraphr. Bibl: MS. de Balthasare: eet misten arabon tun
craestige men de scriptura ad parietem.
n Runicarum literarum duo etiam sunt genera; Unum earum,
qvibus ad animi sensa exprimenda, res gestas consignandas, Hero-
um fortia facta praedicanda, aliaque necessaria utebantur Runae.
atqquis.

p.76
atque in hoc genere literati: Ab hisce Runis lingva Danica anti-
quitus Runamaali appellata est. Alterum genus qvibusdam Ma-
gicis incantationibus cumprimis deditis familiare extitit. Hosce
characteres QRamruner (o: Runas amaras et acerbas) vocarunt, eo
qvod molestias, dolores, morbosque aliaque pernitiosa hisce infligere
inimicis soliti sint Magi. Runae istae Magicae in Glossario priscae
lingvae Issandicae (vod MS. penes Stephanum Stephanium erat, us ipse in
Notis ad Saxon. pag.n llit. B. fatetur, quodque ab ipso ibidem citatur pa. 98.
A. 116. B. 117. B. 146. E. 154. F. 156. F. 193. D. 226. A.), nec non
in Historia Sigurdi Jofnis bana (vi Aslogiae secunda conjugis Ragn
Lodbroci pater erat) in septem sequentes species dispescuntur 1.
etsgrunct f: Runas Victoriales, 2. 8tumrunet o: Runas fontauas.
3. Ralruner o Logo Runas. 4. Austuncr o Runas cerevisiarias; 5. VWiat-
gtuner o: Runas auxiliatrices, 6 simruner o: Runas arboreas; 7. Dug
runet 9: Runas cordiales. De singularum harum Runarum Magica-
rum usu nec non de aliis ad Runas veterum Danorum et Magiam
Runicam spectantibus vide Notas Stephan. in Saxonem Granimat:
pag. 45. et 46, item Ol. Wormii Lexic. Runicum pag. 108. 109.
110. 1113item ejusdem literat. Runic. cap. 5. ubi citat Run. Capit.
Stroph. 5. Hujus Runo-Magiae periti fuerunt Viri magni, quvam
etiam pro occasione exercuerunt, ut patet ex historia Egilli Scallagrimi
Islandi pugilis fortissimi. De hujusmodi Runis Magicis est hic tracta-
tus dictus Islandice fRuna apituse.
Caopituse est masc. gen. significans I. caput sive capitulum libri, 2. s
Calabriam, Curium. j IE
Cicero lib. 2. de divinatione scribit, neminem Persarum Regem,
esse potuisse qvi non ante Magorum disciplinam scientiamque per-
cepisset. Tanto in honore et admiratione habebautur praecepta
Magica. Quid a. veterum Magia et qvi Magi fuerint, e Platone,
Xenophonte, Strabone, Plutarcho, Luciano, Cicerone et aliis in-
finitis cuique repetere licet. Ut breviter dicam, Magi Theologiam
simul cum Physiologia tractabant apud Persas, Sacas et Medos,
quemadmodumBrachmanni etGymnoso phistae apud Indos, Chal-
daei apud Assyrios, isporeuupiaexeis apud Aegyptios, Le vitae apud Ju- I
daeos, Rabbini apud Hebraeos, Ereobutadae apud Athenienses,;
Etrusci apud Romanos, Druides (quos Gesnerus in Mithridate
p.33. Runis derivat, qs.bleRunende o: Philosophiam et Magiam na-
turalem tractantes) apudGallos et Germanos, Aggripaei item Arii
et Calvi apud Scythas, Ariumphaei apud Myperboreos, Turdeta-
ui apud Hispanos, et Runae apud Danos. Ed
12 /
KKK

p.77
Edaae recentioris auctor statuitur Snorro Sturlaesonius (sive
Sturlonius) qvi hanc Eddam ex priore prisca Saemundina conges-
sit, eamque interpolavit, certeque consilio ad Poesin accommodavit.
Edda plerumque adjunctam sibi tanqvam individuam assestricem
habet Scaldam, Danicae poeseos vetustissimae ingeniosum promp-
tuarium.
Scalda metrorum et Rhythmorum leges continer.
AScalda vetustissimi Danorum Poctae olim dicti sunt Scal-
dri, qui carminibus seu Rhythmis res gestas sui seculi Heroumq;
illustria facta complexi sunt. Hinc Poctae veteres eo loco apud
Reges et Principes antigvitus fuerunt, qvo jam Consiliarii, Literati
aliique prudentia et rerum usu praestantes. Unde Magnates res pru-
denter) se gestas Rhythmis ejusmodi Poeticis consiset o: Sapien-
tum opera dictis), tanqvam sapientiae quibusdam flosculis conspergi
et ad posteros propagari operose studebant. Ac quo quis laudis
et aeterniratis amore ardentius flagrabat, eo plures ac praestantio-
res in hoc genere sibi devinxit, secumque domi forisque tam pacis.
quam belli tempore circumduxit ut res gestee melius ab illis descri-
bi possent. Rhythmi numero 62 veterum Danorum et Norvego-
rum tam Principum qvum aliorum Magnatum et celebrium Scal-
drorum, collecti partim ex historia Ragnari, partim ex historia Ha-
raldi Sigurdi, partim ex relationibus Comitum Orchadensium,
partim e navigatione Ragvaldi Comitis in terram Sanctam, Islan-
dice et Danice extant in Biblioth. Wilh. Wormii.
Scaldae autor (qvi secundum Arngrimum Crymog. lib. 1. circa
Ann. Chr. 12 I6. vixit). Valdemarum secundum Daniae Regem
(dictum etcjcer) literas Danicas, rece ntioribus jam notis adauctas,
hac pop comprehensum esse refert: etprengt manes huque sybi tunt
19vss. Voces vero hae hoc volunt: Ruptum Viri mentum, aversatus id-
circo pilam; et indicant pilae ludo quempiam mento vulneratum fu-
isse. De pilae lusu vide Arngr: lib. 1. Crymog. cap. 6.
Scalda alius saepissime citatur a solertissimo et felicissimo antiqvi-
tatum Danicarum vindice Olao Wormio in literat. Runic. cap. 13.
14. 17. et 24. unde varia ad literaturam Runicam pertinentia pro-
bat et illustrat.
KKK
KKK
Scaldrorum celebriorum, qui in Dania, Norvegia, et Svecia
13,
olim floruerunt, catalo
atalogus in veteri quodam Codice membra-
neo MS. lingva antiqva Danica consignatus sed in lingvam Lati-
nam a, Cl. Ql. Wormio translatus, extat in appendice literat. Ru-
nic..
KKK

p.78
nic. apag. 219. ad p. 227. quo Lectorem remitto. Nonnulli etiam
partim a Magno Olai in discursu de Poësi recensentur, qui legi pos-
sunt in d. lit. Run. pag. 180. et 1815 partim a Stephano Stephanio
in Not. ad Saxon. Gramm. pag.12. et 13. H I
De Edda et Scalda Arngrimus Jonas in Epist. ad Doct. Ola. Wor-
mium scripta, mihique a filio Doct. Will. Wormio communicata ita disserit:
Scalda est liber de arte Pobtica Iflandorum, qui est quasi praxis Eddae, ut?
Edda inventionem, Scalda usum vel artem adjuret. Haec illioe.
Summatim ut dicam: Edda est Mythologia Poetica Veterum
Islindorum: Scalda vero Metrica sive de ratione Metrorum va-
riisque carminum generibus.
Edda Snorronis est fons et fundamentum fabulosum, unde Ve- 1
teres Islandicae gentis Rhythistae (dicti Scaorer) obscuras re-
rum appellationes et copio sos pocticae eleganti modos extraxe.:
runt. Vel: Edda est ars ex antiqvissimis inge niosorum hominum
fabellis, varie adinventis rerum appellationibus, docens Danicam
Poesin antiquvam, vulgo obscuram, sapientibus auditu jucundam et
artificiosam exercere et exhibere, quae instar jugisfontis veteres
suggerit et novas semper gignit voces ad rem Rhythmicam faci-
entes, omnibus insignibus Poctis utilis, qui illam dextre volunt
scrutari. H j
Prisca Danica Lingva praeter dialectos, quas regionum et loco-
rum diversitas vicinorum qvoque commercia peperisse videntur,
peculiarem qvandam habuit Poctis et Rhythmistis solum familia-
rem, quam (cum Tropis, Allegoriis, Mythologiis aliisque Emble-
matis fuerit refertissima) non qvivis e vulgo capiebas, sed ii solum
qui Poetico ufflati erant spiritu et ingenio acriori. Hujus speci-
men in Epicedio Regneri Lodbrogi Regis victoriosissimi (qvod
ipse morti jam vicinus circa Annum Chr. DCCCLVII, Imperato-
re Ludovico II, cecinit) exhibetur ab Ol. Wormio inappend. Liter.
Runic. a pag. 182.lin.. 6. ad .p.207. Tor Poesis antiqva Danica et Is-
landica peculiares sibi habet orationis flosculos, siguratas formulas,
appellationes rerum diversas, ab antiquis fabulis venuste, varie, ob-
scure deductas, utin illa lingva peregrinus eas explicare non pos-
sit. Ipsi Issandi Poetico non afflati spiritu, veterum Rhythmos aut
etiam recentiores, ex Eddico fundamento compositos, non perci-
cipiunt EiusmodiRhythmicum a communi remotum sermonem
antiqi Islandi et Dani Asamal o. Asiaticum, vel Asarum sermonem
appellarunt, quod eum ex Asia Odiuus secum in Daniam, Norve-
i. 3 gi-

p.79
giam, Sveciam aliasque Regiones Septentrionales invexerit, de qv.
Edda cap. 3. Prologi circa fin. Haec a. lingva fuit nonnihil a commu-
ni illa remota, qvae nuspiam in Septentrione purior adhuc asserva-
tur quam in Islandia, Daniae Insula famosissima.
Snorro hic filius Sturlae, fuit vir eximius, prudens, eloquens et
ob singulares virtutes atque authoritatem summam bis Islandiae No-
mophylax (sc. An. Chr. 1215. et 1222, teste Arngrimo in Crymog.
lib. I. cap. 8.). Is inter antiqvos primarios Poetas Islandicos nu-
meratur, qvi tempore gvatuor Norvegiae Regum (sc. Sverronis,
Ingebardi, Hageni Hageni F. et Hageni cognomento Salin) / item
tempore Ducis (dicti ettusc) Poetam egit. In hujus Snorronis
potestate magna Issandiae pars fuit, quam fratris ejus gnatus, nomi-
ne Corbsatali Regi Hagenio postea subjecit. Anno v. 1219. vali-
da Navi ud Norvegiam delatus, publica Ilandorum negotia, qvae
suscepit, bene administravit et confecit, idque tanta prudentia, ut
anno sequenti 1220. ab Hageno Hageni Rege missus sit legatus
cum authoritate de transactione facienda interRegem et Islandos.
Anno 1238. in aula Ducis, nomine etfusc/ut Poeta Islandus, in-
ter alia carmen quivoddam de Odino cecinit, quod Duci praedicto
ita placuit, ut instructa et ornata ipsius Ducis nave a Norvegia do-
mum ad vectus sit, qui anno 1240, Anno imperii Regis Hageni 25.
a Vsor filio Torvaldi in loco quodam, Kogehols dicto, interfectus
est, relicto uno filio cujus nomen erat Qraetes qvi anno sequen-
ti ad Regem Norvegiae exul venit; qua de re diductius agitur in hi-
storia Regis Hageni.
s. Est adhuc alius Snorro filius Torfinni Islandi, Sarssesine cogno-
minati, qvem Thorfinno in Winlandia uxor Sigrida foemina Gron-
landica peperit. Thorfinno huic alias primum nupsit Gutrida
vidua relicta Thorsteini (qvi fuit tertius Erici Ruffi filius, Le ifi
et Thorvaldi frater), cum qva uxore Thorfinnus LX. Socios
asciscens in Winlandia (in qua frater Leifus non solum tabernas
possedit, verum et tandem obiit), sedes fixas ponere decrevit,
Vinlandiamque etiam sal vus contigit. Exacto v. triennio, in pa-
triam, Isslandiam nempe, variis illius terrae proventuum copiis onu-
stus rediit. Grönlandiam qvoqve perlustravit, Norvegiam invisit
et tandem ex Winlandia, Gronlandia et Norvegia in patriam re-
versus, praedium Issandiae Seprentrionalis Glombae in Provincia
etfagofioro emit, ibidemque mortuo successit filius praedictus Snor-
ro. Hic aedem sacram in Gloumbaeensi villa exiruxit, cujus po-
steri hi memorantur.
H Thor-

p.80
Thorfinnus Sfargessne Isandus
et Sigrida foemina Gronlandica.
Biorno Snorro Hallfrida
natus in Win- filia
landia
Thorunna Thorgeirus Runolphus
filia
Biorno Branderus Thorlacus
Episcopus Scalholten- Episcopus Scalholten. Episcopus Scalholt.
sis in Issandia circa an. circa An. Chr. 1162. circa An. Chr. 11797.
Chr. 1148. qvi mor- qvi obiit 1201. qvi vita defunctus
tuus estan. 1162. est An. 1193.
De hoc Thorfinno plura extant in Arngrimi tr.de Gronlandiaa
cap. 10. et 311. quae brevitatis causa heic omitto.:
Praeter Eddam et Scaldam, Anno 1215. Islandice scriptam, con-
fcripsit eadem lingva (post primum Norvagicum Chronicon,
Stongbogen vocatum) Regum Norvagorum Chronologiam lectu
dignissimam, dictam ex initialibus illius libri verbis stringsuheim-
ftng/ collectam partim ex antiquorum Poctarum carminibus, par-
tim ex traditionibus sapientum, partim etiam ex iis, qvas ipse vi-
vus observavit et annotavit. Hanc ex Issandica lingva in Dani-
cam hodiernam anno 1599 (id volente Axilio etysoenstiern).
transslatam a Domino Petro Claudii, quondam Pastore Undalensi,
Canonico Stavangriensi et Praeposito Ecclesiarum sSistelehn/Olaus
Wormius studiosissimus antiqvitatum Patriae conservator Anno
1633. in 4to, egregio publico in lucem edidit.:
Sed lubet non majoris lucis gratiased curiositatis ergo de hac
Edda Snorronis judicium Reverendi et Cl. Viri Arngrimi Jonae
Ecclesiarum Borealis Islandiae Inspectoris fidelissimi, quvod datis ad-
Celeb. Olaum Wormium literis de Edda etScalda perscripsit, sub-
jicere: Liber de arte Poetica Islandorum, inquit, Scalda dictus, est quasi
praxis alterius Eddae, ut Edda inventionem, Scalda usum vel artem adjuvet,
modo in his quidem exemplis ars insit, et non potius Labyrinthus ingenii no-
scio cujus osten: andigratia excogitatus. De quo Labiyrintho Rhythinico me-
. rito

p.81
vito statuam, quod de Cretico olim Plinius sic scribens; Vesanam illam su-
isse dementiam, quaeiivisse gloriam impendio nulli profuturo. Ni-
hilominus hac nostri quidem Rhythiistae, quorum ingenium nobiliori scien-
entia ali non potest, pro Oraculo habent. Eadem Epistola Autorem Ed-
dae statuit Saemundum Frode.: eruditum, cum tam en in Crymogaea
loc. cit. dicat esse Snorronem Sturlae filium; quod etiam asseruit
praedictus Wormius in Praefatione Chronici Norvegici editi in 4t0. Da-
nice 163 3. Stephan. in Notis ad Saxon. Gramm.: p. 136. lit. B. de auto-
re Eddae ita scribit: Eddae libri de re Poctica vetustissimi autorem
faciunt nonnulli Snorronem Stutlaesonium, aliiSaemundum Frode.
Arngrimi (qvi optime de patriae suae antiqvitatibus meritus
senioque tandem confectus diem suum obiit An. 1649) scripta sunt
haec seqventia. I. brevis commentarius de Isslandia scriptus con-
tra Germanum nomine Gregorium Peerse, et excusus Havniae in
8vo, An. 1592.
2. Crymogaea sive rerum Issandicarum libri tres editi Hambur-
gi in 4t0, An. 1609. 20 Augusti, typis Philippi ab Ohr; et Anno
I610. typis Henrici Carstens: hac tamen differentia, quod in pri-
ma editione extet Tabula de Dania ejusque partibus (sc. Cismari-
na, intermarina et transmarina) qvae in secunda ejus editione non
reperitur. Conscriptus v. fuit hic tractatus An. 1603, qvo cum
cum Historico Regni et cum Avo meo Johanne Pauli Resenio, eo
tempore Academiae Havniensis Rectore, communicavit, ut patet
ex Epist. dedic. ad Crymog. Editio v. ad Annum 1609. delata est.
3. Anatome Bleflceniana scripta in Islandia Boreali contra
Dithmarum Blefhkenium Germanum An. 1611, quae edita est
in 4to Hamburgi ex officina Henrici Carstens 1613. et dicata
illustribus Hollandiae et Westfrisiae Ordinibus. j
4. Liber de Gronlandia, in Crymog. pag. 149. et seqventi cita-
tus, sed necdum editus, qvi MS. inter Codices MSS. Avi mei (p.n
Johannis Pauli Resenii qvondam Episcopi Sielandiae) repertus
hodie in instructissima et vere Regia Regis nostri Friderici lil. Bi
bliotheca extat una cum nova Gronlandiae tabula An. Chr. 1I60c
manu propria Episcopi Issand. Dn. Gudbrandi Thorlacii delineara
In hoc tractatu aliorum sententias, qvi in luis Insularum descri
ptionibus etiam Gronlandiam attigerunt, solicite passim obvia
non conquisivit, in qvorum manibus Saxo Grammaticus
Munsterus, Crantzius, Mercatoris Mappa, Frisius, Ziglerus, Rein
holdus, Neander, Myritius, et alii scriptores versati sunt: sec
ea summatim collegit, qvae in Issandica Gente historiarum stu-
di-

p.82
diosi de Grönlandia sua lingva memoriae tradiderunt, qvae in hoc
genere perqvam exigua sunt et rara. I I
Tractatus hic XI capitibus constat, qvorum 1. Gronlandiae
Geographiam aliqvalem continet. 2. Groulandiae Topographi-
am habitabilem et Natalem. 3. Gronlandorum Reipubl. formam.
4. Gronlandorum Religionem. 5. Actus aliqvot diversos, qvibus
res Gronlandiae nonnihil attinguntur et illustrantur. 6. Nonnulla
de Tormodo qvodam Islando, olim Regis Norvegiae Olai Crasli
aulico. 7. Rusffi cujusdam Issandi gesta in Gronlandia. 8. Gesta in
Gronlandia ab An. 1120. ad An. 131. 9. qvaedam de Hellulandia, Mark-
landia et Winlandia. 10. Agit de Gronlandis qvi Winlandiam se-
cundum petunt. iI. Relationis Gronlandiae et Winlandiae autores
complectitur.
5. Judicium de divisione vocalium, quod extat in Literat. Ru-
nic. Ol. Wormii pag. 9a.
Discursus de Literis Runicis, qui legi potest in Liter. Run. Wor-
mii pag. 37. ad pag. 42. j IMM
Logogryphus generis Orottqvart atmest/ qvi in appendice li-
terat. Runic. Wormii reperitur a pag. 173. ad pag. 177. lin. 18.
Epistola ad Stephanum Stephanium An. Chr.163 2. scripta, con-
tinens catalogum Numinum Ethnicorum orbis Arctoi, quae ex-
tat in Stephan. Stephan. notis ad Saxonem pag. 141. et 142.
Codices hujus generis rari sunt et non ubivis obvii. Eddam
Saemundi e latebris circa annum 1640 eruisse prae se fert Vir pluri-
mum Reverendus et Clarissimae doctrinae M. Brynolfus Svenoni-
us, Episcopus Scalholtensis in llandia australi dignissimus, teste Ste-
phauo in Notis ad Saxon. Grammatic. pag. 93, qi scripsit eruditissima
in Saxonem collectanea teste Wormio in literat. Run. pag. 26. (quae
MS. extant hodie in Bibliotheca Cl. Wilh. Wormii, mihi perhu-
maniter communicata, quvaeque a Stephano Stephanio in notis ad Sa-
XonemGrammaticum saepissime ad testimonium citantur) qvi eti-
, am in Autoribus Issandicis raris hactenus non editis, sed in Archi-
vis quorundam Doctorum in Isslandia MsS. latitantibus, edendis
fuit, et adhuc, quatenus ex ipsis Islandis percepimus, occupatissimus,
fatente hoc etiam ipso Ol- Worinio in Praefat. ad Lexic. Runic.
Horumlibrorum Regi nostro Clementissimo antiquissima sunt
exemplaria in membrana, literis antiquis exarata, quae vetustatem
insignem prae se ferunt qvoad literarum figuras et scriptionis nor-
mam. Hinc ex illis Codicibus lingvalssandica plane ac plene in mem-
brana exaratis, nonnulla quae infra textum in hac mea editione exhi-
bentur, adjicienda duxi. i kk Ho-

p.83
Horum etiam librorum Viro diffusae eruditionis et antiqvitatum
D anicarum peritissimo Olao Wormio elegans fuit exemplar in fo-
lio, in membrana antiqvis literis scriptum, quod dono praedicti Dn-
Arngrimi Jonae possedit, qvodque celeberrimus celeberrimi Viri Fi-
lius Wilhel. Wormius Regius Regiae Academiae Havniensis Pro-
fessor dignissimus mihi benevole communicavit.
Eddae Snorronis partes, ut formam aliqvam artis habere possit;
duas constituit Magnus Olai Islandus, sc: Mythologiam, et Appel-
lationes rerum multiplices et obscuras, qvae ex illa Mythologia
sunt enatae.:
VoceMythologiaeheic utiturMagnus Olai pro fabulis non explicatis.
Mytlhologia habet Prologum, Fabulas 78 et Epilogum-
Prologi caput tertium et fabulae in Codicibus antiqvissimis re-
periuntur; Prologi vero cap. I. et 2. item Epilogus ibi non ex-
tant, qvorumautor, ut mihi per svadeo, fuit Magnus Olai.
Fabulae sunt depromptae vel ex illusione Gylfi (qvi Regnum te-
nuit, qvod nunc Svecia dicitur) sive mendacio Haari; ut49 pri-
ores fabulae: vel ex fabulis quas Bragus Aegerus in convivio Asa-
rum retulit, ut 16 seqventes: velex aliis deinceps fabulis, quibus,
ut creditur, verae aliqvot admiscentur historiolae; ut ultinae Se-
decim Mythologiae, desumptae ex Hrolto Krakio Rege Daniae,
(cujus mentio fit in Edd. Mythol. 63 et in Saxon. histor. Danic. lib. 2. in hi-
stor. Rolvonis pag. 31., ex Holgo Rege (ex quo Proviucia Norvegica
Halogia nomen accepit), ex Frodero Fridleifi lilio Rege Daniae, ex
Hogna Rege ejusque filia Hilda, et ex aliis. H
Hoc vero bene notandum est, qvod Eddae Autor imitatus sit
modum scribendi quo usus est Plato, et delusionem Gylsi pluribus.
exequatur per quaestiones Gangleri et responsiones trium sequen-
tinm, sc: Haari (qvi nominatur inlingva Islandica Alphodur) Jasn-
Haari, et Cribie (o1 tertii). In hoc autem dialogo pet Ganglerum
intelligitur Gylfus. Magnus v. Olai Mythologias numeris ita di-
stinxit, ut cujuslibet Mythologiae argumentum seu titulus sit ipsius
Gangleri quaestio. Inde facilius potest videri, unde qvaedam re-
rum appellationes originem habeant, de qvibus in secunda Eddae-
hujus parte agitur.:
Plato primus dialogos introduxit, teste Phavorino lib. 8, omnim. hi-
stor. item Laertio de vita Platon: At in commentariis tradit Phavo-
rinus, sicut et Aristoteles lib. 1.de poet., Alexamenum Styreum sive
Tejum dialogos primum scripsisse: Alii ferunt Leonem Featem.
Coeterum Plato, judicio Laertii, id genus expolivit adhuc alio-
i qvimnu

p.84
uin rude, atque perfecit: cm non dubium sit qvin alii ante Pla-
tonem dialogos nobis dederint, ita ut non solum ornatae et expo-
litae orationis, verum et ipsiusinventionis dignissime sibi primatum
vendicet. Est a. dialogus ex interrogatione et responsione cum-
positus de ea re quae vel Philosophiam vel Reipubl. partes attin-
git cum decenti et congrua expressione personarum, quae assu-
muntur, accurataque compositione verborum.
Has Fabulas prisci Rhythmistae in gratiam eorum composue-
runt, qvi sermonem Poeticum discere cupiunt, copiamque verbo-
rum ex antiqvissimis rerum nominibus sibi comparare annituntur,
et obscurius editas et conditas cantilenas intelligere volunt. Etsi
v. Afiatici res gestas ad Trojam depravarint, et fabulis involverint,
ut gentes, ad qvas migrarunt, crederent illos Deos esse: Nemo
tamen istas narrationes ita despiciat, ut ex Poesi veteres appellati-
ones remotas velit, qvas usurpare placuerit Poetarum Coryphaeis
etqvae rei Rnythmicae sint fundamenta, quaeque ex hisce mythologi-
is varie et artificiose deducuntur, ut ex posteriore hujus Eddae par-
te quodammodo apparet.
Utilitas hujus Eddae non solum ad PoEsin se extendit, verum
etiam ad Philologiam, Historias et antiquvitates tum Danicas, tum
etiam aliarumnationum. Issandi enim sunt optimi historici, et pe-
ritissimi antiqvitatum Septentrionalium et aliarum gentium, qvod
Saxo Grammaticus in Praefat. Historiar. Danic. hisce verbis mani-
feste declarat: Nec Tylensium (0: Istandorum) industria silentio oblite-
randa: qui ob nativam soli sterilitatem luxuria nutrimentis carentes, officia
continus sobrietatis exerceant, omniaque vita momenta ad excolendam alieno-
vum operum notitiam conferre soleant, inopiam ingenio pensant. Cunctarum
quippe nationum res gestas cognoscere, memoriaque mandare, voluptatis loco
reputant, non minoris gloria indicantes alienas virtutes disserere, quam pro-
prias exhibere; qorum thesauros historicarum rerum pignoribus refertos cu-
riosius consulens, haud parvam praesentis operis pariem ox eorum relationis
imitatione contoxui, noc arbitros habere contempsi, quos tanta vetustatis pe-
ritia callere cognovi. Nec minus Absalonis asserta sectando quae vel ipse ges-
sit, vel ab aliis gesta perdidicit, docili animo styloque complecti cura habui;
venerandae ejus narrationis documentum proinde ac divinuin aliquod magi-
sterium amplexatus. Haec Saxo. Unde liqvet non solum Issandos
habuisse olim innumeras vatiarum gentium historias, a se et ab ali-
is conscriptas, (quarum tamen maxima pars injuria temporis inter-
cidit), verum etiam ex Edda etScalda emanasse quicqvid apud Sa.
tonem tanqvam fabulosum tantopere a multis culpatur, ita ut sta-

p.85
tuere liceat, ea quae de mirandis qvibusdam narrat fignenta non
esse Saxonis, sed fabulosae antiqvitatis asserta. Eum n. hisce in
contexenda historia sua Danica usum esse ipse fatetur in Praefat.
histor. Danic. hisce verbis: nec ignotum volo, Danorum antiqviores con-
spicus fortitudinis operibus editis, gloria amulatione suffusos, Romani siijti
imitatione, non solum rerum a se magnifice gestarum titulos ex quisito contex-
tus genere, veluti Poetico quodam opere, perstrinxisse, verum etiam etc. et
paulo post: quorum vestigiis seu quibt dam antiqvitatis voluminibus inbaea-
rens tenoremque veris translationis passibus emulatus metra metris reddenda cu-
ravi, quibus scribendorum scries subnixa non tantum recenier conflata quam
antiquitus edita cognoscatur etc..
Quemadmodum Fionia Daniae insula dicitur a veteri Danica
lingva Sion qvae separationem denotat, qs: seperata terra; qvia a
Jutia separata est freto Medel- farsund, a Selandia freto Beltis- sund:
ut scribit Magnus Olai; aut ut vult Gudinundus Andreae a quiynn/
fyn fynt o: venusta, ex imia: Sic Selandia in Edd. Mytth I. vocatur
bis Selund qs: maris lucus, (qvae Saxonibus et veteribus Sialandia
scribitur ab antiquo Sia vel Si6, quod nunc dicimus et 9 9: mare
vel Oceanus), de cujus Insulae orgine ibidem docetur. Hinc in
veteribus MSS. Selandia Danorum passim vocatur Saelundur. De
eadem hac Selandiae appellatione ita scribit M. Brynolfus Sveno-
nius Islandus Episcopus Scalholtensis in collectaneis ad Saxon.
Grammaticum: Constantissime Danici regni Insulam florentisimam et
de me optime meritam SIAULANDIAM, non modo Saxo per hoc Opus uni-
versum, verum omnes antiqua membranaae, non SELANDIAM, scribunt.
Qvarum non paucissimas, forie cum viderim, varias Historias complexas, omi-
nes in tanta rerum varietate de nomine insulae SIEALANDIAEE consensum
sservant. Pradonum Julinensium Historia, quam Somstvijt inga barbaga
nos vocamus, in plurali numero, etslal nve et antiqviora alia monumen-
ta nominant2 quo Sveno Tiufskeggi Piratas istos invitavit et magnifice ha-
buis ubi illos per vinum ad conjurationem Norvegianam compulit. Postea
vero lingva puritate inclinante, SAELANDIA pro STALANDIA scripta
ast; eadem nominis tamen notatione conservatam videlicet a circumflui maris,
cui velut immersa regiojacet, vicinia, et incolarum a maritimis negotijs,
piscatu, mercatura, praaedationibus, praeceptis commodis, deducta nominatione.
Qvam penitus adulterarunt nonnulli, dum SIE LANDIAM a frugum pro-
ventu sic dictam, quasi S DLANDIAM, maluerunt, contra Antiquita-
tis, ut modo nunc diximus, fidem, quae constanter SITALANDIAM, quasi di-
cas xuQ?y mQsXov maritimam regionem, et vocavit et scripsit. Neque tam
licenier literam et extrivisset, atque vovitij crediderunt, si S IDLANDIAM
- un-

p.86
unquam nominassent. Quare Codicum omnium (dicere audebo) fide subni.
xus, et Aualogiae probabilitate, et incolarum studio, quod antiquitus splen-
didius longe habitum est, si pradationibus et incursionibus navalibus insume-
retur, quam si in agricultura, re nimium ab illis moribus ob innocentiam
et quietem aliena dispectaque, collocaretur, nostram hanc sententiam affir-
mare non verehor. Quod dum facio, dilectissima nobis Insula sua bona a fe-
lici terr proventu nequaquam invideo; sed militiae, praesertim navalis, ne-
gotiationis laudem, atque studium piraticae rei illis temporibus laudatissimaee, no-
bilitatem illi aerere videbor. Hactenus Brynolfus. Hanc qvoque In-
sulam Daniae famosissimam, dictam Selandiam, non solum lucum
maris, verum lucum totius Daniae esse indicat Saxo Gram. in Prae-
fat. histor. Danic. hisce verbis: Post Jutiam Insula ad orientem versus
Fionia reperitur, quam a continenti angusti aed modum aequoris interjectus
abrumpit. Haec sicut ab occasu Jutiam, ita ab ortu Sialandiam prospectat,
conspicua necessariarum rerum ubertate laudandam, quae Insula, amoenitate
cunctas nostra regionis provincias antecedens, medium Dania locum obii-
nere putatur, ab extima remotionis limite pari spaciorum intercapedine dis-
parata.
Saxo Grammaticus lib. I. histor. Danic. tradit a Skioldo quarto
Danorum Rege coeteros Daniae Reges communi qvodam voca-
bulo Skioldungos nuncupatos esfe. Edda v. in Prolog. cap. 3. circa.
fin. aliam appellationis hujus originem adducit, qvod Reges Daniae
dicti sint Skioldungi ex Skioldo Odini filio, idque hisce verbis: tum
iter Odinus a parte Saxonia Boreali suscipiens, pervenit in terram, tunc di-
ctam Reidgotaland, ubi omnia ex voto et animi sententia successerunt. Huic
regioni praefecit filium suum Skioldum, cui filius fuit Fridleifus. Ab ipsoge-
nus et prosapia Skioldungorum profluxit, hoc est, Regum Daniae. Jutia au-
tem nunc appellatur, quae tum Reidgotorum terra dicebatur. Hactenus
Edda. Arngrimus v.in epist.ad Doct. Ola Wormium aliam hujus vocis ra-
tionem dat,; Vox ettiosbur Clypeum sunat: unde ettiospungeri quasi
Clypeatus: nomenclatura Regibus solis Synechdochice data et debita, quod
hi clypeo et arinis prae reliquis pollerent. Dicti ita pracipue Daniae Reges.
Inde ad alios etiam Reges appellatio a Rhythmistis extendi cpit. Hacte-
nus Arngrimus. Huc pertinet obrvatio Brynolfi Svenonii de
Schioldungis, qvam conjectanea ipsius in Saxonem nobis suppe-
ditant: Moris videlicet tunc erat, ut insignem ab aliqua virtute Principem
cum celebrarent, Poëta inprimis: etiam posteris ejus nomen, quo visi erant
ipsum honorasse, tribuerent. Sic a Budlone, Brynhilda Atlonisque patre,
Budlungi; a Giukone, Sigurdi Fanesbani Socero Giukungi; a Scatone, Re-
ge liberali quivis liberaliores, Skatnar dicebantur. Verum Pectica ista fu-
k 3 I eruns

p.87
erunt et elogia et Epitheta. Ita per Synechdochen speciei Reges ommes a
Gramo, Skioldi filio, denominati: quod ipse Saxo postea docet, et plenae suut
borum novae juxta ac veteres Cantiones.
Saxo Gramm. lib. I. histor. Danic. docet quod in vetustissimis Da:
norum carminibus Gram, Regis V. Daniae, vocabulo Regia nobili-
tas censeatur. Hoc probatur ex Edda, ubi de Regum Synonymis
agens, trium Poetarum sc: Arneri Sstald, Ottari Nigri et Halfrodi
anctoritates citat, in quibus pro Rege ponitur Gram.
ArnerusSkald de Barone Thorfin haec cecinit:
temi brot hur etia etorti
etnarsinbur SSongur Satla
C braut vio egi
Of vagian gram begla.
2: Observet cohors quae spectatum veuit
GQGenerosum Regem Baronum,
Non defecisse ad littus
. Acerrimo Regi resistere,
Ex Ottaro Nigro haec adducuntur:
BGobiucennes dars eg gunat
Gub briotanda ab mota lum
far et alnemen ini
etmn brot med etam etvinum.
9; Perito opus habeo o viri
ntercessore.
Milites bellicosi intus sunt
Satellitesqe apud Regem celebrem.
Halfrodi versus sunt:
Brams suni cetur glymia
Gunritur hin er huot citar
shogni hamri segnaut
Spcipt prabur um sis vaber.
.: Regis aulicos excitat strepitum
Guncricus ubi receptui canitur,
Hugoxis malleo diverberatos
Iracundus invadit..
In Epinicio quoque Egilli Scallagrimi duo habemus exempla,
qvorum primum est in Stropha 5:
BVar at villustabat
I VGafur ae~.aradar
45; etvams glabar

p.88
Gefr pange radat
DWars i Viedbe
brimse mobe
sgiaustur of brunde
DVadb um giumbe j
9: Pergebat avii loci j l Ubi in cruore
Tela Daradi In mari
Per Regis lata MXoavis pernavitavis
Cadavera Vulnus circumsonuit.
Alterum in 2 Stropha conclusionis:
jut cae Ocingiss Sour
2 (bagna vof
San eg maeso mior
Smauna siot
Or blaita ham
.) probur her eg Araiv
et po for bat fram
2so fsestur opuam.
9: Protuli Regis laudes Ex risus exsuvis:
Inilentii ruptura Encomiasticon fero Reg
Nuovi loqui in medio Ilta processit
UDUDi plurimi exciperent. Ut plurimi exciperent.
Odinum altero orbum oculo describit Saxo lib. 1. 2. et 7. histor.
Danic. Tali namque schemate, nempe unoculi cujusdam Polyphe-
mi et capularis senis, plerumque apparuit, qvoties e vanida imagi-
narii hujus Dei majestas sese fascinato officiis suis vulgo spectandam
exhibere dignata est. Causam v. hujus in Odino uoresfu sae-
edocere nos videtur Edda. Fingit n. Odinum venisse aliqvando
ad Mimerum, fontis sapientiae possessorem, atqe haustum expetis-
fe; quem cum impetrare haud potuit, oculum suum oppignora-
vit. Concessa facultate ubi bibit, sapientia et intellectu eximio
ornatus est. Quum igitur unum oculum Odinus oppignoraverat,
quem forte nunquam receperat, haud adeo mirandum, qvoduno
destitutus oculo toties apparuerit. Hac de re ita scribit Brynolfus
Svenonius in conjectaneis ad Saxonem: Magorum omnium unus in-
star Odinis posteris fiden fecerat, opem laturum se suis, cum in periculis con-
stituti auxilium postularent. Cujus rei eventus, post illius oxcessum, non ra-
o miseros mortales delusit, sepius enim conspectus est vario indutu: lana ple-
rumque talari, nunc versicolore, ut Sigiimundo naviganti; nunc caerulea, ut
cumad nuptias veuit, aty; ensem ligno impegit, ac tacitus discessis, quem ne-
KKK

p.89
ino postea praeter Volsungum extrahere potuit. Quum autem sapius appare-
ret, semper ab hac, quam Saxo narrat, forma cognitus est, canitie veneran-
da, luminis orbitate, quod scilicet vendidisse dicitur Saxicola cuidam fatalis
mulssi poru, qui inexhaustam sapienuam atiulit, ut Edda m volventibus no-
tum est. H I
Balderum corporis firmitatem ne ferro qvidem cedere perhibet
Saxo lib. 3. histor. Danic. in hist. Hotheri. At non ferio tantum sed
ne ullo quidem telorum genere laedi potuisse sacrosanctum Balde-
ri corpus testis estEdda M yith.43. Interim tamen Balderum ab Ho-
thero tandem vulneratum esse et qvidem lethaliter asserit Saxo
lib. cit. Causam hujus rei docet utraque Edda sc: Saemundi et Snorro-
nis, quae est haec: Balderus non adeo inviolabili corporis firmitate
praeditus fuit, quin laedi potuerit tenui et speciosa spina, sive
arbuscula stistiltein dicta, qvam nonnulli viscum quercinum
(qvo nihil sacratius olim apud veteres Druidas fuit ieste Plinio) alii
tiliam interpretantur. Hac de re legi potest Volusp. Stroph. 31.
32 et Mytholog. 43. Dani vero Balderi fortunam publico
maerore prosecuti sunt teste Saxone lib. cit.: At secundum Ed-
dae Myih. 43. 44. 45. non solum homines fatum Balderi deplo-
raverunt, sed et res fere omnes aliae etiamnum lachrymis cor-
dolium testati sunt, cum repente ex hybernofrigore in vaporarium
illatae sudant.:
Thoronem inusitato clavae libratu cuncta clypeorum obstacula
lacerasse scribit Saxo lib. 3. hist. Danic. in histor. Hotheri. Sic malle-
um, tiosner dictum, Issandicae antigvitates Thoroni tribuunt,
qvo nihil non creditus est minuere posse quantaecunque duritiei fo-
ret; unde etiam dictus est -'toluer os comminutor Deysia o terere et
in frustilla consminuere. Hinc Edda Myth.19.: Possidet Thoro clenodia tria;
Malleum videlicet Rio Iner dictum, quem Hrymthussi et cyclopes vibratum
sentiunt: Deinde Raltheum fortitudinis etc.: Manicas deni ferreas et.
Item Mytholog. 59. Malleo Thorum donavit (L okus) dicens; eumrad pul-
sandum gigantos valere, nec projectum in ictu deceptum iri reversurumque di-
cto celerius inq manumjacientis, eisi instar catapulia longissime avolãrii: Et
siquis velit tam parvum suturum, ut in pera servari possit. Esse a. vitium
qrod procapulum videretur breviusculuns. Hoc v. judicium erat Asarum,
inalleum harum rerum esse optimum etc. H
De Odino ita scribit Saxo Grammatic. lib.. hist. Danic.. At
Odinus nihl amantium ftudiis perseverantiae robore efficacius expertus,
quanquam geminae repulsa ignominia effectus fuisset, tertio Regem priori
specie confusa, perfectissimam rei militatis industriam professi Us accesi t. Eun-
anem
KKK

p.90
dem in hanc curam non voluptas modo, sed etiam demendae ignominiae cupi-
do perduxerat. Ita prasstigiarum peritis versili vultu varios habitus pra se
ferendi promptissima quondam potestas incesserat. Quippe prater natura-
lem corporis speciem, cujuslibet atatis statum simulare callebant. Ideo senex
jucundum professionis sua spectaculum editurus, inter promptissimos insolenti-
us obequitare solebat. Nec eo quidem officii genere puella vigor inflecti po-
tuit. Sic Odinus insignis architectus omnium praeftigiarum exti-
tit, qui nunc ut accipiter, nunc aqvila, nunc serpens apparuit, teste
Edda Myih. 538. et alibi. Ira et Locas, anus, eqva, esox, salmo, et ni-
hil non, qvoties placeret, esse potuit, eadem teste Mythol. 46. 47.
59. 69. et alibi. Itaque prisci venefici non solum homines pro arbi-
tratu exprimebant, ut patet e Saxon .l .c. qvod at stiffta cSitum o co-
lores mutare dixerunt: verum etiam bestiarum formas assumserunt;
qvales artifices Damssenpur o cute vel corpore excurrentes ac velut de-
ultores quidam vocati erant.
Quae Saxo lib. 6. hist. Dan. circa finem historia Fridlevi de Parca-
rum Oraculis et ternis Nympharum sedibus ac responsis in medi-
um affert, ea omnia eum ex Eddae Myth. 15. deprompsisse mani-
festum est. De Parcis ita cecinit magnanimus Regnerus Sobbrog
morti jam vicinus, ut liguet ex ejus epicedio-
Sitt siunist miee ranvar
t forsogum fysae ium
Sar geingur um et fop storna
9: Hoc videtur mihi revera,
Quod fata sequimur;
Rarus transgreditur fata Parcarum. H
Ugarthiloci mentionem qvoque faciunt Saxo lib. 8. hist. Danic. circae
finem histor. Gormonis et Edda Myth. 39.40. 41.: Edda vero omnia
fere attribuit cuidam Achuthoro seu Asathoro, quae Saxo de Tor-
killo comemorat. Hanc narrationem nonnulli exponunt de itine-
re a Torkillo, jussu Gormonis Regis Daniae, suscepto vel in extre-
mam Biarmiam, dictam Danice Erosdborernes cand (qujus incolae olim
non solum erant Idololatrae, verum etium magi ac venefsici, unde ab
iis tot praestigiae, quarum meminit Saxo, Torkillo sociisque objectae
fuerunt; de qvo itinere facto tempore Gormonis Regis Daniae,
qvi imperavit ab An. Ch. 715. ad Annum Ch. 764, legi possunt
Saxo Grammaticus a Stephano editus lib. 8. hist. Danic a pag. 160
ad pag. 166, Arnold. Hvitfeld. histor. Danic. Tom. I. in Fol, pag. 16.
Claud. Lyschandr. ChroniconGronland. editum Danice Havn. in Svo
2608, pag. 16, numerata a Titulo libri, eusdem synopsis historiar. Da-
nic.

p.91
nic. dicta Nanste songeve etsccteõfog pag. 175, et Joh. Jani Svanin-
gii Chronol. Danic. pag 60. 6.) vel in alium quandam Insulam
lsonge dissitam, sorte lssand am vel Grõniandiam, ubi tale Ugar-
thilochi idolum colebatur. Alii sub hac Mythologia veram histo-
riam religionis Christiana prinumuin Dania per To: killum in-
rroductae latere putant; quippe qui per varias Regiones, Ethni-
cismi tenebris densaque caligine achuc oppreslas, longinqva pere-
grinatione suscepia, tandem in Germaniam Chiistianis tunc sacris
in: tiatam, ut ait Saxo l .c. appulit, et apud ejus populum divini
cultus rudimenta percepit, quae mox domum reversus. in Patria
sc: Dania propagavit.
Quanto v. studio cognoscendis aliarum nationum rebus gestis
incubuerint Issandi, colligere licet ex illis, qvae hodie iuperant
monumentis magnoque in pretio in Ilandia habentur. Talia sunt
Gretrha (historia Gretteri Asmundii, quae allegatur a Stephan. Stephan-
in Not. ad Sax. Gramm. pag. 48. lit. F. et pag. 114 lit. D. E.) Niala,
Olass Saga (historia S. Olai Regis qua MS. extat in Bibliotheca wilh.
Wormiiy, Egla (historia Egilli Scallagrimi Islandi quae citatur a Stephano
Stephanio in not. ad Saxon Grammati. pag. 116. B. C. D. E, cujus gene-
alogia extat in Crymog. Arngrimi lib.2. pag. 120 ubi cjus vita describitur
us ? ad pag. 136. Ejus quoque elegans et celebre carmen, (in Fpinicio in lau-
dem Regis Erici Blodoxe, cujus filium trucidaverat) ex tempor e decantatum
in Appendic. literat. R unio a pag. 207. ad pag. 218. Worinius explicat 3.
quo carmine Eg illus tantum obtinuit, ut jam capite plectendus, vita et liber-
tate donatus sit. Ejusdem Epinicii duae Strophae allegantur a Stephano Stepha-
nio in Not. ad Saxon. Gramm. pag. 33. item pag. 70. F.), Qvaeda Egla-
(Relatio Egilli), Jarla Saga, Bica Saga, Isfyrdinga Saga, Bardaman-
na Saga, Halfrodar Saga (Halfrodi historia), Olafs Vryggvarsons
Saga, Rauds dettur (historia Raudonis qua est: particula historia Olai
Sanctij, Eyribyggia (historia, memorans quo pacto occidentalis Islandia
tractus primo ab incolis sit occupatusj, Rõgvalds dettur, Orkuniaga-
(Orcadensium historia), Orms Saga, Ragnars Saga, (Regneri Lodbrog
Regis historia, cujus Epicediuin, quod sibi ipse, morti jam vicinus, cecinit in
Anglia Auno Christi DOCCLVII, imperatore Ludovico II, extat explica-
1um ab OlaoWormio in appendice lit. Run a paga ad p.207), Anon Skald,
Knitlinga Sagu (historia quorundam Regum Dania venone Estritio filio
Baronis WIff ad obitum Woldemari Canuri filii, quae Issandice et La-
tine MS. exrat in B blioth. Wilh. Wormii), Kroka refs Saga (Resi-
hist oria, qui fuit Islandus, et in Gronlandia primum vixit, sed cum propria
manu.in Gronlandia crudelem infamiam coede qving? virorum ulius, solum
ver-

p.92
vertere coactus esset, Norvegiam cum uxore et tribus filiis tempore Regi-
Haraldi cognomenio crudelis, in? viciniam donus Regia, quae Nidrosiae erat,
propria navi vectus sese contulit, et solitariam demum: Skiemmu dictam)
ad inbabitandum conducens, nomine mutato ac facie, barbam canden: em
alligaus, caniciem simulavit, coeruleo indutus pallio, corieque cinctus pro pere-
grino mercatorehabitus, Narvum se vocavit; de quo Refomemorabile ali-
quid legitur in Lexico Runico Wormii a pag.134. ad p. 140. Nomen v. jus
proprium fuit Refur a: vulpes, (sicut hodie nonnulli vocaniur olquod Ger-
manis Vulpem sonat) quod cognomine pro longavit sis diceretur Kroka Refur)
Sigurdur Skald, Viglunder (sive Wigaglums) Saga, Haf vis bani (sive
Hafusbana) Saga, Aurvar Oddus, Bua Saga, Start sama (historia Stur-
laigiss ve laboriosi Wadi2ae dala) historiaBraderi Snefelsaas (constans 20
capitibus, qua MS. in Biblioth. Wilh. Normii asservatur), Raudo lfs Thettur
(ractatus ad historiam Olai Sancti pertinens, quom pradictus Wilh. Wor-
mius possidet), et id genus alia, quorum plurima passim citantur in
Lexico Runico Wormii, passim etiam in Stephani not. ad Saxon.
Gramm., inprimis pag 16. lit. D. Quin a. Saxo Grammaticus
plura suo tempore viderit et versaverit antiqvitatum Issandicarum
volumina, qvam quae hodie extant vel reperiri possunt, nullum
est dubium. IM IMM
Praeterea Saxonem aliam Eddam antiqvioremscilicet et fabulosis
narrationibus instructiorem Edda aut Saemundi aut Snorronis ha-
buisse dubitari non potest. Talem Eddam omnino qvondam ex-
titisse fatetur Magnus Olai verbis hisce: Ex veterum Rhythmis, ut
etiam appellationibus Asarum nonnullis ac inprimis Odini et aliarum de-
nique rerum, apparet, aliam fuisse Eddam antiquiorem, aut volumen fabula-
rum ab ipsis Asis confectum aut corum Nepotibus, quvod interierit, et cujus
haec nostra Edda aliquale sit compendum; quia nominum paucissimorum,
quae Odino ax variis casibus indita sunt plurima, ut Edda profitetir, ex ejus.
fabulis reddi potest ratio, nec etiam plurium, quae ibi occurrunt appellatio-
aum. Hactenus Magnus Olai. Hac de re consentit etiam cum
Magno Olai M. Brynolfus Svenonius, Episcopus Scalholtensis in
Islandia australi, in Epistola ad Stephanum Stephanium An. 1642.
scripta, cujus verba sunt haec: Ut n. Norvegorum, Danorum, Sveco-
rumque hominum acta infinitam materiam ex rebus domiforisque fortissime pru-
dentissimeque gestis prateream, ipsa velut collapsa Sapientiae rudera rerun
Normannicarum Lectoribus semei spectanda exhibens, quae tamen paucisi-
ma de pluribus supersunt. Ubi n. ingentos thesauri totius humanae Sapien-
tin conscripta a Samundo Sapiente et iuprimis nobilli sima illa Edda, cujus
vix millesimam partem relignam, nunc prat nomen habemus? atque id ip-
H 2 ssum

p.93
fum quod habemus omnino fuisset deperditum, nisi Snorronis Sturlonii Epito-
me umbram potius et vestigia, quam verum corpus Eddae illius antiquae reli-
qua fecisset. Ubi vero ingens volumen historiarum ab Odino ad sua tempora
contextum ab Ario Polybistore dictoem ubi prastantissima Gunlogi Monachi
scripta' ubi regionum per totum arctoum orbem Poetarum adiniranda car-
mina e nolo Ethnicos alios et in paganisino riventes nominare, Thorallum
de Sido, ejusque vaticinia, Ericum Ruffum ejusque posteros, et qui navigatio-
ises eorum in occidentem periculosissimas annotarunt. Haec Brynoltus.
Extant qvoque antiqui legum Issandicarum Codices; de quibus
agam in Chronologia Juris Civilis et Ecclesiastici non solam Da-
mei, et Norvagici, verum etiam Islandici et Gronlandici, adimita-
tionem Chronologiae juris Civilis et Canonici Romani a Ereymo-
nio, Contio, Giphanio et tandem Frehero conseriptae, a me jam-
fere absoluta.
Eddam hanc primum in sermonem Latinum transtulit Magnus.
Olai (olim Scholae Holensis moderator, postea Ecclesiae Laufanien-
sis in Boreali IslandiaPastor doctissimus, Poeta in Latina et Islan-
dica lingva felicissimus) idque Anno 1629 jussu viri Reverendi et
Doctissimi, olim Clariss, Wormii discipuli Charissimi, Dni. Thorla-
ciSculonii, Dieceseos Holensis in Ilandia BorealiEpiscopi vigilan-
tissimi, et de Ecclesiis ac Sc holis Ilandiae Borealis optime meriti,.
cujus mentionem facit Wormius in tr. de Literat. Runic. cap. 7.
pag. 51., et in appendic. Biterat. Runic. statim in pr., nec non in
praefati. Lexic. Runic.:
Hoc patet ex subseqventi carmine, quod in Codice Regio MS..
reperi, quodque in coeteris Codicibus MSS., qvos habui, non extabat.
DOMINO THORLACO. SCULONIO Episcopo Holensi
digni simo a teneris ejus ad ultimum vitae meae halitum mihi di-
lectissimo.
THORLACE Holiacae colende sedis
Antistes Clarii jubar theatri
Terrae delicium, decusque nostrae.
Te nugas licet Eddicas jubente:
Ex uligine noctis Asianae
Hic deducere in al veum Latinum
Tentarim, vereor tamen rudi ne
Littus vomere cespitans ararim
Nam cernens peregrinus ista, dicet:
Ranarum lituis inaniores
Tradunt materias hiulca verball
Nece

p.94
Nec mirum: perit ocyus qvod ex se
Fundo innititur imbecilliori;
Intermissa diu styli Latini
Cujus cognitio levis vigebat
Dum vernans mihi subveniret aetas
In vili carie scatet suppellex:
Ter denis etenim remotus annis
Adoctis, totidem Latina verba
Vix nostram puto protulisse lingvam,.
Aut connexa gravem notasse dextram,
Sed tantum niihi res rudisque sermo
Cum turba fuit imperitiore
Aures detinuit subinde nostras
Multum vaniloqvi Coax pepelli
Cordi prospera cui Salus verendi
Vix est aut mala plaga Prisciani.
Ergo sit tibi promptior voluntas
Pro facto minus efficace, quvaeso
Et patrocinio tuo ruere
Umbras displicet hasce quod legenti
Cures denique quod senecioni
Conducat, cataplasma, lancinato.
T. T.
I MAGNUS OLAI.
Enufasii Kal. Jul. Anno 16259.
Stephanus v. Stephanius in Notis ad Saxonem pag. 16. lit. E docet
Eddam Latina civitate a Magno Olai donatam esse in gratiam per-
illustris Cancellarii Christiani Frisii et uaxae”sE.
Magnum a. Olai nolentem volentem hanc Snorronis Eddam fe-
cisse Latinam colligere licet ex propriis ipsis verbis quae extant in
ejus discursu de Pocsi Islandica: Ipsi Islandi, poëtico non afflati spiritu-,
peterum Rhythmos, aut etiam recentiores, ex Eddico composites fundamen-
to, non percipiunt. Et ejusmodi Rhythimicum a communi remo um sermonem
antiquitas nostra Asamal, id est Afiaticum vel Asarum sermonem apoella-
rat, qui tamen noster est: sed obscurior et vulgi minus obvius intellectui.
Haec causa est quod viris magnis et eruditis (quibus lingva nostra ignota est,
interim tamen quid Edda nostra Poëseos aliquale fundamentum tractet, in-
quirere non dedignamur,) in illius transsatione uts debemus, gratificari fa-
cile non vossumis. Etsi enim formulae Eddicae appellationes rer im multiplices:
et long? petitae, quadam modo describi et Latite nominari gqueant; vocum ta-
I 3) then:

p.95
men splendor, elegantia grandis, et genuina proprietas, prout in ling va no-
stra sonat, exiuberi et ostendi nequaquam potest; dulcius hic ex ipso fonte
bibuntur aquae. Est eium Edda tantum conscripia in usum nostia lingvae,
et maxim? e ad illiss donum singulare Poëseo;, quo illam piaea aliis quam plu-
rimis ornatam puto, accommodata. Haec ille.
Hic idem Magnus Olai non injucundum de Poesi Islandic scri-
psit discursum, ex qvo qvanii sit arcificii, quantique ingenii conde-
re doctum secundum Leges Poëtuum Iflandorum carmen liqvi-
do patebit, simulque qvanto olim in pretio lsslandi Poëtae Regibus et
Principibus Norvegiae, Daniae, Sveciae et Angliae extiterint elu-
cebit: quem qui legere desiderat, legat Appendicem literat. Ru-
nic. Wormii a pag. 177. ad pag. 182. Hunc nostrum Magnum
Olai subinde consuluit antiqvitatum Danicarum, ut solus ita peri-
tissimus Mysta Ol: Wormius, cui per aliquot annos jam unam, jam
aliam pattem Lexici Runici in solius praedicti Wormii usum ela-
borati, indigestam tamen et interpretatione fida indigentem trans-
misit. Qvas Magni Olai Schedas post ejus obitum Wormius col-
legit, omnia in ordinem redegit, aux it, collocupletavit, et quae in-
cerpretatione Latina indigere videbantur, toga Romana dona-
vit, edique curavit Havniae in Fol. An. 1650. sub titulo SPECIMEN
LEXICI RUNICI. Hoc autem vocum omnium priscarum, com-
pletum non est Lexicon (qvod alii in Islandia tentaverunt), sed
solummodo maxime obscurarum poëticarum, et talium in quibus
ipsi lslandi, antiqvitatum imperiti, aliquando haerent, et continet
non solum vocabula verum etiam res, quae in priscis Historiis et
Poetis Isslandis, raris, non editis, et in archivis quorundam docto-
rum in Issandia MSS. latitantibus, occurrunt.
Post Magnum Olai Stephanus Olai lslandus, hodie Ecclesiae Wal-
lanesensium in Orientali Ilandia Pastor, Anno 1646 dum Havniae
studiorum gratia est commoratus, Praeceptore celeberrimo Doct:
Olao Wormio, nactus a Wormio Codicem Eddae: Issandicum Ms.
qvem ex donatione Arngrimi habuit, Eddam fecit Latinam:
quam versionem, ut versione MagniOlai accuratiorem, manu pro-
pria noster Wormius ex scripsit, eamque filius Wilh. Wormius mihi
sponte communicavit. Ex hac versione, sepositis lis qvae cum Ma-
gni Olai versione plane conveniunt, ea saltem, qvae manifestam
varietatem et discrepantiam ostendunt, infra textum annotavi.
Cum a. Magnus Olai et Stephanus Olai Mythologias 68 piio-
res tantum Latinas reddiderint, Tolmodus Torfaeus Islandus, Re-
gis nostri clementissimi interpres seqventes in lingvam Latinam
transtulit. Eddae

p.96
Eddae Snorronis versionem Danicam manu propria Stepha-
ni Scephanii, olim Historiographi Regii et antiqvioris lite: aturae
Vindicis scriptam, mihi Var celeberriinus Affinis opumus Vitus
Beringius, summus aetatis nostrae Latinus Pocta, Historiographus
Regius et Assessor Collegii Rrarii pro ea, qva ine solitus est prose-
qvi humanitate, lubenter concessit.
Edda Snorronis saepissime citatur et nonnunquam explicatur a
Cl. Ola, Wormio in Literat. Runic. edita Hafn. 1651. idque inprimis pa5.
lin. 2, pag. 2 1. lin. 4. et pag. 99. lin. 25, pag. 101. lin. 15. 26. pa. 134.
lin. 3. ab ult. pag. 142. lin. 5. pag. 160 lin. 1. 4.7. pag. 171. liu. 4. ab
ult. pag. 172. lin. 6. ab ult. pag, 194. lin. 3 pog. 212 lin. 9. pag. 214.
lin. ult. pag. 2 16 lin. 4. abult. Hanc qvoque saepe allegavit illustra-
vitque Stephanus Stephanius in not, ad Saxon. Grammaticum, sc: pag.
34. B. C. pag. 16. D. E. pag. 17. C. D. E. pag. 19. D. pag. 31. E .p.47.
D. pag.70. F. pag.73. C. pag. 78. B. pag 88. D. E pag. 89 D. E pag 93.
F. pag.95. C. pag. 96. C. pag. 97. C. pag. 134. F. pag.136 A.B.p 185. F.
Absosutis ergo hisce finem praefationi imponam, ubi eorum
nomina publicabo: qvi suam operam ad hanc editionem contule-
runt. Quid enim in ipsa praestitum sit, ex aliarum collatione dici.
malo, quam ex praedicatione fortassis suspecta. In hac editione il-
lud potissimum mihi propositum fuit, ut inter plures variosque nec
non contemnendae vetustatis Codices MSS. unius Codicis scriptu-
ram curarem exprimi. Itaque Eddam Snorronis ex optimo Codice
MS. manu propria Stephani Staphanii viri Clarissimi, Historiogra-
phi Regir (An. 1650 Sorae cum dolore literarum.viia defuncti) lssan-
dice, Danice et Latine literis nitidis scripto, mihique a praedicto Affi-
ne Beringio pro veteri amicitiae nostrae jure et singulari humanita-
te, qua praeditus est, communicato bona fide edidi, ne mutatis.
qvidem iis quae in versione Latina Magni Olui et versione Danica
Anonym, j facile emendari porerant. Usus etiam sum duobus aliis
venerandae antiquitatis Codicibus MSS. Issandicis, qvi plane inter
se conveniebant; uno integr, altero vero prima parte Prologi-
manco. Integrum pro suo erga studia ublica favore mihi conces-
sit celeberrimus ce'ebertimi Olai Wotmii fillus Wilhelmus Wor-
mius, Regiae Academiae Havniens. Pi ofessor dignissimus: Man-
cum eumque omniu v, qvae in muno extant, vetustissimum et opti-
mum (farente id Epscopo Scalhonter si lssandiae meritissimo et
eruditissi no M. Brunolpho Svenonio) suppeditavit Regia Eride-
rici III. Regis Daniae et Norvegiae Angustissimi Bibliotheca. Ex
hisce binis Codicibus, uno Regis, altero Wormii, 26a00 ao ss
a lue

p.97
A me excerptas subjunxi. Latini etiam Interpretis Magni Olai
translationem adjunximus ex tribus Codd. MSS. uno Regis,
altero Wormii et tertio Stephani Stephanii, quorum usum Regis
Interpretis lsandi Tolmodi Torfaei, praedicti Wilhelmi Wormii
et Viti Beri ngii beneficio acceptum refeue par est. Subjunxi-
V. Stephani Olai Islandi versionem Laiinam, ubi illa a Magni Olai
ersione differebat. Notas denique et observationes quasdam vi-
sum est adjicere, quae potissimum ad lingvam et antiqvitatem 1s5-
dlandicam pertinent, quarum qvaedam sunt Magni Olai, quaedam
v. a me conscriptae, plura equidem notaturus, si per temporis et
otii angustias licuisset: Supersunt multa qvibus illustrandis felicio-
ra ingenia non deerunt. Haec sunt, Christiane Lector, quae ame,
horis succisivis inter varias et difficillimas officii et muneris im-
positi occupationes, exiguo temporis curriculo, praestita sunt, uti-
nam tam magno tuo fructu, quam mea molestia, bene an male, tuo
judicio et arbitratui relingqvo: quae redundant expunge, qvae de-
siderantur, si ita tibi videtur, restitue; si in his, qvae a me afferun-
tur, haesitas, inqvire diligentius, donec verum inveneris: si qvid in
versione Latina et Danica offendes, quod tuas apprime purgatas
aures non demulceat, tua condonabit humanitas, haud ignara, hu-
manum esse errare, divinum autem ignoscere. Bene vale, mi Iae-
ctor, Eddamque hanc sic ama, ut etiam Resenium tuum ames
propter Eddam. Iterum vale et fave. Havniae.
DENOTARUM RATIONE.
N TArias variorum Codicum Lectiones, Stephani O-
V lai versionem Latinam, et Notas ad finem cujusvis
Mythologiae vel paginae subjecimus. Variae Lectionese
Codicibus Regiis desumptae literis majusculis C. R. in-
digitantur; aliae e Codicibus Olai Wormii deprom ptae
C. W. notantur; Reliquae in Codice Christierni Nol-
dii repertae literis C. N. signantur: Tandem Ste. indi-
catur versio Latina Stephani Olai, quatenus a versione
Magni Olai discrepat; quod fecimus, ne opus magis ex-
cresceret quam necessitas ferret, neque semel dicta repe-
teremus. IM M

p.98
ADDENDS
In qvibus aliqua Islandica ex Codice Nol-
dii MS. (cujus mentionem feci in praefa-
tione ad Lectorem) melius et diductius di-
cuntur; aliqua vero adduntur ad ea, quae
in eadem praefatione ut et dedicatione ex-
posui, magis firmanda vel illustranda, de-
sumpta partim ex Annalibus Islandicis MSS. ex Boreali
Islandia transmissis per Arngrimum Jonam, partim ex
aliis Annalibus Ilandicis U SS. ex australi Islandia
transmissis per Gislaum Otthonis olim Episcopum Islandiae
Schatholtensem, quos post editum hoc opus praefationesque
typis excusas mihi Wih Wormius impertitus est, partim
ex alius.
Dedication. pag.32.lin.27.] Plures Philosophiae Pythago-
ricae Scriptores enumirantur in eruditissimo de natura et conititu-
tione Philosophiae Italicae sive Pythagoricae libro, conscripto et edi-
to Upsaliae in 8v0. An. 1664.a Joanne Scheffero Argentoratensi
Professore Upsulensi celeberrimo, quivi jussu Serenissimae Christinae,
Reginae quondam Sveciae, dispersa Philosophiae Pythagoricu per
omne Scriptorum genus membra primus collegit et in corpus ju-
stum composuit. Pythagorae v. et Jamblichi vita describitur a Ja-
no Jacobi Boissardo in tr. posthumo de Divinatione et Magicis
praestigiis pag. 293. ad pag. 300. item pag. 349. ad pag. 359.
Phraefat. ad Lector. pag. 2.lin. 6 abult.] Saemundus quirobe:
natus in Issandia Anno Christi i057 (quo ordinatus est ab Adalberto
Bremensi primus Schalholiiae Episcopus Isleifus, fllius Gyssuri Huyta 2.
albi) floruit Anno 1077, obiit vero Pastor Oddensis An. 1133..1
uo Thorlacus Runolphi filius, tertius Episcopus Schalholtensis, vita emi-
gravit, et natus est Sanctus Thorlacus, fundatumque coenobium Islandiae
Thingeiris. H
Sbve est sedes pastoralis in parte Islandiae Meridionali, Dioecesi 5
Schalholtensi, Provincia ?angatvalla etstu/sita inter duos am- s
nes. quorum uterque Ranga nuncupatur, unde etiam nominis tra-
xit originem. bbe enim Isthmum significat, quem ad formam
trianguli duo amnes conficiunt. In hac vero sede pastorali hodie
m con-

p.99
considet vir Doctissimus Dominus Thorleifus Jonae, Pastor et
Praepositus.
Seaemundus hic inter alia asserit An. 1048. hyemem intentissi-
mis glomeratam fuisse pruinis, tantumque gelu, ut Ferae inter Nor-
vegiam et Daniam per glaciem ttanscurrerint, sicuti patet ex Annal.
Island. Gislai.
Saemundi hujus filius sine dubio est Ejulfus Sacerdos, qvi vita
excessit An. 1159, quo apparuerunt tres Soles in Occidente, quorum
duo evanuerunt, tertius v. qui intermedius fuit, apparuit uique ad Occa-
sum Solis. Eodem etiam Anno excessi Adrianus Papa, quo mortuo, fa-
ctum est dissidium inier Romanos de eligendo Papa, adeo ut Cardinales
induas scindereniur classes, elegerintque duos Ponti fice s Maximos, quo-
rum unus fuit Rolandus Cance llarius, et vocatus fuit Alexander Pa-
pa, alter pero Octavianus dictus est; cui suffragium prstiterunt tum Cae-
far Henricus, tum Episcopi, qui ab illius steterunt partibus, illumque ap-
pellaverunt Victorium.. Papaep. Alexandro suffragati sunt Ludovicus
Rex Gallia et Henricus Rex Angliae, qui eum primarium statuerum
Pomificem: E cclessa qvoque Romana Alexandrum sibi elegit Patrem et
Pontificem. Octavianus v. Papa, honore Papali privatus, et cum de-
decore expulsus, tandem excommunicatus est.
I. Est adhuc alius Saemundus Jonae filius, qvi natus est in Isslandia
An. II54 (q0o Valdemarus Canutifilius adeptus est nomen Regis in Da-
nia, gestatioque armorum interdicta in foro Islandia annwersario. Is una
cum Thorvaldo An. 1215 taxauit merces Mercatorum Orientali-
um, et An. 1217 res possessus ad trium assium Isandorum valorem
abstulit.
2. Saemundus Philippi filius aqvis obrutus est anno 1251, (quo
flammis absumpium est coenobium Tamroense). Hunc Qttho Anno
1250 aggressus qvidem est, sed nihilominus fugam dedit.
3. Saemundus Ormeri filius ejusque frater Gudmundus occisi
sunt eodem Anno, (sc: 12 52,) quo vita spolitus estbel Rex Danorum,
cus successis Christophorus ipsius frater.
. Saemundus Stephani filius Anno 21390 interfecit Marcum
Thorsteini filium, cujus gener fuit. Hic An. 1391 in Coenobio
Thyc-Kabaeensi captus, lata sententia capite plexus est.
5. Saemundus Thorsteini filius vixit An. 1393.
c Praefat. ad Lector. pag.3. lin. 11.] In Iandia olim qvoq;
celebris fuit qvidam, dictus Areta Srobe Thorchilli filius, natus
An. 1068, qvi Verbi Divini Minister obiit An. 11428 eodem fere
tem-

p.100
tempore, quo Vilmundus Abbas Thingeyrensis vita desunctus est,
eodemque Anno incendio consumpta est VillaH itadarlensis, in qva
combustus est Episcopus Schalholtensis Magnus, postridie Festi
omnium Sanctorum ibi convivans, et cum eo LXXII viri.
Hic Areta ob eruditionem, qva prae reliquis suis consortibus
pollebat, cognomen robe o docti seu Philosophi accepit, et scripsit
librum de literatura Runica idiomate Islandico qvi tamen jam in-
tercidit, vt scribit Arn grimus Jonas in margine Annalium Islandicorum
ex Boreali Islandia transmissorum.
Praefat: ad Lect. pag. 6. lin. 24. ad haec verba: earumq;
autoritate] quibus additur Jani Jacobi Boissardi tractatus post-
humus in Fol. de Divinatione et Magicis praestigiis; item Speci-
men Seriptorum Eccle siasticorum primi a nato Salvatore Seculi,
confectum et promulgatum An. 1033 in 4t0. a Casparo Erasmi
Brochmanno Episcopo et Theologo Daniae famosissinio, ubi Secti-
ctione VI agitur de carminibus Sibyllinis.
Praefat. ad Lector. pag.1 1. lin. 14.] Praeter haec legi pos-
sunt consultissimi et celeberrimi Viri Joh. Loccenii antiquit. Sueo-
Goth. lib. 1 cap 3: ejusdem historia Svecica An. 1662 edita pag.2.;
Cl. Olai Verelii notae in histor. Gothrici et Hrolfi pag.35. adp.67;
item Chronici Sveticia Messanio editi autor, qvi vitam Odini fu-
se describit.
Praefat. ad Lector. pag. 12. lin. 4.] Plures fuisse Odinos.
Joh. Schefferus, Professor Eloqventiae Uplalensis, Upsaliae capit.7.
prolixe ostendit. Eandem fovet sententiam Olaus Verelius in no-
tis ad Histor. Gothrici et Hrolfi pag. 40.
Praefat. ad Lector. pag. 12. lin. 7. ab ult. ad haec verba:
Literat. Runic. Wormii cap. 1.2. et 3 item cap. XIVIlib. 2. antiqv.
Bueo. Goth. Joh. Loccenii.
Praefat, ad Lector. pag. 15.lin.4.] partim a Joh Loccenio x
in antiqv. Sueo-Goth. lib. 2. cap. 15 pag. 39. 9o. editi. secund. l
Praefat. ad Lector, pag. 16. lin. 25.] Snorro Sturlae filius s
natus est An. Chr. 1179 (quo cecidit in bello Erlingus Schacha Islan- I
dus, qui una cum Rogvaldo Sars so: Barone] Ann. I152 peregrinatus c
estex Islandia in terram Sanctam, cui quoque Anno 1166 a Waldemaro Re- t
ge Daniae datum est nomen Xarl) fuit Legissator An. 1215. item An.
1222. (quo Sol sangvineum repraesentavit colorem, vi sus est Cometa, qvar-
ta ignis cvomitio montis H cclae facta est, qualis prima fuit An, 1 104v0
H m 2 vi-

p.101
visus est sangris e pane emanare): Anno v. 1218 iter fecit in Nor-
vegiam, qui ab Aquino Rege Norvegiae patriae restitutus est anno
1220, anteqvam in Issandiam reverteretur. An. 1233 Magnus
Episcopus et Snorro Sturlae filius pactum fecerunt. Snorroni ve-
ro infidiae factae sunt anno seqventi, qui An. Christi 1241, an. ae-
tatis 62, una cum Ilthurgo occisus est edem Anno, quo morie oc-
cubuit Waldemarus Rami, dictus raucus, Rex Danorum.
Ante et po! t hunc Snorronem varii in lslandia noine Snorro-
nis insigniti suut.
I. Snorro Thorfinni silius, natus in Winlandia, Patre Thor-
finuo farsesine Issando, Matre Sigvida foemina Grõnlandica de quo.
egi in praefation. ad Lector. pag. 16 lin. 1 5. ab ult ad pag. sequ. lin 13.
2, Snorro Thorgrimi filius, cognomentoet obe (o: bonus), fuit No-
mophylax et vitam cum morte commutavit An 1031 Filium hae buit
Heliodorum Signiferum HaraldiSigvardiltegis Norvegi, qvi floruit
circa An. Ch. 1047.de cujus genealogia et vitalegi potest Crymogaea arn-
grimi lib2 .p.166 ad p.173. Hujus qvoque Snorronis filia fuit Thorida
Prophetissa, quae mortua est An. Ch. 1la, ut patet ex Annalib. Istandic.
3. Snorro Bernhardi filius obiit An. Chr. 1151, condem quo vul.
neratus est Waldemarus Roeschildia; incendio tunc temporis ardebat
Trolladingium (ita appellantur tumuli quidam sive colles in Islandia,
quos monstra incolerecreduntur). Hujus v. filius Haldorus interfe-
ctus est Anno 1163 in conflictu, qui fuit eo tempore in foro an-
niversario.
4. Snorro Sacerdos exspiravit An. 1170, quo baptizatus est ga-
rismarius et regencratus Waldemarus senex.
5. Snorro Chalsi filius animam esflavit anno 1175, cujus filius.
Chalfus vita concessit Anno 1198, qvo reliquiae Sancti Thorlaci Episco-
pPi, An. 1193 XII Cal. Maia mortui, in theca pretiosisima servari coeptae
sunt, ejusdemque Sancti festi celebratio communi consensus constabilita est.
Anno 1199, et Anno 1237 vulgo recepta.
6. Snorro Grymeri filius trucidatus est An. 1208 regnante in
Svecia Erico Rege.
7. Snorro Titi silius floruit in Islandia Anno 1211, quofuit terrae
motus in meridionali Islandia, in quo XVIII homines interierunt; item
eruptio ignis e mari facta est.
8. Snorro Magni filius obiit Diaconus An. 1226.
9. Snorro Thorleisi filius peregrinatus est An. 1226, rediit v.
una cum Uraekino, Torleifo et Magno Sacerdote An. 1239.
. 10. Snor-

p.102
10. Snorro Ingemundi silius ex Islandia iter fecit Ann. 1299
(4v 8. idus Julii morte extremum diem confecit Ericus Reae Norvegiae,
Magm Regis filus, eodemque anno Petrus Episcopus de Scaurupn, Tior-
fo Sacerdos, Runelfus Abbas Thingeyrensis et Bernardus Abbas Widi-
cyensis vita em: grarunt. Qando moriebatur Bernardus Abbas visuist
lux totum Monasterium cir cumfulgere, auditaque sunt Campana sporte suae
sonare. Anima v. esslavit Snorro Ingemundi filius An.1301. 92o ap-
paruit Cometa in ota Islandia, Mercatoresque viderunt Cometam in 4vo.
re circa fejtum Michaelis, qui relique vis stellis major erat et caud im habuit
deorssum tendentem, mo usque est motu inversso ab Oriente videlices inAqui-
lonem. In ieridionali Islandia etiam Cometa visus est ab ingressu hye-
mis usque ad hyemem dimidiatam. Apparuit quoque Cometa Bergis in
Norvegi aante tempus Bachanaliorum; Romae pero ante festum Pasche.
Hoc eSdem Anxo Islandi fidelitatis juramentum praestiterunt RegiAqui-
no, Codicemque Legum tam ipsi Regi, quam Optimatibus corrigendum
concrediderunt.
I1. Snorro Marci filius An. 1301 fuit Nomophylax, qui nume-
ratur inter illos tres qvi una salutabantur in Foro anniversario No-
mophylaces, de tributo Regi dando tres invicem sententias diver-
sas pro ponentes, quorum nomina sunt Haucus, Snorro, Gud-
mundus. Hoc Annoo Fora Provincialia inchoata sunt in Occiden-
rali Issand a in Westsiordum et in Boreali Islandia, Celebrabantur
autem in duabus illis Islandiae partibus bina Provincialia, nec ist
duae Regionis partes Forum publicum celebrrunt.
22. Snorro Sturlae (qvi obiit Ann. 1302) filius mortuus est Anno
1306, quo anno Clemins Papa attentavit transnavigare mare ad bapti-
Zandum Regem Tartarorum, cujus Legati eodem Anno Romae sacro fon-
te abluti fuerunt. Hoc Auno tam intensum gelu in Germania fuit et in
Gallia, quam quod in Norvegia fuit intensissimum, adeob ut homines Ro-
stochio in Daniams iter facturi fretum Cytasuno dictum, per glaciem;
quindeci m ulnarum transcurrerint, ut docent Annal. Island. Gislai. Heic:
v.per etro suno intelligendum est fretum Danicum, qvod veteres
Scaldri appellarunt Entersundenos v. hodie etresunb vocamus, teste
SigphanoStephanio in notis ad Saxonem p 2 1.lit E F.Nam vox Danica
resuno est ab lslandica etnrasund vel etyrersund qvae est compo-
sita ab etyra Neutr. Gen. 9 auris, et etuuob etiam Neutr. gen, sig.
nificante 1. Natationem 2. Fretum. Ab Gpra est vox Islan-
dica Aepre foeem. gen. o: ora vel margo terrae plana et sabulosa, ad
mare vel agvas sita; item verbum ab etn 9: acquiescere, pacisci,
placatum esse. m 3 13. Snor-

p.103
13. Snorro Narferi filius Nomophylax unu cum Arnero Epi-
scopo et Domino Chetello ex Islandia in Norvegiam se contulit
An. 1319, rediitque cumillis anno seqventi. Hic Snorro An. 1330
suspensus est ab officia, et Dominus Grymerus de Stafholt consti-
tutus est Nomophylax. Letho autem periit An. 13323. 6. idus Martii
quo Anno Thorlei fus internecioni dedit Thorbiornonem Pastorem, in Festo
Michaelis, pallio sacro indutum et ad altare stantem; qvo facinore per-
petrato et ipse sibimetipsi manus intulit.
14. Snorro dictus Fotur, cujus navis fracta estan. 1343, ipseq;
cum nautis qvinque periit.
15. Snorro falut supremum vitae diem obiit An. 1341, quo su-
mina quadam venefica combusta est in Islandia in pradio Sthettibes cui
nomen Christina; sacramentum n. ipsa, dato Chirographo, dixerat Dia-
bolo, et abusa corpore Dominico Deo renunciaperat, et proprium corpus
luxuriose et libidinose prostituerat.
16. Snorro Chetelli filius peregrinatus est An. 1347, in qua pe-
regrinatione obiit.
37. Snorro Tholeici filius crudelissima morte mactatus est
An. 1361.
ia Snorro, qvi fuit An. 1367. Officialis Cathedrae Schalholtensis,
vita decessit An. 1377, qvo tanta hyemis fuit asperitas, vt pecudes et
armenta macis confecta essent initio Bacchanaliorum. Voverunt ergo
votum Borealis Islandiae inhabitatores de cultu Meeius Gudmundo Ho-
lensi quondam Episcopo praestando, non sine consensu Jona Episcepi: quod
nt procederet, omnes et singuli de singulis affibus Islandicis unicam pretii
ulnam Cathedrae Papali addendam unanimiter promiserunt. 9 facto
hyemis rigor actutum mitigatus est, adeog? nec pecudes, nec armenia inte-
rierunt. HOcC eoodem anno obiit praedictus Snorro; item Biorno de
Clopha Nomophylax.
19. Snorro hrasõter (0: Tauripes) Anno 1375 necavit Villi-
cum qvendam nomine Thorsteinum: quo anno apparuit Cometa.
Est qvidam alius Thorsteinus etium cognomento vrarotero: Tau-
ripes) qvi in Aula Olai Triggonis Regis Norvegi (natiAn. (br.967
et denati An. 1000) vixit. Is a Tauri Victoria cognomentum hoc
Rege imponente sortitus est, qua de re legi potest Crymogaea Arngrimi
lib. 2. pag. 144 145.:
Alias in historia Gothrici et Hrolfi Westro gothiae Regum cap. 1. legi-
tur Snotra, nomen foeminae Asiaticae cum Odino in Sveciam com-
migrantis. Edda: etnotr tr vlte og latprubiasy bennat heloi en tollub
etnotr
KKK

p.104
etnote fona: o Snotra sapiens est et alacris ingeniis ea nomine postea pe-
catae sunt compta et rei domesticae peritae foeminaae.
In Annalibus Islandicis ex Boreali Islandia trans missis per Arn-
rimum Jonam, incipientibus ab An. Chr. 636, nec non in annali-
Bns Islandicis ex Australi Ilandia transmissis per GislaumOtthonis
Episcopum Schalholtensem, inchoantibus ab Anno 1046, nulla fit
mentio Sturlae ante illum Sturlam quividictus est Sturla Huamensis
sive Huamm Sturla, filius Theodori, natus An. 1114, qvi habita-
vit, qvamdiu vixit, Huamm: unde Sturlungar vocati sunt. Obi-
it v. anno u83, 4vo vita defunctus est Waldemarus Rex Daniae.
Hunc Sturlam fuisse Patrem nostri Snorronis, AutorisEddae, mi-
hi certe persvadeo, qvi sexagesimum qvintum annum agens, qva-
tuor annis ante obitum, Snorronem generavit. Sunt n. nonnulli
robusti validique Senes qvibus adolescentia continenter atque mode-
rate transacta est, qui ad septuagesimum annum foecundi sunt, et
in peragendo concubitu viriliter subsistunt, quorum multa exem-
pla Brabanti, Gothi et Sveci suppeditant, teste Levino Lemnio lib. 5.
cap. 24 de oocult. natur. miracul. Inauditum non est, sed prope-
modum vulgare octoginta annorum viros, virgines non admo-
dum annosas in conjugii societatem asciscere atque ex iis prolem
excitare. Nam qvosdam viros post octogesimum sextum, non-
nullos octogesimo completo et ad centesimum usque liberos pro-
creasse observavit Joan. Schenchius lib.4, 0bservationum Medicina-
lium Observ 124. Hujus rei exemplum habemus in Jona cogno-
mento saetber 9: docto, qui in parte Islandiae orientali ante sex fere
annos octogenarius puerum genuit, annoque 1663 morte occubuit,
ut mihi retulit Nepos Stephani Olai, Eddae interpretis, nomine Hal-
dorus Erici, qui Studiorum gratia in Academia Havniensi hodie
vivit. Imo Aunum sive Anum Jornundi filium Regem Sve-
ciae confecisse annos bis. centum et decem (qui regnavit circa illa
tempora, quibus Frotho pacificus tenuit imperium Danicum et Christus
natus est) patet ex Chronico Norvegico Snorronis Sturlaesonii ae
Wormio Danice 1633 in 4to. edita pag. 19. item ex Chronico Norve-
gico Danicetypis excuso in 2vo. 1594 per Mag. Janum Martini, Pa-
Boyem Slangerupensem.
Post Sturiam Huamensem pluribus aliis viris Iflandis hoc fuit
nomen.
1. Sturla qvidam investigavit An.aan Insulas, dictas ?sb?gsati
sitas inter Issandiam et Gronlandiam.
2. SturE-

p.105
2. Sturla Sigvaldi filius, ejus Pater Sigvaldus, ut et Thorvaldus
Gitzuri filius citati sunt a Petro Archiepiscopo Nidrosiensi Ann.
1226. (quo erupit ignis e mari juxta promontorium Reykianense, tenebrae
extitere in meridie, fundatumque est Crobium in Insula Wido). Hic Stur-
la annoseqventi sheodorum Sturlae filium in Villa Huamm im-
petebat, praesente ibi Gudmundo Episcopo, cujus anms sicuti etiam
Anni 1105hyeeme plucbat arena: Coeaeterum Sturla et Theodorus pa-
ctum egerunt An. 1230, quo Ericus Rex Sveciae fugit in Daniam, pa-
cteque inter Gudmundum, Sigvaldum et Sturlan Sigvaldi filium
An 1233facto, Sturla hic eodem Anno se Romam contulit, Ro-
maque cum absolutione patris sui redi t An. 1235: Auno v. 1237 im-
petebat Thorleisum, cujus filio a Sturla retento, Sturlam aggressi
sunt Gitaeurus et Colbanus, stipati mille ducentis viris armatis.
Sturla fuit in sinu Gilsfiord quingentis tribus vitis armatis instru-
ctus;conflictati que suntOnlogstadis: in quo conflictu strati sunt Sig-
vatus cum filiis suis quatuor, ex Bellatoribus Stuilae LXviri; ex
Gitzuri v. et Colbani pugnaroribus tantum quinqve viri. Hoc
eodem anno nullus fuit Episcopus in lssandia, nullumque Forum an-
niversarium celebratum est; quorum duorum exemplum exti-
tit prius nullum: eruptio qvoque ignis juxta promontorium Keitsa-
nense eodem anno factu est.
3. Sturla Theodori filius electus est An. 1250 Nomophylax,
qui An. 12 57 in Dolum pactum egit cum Torgillo. Scharda, Raff-
nero, et Otthone. De hujus Sturlae peregrinatione facta An. 1263.
memorant Annales Islandici, (9vo Anno habitatores Ilandiae meri-
dionalis, qui terram a parte fluminis Thiotsa Orientali inbabitant, fidem
dederunt de tribuio Regi annuatim solvendo). Magnus voro Rex
Norvegiae ablegavit Ann. 1271 Thorvardum Therarini filium et
Sturlam Theodori filium in Islandiam et Indridam (Aungul) cum
Codice Legum; qva occasione homagium praestitum fuit ab Islan-
dis Regi Norvegiae et receptus est titulus Codicis legum ‘Qingsa-
tat Salchur qui de Fori judicialis constitutione tractat, item
duae sectiones tituli Codicis Legum etibat Saetter qui agit de hae-
reditate liberorum et legitime natorum et adoptivorum. To-
tus vero Codex legum, quem Magnus Rex Norvegiae miserat in
Issandiam, praeter titulum de haereditatibus (exceptis duobus ca-
pitibus jam dictis) communibus susfragiis approbatus est anno se-
qventi 1272. Anno v. 1273 in Festo Martini approbatus est ab Is-
landis titulus Codicis Legum de haereditatibus, qvem antea miserat
Islan.

p.106
Istandis Magnus REX Norvegiae em Raffnero Otthonis et Sturla
Nomophylace. Anno v. 1277 peregrinatio Raffneri Otthonis,
Thorvaldi Thoratini et Sturlae Nomophylacis ab Islandis obser-
vata est: quo anno Magnus Rex Norvegiae viros Nobiles in Nor vegia
titulo Baroenum et Dominorum ornavit; Armigeros v. titulo Equitum
et Dominorum. Rediit v. Sturla Nomophylax An. 1278, qvi in-
ter vivos agere desiit 1284, eodem anna quo de vita, exiere Mariinus
Papa, Carolus Rex Polonia, Petrus Episcopus Orchadum et Magnus
Baro Orchadensis.
4. Sturla Raffneri filius floruit An. 1262, ub Islandi juramen-
to sanci verunt Regibus Norvegiae Aquino et Maguo Homagi um seu Ca-
entelaris officii sponsionem et annui census exsolutionum, tum in Meridio-
nali, tum in Boreali et Occidentali Islandia.
5. Sturla Jonae filius vixit An. 1296, peregrinatusque est, sociis
Domino Thorlaco et Jona Einari filio Anno 1300, quo venit ex
Germania fumina quadim, quae confessa est sse esse fliam Regis Erici et
Margaretae, fllia Alexandri Regis Scotorum, addidiique se ab Ingebiorga
Erlingi filia, Erici Regis ex Sorore Nepti venundatam fuisse Jonae Magni
filio Baroni Orchadensi: sed illa anno sequenti combusta est, quae dicere
nonerubuit se filiam esse Erici Regis, decollatusque est ipsius maritus. Fato
decessit hic Sturla An. 1302, quo dirutum esst templum Holtense iuxta
Ejafiollum. I
6. Sturla Snorronis Narferi filius aquis mersus est Anno 1332,
qvi forte filium genuit nomine Ormerum, de qvo seqvens decanta-
tum est Poëma, cujus genus est funpnet.
1. I.
Dilug egque thun of Securis valde acuta
Satbasor In jubam terr (seu in supersicem terrae)
etnueit siida siif Stravit fallaciter virorum vitam (seu vi-
Brelf hrotta hreg I Sed fidit (scufrepit) Scuta lros vivos
Vm heila vegque Pluebat gladiorum nimbus.
Oaf ci huyioar hiio b Per parietem cerebri (seu per cranium)
Spardsciugiad sib Non indulserunt qvietis spacium
Viri bellicosi.
]. 2.
etonur Cosbnins etut Colbani filius
etpperd veide friii l Exercuit seu usus est suo gladio libere,
SSar Shorstains BVigut Ensis Thorstani
Vl sangut og Vigur ] Erat et bene spisus et longus /
n AAa

p.107
Qvo (sc: Eire)
Generosum plevi animum
ed hugrium sann
Sugar throte oaun
Ille non defecit viribus
2ast etforte et
In bello.
ij rfa th
KKK
gra Cng etsaa etsorm
Inaudivi Ormeruin Sturlae silium
Inrendere bellum
Ring et surla. fti
Ubi tranquille osculatus est.
par er foste syr
Fores templi
sitriiun Oyr
Jlle dixit opus esse
Suan hann spurfa th e8
Carmen dictare
Ab thysta ve;ae
Attamen precatio est optima
Tihio er paninbest.
Qvae illum potissimum conservavit.
Donum hyrgooc mest
KKK
Son streibbist selot l
Jonas ettravesfa.
Cito exivit
et fraveifo sert.
Samars Auqat.ut: l
Per fenestram domus
Orto magno tumultu
io aerna sut.
etn ssota sesh- l
Via turpissima (sc: mortis).
Patebat late viris
sicbist vset um gresd l
Ilis qui concomitabantur istum
sein er fnigoe thaun
Treessaussann mamn. l
Imbecillum virum
Smidus defendit c. mascule-
5..
etSmibur parbist vel l
Cujus latus gladius.
Sicee? osroum S.cl l
Dans broubur nui breibur
Couscivit viris mortem
Ubi ira percitus pugnavit.
Tha er pardist telbur l
Intrepida cohors
s, onum fylact sast:
sscina tast l
Induta armaturis
Locat illi suam sedulo operam
et peithuotrge habd
In jactu horum s seus in bello)
Dring etcrei btm tiadh
Audita est cla varum sum seu machararumy
Sussu beirbe fana
Bellica Securis qibratio
ios gribur rang
Acuta et bene sublisa collimavit
QBGel huos o8 hrcim
Directe et carnem et ossa, (dosore
NKeitt hosd etcinbein
Cum gravi et improbo sudore, labore.
eted thunga ihtout.
Biellator iste (se: Smidus coactus est ca-
Thegn falla hiaut.
Sic nihil prodestt H (dere
pice neithaque
l: Higfinis esteantilonumu
sits fessus brogut..
Hicf

p.108
HAic vero conflictus factus est An. 1 362, cujus occasio fuit haec:
Anno 1361 tempore autumnali insurrexit Thorstanus Hellerifili-
us contra Jonam Holensem Episcopum, effecitque ut omnes Pres-
byteri, inter sinum Oxonadal et sinum Reikiadal habitantes, obe-
dientiam ipsi stipulata manu sponderent. Quo facto, Holam
confluxerunt in festivitate Divae Catharina:, Episcopoque obedi-
entiam renunciaverunt; imo tam Laici quam Presbyteri omnes
cum Gronlandiae Episcopum contumesiose nominarunt. Smidus
vero et Arnerus Theodori convene runt, mutuamque amicitiam ju-
tamento sanciverunt. Anno vero seqventi celebratus est conven-
tus Presbyterii et Laicorum Holis in festo Tiburtii, veneruntq;
Officialis Cathedrae Schalholtensis et Smidus Satrapes, nec poterant
partes dissidentes reconciliare. Post haec peregre profecti sunt
Stephanns et Gudmundus Pastores; Laici v. Thorstanus Eiolfi et
Olaus Petri etyftordensis navigio Thorstani Halleri usi sunt. Ap-
pellentes a. ad tlollagiam, capti sunt a Praeside una cum navi et
mercibus, captivique ad Regem adducti. Obiit autem Thorstanus
et omnes ejus comites; Conflagravitque templum Haukadalense
cum tota suppellectile. Smidus Andreae f. Satrapes captum tenuit
Arnerum Theodori, ob causam Barchadensem. Arnerus appella-
vit ad Regem: Maluit n. in Norvegiam vinctus abduci, qvam
sententiam de se definitivam, a Smido isto latam, pati. Verum
perniciosus et iniquus iste Satrapes, appellanti subscribere recu-
suns, Arnerum capite plexit in Insula Lambey 24 Junii. Funus
W. Arneri advectum fuit Schalholtiam, ibidemque terrae mandatum.
Finito a. Foro magno Smidus aliquot meridionalis Islandiae inhabi-
tatoribus comitatus in Borealem equitavit Isslandiam. Eyfiorden-
ses v., ipsius adventu per speculatores cognito, fraudes veriti, ob-
viam Smido iverunt, eumque bello sunt adorti in pago Eyfiordense
Grund dicto. In quo conflictu coesus fuit Smidus et cum eo
Ionas Gutormi Skraveisa, Jarpus Johannis, Jonas Longus,
Sernhardus Magni, Gudmundus Andreae et Thorvaldus Helgo-
nis Issandiae meridionalis Incolae: ex adversa vero parte, caesi fu-
erunt Andreas Ormeri, Steno Brinjulfi, Magnus, Biorno
Theodori, Gudmundus Haldori, et Einarus. Summa caesorum
X4 viri. Ortus a. est conflictus iste hora sexta antemeridiani, fini-
tus vero hora octavi. Ormerus Stnrlae f. et Torgeirus Egilli, cum
suis comitibus vita sunt donati. Ormerus vero caesorum arma et
reliqva eqvitatum concernentia secum abduxit, De hujus confii-
ctus victoribus tam cruentis, quim non cruentis hoc decantatum
pouuma reliqvit Poëta qvidam nomine Sniolsus.
n a 5. Stut-

p.109
7. Sturla Bodvari filius supremum diem exp'evit Anno 1392.
Praefat. ad Lector. pag. penult. lin. 16.] Olaus quoque Ve-
relius in notis snis ad historiam Gothriciet Hroifi pag. 2. et 3. ex
Edda probat Odini et Asiaticorum immigratic ne veterem lin-
gvam Issandicam insigniter mutatam esse. Eddae qvoque mentio-
nem facit ibidem pag. 34. ut et aliis in locis.
PRCraefat. ad Lector. pag. ultim. lin. I. post illa verba:
ame excerptas subjunxi: ] Praeter hosce Codices alius adhuc MS. ex-
tat in Svecia, et est illustrissimi R. Cancellarii Comitis Magni de la
Gardie Bibliothecae, qvem citat Joh. Loccenius in notis histori cis ad
H stor. Svecic. pag. 3.:
Cap- 3. Prolog. Lit. C. 3. lin. 14.] Svecia cur dicta est
etithioo vide Olai Verelii notas in historiam Gothrici et Hrolphi
pag 9. 10. 11.3 item Joh. Loccenii antiquit. Sveo-Goth. lib. 1.ap. 1.
pag 10.et 11. edition. secund.
Mytholog. 1. Island. lin. I. etsocrieo: lege etysoc Soms
gur riep. C. N.
Ibidem lin. 7.] Cpab sano n um Syasfep. Lege. Chad sond
nt og vestur um oaffep. C. N.
Mytholog. 2. land. Lin. 13.] etum me scstum sumet
meo QUapnum. Lege. etumt mep eicum/sume med Dreifjussumier
meob Gapnum C. N. j j
Mytholog. 23. lin. ult.] Og er hunn ein hentur sybann. Le-
ge. Dqg et halin ein heintur sypant of cent casabur eil fattar man
na. C. N.
Mythol. 28. lin. 7.]. Sc fastaba hann i Sirftheim. Lege. proel
fastabe pann i stistheim /09 gas hene vAlb fvrt uynuba heimel ad.
hun stiso stipta ossum vistum med sheim er? l hennar voru senbet
cun thad cruj og fsum eee. C. N..
Mythol. 38. lin. 7.] Saftar?piatfe. Lege. Stastas og stab
ba theim ein Shidlsfe ac. C. N.
Mythol. 39. lin. 12.] Qorg eton henniar ganga fheix / o8
peroa et võstuin noctrum t etind. Lege. ettanda a vollum no-
cerum ganga their tis QVopraarennes og var etriud. C. N.
Myth. 41. lin. ult.] qSjrubvanga. Lege. Shrubvanaa. Gen
thab er sait ab sniga ab hasipn hunn raaded ab seiba tis eff samann
matte herafunos ijpisira og tidgarde Orins sem sppat vard. C. N-

p.110
In editionem Eddae
Consultissimo Viro
D. PETRO RESENIO
Icto, Professore
et Consule
procuratam

p.112
III.
Carmina quae niveis incluserat Hecla favillis,
Merserat aut tenebris ultima Thule suis:
Quicquid Saemundus, Snorro Sturlaeeus, et ipsa
Vel falsis, veris vel dedit Edda modis;
Omnia complexus docto RESENIUS orbi
Asserit, et patriae vindicat ille suae.
Sint licet haec fictis vicina poemata; vera
Quae Juris Consul dictitat esse puta.
Ita
Magno Collegae et Affini
gratulatur
Thomas Bartholinus.

p.114
CAP. I.
Quid sit Edda?
EDDA est ars ex antiquissimis ingeniosorum hominum Fabellis, varie
adinventis rerum appellationibus, docens Norvagicam poesin vulgo
obscuram, sapientibus auditu Jucundam et artificiosam, exercere et exhibere,
quae ut fons jugi veteres suggerit et novas semper gignit voces ad
rem Rythmicam facientes omnibus insignibus Poetis, qui illam dextre volunt
scrutari. Unde EDDA ab edo, i. Compono, meditor, nomen accepisse
videtur.

p.115
CAP. II.
De Partibus Eddae.
Partes EDDAE, ut formam aliquam artis habere possit, duae constituuntur;
MYTHEOLOGIAE, et inde enatae multiplices et obscurae
rerum APPELLATIONES. Mytheologiae ex illusione Gylfae seu mendacio
Haari inprimis, et alijs deinceps fabulis conflatae sunt: quibus etiam,
ut creditur, verae aliquot admiscentur Historiolae. Incipit autem nostra
EDDA ab hoc prologo qui sequitur.

p.128
CAP. III..
Deus Omnipotens in principio Coelum et Terram creavit, omnesque in
iis res contentas, et postremum homines duos, ex quibus Generationes
descenderunt, Adamum et Evam, qvorum progenies multiplicata
per mundum dispersa est universum. Verum temporis progressu maxima
inter homines eluxit inaequalitas. Erant quidam boni et recte credentes,
sed multum plures ad seculares conversi sunt cupiditates, praecepta Domini
negligentes: Ideoque Deus mundum, et omnia in eo degentia animalia,,
universali diluvio perdidit: exceptis iis, quae in Arca cum Noacho evaserunt.
Post diluvium octo homines vixerunt, qui Mundum incolerent, et
ex quibus iterum augeretur Genus humanum: rediit autem res in priorem
statum, qvum numero hominum crescente Mundus late coepit
inhabitari.
Maxima enim pars Mortalium avaritiam, fastum et honores mundanos
dilexit, Deum neglexit, eique obedire renuit; et sic demum impietas illa
excrevit, ut Deum homines nominare dedignarentur, tandemque Divini
nominis prorsus obliviscerentur, et ratus in mundo esset, cui de creatore

p.129
suo aliquid constaret. Nihilominus terrena bona, opes, et in mundo vitam
beatam Deus illis abunde largitus est, dona etiam in illos contulit sapientiae
et intellectus, ut res naturales intelligerent, et coeli terraeque conditionem,
quantum fieri potuit, perspicerent. Id vero in primis meditabantur
qvod Terram, Animalia et Volucres similis in quibusdam naturae esse viderent,
etsi disparis conditionis.
Haec una ab illis observata erat conformitas. Quum terra in altissimis
montium cacuminibus effoderetur, aqva ebulliit, nec ibi profundiore opus
erat fossa ad eandem eliciendam, quam in depressis vallibus. Sic in animalibus
Terrae et avibus Coeli aeqve profundum esse ad sangvinem in capite et
calce deprehenderunt.
Aliam hanc naturam Terrae animadverterunt, quod in illa quotannis
herbae crescerent, iterumque marcessentes deciderent, sicut in animalibus pili,
et in avibus plumae.
Hoc tertium considerarunt, (e) quum Terra aperiretur, quod ex effosso
pulvere et supreme jacente, gramen produceretur. Simile quid in carne
animalium fieri observarunt; quorum cetiam ossibus dentibusque saxa et lapides
compararunt. Ex hisce intelligebant Terram aliqua ratione vivere,
valde antiqvam esse et natura potentem, qvumque omnia pasceret animalia
omniaque sibi vendicaret morientia, nomen illi dederunt, genusque suum ad
illam re tulerunt. Hoc praeterea a majoribus suis ab aliquot centenis annis
observatum perceperant, cursum inaeqvalem esse Syderum, quem alia longiore,
alia breviore temporis intervallo conficerent: Hinc suspicabantur
aliquem esse clestium orbium et astrorum directorem, qui illorum motum
ad arbitrium suum moderaretur, quique procul dubio dives esset ac
praepotens. Id quoque statuerunt, qvum regeret astra, prius illum qvam ista
extitisse: Viderunt et hoc, siqvidem cursum disponeret Syderum, quod
etiam lumen solis, pluvias caeli, ventum aetheris, aestum maris et fructus terrae
gubernaret. Quisnam vero ille Rex esset, ignorarunt, quem tamen aliquem
esse crediderunt.
Sed ut certi quid posset referri nomen ipsi commenti sunt, et Religionem,
quae mutationem subiit variam, prout divisae gentes sunt et discretae
lingvae.
In senectute sua Noachus orbem Terrarum cum filiis dividens, Chamo
occidentem; Japheto Septentrionalem, Semo Australem plagam attribuit;
ea nempe partitione, de qua in tricotomia Mundi refertur.

p.130
In illis temporibus vehementer crevit amor nummorum, ambitio et dominandi
libido. Tunc enim multae antea non inventae artes docebantur,
quilibet autem juxta suam artem se efferebat, et eousque processit insana ambitio,
ut Chami progenies, Africani scilicet, bellum moverent posteris
Semi; qvibus devictis Mundum sibi non sufficere arbitrati, Turrim ex lapide
et bitumine aedificarunt, quae in coelum usque pertingeret in campo qui
Sinear appellatur. Qvumque hoc opus in tantam productum esset altitudinem,
ut supra aeris regionem emineret, illi vero de fervore continuandi laboris
nihil remitterent; (Deus illorum superbiam hoc modo repressit, ut
nullus alterum loqventem intelligeret) nec sciret unus quid mandaret alius,
destrueretque hic, quicquid extruere vellet iste, donec ipse inter se pugnarent,
et sic impedita est turris illius famosae aedificatio. Aedificantium antesignanus
Zoroastres nominatus, prius risum quam lachrymas in mundum
natus edidit. Architecti reliqui LXXII fuere, totidemque lingvae per orbem
terrae postea sunt dispertitae. Lingvis autem mutatis, multiplicata etiam
sunt nomina hominum et rerum aliarum. Hic Zoroastres multa accepit
nomina, nam etsi superbia ejus et audax conatus in aedificatione turris dissiparetur,
ad mundanos tamen proruit honores, et Regem se constituit super
multas gentes Assyriorum: Ab illo ortum traxit Idololatria. Qvumque insignis
esset idololatra, Baal dictus est; hunc nos Belum appellamus. Plures
insuper alias obtinuit appellationes, quae cum sic augerentur, multarum rerum
perdita est veritas. Verum ex primo illo errore quilibet posterorum
alicui ex proavis divinos exhibuit honores; item animalibus, volucribus caeli,
astris, variis denique rebus caducis, donec haec insania totum orbem pervagaretur
et homines sic veritatem negligerent, ut creatorem suum nulli
irent, praeter illos tantum, qui Hebraea utebantur lingva.
Divisus erat mundus in partes tres: ex Meridie versus Occidentem usque ad
mare Mediterraneum, et haec Africa dicta est, cujus australis pars torrida est et
adusta Sole. Alia ex Occidente Aqvilonem versus porrecta est usque ad aequor,
quae Europa sive Aenea appellatur: Cujus borealior pars adeo est frigida,
ut gramina illic nec crescrant, nec incoli possit. Ex Aqvilone tertia

p.131
extenditur per Orientem usque ad Meridiem, quae Asia nuncupatur. In hac
parte orbis omnis pulchritudo, omnis ornatus, praestantissimi terrae fructus,
aurum, gemmae, pretiotissima quaeque continentur. Ibi etiam medius est.
Mundus, utque illic terra est amoenior, melior et foecundior quam aliis in locis;
sic illic etiam populi cunctis donis scientiae, roboris et pulchritudinis
prae reliquis nobilitati sunt.
In medio fere orbis terreni domus aedificata est seu Regia omnium
splendidissima Troja nominata in, ibi duodecim erant Regna totidemque
Reguli et unus Rex generalis. Singulis hisce Regnis multae provinciae et
populi tributarii subjacebant. In hac etiam urbe XII primariae colebantur
lingvae. Hi Principes omni heroica virtute et praestantia reliquos in mundo
homines antecelluerant, ad quos omnes Magnates aquilonis suum referunt
genus, et in numero Deorum collocant, eos qui Domini fuerunt civitatis
illius. Ipsum Priamum pro Odino ponunt; nec mirum qvum stirpem
suam a Saturno derivaret, qvem Europei longo tempore ipsum Deum
fuisse crediderunt.
Hic Saturnus in Creta insula Maris Graeciae educatus, erat formosior, fortior,
sapientior, cunctis naturae dotibus clarior caeteris hominibus, multa reperit
prius ignota. In arte, quae Pythonica dicitur, plurimum valuit, futura
praescivit, rubricam quandam materiam in terra invenit, ex qua aurum
conflavit, unde subito opulentus evasit. Annonam qualis futura esset
praedixit, et multa alla occulta manifestavit. Hinc factum est, ut Insulae
Dynasta constitueretur, quam qvum non diu gubernasset, uberrimus se rerum
omnium proventus obtulit et annona copiosissima, nec illo principante
alia moneta quam aurea utebantur insulani, tantaque illic erat rerum omnium
abundantia, ut qvamvis alias terras penuria, et fames premerent, illi nihilominus
absque ullo defectu beate viverent, et ab illis necessaria accipere:
peregrini indigentes opus haberent. Ob hanc invisibilem virtutem et alia
multa Saturnum Deum esse crediderunt. Et ipse Saturnus quum tantum sibi
a subditis et aliis tribui animadverteret, se Deum esse gubernatorem coeli
et terrae omniumque rerum asseruit. Tempore quodam in Graeciam navigavit,
quod illic virgo esset Regia quam ambivit, hanc tali caepit astu.
Quum animi gratia pedisequis comitata exspaciatum iret, in Taurum se convertens

p.132
ante illam in Sylva jacebat, visu adeo pulcher, ut pilus quilibet aureo
niteret colore. Cujus caput cum Virgo manu palpitaret, ille ocyus surrexit,
et abjecta tauri forma in gremium illam recepit, ad navem illam portavit
et in Cretam avexit. Quod cum uxor ejus Juno aegre ferret, puellam
Saturnus in juvencam transmutavit et in locum remotissimum Elvarhvysler-MO
dictum ablegavit, custodem illi adjungens Servum, qui Argulus vocabatur,
ubi menses XII exegit. Multa his similia et adhuc mirabiliora effecit.
Saturno tres erant filii 1. Jupiter, 2. Neptunus, 3. Pluto, quibus tamen
longe praestabat Jupiter. Praestigiorum artificio instar patris, varias assumendo
animalium species ludebat, multas mirabiles produxit effectiones,
quae humanam excedere videbantur potentiam, quare illum omnes gentes
formidabant: Ideoque pro Thoro ponitur. In Creta Saturnus LXXII.
condidit urbes, quumque in regno perfectus videretur, illud inter filios suos
divisit; Jovi Coelum, Neptuno mare, Plutoni Infernum attribuit, quae
pars cum indignissima videretur, canem suum Cerberum Plutoni dedit, qui
Orci esset janitor; quem, ut Graeci referunt, Hercules ab Inferis in Terras
catena traxit.
Quamvis autem Saturnus Jovi Coelum distribuisset, terram nihilominus
affectavit; idcirco regnum paternum hostiliter invadens occupavit,
membraque virilia patri amputari et in mare projici curavit, unde
mulier nata creditur Venus dicta, et DEA amorum (). Caeterum ubi Saturnus
a filio Jove castratus esset, ex Creta in Italiam aufugit, ubi tunc ejusmodi
degebant Gentes, quae nihil laborabant, sed ex fructibus et herbis victitabant,
antra et Terrae Speluncas inhabitantes. Quo qvum pervenisset Saturnus,
mutato nomine Niordum se vocabat, ut filius Jupiter incertior fieret
ubinam loci degeret. Primus ibi homines arare et vineas plantare docuit.
Qvoniam vero in illis locis terra erat mire fertilis, proventum copiosissimum
cito dedit. Incolae autem Niordum hunc Principem sibi delegerunt,
et sic omnia illa regna in suam redegit possessionem.
Jupiter multos habuit filios posteritatis celeberrimae autores.

p.133
Ab illo septimus erat Priamus Archi Rex Trojanorum, qui etiam plurimos
genuit filios, sed horum praestantissimus erat Hector, fortitudine et militari
gloria cum nullis in mundo conferendus. Hoc in Historiis invenitur,
quando Graecorum universa potentia confoederatorum, ex oriente et occidente
cum Trojanis pugnabat, quod nunquam illos devicissent Graeci (ut
pote nulla humana arte expugnabiles) nisi Diis vota vovissent et a suis proditi
fuissent, quod sic factum est; ob quam famae celebritatem, posteri illorum
honoratiora sibi indiderunt nomina. Romani post hos clarissimi propter
virtutes et res strenue gestas, mores, leges, et Reipublicae formam ad exemplum
veterum Trojanorum, majorum nempe suorum, quam proxime composuerunt.
Tanta inerat generositas illius stirpis hominibus, ut multis post
seculis (qvum Pompejus quidam princeps Romanorum expeditionem in Orientem
susciperet) ut Odinus ex Asia in Regiones septentrionis profugeret,
ne peregrino imperio parere cogeretur, qui tunc sibi et comitibus ea tribuit
nomina, quae prius gesserant Trojani, referens Priamum Odinum
nuncupatum fuisse, et Reginam ipsius Friggam, a qua regnum, ubi urbs sita
erat Frigiae nomen obtinuit.
Hic Odinus fatidicus erat, ut et ejus conjunx, unde nomen suum in Septentrione
prae cunctis Regibus maxime celebratum iri cognovit et praevidit.
Hac motus causa ex Asia iter molitus est, adjuncto sibi magno numero

p.134
militum, Juvenum et Seniorum utriusque sexus, qui vim ingentem
(auri, argenti) et pretiosissimarum rerum secum vexerunt. Qvascunque
autem terras peragrarant, miris efferebantur encomiis, Diis quam hominibus
similiores ab universis judicati, nec prius substiterunt, quam terram
Aquilonis ingressi essent: quae nunc Saxonia appellatur, ubi per annos
multos Odinus vixit, istamque Regionem late possedit, quam cum distribuisset
inter filios, ita ut Vegdeggo orientalem Saxoniam, Begdego
Vestphaliam, Siggo Franciam determinavit: ipse in aliam migravit Regionem,
quae tunc Reidgotolandia dicebatur, et quicquid ibi placuit,
sibi vendicavit. Huic terrae praefecit filium Skiólldum, ex quo Fridleifus
genitus est, cujus posteri Skioldungar-MO sive Skiolldiades nominantur, a qua
stirpe Daniae Reges descenderunt. Ista Reidgotolandia nunc Jutlandia
appellatur.
Porro illuc sedes movit, ubi nunc et Svithiod-MO dicitur, ibi tunc erat Rex
Gylfus quidam, qui cum certior fieret de itinere Asiaticorum, quos Edda Asas
appellat, obviam illis processit, Odino offerens imperium quantum ipse
vellet in regno suo habere. Asas vero tanta comitabatur fortuna, ut ubicunque
commorarentur, pax vigeret et omnis prosperitas. Et haec bona ab
illis provenire, cuncti sibi persvasum habuerunt. Hoc enim omnes movit,
quod dissimiles essent reliquis hominibus, quos unquam conspexissent, quoad
scientiam, formam, fortitudinem et praestantiam corporis singularem (a).
Terram hanc Odinus floridam esse et fertilem animadvertit, ergo locum illic
civitati extruendae elegit, ubi nunc de ejus nomine Sigtunum vocatur,
Regiaque gaudens dignitate Niørdum se nominavit: Idcirco in annalibus
veterum invenitur primum Regem Suecorum Niordum dictum esse,
quod Odinus illic Rex fuerit magnificentissimus; (quamvis ante illum ad

p.135
regni istius gubernacula aliquot sederint. In urbe Sigtunensi Odinus
Principes constituit XII ad imitationem Trojae, qui leges tuerentur et Judicia
exercerent secundum consvetudines Turcicas. Adhuc ulterius versus
Septentrionem progressus est, donec illum exciperet Oceanus, quem omnes
terras cingere putabat, ibique filio Semingo Regnum destinavit, ubi nunc
Norvegur dicitur. Ab hoc Semingo genus suum numerant Reges Norvegici,
ut etiam Duces, Barones. et alii optimates (e). Ex indigenis ibi Asiae
uxores sibi et filiis suis delegerunt, ut hae familiae intra breve tempus per Saxoniam
et omnem orbem Arctoum dispergerentur, et Lingva Asianorum
facta esset propria et communis omnibus has terras incolentibus.

p.136
Mythologia I.
GYLVI ILLUSIO. HARI
MENDACIUM.
Gylfus Regnum tenuit, ubi nunc Svecia dicitur. De illo refertur, quod
mulierculae cuidam peregrinae, sed cantatrici praestantissimae, quod
svavissime cantando ipsum exhilararet, pro mercede in Regno suo
arvum tribuerit, quantum die ac nocte tauri quatuor arare possent. Fuit
mulier haec ex genere Asarum nomine Gefiona; illa vero adduxit ex Borealibus
Jotunheimis tauros quatuor, qui erant Centauri cujusdam et ipsius
filii; hos aratro junxit. Vomer autem adeo lautum et profundum fecit sulcum,
ut Regio haud contemnenda exsolveretur, quam tauri meridiem versus
per aequor traxerunt, constitueruntque in Ponto quodam, ubi hanc terram
Gefiona collocavit et nomen indidit Saelund-MO. Verum ubi eruta
fuerat Regio Lacus remansit (MO-thab er nu soqurem i Sunihiod.-MO) Svecicus
hodie appellatus et Sinus in Lacu sic jacent, ut Isthmi in Saelundo.
Hac de re Bragi antiqui Rhytmus extat.

p.137
empty

p.138
MYTHOLOGIA II.
Ut Gylfus de multis rebus instruitur.
Gylfus hic Magiae erat peritus, et admiratus est singularem fortunam
et felicitatem Asianorum, quod ad illorum arbitrium et nutum

p.139
res omnes caderent, secum ratiocinans, hocne ipsorum naturae an Deorum
quos colerent virtuti et potentiae adscribendum esset. Iter ergo Asgardium
ingressus est ut privatus aliquis in forma viri Senis sese occultans.
Asi vero adhuc cautiores de ejus itinere omnia cognorunt priusquam
adveniret. Praestigiis ergo hominum ex ceperunt, apparentiaque earum
rerum, quae non erant, deluserunt. Ille autem urbem in trans aulam
conspexit tantae altitudinis, ut visu vix possit comprehendi, cui tectum
ex auratis clypeis erat inductum. In hujus aulae atrio Gylfus hominem
vidit machaeras manuarias alternatim praensitando, ludentem, et septem pariter
sursum projectas habentem MO-(Danni set ab hans sorumivg hasdt seun etin
et sopte)-MO. Hic advenientem de nomine prior interrogavit, Gylfus se Ganglerum
appellari respondit, et venisse ex Refil-Stigum petiitque ut illic
per noctem hospitio exciperetur. Domesticus itaque conversus aulam intravit,
quem pone secutus est Ganglerus, ad cujus calces subito clausa est
janua. Ibi pavimenta multa, hominumque stupendam cernebat multitudinem
diversis intentam exercitiis: hi ludebant, illi poculis indulgebant, isti
palaestram exercebant, alii alia agebant, plurimaque illic incredibilia conspicere
videbatur. Inter caetera tria sedilia quorum unum supra aliud ordine
dispositum erat, et singulis singulos homines insidentes vidit; Quaerit
ergo quod nomen gerat Princeps eorum. Respondet is, qui eum antea introduxerat,
quod ille qui infimum solium occupabat Rex esset et Haar
nuncuparetur; qui superius Jafn haar, qui supremum Thridie-MO. Ab advena
Haar denique ipse quaerit, quaenam plura in negociis habeat: Sed liber,
inquit, erit tibi cibus et potus ut omnibus aliis hic in Valhøll. Ganglerus
contra affirmat se velle scire, an aliquis intus sit vir sapiens? Respondit Haar

p.140
Salvum illum non exire, nisi sit ipse sapientior: et stabit, ait, interrogans;
Sedebit autem Respondens. Gylfus hic Ganglere dictus per quaestiones a
tribus praedictis Sessoribus sequentia didicit Mysteria.

p.141
MYTHOLOGIA III.
(a) Quisnam supremus et antiquissimus sit Omnium
Deorum.
Antiquissimus omnium Deorum Alfader-MO. (i. omnium Pater) appellatur:
Sed in Asgardo Veteri 12 obtinuit nomina, quae sic recensentur.
I. Alfødur-MO (i. Pantopater). II. Herran-MO sive Herian-MO
(i. Dominus). III. Hnikar-MO sive Nicar-MA (4). IV. Nikur-MO sive Hnikudur-MO (monstrum
aqvatile in varias se commutans formas hoc nomen denotat). V. Fiølner-MO
(i. plurimarum rerum gnarus). VI. Ome.-MO (i. sonans). VII. Oste. (i. optator).
VIII. Biflide-MO (i. agilis). IX. Widrer-MO. (i. lignator). X. Svidrer-MO.
(i. depopulator). XI. Svidor-MO. (i. ustulator). XII. Jalk-MO seu Jaelkur-MO (sic
eqvum appellamus, qui annum duodecimum excessit). Hic Deus per
secula vivit et regnum suum gubernat, omnia regens magna et minima,
summa et ima. Is coelum terram et aerem condidit, omnemque eorum
possessionem, et quod maximum est, hominem fecit, cui animam tribuit
semper victuram, nunquam interituram, etsi corpus putrescens in pulverem
terrae, aut per ignem in cinerem redigatur, viventque omnes homines bene
morati, et erunt cum ipso in loco, qui Gimle sive Wingulf-MO dicitur: Sed
mali ad Helam (i. Deam Inferni) abibunt, et inde in Nifflheimum-MO
(i. in mundum nonum). Sed priusquam coelum et terra extarent, hic Deus
erat cum Hrymthussis-MO (i. pruinae gigantibus).

p.143
Annus erat Seculorum
Cam non existeret
Harena nec mare
Nec - - -
Terra fixa valde
Nec supernum caelum
Hiatus erat abyssi
Et gramen nullum.

p.144
MYTHOLOGIA IV.
Quomodo cuncta coeperint, et quid antea fuerit.
Sic dicitur in Vaticinio Volae.
Continuus sine vere fuit, sine partibus Annus.
Non mare, non fluvii, non terra aut aether, arena.
Non erat, aut gramen, vacui sed grandis hiatus.
Multis seculis ante terram conditam factus est Niflheimus: in illius
medio fons est Huergelmer-MO dictus, ex quo omnes hi profluunt:
Suol-MO (i. refrigerans); Gunthra-MO (i. gaudii remora); Fimbul-MO
(i. qvinque alvei), Thul-MO (i. placido agmine labens); Slidur-MO (i. Vagina);
Hrid-MO (ab impetuoso cursu); Iylgur-MO (ideo fortassis hoc nomen
habet, quod apri vocem sese exonerando imitetur: Ylgur-MO enim aper est); Sylgur-MO
i. absorbens; Wid-MO a latitudine; Leiptur-MO i. Splendor; Giøll-MO i. Sonans:
proximus Cancellis inferni hic amnis est (Styx). Prius tamen extitit mundus
ille versus meridiem, qui Mußpel-MO vocatur, qui lucidus est et calidus,
flagrans et torridus, omnibus extraneis accessu intolerabilis, inquilinis
tantum idoneus; Surtur i. Niger. Hic in fine mundi expeditionem suscipiet,
superabitque cunctos Deos et res omnes igne depopulabitur. Ut
in Volae Vaticinio dicitur:

p.145
MO-Griöt biorg gnata / enn gifur rata
Troda Haler helveg / en Himen Kloffnar-MO.
Sensus est talis: Magnifico prodit comitatu Surtur ab austro
Flammeus et radios, Phebi instar dissipat ense
Saxa crepant, juga celsa ruunt, gens plurima Lethi
Calcat ubique viam, vastus diffinditur orbis.
Amnes qui Elivagi appellantur, quum a scaturigine tam procul
abessent, ut veneni mobilitas quae illos comitata est obrigeret et induresceret
instar scoriae ex igne scintillantis, in glaciem [glacem ed.] conversa est, quae glacies
qvum consisteret, superfusa est jugiter veneni exhalatio, quae in pruinam
congelata est, et sic una ad aliam accrevit pruina, usque in Ginnungagapium
Ginnungagapium Septentrionem spectans pondere et gravitate oppletum
est glaciei et pruinae, sed introrsus aura et nebula. Pars autem
Ginnungagapii Austro opposita contra scintillas et fulgetra ex Mußpellsheime
volantia allevata est. Nam ut ex Nifflheimo frigus et omnia ferocia
spirabant, ita quicquid Muspellium spectabat, calidum erat et lucidum.
Erat autem Ginnungagapium leve ut aether sine vento. Qvumque aura
caloris ab eo latere tangeret, congelata pruina in guttas resoluta est vividas,
ex quibus decidentibus, per virtutem ejus, qvi calorem misit, homo factus est
nomine Ymer-MO quem Hrymthussi Aurgelme-MO vocant, et hinc originem
Hrymthussi ducunt, sicut dicitur in Vaticinio Volae:
Eru wølur allar frä ?Wodölfe
Witkar aller frä Wilmeide
Enn Seidherendur frä Svarthoffda
Jotnar aller frä Yme komner.
Sunt Volae omnes a Vindolfo
Venere Sophi a Vilmeido
Sunt Magi a Suarthoffdo
Omnes Centauri ab Ymero.
Non hic Ymer Deus erat: malus enim erat et tota ejus progenies. Sic
autem refertur, quod dormiens sudorem emiserit sub ala sinistra, unde Mas

p.146
et foemina nati sint, et quod pes ejus unus ex alio filium genuerit. Hinc genus
Hrymthussorum descendit, quorum primus extitit Ymerus.

p.147
MYTHOLOGIA V.
De Victu Ymeris quisnam fuerit et de Vacca
Audumbla.
Deinde ubi pruina stillabat, vacca fiebat nomine Audumbla, ex cujus
ubere quatuor. Amnes lactei profluxerunt, haec Ymerem pavit:
Pabulum autem Vaccae erat, quod Lapides linxit pruina et salsugine
obductos. Prima die quum lingeret, conspecti sunt ex iis ad Vesperas crines
humani provenire: Die secunda caput hominis: Tertia v. totus homo prodiit,
qui Bure appellatus est. Is filium genuit Bor-MO qui uxorem duxit
Belstam Berthorm gigantis filiam, quae tres illi filios peperit, quibus
nomina indita sunt, Odin, Vite, Ve.

p.149
MYTHOLOGIA VI.
De filiis Bori et de Creatione Coeli et Terrae.
Filii Bori Ymerem gigantem occiderunt. Tantus autem ex vulneribus
cadentis effusus est cruor, ut hoc diluvio universum genus
Hrymthussorum submergeretur, praeter unum, quem gigantes Bergelmerum
vocant, qui cum uxore et familia molam suam ascendens vitam
ibi conservavit. MO-(Hann för vppa bodur sinn og Kona hanns / og hiell ist
that)-MO. Ab illo posteriores Hrymthussi ortum trahunt. Filii vero Bori
(vel Borsonii) Ymerem in medium avehentes Ginnungagapium ex illo
terram formarunt. Ex sangvine ejus mare et flumina exstiterunt, ex carne
tellus, grandia saxa ex ossibus lapides et ligna ex dentibus minoribus et molaribus
ut etiam ex ossium fragmentis. Ex capite ejus coelum fabricati

p.150
sunt, quod supra terram collocarunt, quatuor autem angulis totidem Nanos
subjecerunt, qui coeli compagem sustinerent; quorum haec sunt Nomina.
Austre-MO, Westre-MO, Sudre-MO, Nordre-MO. Acceperunt deinceps faces et scintillas
ex Muspellsheimo projectas, coeloque imposuerunt superne et inferne
ad mundi fabricam illuminandam. Locum praeterea omnibus constituerunt
ignibus, aliis in coelo, aliis sub caelo solute currentibus, quos tamen certis
circumdederunt metis et motuum terminis; inde dies sunt discreti, et anni
numerati. Rotunda est terra, qvam profundum cingit mare, ad cujus
littora Cyclopum generi colonias attribuerunt. Interius vero in terra
urbem condiderunt totum orbem terrarum ambientem, ne mortalibus gigantes
bellum inferre possent: ad quod aedificium Ymeris usi sunt superciliis.
Urbem vero Midgardum appellarunt, ex cujus cerebro in aerem
projecto nubes fecerunt ut in Vaticinio Volae de creatione Mundi dicitur.
MO-Or Ymes hollde var Jord ofskøpud / enn vr sveita Siør / Biørg vr
Beinumm / Badmur vr Haare / vr Haude himen / enn vr hanns Bräm giørdu
Blyd Reigenn Midgard Manna Sonum / enn vr hans heilaa vorn thau hardmodgu
Sky / øll offskøpud-MO Id est. Ex carne Ymeris est condita tellus, ex sudore
salsum mare, ex ossibus aspera saxa, campestres ex crinibus herbae, ex superciliis
sepsere Dii mortalibus Mesovillam, sunt et nubes ex cerebro factae.

p.151
MYTHOLOGIA VII.
Unde homines venerint qui mundum incolunt
Borsonii ad littus maris deambulantes, duo ligna invenerunt, quae in
manus sumpserunt, hominesque inde formarunt. Primus animam et vitam

p.152
dedit; Secundus motum et Scientiam; tertius faciem, sermonem, auditum
et visum dederunt et amictum ut et nomina Marem Askum foeminam
Emblam vocantes, unde genus humanum propagatum est, cui intra
Mediogardum Colonias ducere concessum est. Deinde in orbe medio
urbem condiderunt Borsonii, Asgardum (seu Asoburgum) dictam.
Haec Troja erat. Ibi Dii habitarunt eorumque progenies, quare multa inde
prodigiosa Coelum et Terram concernentia referuntur. In urbe erat locus
Hlidskiälfium-MO (b) appellatus, ubi qvum Solium Conscenderet Odinus, tanquam
ex generali specula totum mundum intuebatur, omniumque hominum
facta vidit, visaque intellexit. Ejus uxor erat Friga Fiørgvini filia; hinc
orta est familia (quam Asarum appellamus familiam, Asa Ætt) quae Asgardum
veterem habitaverat et in apotheosin relata est. Quare Odinus recte
appellatur Omnium pater, quia pater est Deorum, hominumque et omnium
rerum, quae ejus virtute perficiebantur. Terra filia ejus erat et conjux,
ex qua filium genuit Asathorum, tanto praeditum robore, ut omnia superet
viventia.

p.153
MYTHOLOGIA VIII.
De Norfo Centauro.
Norvus seu Narvus Centaurus erat in Jotunheimis. Hic filiam
habuit, quae Nött-MO (i. Nox) vocabatur, nigram et fuscam instar generis
sui, quae viro nupsit, nomine Naglfari. Horum filius Audus
erat. Deinde matrimonio juncta est Anaro, (illorum filia Jørd i. Terra)
erat. Postremo elocata est Dellingo ex genere Asarum. Horum autem
filius erat Dagur-MO (i. Dies) lucidus et formosus, paterno generi similis.
Nottam et filium ejus Dagum Pantopater ad se recepit, attribuens illis equos
duos et totidem currus in Coelum misit, ut singulis 24 horis totum terrae orbem
circum equitarent. Notta praecedens equo insidet qui Hrimfaxe dicitur.
Hic mane quolibet spuma decidente ex lupatis terram rigat. Eqvus
Dagi Skinfaxi vocatur; cujus Jubis Coelum et terra illuminantur.

p.154
MYTHOLOGIA IX.
De Sole et Luna.
Homo quidam Mundilfare nominatus duos genuit liberos, tam splendidae
formae, ut filium Manam, filiam vero Sunnam appellaret,
quam nuptum dedit Viro qui Glemur vocatur. Ob hanc arrogantiam
Dii irati sunt, arreptisque fratre et Sorore, eos in Coelo collocarunt,
ut Sunna equos agitaret currum Solis trahentes, quem Dii creaverant ex
facibus et fulgetris illis, quae ex Muspellio volabant, ut lumen mundo praeberet.
Horum equorum nomina sunt Alsvidur-MO et Arvakur-MO. Sed sub armis
equorum Dii utres posuerunt duos, ad refrigerandum illos, aura inde
existens. In quibusdam vetustissimis libris Isarnkull-MO (i. aurula matutina)
dicitur. Mana cursum regit Lunae, ejusque silentia et novilunia. Is de terra
duos parvulos rapuit, quorum nomina fuere Bil-MO et Hinke-MO, qui a
fonte quodam Birger dicto reversi sunt, Hydriam inter [intet ed.] se portantes cui nomen

p.155
erat Sægur et furcae: unde hydris pendebat et Simul-MO. Istorum liberorum
pater Vidfinnus vocabatur, illi semper Lunam comitantur, ut etiamnum
ex terra conspicitur.

p.156
MYTHOLOGIA X.
Cur sol adeo, ut aliquem sequentem metuat, properet.
Non mirum est, quod sol adeo properanti ruat cursu, non procul abest,
qui eum persequitur, nec aliter potest quam fugere. Sunt lupi
duo, ille Skoll-MO vocatur qui solem sequitur, quem timet, qui et illum
tandem capiet. Alter vero Hate Hrodvitneri filius dicitur qui praecurrit,
et lunam vult devorare, quod etiam continget. Origo horum luporum
talis est. In sylva quadam extra Mediogardum, quae Jarnvidur-MO (i. ferrea
virgulta) dicitur, versus ortum Gyges quaedam habitat, ut et plures
mulieres giganteae Jarnvidur-MO (i. ferri compedes) appellatae, quarum illa
princeps est, et antiquissima, haec multos parit Centauros, omnes forma truculentissimarum
ferarum, et ab illa hi etiam prognati sunt lupi. Ex eadem v.
progenie qui potentissimus nascitur Managarmur-MO dicitur, et omnium hominum
morientium saturatur vita. Is devorat Lunam, aspergitque sangvine
coelum et aerem omnem; unde Ecclipses fiunt Solis et Lunae et venti tum
sunt instabiles hinc inde spirantes.

p.157
MYTHOLOGIA XI.
De Bifrøsta et Via in Coelum.
Dii pontem extruxerunt a Terra in Coelum, Bifrøstam dictum (alii
iridem appellant) tricolorem et valde firmum. Rubrum quod conspicitur,
flagrans ignis est. Coelum alias Cyclopes, si omnibus illa via
permeabilis esset, conscenderent: Quamvis v. firmissimus sit pons iste, frangetur
tamen, quando Muspellsonii illum ineqvitabunt. Nulla enim
in mundo res est, quae sibi confidere possit, quando illi expeditionem
suscipiunt.

p.158
MYTHOLOGIA XII.
Quid egerit Odinus postquam aedificatum
esset Asgardum?
In primis rectores Pantopater in sedes collocavit, qui secum fata hominum
judicarent et dispensarent, deque civitatis statu et privilegiis consulerent.

p.159
In eo loco mediae urbis, qui dicitur Idu-Wøllur (i. Idae campus) primum
illorum opus erat, quod curiam aedificarent, in qua sedilia erecta sunt
illorum XII, praeter Solium, quod Pantopatris erat. Haec Domus in terra
extructa fuerat maxima et ornatissima, intrinsecus, et extrinsecus, auro purissimo
tota resplendens; illum locum appellant Gladsheim-MO. Aliam fecerunt
Domum, quam possidebant Deae. Id delubrum erat pulcherrimum, quod
Wyngölf-MO dicitur; deinde fornacem disposuerunt, malleum, forcipem,
incudem et reliqva instrumenta fabrilia produxerunt, aes, ferrum, lapides
et ligna fabricati sunt: Et tam copiose metallum, quod aurum dicitur, ut
omnem suppellectilem domesticam et eqvorum phaleras ex auro puro haberent,
ideoque illa aetas aurea dicta est, donec corrumperetur ex adventu
mulierum, quae ex Jøtunheimis advenerunt.

p.160
MYTHOLOGIA XIII.
DE NANIS.
Sedes denique Regias conscendentibus Diis, considerarunt, ut orti fuerint
Nani [Nami ed.], in pulvere intra terram, sicut vermes in cadavere. Illi namque
initium et motum ex humore in carne Ymeris ceperant, et tunc vermes
erant; Sed jussu Deorum humanae scientiae, ut et similitudinis compotes
reddebantur, intra tamen terram et in saxis habitant. Modsognerus supremus
erat illorum: Secundus Durinus. Nomina horum recensentur
plura in parte secunda.

p.163
MYTHOLOGIA XIV.
De locis consecratis et asylis Deorum et de fraxino
Ygdrasili.
Sub fraxino Ygdrasili Dii quotidie sua exercent judicia. Fraxinus
haec omnium arborum maxima est et optima, cujus rami per totum
mundum diffunduntur, etiam coelo imminent. Tres radices arborem
detinent sustentantque valde late patentes; una inter Asas est, altera cum
Hrymthussis ubi olim erat Ginnungagapium, tertia super Niflheimum extenditur,
et sub illa radice Huergelmer-MO (fons est de quo supra), sed Nidhøgur-MO
radicem subtus mordendo arrodit. Sub radice ad Hrymthussos
extensa [evtensa ed.] etiam fons Mimis est, in quo sapientia absconditur. Hujus fontis
Dominus Mymer-MO appellatur, omni scientiae genere abunde instructus, quod
mane quolibet fontis aquam ex cornu Giallae delibet. Illuc etiam venit
Pantopater, unum aquae haustum expetens, sed impetrare prius non potuit,
quam oculum suum pignori daret. Tertia ligni radix supra coelum
eminet, sub qua denique fons situs multum sacer, Wrdar-MO Brunnur-MO dictus.
Ibi locum judiciorum suorum Dii habent, quo Assi quotidie equitant per pontem
Bifrøstam qui et Asopons dicitur. Equi Asarum sic nominantur.
1. Sleipner-MO (Lubricus) optimus octo pedum, quem Odinus possidet. 2 Gladur-MO
(i. løstig-MO, tripudians). 3 Gyllar (i. auratus aureus). 4 Glenur (i. cursu se extendens,
politus, comptus). 5 Skeidbryme (i. cursu fervidus, currendo instar

p.164
ignis flagrantis). 6 Silfrintoppur (i. argenteis capronis sive jubis). 7 Sinner
(i. moriger, visum delectans) 8 Gisi (i. obses. Arrha). 9 Fallhoffner (i. cursum
glomerans, pallida Uggula). 10 Gulltoppur (i. aureis capronis sive jubis)
11 Liettfeti (i. levipes, agiliter vestigia ferens). Eqvus Balldri una cum ipso
crematus est. Thorus vero pedes ad judicia proficiscitur, amnesque quotidie
transvadat sic appellatos; Kormt, Ormt et Kierlaugas duas. Multa
adhuc sunt prodigiosa, quae de fraxino hac referuntur. Aqvila quaedam ramis
ejus insidet multarum gnara rerum sed inter oculos Aquilae Accipiter sedet,
qui Wedurfolnar-MO (i. ventum abscondens) vocatur. Sciurus praeterea
qvidam nomine Ratathoscur fraxinum ascendendo et descendendo percursitans
verbum invidiae portat, inter Aquilam et Nydhoggum-MO colubrum.
Quatuor denique Cervi per frondes per vagantur, arboris foliis dactylisque vescentes.
Nomina Cervorum istorum sic recensentur: Dain-MO (i. mortuus),
Dualin-MO (i. remoratus), Dunaeir-MO (i. plumeum mare), Dyrathroe-MO (i. ferarum
vigor). In Huergelmero autem tot jacent serpentes et solifugae, ut nulla
mortalium lingva id effari queat. Ex innumeris hi nominantur, Goin,
Moin, filii Grafvitneri, Grabakur, Grafvølludur, Ofner et Svofner.

p.165
et. Porro dicitur quod Nymphae circa fontem Urdensem habitent,
quae inde quotidie aqvam hauriant, qui una cum luto ibi collecto fraxinum
irrigent, ne unqvam rami ejus arescant aut putrescant. Est autem aqua
illa adeo sacra, ut omnes res huic fonti immersae candidae fiant, instar membranulae,
quae intra putamen ovi conspicitur, et Skiall-MO dicitur; Sicut de
hac re vetustissimum extat elogium Rhytmicum.
MO-Ask weit eg Ausenn-MO Ego fraxinum scio,
MO-Heiter Ygdrasill-MO Ygdrasil dictam,
MO-Härbadmur Heilagur-MO Sacram comas,
MO-Huykum Aure-MO Et irrigatam albo luto:
MO-Thadann koma døggvar-MO Unde in Valles
MO-Thær i dale falla-MO Imbres cadunt,
MO-Stendur æ yffer Grænn-MO Stat semper virens
MO-Wrdar brunne-MO Supra Litho-fontem.
Pluviam inde decidentem in terram MO-Hunangs Fall-MO (id est mellis rorem)
appellant. Hinc apes pascuntur, Aves praeterea duae nutriuntur in fonte
Urdensi, quae Cygni nominantur, a quibus hoc genus volucrum prognatum
est.

p.167
MYTHOLOGIA XV.
De Urbibus in Coelo.
Multae sunt in coelo urbes amoenae, et omnes illarum munitionis
divinae. Prima sita est regia eximiae pulchritudinis sub fraxino,
ex qua tres prodeunt virgines quae sic nominantur: Wrd-MO, Werande-MO,
Skulld-MO. Has Norner-MO, i. fatidicas vocamus, quae hominum aetates

p.168
dispensant. Sunt adhuc plures tales Nornae-MO, ad hominum quemlibet in
mundum natum venientes, ut dies illi determinent: harum quaedam sunt
divinae, quvaedam ex Faunorum, qvaedam ex Nanorum genere, sicut
dicitur.
Diversae natas dico Nymphas,
Non commune capiunt genus;
Sunt Fraxineides, Fauneides,
Et filiae Dvalini
Nornae bonae felicem tribuunt vitam, sed si quis sinistris premitur fatis, hoc
malae efficiunt. Hinc dicimus Nornastøp (i. parcarum fata). Alia illic urbs
Alfheimur-MO vocatur (i. Faunorum mundus) quam incolunt illi, qui Liösalfar-MO
(i. Lucidi fauni) appellantur, sed Dockälfar-MO (o: nigri fauni) viscera terrae inferiora
tenent, et sunt prioribus illis valde dissimiles re et aspectu. Liosalfi-MO
sunt sole clariores: Døckalfi-MO pice nigriores. Tertia illic urbs est Breidablick-MO
(i. Latus splendor). Quarta Glitner-MO dicitur (i. rutilans) cujus omnes parietes
et columnae sunt ex auro obrizo sed tecta ex argento. Quinta Himinbiorg-MO
(i. coeli saxa); haec sita est in extremo olympi ad finem pontis, ubi Bifrøsta
coelum attingit. Sexta est urbs magna Walaskialff-MO (i. falconum tremor),
quam Odinus possidet, quamque Dii ex clarissimo aedificarunt argento:
ibi thronus est Regius qui Hlidskialf-MO (i. porta tremens) dicitur, in quo qvum
sedet Pantopater omnes intuetur mundos, ut prius dictum est.
In australi coeli cardine curia stat omnium ornatissima, et sole lucidior,
quae vocatur Gimle. haec stabit cum perierint coelum et terra, ibique viri
et boni et justi habitabunt per omnia secula: Sicut in Vaticinio Volae dicitur
(de statu hominum post hanc vitam).
Curia Stat, Clarior Sole,
Auro tecta In Gimlo
Integri vitae Illam colent
Et omne per aevum bonis fruentur.
Illi (sc. Curiae) non nocebit nigra flamma coelum et terram exustura.
Supra hoc coelum versus austrum, aliud esse dicitur, quod Andlangur-MO vocetur.
Rursus supra hoc tertium, quod Vindblani-MO appellatur, in quo
coelo haec urbs sita esse creditur, sed jam tantum illic habitant (MO-Liös Alfar-MO)
fauni lucidi.

p.169
MYTHOLOGIA XVI.
Unde Ventus veniat qui fortis est magnas concutiens
aedes et ignem incitans nec tamen
videri possit?
In boreali Caeli fine Centaurus desidet, qui Hraesvelgur-MO (i. cadaverum
vorator) nuncupatur, exuviis indutus Aquilae. Hic quum volatum intendit,
alis suis ventum efficit, juxta illud:
Assidet exuviis Aqvilae Hraesvelgus amictus
Ingens Centaurus Boreali in cardine coeli.
Ut perhibent hujus venti sparguntur ab alis.
Qvi super humanum vario genus ordine spirant.

p.170
MYTHOLOGIA XVII.
Unde tanta existat diversitas, quod aestas calida
sit, hyems frigida.
Svasudur vocatur qui pater est aestatis (delicatus et blandus): ab ejus nomine
Svasligt dicitur (quicquid delicatum est et gratum). Sed pater
hyemis interdum Windlion-MO (i. Venti Leo), interdum etiam Vindsuasur-MO
(i. frigidum spirans) appellatur. Ille Vasadar (i. frigidus et imbres
passus) filius est: Erunt autem homines illi crudelis et frigidi affectus, qvorum
ingenium hyems imitatur.

p.171
MYTHOLOGIA XVIII.
Qui sunt Asae, in quos jure credendum est.
Duodecim sunt Asae divinis afficiendi honoribus, nec minus Asyniae
sanctae sunt, aut minoris potentiae. Odinus supremus est et antiquissimus
Asarum et Aboriginum pater, omnesque res gubernat.
Proinde licet Dii caeteri potentes sint, ipsi tamen omnes ut liberi suo parenti
parent et serviunt. Ejus uxor Frygga est, cui omnium hominum fata perspecta
sunt, etsi vaticinetur. Odinus, ut supra commemoratum, MO-All fødur-MO

p.172
(i. Pantopater) vocatur, quia Pater est omnium Deorum, et Valfødur-MO
(i. Stragis pater), quia illius filii delecti sunt omnes in praeliis cadentes,
quos ad se in Valhallam et Vingolfium recipit, ubi tum Einheriar-MO i. Monoheroes
dicuntur. Odinus diversa habet Nomina ex variis casibus, quae
in appellationibus Asarum recensentur.

p.173
MYTHOLOGIA XIX.
De Thoro filio Odini.
Thor praecipuus est ceterorum Asarum, qui idcirco Asathor, et a carpento
suo Okuthor-MO dicitur. Hic fortissimus est Deorum Hominumque,
et regnum possidet ubi Thrudwangar-MO appellantur. Sed aula ejus
Biistermer-MO vocatur, in qua qvingenta et quinquaginta sunt pavimenta.
Hlla domus ab hominibus aedificata fuit maxima (d). Thorus duos habet ca-
pros, quorum nomina sunt Tanngniotur (o: dentibus stridens) et T. nnariso-
ner (o1 dentibus rarus); et carpentum quo vehitur, quod et capri isti tra-
hunt, unde Stuihor (e) nominatur. Possidet insuper Clenodia tria; Malle-
um videlicet sinsner dictum, quem Hrymthuss et Cyclopes vibratum sen-
tiunt (f). Deinde Baltheum fortitudinis (eigen (g) giarder) quo cum cin-
gitur duplici perfunditur robore; Manicas denique ferreas, quibus ad pre-

p.174
mendum mallei capulum carere non potest (by: Nemo autem est sic rerum
peritus, ut omuia Thori referri poslit facinora, (i) aliquot tamen intra nu-
merantur.
MYTHOLOGIAXX.
De Balldro sive Ballduro.
() Lter filius Odini Ballbur est, quem omnes laudibus evehunt et
optimum praedicant. Is tanta praeditus est formae Majestate, ut
ex ejus vultu splendor emicet (et herba quaedam candidissima il-
lius comparanda supercilio Vallburs 11a (b) (2: Balldri supercilium) dica-
tur. Balidrus omnium Asarum lapientissimus, eloquentissimus et benig-

p.175
n'ssimus est: Sed haec naturae illius conditio est ut nulla ejus inflecti possint
judicia. Sedem in coelo habet, ubi Breidablik-MO nominatur: in hac civitate
nihil impuri manere potest (c).
Nuncupater reitabitia ubi Balldrus aedes fixit.
Hac jacere in humo novi paucissima peripsemata.

p.176
MYTHOLOGIAXXI.
De Niordo et Skade.
(lIordus in caelo habitat ubi (b) Noethun (o: Noaecampi) vocantur.
Ipse flatum venti regit, mare et ignem cohibet: proinde invo-
candus est, ne damna ab lisdem mortalibus inferantur. Praete-
rea locuples est et fortunatus, adeo ut fixa et mobilia bona abunde largiri
possit eis qui pro his obtinendis ipsum devote colunt. Verum Niordus ex
Asarum genere non est, sed in Vanhe imo (c) educatus. Nam Vaner (a) eum
Diis obsidem dederunt, et ab illis alium Haenerem nomine receperunt: et
sic per illos inter Deos et Vanos reconciliatio facta est. Nigrdus uxorem ac-
cepit Skaden, Thiaaei Centauri filiam, quae villum incolere volebat pater-

p.177
am in montibus quibusdam sitam, ubi Thrymheimur (e) vocatur. Nior-
dus vero mari, accola maluit esse. Sic tamen inter illos convenit, ut novem
noctes Thrymheimi degerent, trinoctium antem Noathunis, quo cum a
montanis (f) reverteretur Niordus, hanc edidit cantilenam.
Mihi ingrata sunt montana Ululatum ego Luporum j
Longae fuerunt noctes novem. Censui malum prae cygnorum cantu (g).
Sbkade sic contra.
In neque stratis ego qvievi maris Somnum excussit a salo
KKK
Dorniire ab avis balatum, Mane quolibet mergus veniens (b).
Verum ad Montana tandem Skade rediit. Thrymheimique tantum habi-
tavit. llla ligneis soleis multum proficiscitur, arcum pharetramque portans
(instar Dianae) feras jaculatur, appellaturque et) etndurdis -).

p.178
MYTHOLOGIA XXII.
De Freyero. j
lIordus de Noathunis duos postea genuit liberos, Freyerum et
NMNExos, forma elegantes et virtute potentes. Freyerus humanis-
simus est Asarum, pluvias gubernat, splendoremque solis et terra na-
scentia pro annona, pace et felici lucro invocari debet. Freya inter Asynias
benignissima est, villam possidet quae Folkvangria (a) dicitur; Ubicunque in
pugnam eqvitat, mediam sibi partem caesorum vendicat: Odino vero alte-
ra cedit (b). Ejus palatium etcsirumner (c) (9: laxa sessio) vocatur, mag-
nisicum et splendidum. Proficiscens rheda utitur, quam duo Catti ducunt

p.179
a. d Wob. .m. -....
(4). Haec hominum vota placidissime acceptat. et ab illa hic dignitatis titulus.
est, quod Matronae divites et honoratae gru. t appellentur. Carmina appro-
bat amatoria, ideoque ipsi pro amore vora facere bonum est.:
MYTHOLOGIAXXIII.
De Tyro.
REES unus est ex Asis audacissimus. Is victoriam in bellis multum pro-
i movet, quare illi gladiatores sacra faciunt. Hinc sermo ille fluxit, ut

p.180
alicatur Sprhroustur (o instar Tyri audax)) qui prae caeteris animosus est, ni-
hilque metuit: Qvia etiam sapientia praeditus est notabili. Vulgo dicitur Sye-
spacur instar Tyri sapiens) qui maxime sapir. Unum hoc exemplum au-
daciae ejus est. Quum Asae Fenris Ulfum (b) allectarent, ut Gleipnere, sic dicta
compede, ab illis se ligari permitteret, credere noluit quod ipsum essent so-
Iuturi, priusquam manum Tyri, rictui suo incertam, sibi oppignorarent. Sed
qvum Asae illum non solverent, manum ejus morsu prascidit, ubi carpo jun-
gitur, ideoque ibi Qbssfitout dicitur (c) (c: Lupinus artus): (d) propterea
Tyrus monochiros est, nec ad reconsiliandum homines advocatur.
MYTHOLOGIAXXIV.
KKK
De Brago.
B Ragus unus vocatur ex Asis, maniuetus, sapiens, eloqvens, promp-
tus et poeseos maxime gnarus. Ab illo res Poetica Qragur dicitur.
() Ejus uxor lduna est, in pyxide poma custodiens, quae Dii sene-

p.181
scentes gustabunt, ut rejuvenescant. Quod sic usque ad fagnroctur-MO (sc. fi-
nem mundi) continuabitur, (b) et permultum certe Diis situm est sub custo-
dia et fide Idunae, unde semel discrimen ingruit praesentissimum.

p.182
MYTHOLOGIA XXV.
De Heimdallo.
Heimdallus Asa candidus (B?oyic-MO Af-MO) appellatur, Ipse magnus et
lanctus est, quem novem pepererunt Virgines, inter se Sorores (ut
pse) de se affirmat:
Matrum novem sum filius
I Gnatus sororum sum novem (a).
Vocatur (b) Gulltannerus, quod aureos haberet dentes. Equuss ejus Gull-
topperus ab aureis capronis dicicur. Habitat vero ubi Himenbiorg nomi-
natur ad finem Rifrostae, custos ibi constitutus Deorum, (in extremo caelo)
ne Cyclopes pontem invadant. Hic minore quam avis somno indiget, visu
tam acri praeditus est, ut noctu aeque ac interdiu ultra Levcas (c) centum se
extendat. Herbam audit crescentem, et in ovibus lanam, omniaque dein-
ceps altius sonantia. Tubam praeterea habet Gallarhorn dictam, qvam
quum inflat, vox ejus per omnes auditur mundos (d). In Rhytmis, Heim-
dalli gladius caput vocatur, quod capite humano ad mortem percuslus sit.

p.184
MYTHOLOGIAXXVI.
De Hedero, Vidaro, Vilo, Ullo et Forseto.
p:. inter Asas octavus, est coecus sed valde robustus, vellontq
Dii ne hunc nominare opus esset (a). Vidarus nonus est, qui tac
rurnus appellatur. Ipse Cothurnum habet spissisimum mirae natu-
rae, quo per aerem et aquas incedere potest, fortitudinis 'aude ahoro pro-
ximus est; Hinc Dii in ne cessitatibus illi plurimum confidunt. Vilus seu
Valus decimus appellatur (b) filius Odini et Rindae, audax in praeliis, et dex-
teritate pollens sagittandi (c). Ullus undecimus est Asa, unus filiorum Sifiae, et
privignus Thori. Is arte sagittandi, et xylosoleis currendi (a) adeo praecel-
lit, ut nullus illi possit comparari. Formosus est et heroicus; illi proinde in
Monomachiis vota fiunt. Forsetus duodecimus numeratur filius Balldri, et
Noni Nevi filia (e), qui aulum in caelo habet Glitner appellatam. Quicunq;
ad hunc causas deferunt, etium maxime dubias, reconciliati omnes di-
fcedunt. Is optimus est judiciorum locus inter Deos et homines; Sicur di-
citur::
Glitner vocatur grandis aula Quam incolit per omnes dies
Auro fulta, argento tecta F orsetus, causas sopotans cunctas.

p.185
MYTHOLOGIAXXVII.
De Loco.
Nter Asas numeratur, quaem aliqui alumniatorem Asarum, coriphae-
Inia fraudum, et dedecus omnium Deorum hominumque nominant: Lo-
kus nempe seu Loptus. Forbauti Centauri et saufcyae seu Nalae filius,
Fratres habet Bifleistum et Helblindum. Forma est pulcher, ingenio malus,
mor bus varius, nullus illi divinos impendit honores. Singulari scientia, quae
perfidia et dolus ad res agendas dicitur, omnes mortales superat. Alas sum-
mis saepe intricavit difficultatibus, eosdemque rursus technis et fraudibus su-
is extricavit. Ejus uxor Signia est, eorumque tilius Narius sive Narvus. Prae-
ter hune Locus plures liberos procreavit: Ingutboba (a) (o angoris nuntia)
Gyges (b) quaedam in Sotunfitimis nominatur, ex qua Lokus tria genuit
monstra verius quam liberos. Unum Lupus erat Genres Qosffur (c) dictus.
Secundum Jormungandus, o: Misovillanus Angvis: tibgurdbe Ormur. Ter-
tium Hela, qvam etiam Hecaten placet appellare.

p.186
MYTHOLOGIAXXVIII.
De Jormungando et Hela.
Kterum ubi Diis constaret fratres illos cum sorore in Jotunheimis
educari, et oracula multa ab illis sinistra in Asasredundatura omi-
narentur; mala denique de materno, sed peior de paterno genere spes
videretur. Pantopater Deos ablegavit, qui hos sibi adducerent liberos.
Quod cum factum esset, Jormungandum angvem in profundum abjecit
Oceani, orbem cingentis terrestrem, inque tantam inibi excrevit longitudi-
nem, ut in aeqvore jacens onnem terram circumdet, et ore caudam appre-
hendat. Heelam (a) vero seu Hecaten in Nisstheimum demisit, imperiumq;
dedit super mundos novem, ut mansiones inter eos, qui ad ipsum mittuntur
distribuat: hoc sunt omnes ex morbis et senio mortui homines. Multas ibi
villas habet praealtas, cancellosque grandes et fortes. Ejus palatium Eliudus

p.187
sive Olunda (b) vocatur. Patina ejus syungut (o: fames), Cultellus Eutur
o: Esuries); Servus etanglate (o: segniter ambulans); Ancilla Sanglot (o: tar-
digrada); Limen Salauoe forrunt (o: praeceps interitus), Lectus st or. (o: diu-
turnus marcor et aegritudo), Stragulaosifandebo so: micans maledictio). He-
la una sui parte caerulea est, altera media colorem retinet pellis humanae,
torva et truculenta, quare facile dignosci potest.

p.190
MYTHOLOGIA XXIX.
De Lupo seu Fenris Ulfo.
Upum Asae domi suae enutrierunt, cui solus Tyrus efcam porrigere
ausus fuit: Sed qvum Dii viderent, quantum in dies cresceret, et om-
nia innuerent vaticinia, bestiam hanc Asis in damnum positam esse,
consiiis in commune collatis, compedem fecerunt fortissimam, quam Lae-
dingum appellarunt, eamque ad Lupum proferentes rogabant, ut vires suas
in hac rumpenda experiretur. Sed quum intelligeret id sibi possibile esse,
se constringi sivic, prout placuit Asis. Constrictus vero quam primum di-
stenderet artus, compes fracta est, et sic ex Laedingo solutus est Lupus. Ali-
am adhuc compedem Alae praeparabant duplo fortiorem, Dromo (a) appel-
latam, petieruntque denuo, ut robur suum in illa tentaret, at qvum sentiret
vires sibi accrevisse, postquvam Laedingum fregisset, iterum semet compedi-
endum permisit (b). Quod cum ab Asis peractum esset, Lupus se concutit,
volutat, me mbra fortiter extendit, ad terram compedem allidit, et tandem
confringit, (c) ut fragmenta late disliparentur, et sic ex Droma se excussit,
unde haec promanavit Paroemia (b scise vr Saebinge / og drepe ut roma.
o: 1solvitur ex Ledingo, excutitur ex Droma); Qvum res aliqua vehemen-
ter et instanter urgetur. Posthaec Asae metuebant, ne lupum unqvam ligare
possent; quare Pantopater quendam Skirnerum Freyeri legatum in Alfhei-
mos nigros (d) misit, ad Nanos quosdam et ab illis nervum fieri procuravit,
nomine Gleipnerum (e): ex sex rebus confectum, strepitu nimirum pedum
felis, barba mulieris, saxi radicibus, nervis ursi, spiritu piscis et sputo avis,
(f) eratque compeda isthaec plana et mollis, ut ligula, nihilominus firma et for-

p.191
tis, quae qvum Asis allata esset, gratias legato egerunt, Lupumque secum avo-
KKK
carunt in Insulam lacus alicujus, hujus erat nomen Imsvarinet (o: odios
niger): illius v: lingvae (ab Erica) et funem ostenderunt rogaruntque adhuc,
ut disrumperet, paulo fortiorem affirmantes, qvam crassitudo prae se ferat.
() Talis inquit lupus haec mihi apparet corrigia, ut nullam reputem lau-
dem, etcsi illam tenuem disrumpere qveam ligulam, sed si ex arte et dolo
confecta est, quvamvis subtilis videatur, meos pedes hoc vinculum nunquam
tanget. Asae vero instantes ajebant posse eum sine magno negotio, sericam
ligulam, eamque tenuem rumpere, quum antea robustas compedes commi-
nuuerit, sin v: nequiverit Diis eum formidini nequaquam futurum, ideoque se
illum solvere velle promiserunt: Resgondit Lupus, si me ligaveritis, ut ipse
me expedire nequeam, sic procul dubio vobis deliberatum est, ut sero ve-
strum impetrare debeam auxilium. Illubens hoc vinculo constringi me pa-
tior, ne vero timiditatem mihi objiciatis, unus vestrum ori meo manum in-
serat, si res absque dolo peragetur. Quo audito Asa mutuo sese respicientes
geminam oboriri disficultatem censebant (by, nec ullus eorum manum ex-
ponere voluit, donec Tyr dextram suam rictui bestiae ingereret. Qvum
jam Lupum Asae Grepnere constrictum haberent, ille ut prius se acriter por-
rigebat, omneque robur intendit; Quanto autem se fortius assurgendo mo-
vit, tanto ligamen constrictius, firmiusque reddebatur. Tum omnes in ri-
sum soluti praeter Tyr, qui dexteram in ore Lupi reliqvit. Caeterum Asae
Lupum cernentes inextricabiliter compeditum, funem Gelgia dictum, et ex
compede dependentem per foramen ingentis petrae duxerunt, quae Gipll
appellatur e imque (i) in terram projecerunt, finemque compedae in lapide uno
fixerunt, quem adhuc altius in terram projecerunt. Nomen Lapidis est
et) Julte 0: duriter projectus). Lup rictum vehementer expandit et corpus
concussit, Asas mordere volens, illi vero in os ejus ensem miserunt transver-
sum, ita ut capulum inferius, cuspis (l) superius attingat palatum. is trucu-
lenter ululans, spumam, sordidamque pituitam ex ore emittit, quae amnem
efficit, qui Qon (: Spes) dicitur, ibique constrictus jacebit hic lupus usque ad
Ragna Rockur (m). Tam prodigiosos liberos genuit Lokus (n) et tanti fece-
runt Dii pacem et Asyla sua, ut ea sangvine lupi faedare noluerint et si vati-
ciniis proditum sit eum Odino exitio futurum.

p.194
MXYTHOLOGIA XXX.
(s) De Afyniis.
Rygga pracipua est Asyniarum, cujus Villa Sensalur appellaturb. Se-
cunda est MO-tagaetof varsoõccium-MO incolens. Tertia est Eira-MO quae
artis medicae est peritissima. Quarta Gesion; haec virgo est, et illi fa-
mulantur omnes, quae virgines moriuntur. Quinta Fulla, quae etiam Virgo
est, pulchritudine crinium (e) et aureo capitali insignis. Illa pyxidem por-
: tat Fryggae, calceamenta observat, et secretorum ejus conscia est. Sexta
Freya secundum Fryggam nobilissima est. Haec virgo nupsit viro Odri no-
mine, horum filia Hnossa est tantae praestantiae, ut pretiosissima quaeque cle-
nodia Hnosser appellentur. Odrus in terras remotas abiit, Freya domi lu-
get, lacrymae vero ejus aurum sunt obrium. Multa habet nomina, quia in-
ter ignotas gentes maritum quaerens varias sibi appellationes affinxit. Hinc
Rardballaeen (f) etniet t vocatur, Freya lunulam possedit auream Vry.
sopngamen dictam, et Vanadis (o: Nympha spei) vocatur. Septima etioffun
elt, illa valde curat amorem conciliari inter viros et mulieres; ox ejus no-
mine amator etiaffne dicitur. Octava est sofnsquae adeo benigna est et vo-
tis hominum accommoda, ut a Pantopatre et Frygga facultate impetrata,
utriusque sex us animos etiam diversissimos uniat, et in amoris perducat con-
sensum. Ex ejus nomine coff (8) o: Laus dicitur, quia maxime ab hominibus
laudatur. Nona Wara est, quae juramenta et privata pacta pependit intor
amantes; quare pactiones illae Qarat nominantur; illa etiam in violantes
-animad vertit. Decima Qupra est sapiens et percontatrix, ut de nulla re pos-
sit celari: hinc vulgo dicitur, ut Mulier ejus rei siat 39r de qua certior fit.
Undecima etnna nominatur: haec janitrix est aulae foresque non intromitten-
dis occludit, et injudiciis illis causis praeficitur, quae negari in firmarique de-
hent. Hinc in communi sermone etyn praeposita dicitur quum res aliquae
megatur (h). Duodecima Spsyn est destinata custodiae eorum, qvos Frygga
ab aliqvuo periculo vult conservatos habere. Inde illa formula loquendi
rofluxit de illo qui se abscondir, bann lyehitt -: latet. Decima tertia S notra:
illa sciens est et scite morata: Ex ejus nomine etnotur dicitur mas aut foe mi-
na, modestis et bene compositis moribus. Decina qvarta etnum est, quam
Frygga negotiorum suorum gratia in varios mundos ablepat. Illa eqvum
possidet arem et aqvam transcurrentem Hofourpnevem (2) appellatum.

p.195
Ex Gna nomine dicitur de eo'quod sublime est: Tpab. gnaffet o: eminet.
et8i et Bil etiam numerantur inter Asynias da quarum natura supra tradi-
tum est.
MYTHOLOGIA XXXI.
KKK
De aliis in Valhalla Virginibus.
A Dhaec aliae sunt virgines in Valhalla (s) ministrantes, quae potum
inferunt, mensarumque curant suppellectilem et pocula (et) pronunt
monoheroibus (c); Harum haec recensentur nomina MO-Hristi ?it-

p.196
etfe?alop; Seoguls Hisduri Shrubini svdti Hetfiocta. (4) 860s etir
Sob Raungrio Raadgiorb et Reigniseiff.-MO Hae Valkirius (sc. Caesorum
buccinae) appellantur, qvas Odinus ad omnia praelia mittit, ut interficien-
dos deligant, et victoriam quo velint inclinent (f). Sord o: terra, ma-
ter Thori, ut et Rinda quae itidem terram significat mater Valae numeran-
tur inter Asynias.

p.198
MYTHOLOGIA XXXII.
De Freyero, Gerda et Skyrnero..
Ymerus nomen viro erat, cujus uxor. Aurboda vocabatur ex ge-
nereCyclopum; Horum filia Gerda fuit, omnium mulierum for-
Mmosissima. Accidit autem die quodam, quvum Freyerus ad con-
templandum mundos Siibstialsium (by ingrederetur, ut septentrionem
versus spectans villam quandam cerneret et in ea domum magnifice orna-
tam, mulieremque intrare volentem, quae cum manus ad januam aperiendam
attolleret, rutilans ex illis splendor emicabat; adeo ut inde aer, aquae, et
et omnes mundi illuminarentur. Hac visione sic afficiebatur sanctam illam
sedem occupans, uttrist ssimus inde descederet, domumque reversus, nec lo-
queretur, nec dormiret nec biberet, nec esset qui compellare illum auderet..
Tandem Niordus accersito Sbyrnero, Freyeri cubiculario, eum rogabat, ut-
domino suo verba faciens, sciscitaretur cuinam mortalium adeo esset infen-
sus, ut neminem in colloqvium admitteret, (c) quod Skyrnerus se facturum
promisit Freyerumque accedens, audicter causam inquirebat ejus taciturni-
tatis et tristitio. Respondit demum Freyerus, conspectam sibi mulierem-
admodum elegantem et formosam, qua si non frueretur, diu vivere se posse
negabat, et hanc sui maeroris causam esse affirmabat. Illam nunc inquit con-
jngem mihi impetratum abibis, hucque adduces, mercedis loco, quicquvid op-
taveris, feres. Skyrnerus hoc se expediturum promisit, si modo gladium su-
um Freyerus illi concederet adeo bonum ut sponte sua glomeraretur, qvem,
ne hoc obstaret, illi dono dedit. Skyrnerus vero iter ingressus mulierem

p.199
hanc impetravit, quae post noctes novem secutura erat, nuptiasque cum Frey-
ero celebratura in loco ubi Barey (a) dicitur. Sed qvum legatus negotii suc-
cessum aperiret, Freyerus haec verba protulit:
Longa nox est una, Saepe brevior mihi men-
Longa est altera sis est
Ut tertiam transigam. Qvam media nox illa.
Haec causa erat quod Freyerus esset inermis cum Bela confligens, quan-
do eum ensis donati in primis poenituit, sed multo maxime quum Muspellso-
nii pugnatum venient.

p.200
MYTHOLOGIA XXXIII.
De victu quem Monoheroibus Odinus administrat.
(4) Vum omnes homines ab initio Mundi in bellis caesi Valhallam ad
Odinum veniant, copiosuoportet sit turba, et pauci norunt unde
pascantur Monoheroes. Sed nunquam Valhallae tanta est homi-
num multitudo, qvin sufficere illis queat Lardum apri, qui Serimner voca-
tur. Is quotidie elixatur sed vespere integer remanet (b). Tudhrimnet co-
cus appellatur, ssbprimnet cacabus quo perna isthaec coctitatur. (c)

p.201
MYTHOLOGIAXXXIV.
De Mensa et Victu Odimi
s9) Ensa eadem cum Monheroibus Odinus non ntitur, appositam
MEaeh. escam duobus lupis distribuit, quorum nomina sunt (b) etet.
ei et grefi (c). Ipse nullo indiget victu, sed vinum illi potus
et cibus est (4). Corvi duo ejus insidentes humeris, in aures illi susurrant
omnia quaecunque nova vident et audiunt, qui Hugin-MO (o: animus) et Munnin-MO
(sc. memor) appellantur. Hos quotidie diluculo emittit Odinus, ut to-
tum pervolent mundum et circa tempus prandii revertantur: hinc de mul-
uiscertior redditur Odinus, ideoque Hrafnagud (o: Corvorum Deus) appel-
datur (e). H

p.203
MYTHOLOGIA XXXV.
De Potu Monheroum, qui aeque ac victus abunde
illis administratur.
(4) C:. quaedam jeibrun () dicta supra Valhallam stat, folia car-
pens arboris, quae serabur vocatur. Ex ejus ubere Medo tam co-
piose profluit, ut quotidie capulam impleat, tam vastam ut om-
nibus Einheriis plene inebriandis sufficiat. (c)
Majus adhuc prodigium refertur de cervo etifthirne/ qui etiam Valhallae
insistit, et in ramis ejusdem arboris pascitur, (d) nam ejus cornua (e) tam
uberem desudant guttam, ut in fontem Ductgesme (f) descendat, amnesq;
faciat, qui sic appellantur: MO-et ib ?id etctini etinetpYl S nihraJiv n/
Simbnsy hull etpuli SoPuli etetmul etletrumul.-MO Amnes hi Asarum per-
meant colonias. Nominantur praeterea hi: MO-THyni Win CHoll Hu9liettadl
Sunnthormi Styu Staut Staumi StonniWina/Qveque etinnal
(Thidnuma).-MO
(b) Valhalla quingentas et quadraginta fores habet, tam amplas, ut per
singulas octingenti simul Monheroens egredi et ingredi facile possint. Re-

p.204
creatio autem Monheroum quotidiana haec est, quum poculis non indul-
gent, vestiti omnes armantur, in xystum progrediuntur, et mutuis sternun-
tur caedibus: hic illorum ludus est. Instante vero prandii tempore omnes
incolumes in aulam eqvitant (i) et ad potandum consident. Est ergo Odi-
nus magnus Dominus, quum tam innumerabili praesit hominum multitudi-
ni, ut in elogiis dicitur ipsorum Asarum:
Fraxinus 9gvorasist Suprema est arborum
etet2bsadner navium Odinus Asarum,
Sleipnesr equorum,, Bifrosta pontium,
Bragus Poetarum, Habrocus falconum
Garmus canunm

p.207
MYTHOLOGIA XXXVI.
KKK
De Equo SLEPNERE, et unde provenerit.
F: ber quidam ad Asas venit, qvi ad civitatem illis aedificandam ses-
qui anni spatio se obrulit, tam munitam, ut tuta esset ab incursibus
Cyclopum et Hiimthussorum, si maxime per Midgardium irrum-
pereut, praemium autem laboris Freyam esse voluit, solem item et Lunam.
Hunc contractum cum fabro () perfesste transigunt Asae, sed hac conditio-
ne, ut unica saltim hyeme talem, qualem pollicitus est, urbem conderet, et si
quid infectum restaret prima aestatis die, mercede excideret, nec ullum ha-
beret operis administrum (c) praeter equum suum Suadelfarum nomine,
quod consilio sofi permissum tulit. Res Juramentis sancita est. Prima itaq;
hyemis die, opus aggressus noctu per Eqvum lapides attraxit. Id vero Asae
multum admirabantur quam ingentia Saxa eqvus trahere posset; ita ut du-
plo majorem ille quam faber laboris molem sustineret (d). Procedente hye-
me, et jam ad finem inclinante, aedificatio ad perfectionem utbis in- expu-
gnabilis tendebat: Quumque tres tantum ad aestatem superessent dies, ad por-
tas fere civitatis perductum opus fuit. Consilium ergo ineunt Dii, inquiren-
tes quo potissimum suadente factum sit, ut Freya in Jotunheimos elocari, cae-
lam et acr sole et luna privari centaurusque illis donari debeat. Convenit au-
tem inter illos (e) Loki Lauseyae filii confilia hujus mali causam esse, affirma-
runtque mala d'gnum morte, nisi rationem inveniret, qua mercede frustrare-
tur faber. Lokus (f) perterrefactus juramento promisit se id effecturum,

p.208
quicquid tandem impenderet. Eadem vespera qvum faber more solito cum
Svadilfaro advectum saxa egrederetur, ex vicina sylva eqva prosiliit, Equo
adhinniens; qvam qvum co nspiceret in furorem actus funes rupit, Equamq;
praeeuntem in sylvam secutus est, Eqvum faber, et noctem illam totam cur-
us ptendo consumpserunt, dilata estque fabrica urbis ad diei seqventis vesperam.
Faber autem qvum opus alias absolvi non posse cognosceret, Cyclopicum
assumpsit animum et agendi modum. Qvod ubi cernerent Asae (9), negle-
ctis Juramentis Thorum vocabant qui protinus aderat, (h) et fabro stipendi-
um solvens (i) unico ictu Mallei Miölnerus caput ejus minutim confregit,
eumque Niflheimo (o: orco) demisit. Lokus vero cum Svadilfaro excurrens
hoc reportavit prodigii, ut paulo post eqvuleum pareret, octo habentem pe-
des (qvem Sleipnerem nominavit), et qui praestantissimus est eqvus inter
Deos et homines (ve).

p.209
MYTHOLOGIA XXXVII.
De Navi Skidbladnere.
et G xadoiadne: navium est praestantissima et subtilissima arte fabrieata.
Naglfarus vero omnium maxima. Navi quidam filii Y valldi Skid-
b bladnerem moliti sunt Freyeroque dederunt. Navis haec tam magna
est, ur omnes Asas armatos vehere poslit; velisque suspensis ventum se cun-
dum statim nanciscitur, quocunque navigandum sit: Quando vero uti ne
cesse non est, instar mappulae complicari potest, et in pera servari.

p.214
MYTHOL: XXXVIII.
Quamvis Thorus potens esset et fortis, superiores
H tamen invenit viribus et prae-
stigus:
I In primis de SKRYMNERO.
(6) H: Initium est hujus fabulae; Alkuthorus cum capris et carpen-
to suo, Lokum comitem habens, iter ingressus: Prima veipera
ad Rusticum quendam di vertit; ibique capros ambos mactavit,
elixavit, coenam instruxit, et Rusticum cum conjuge et liberis Thialo fi-
lio, et filia Roskva, ut una coenarent, invitavit. Praecepitque ut in pelles ca-
prinas non procul a foco in pavimento stratas ossa cuncti projicerent. Thial-
fus coxendicem capri tenens, crus cutello fregit, ut medulla frueretur. Hic
Thorus per noctem quievit, sed summo mane amictus Miolnerem vibrans,
pelles consecravit, surrexeruntque capri ambo, quorum alter posteriore pedo
claudicabat. Qvod videns Thorus Rusticum incusavit asserens ab ejus fa-
milia inconsiderate tractata esse caprorum ossa; et re inquisita coxam fra-
ctam de prehendit. Hic Thorus supercilia demittere, torve Rusticum in
tueri, manubrium Miolnerus premere, ut albescerent condyli. Rusticus cum
suis trepidare, pacem suppliciter petere, sua omnia pro re consiliatione of-
ferre, Thorus tantam perspiciens formidinem, placatus eft: Thialsumq;
et Roskvam sibi mancipata pro crimine adm sso recepit: qui deinceps sem-
per illum comitantur. Thorus ibi capris relictis viam in orientales Jotun-

p.215
heimos ducentem ingressus est, usque ad aequor. Quod ubi cum Loko, Thial-
fo, et Roskva transissset in campos amplissimos pervenerunt, totamque diem
ambulande usque ad tenebras traduxerunt. Thialfus omnium horinum erat
velocissimus, is manticam portavit Thori. Ingruente vero nocte de loco
quietis circumspientes, ingentem nacti sunt domum, fores in fine habentem,
latitudine ipsi domui pares, et in hoc diversorio pernoctare decreverunt.
Media nocte vehemens factus est terrae motus, caepitque domus tremere, con-
cuti et sursum deorsumque serri. Surrexit ergo Thorus comites advocans, ut
de tutiore sibi prospicerent loco. Cubiculum itaque pererrantes, ad dextrum
ejus latus domunculam inveniunt, quam ingrediuntur Socii. Ipse vero
Thorus in foribus sedens Miolnerum tenet, ad defensionem paratus. Pro-
pe diluculum terribilis audiebatur sonitus, qualis est ingentium cataracta-
rum. Tum Thorus egrediens hominum conspexit satis vasti corporis, non
procul ab illis in sylva dormientem, ronchosque fortiter ducentem, videba-
turque intelligere nocturnas territationes ab illo injectas esse: se igitur Mei-
gingiardis seu roboris Baltheo protinus cingens, duplices conseqvitur vires.
Sed in ipso hoc momenito evigilat, et ocyus surgit Polyphemus ille; et ibi se-
mel

p.216
mel tantum de Thoro dicitur, quod metu perculsus malleo illum ferire cun-
ctatus sit; Sed de nomine ipsum interrogarit, qui se Skrtymnerum appella-
vit. At non est, inqvit, quod tuum nomen inquiram, novi te Asathorum
esse, an tu, ait, chiro techam meam abstraxisti? Seque inclinans eam ad se re-
cepit; Vidit ergo Thorus se illa pro diversorio per noctem usum esse, do-
muncula antem ad latus quam intrarant, pollicis erat vagina. Porro quae-
rit Skrymnerus,. an commune secum iter habere velint? affirmat Thorus.
Schrymnerus itaque utrumque conjungit viaticum, peramque viatoriam colli-
gans, humeris imponit, magnisque per diem praecedit passibus, tandemq;; sub
noctem quiescendi elegit locum sub arbore quadam ingenti, dicitque Thoro
se dormire velle; Ille interim manticam solvant et caenam preparent. Ad
somnum deinde se Skrymnerus componit, et mox altum stertit: Thorus
autem manticam soluturus nullum extricare nodum potest. Quod cum im-
possibile cerneret, iratus Miplinerem ambabus manibus in caput Schrymne-
ri stertentis adigit. Ille excitatus, quaerit an folia ex arbore in caput sibide-

p.217
ciderint, an cibum caeperint, an quieti se tradiderint 2 Respondet Thorus
jam paratos esse ad lectos; et sic sub aliam secedunt arborem. Media vero
nocte Thorus audiens Schrymnerum alte ronchos ducentem, ut tota rebo-
aret sylva, iterum surgit. tacitoque accedens gradu, totis viribus Miolnerem
in medium Schrymneri verticem vibrat, comperitque os mallei in caput ejus
profunde demergr. Experrectus adhuc Schrymner, quaerit an aceris aliquid
In caput suum deciderit, ut tecum, inquit Thore agitur? Thorus repente
ad suos rediens, se nuper evigilasse, et mediam jam esse noctem refert. Dor-
mit tertio Schrymnerus quod animadvertens Thorus accurrit, genamq;
ejus sursum spectantem, qua potest alacritate, percutit, ita ut Malleus manu-
brio tenus conderetur. Erigit se Schrymnerus genamque palpitat, an, inquit,
aviculae quaedam arbori insidentes quisquilias ex ramis in caput mihl con-
spergunt, nam tale quid evigilans praesentire videbar. Vigilas Thore? Tem-
pus nunc erit surgendi, tamen vobis Utgardas longa non superest via. Mag-
nus quidem vobis videor, majores longe ibi videbitis viros: Consilium au-
tem vobis sanum dabo, ne magnifice vos extollatis quando Utgardas vene-
ritis, talium pusionum jactantiam non bene sufferunt aulici Utgarde: Loki;
Sed consultissimum vobis puto, ut remeetis; Si vero decretum est progredi,
in ortum flectite, mihi septentrionem versus via est, ad montes quos cerni-
tis; fasciculoque humeris ijnecto Schi ymnerus transverse in sylvam ab illis di-
greditur.

p.219
MYTHOLOGIA XXXIX.
Quod Thorus Utgardas venerit: et de arte Loki.
sa) Horus et socii ad meridiem usque iter continuant, donec in cam-
l pis quibusdam urbem conspiciunt, ad quam tendunt. Porta
Cancellis ferreis clausa erat, quos Thorus irruit, sed frustra, ape-
rire non valebat, sed urbem cum ingredi anniterentus, inter clatra tandem
irrepentes intrant, aulamq;; satis magnificam contemplantur, qvam, quia
patebat, ingrediuntur multosque homines et magnos, ad utrumque latus
scamna occupantes, aspiciunt. Ipsum denique Regem Utgarda- Lokum
accedentes reverenter salutant. Is vero sero ad illos respiciens, tandem su-
bridens inquit: Num pumilio hic Skuthorus est, major fortassis es revera,
quam mihi appares? Sed qvam novistis artem socii, quam parati sitis exer-
cere 2 nemo inter nostros est, qui singulare quid praeter alios homines non
calleat. Respondet comes Thori Lostus. artem fcio quam experiri volo;
Nemo me citius cibum capiet. Tum Utgarda- Lokus (ars est si praestas) si-
mulque ut a scamno procedat Logus quidam jubet, qui cum Loko certet eden-
do: deinde linter infertur carnium plena, inque pavimento aulae collocatur.

p.220
Ibi Locus ad finem unum assidet, ad alerum Logus, uterque ocyssime vo-
rat apposita, et in media lintre conveniunt. Tum Lokus ossa omnia carne
nudaverat: Loge vero carnem, ossa et una Lintrem abliguriverat; videba-
turque Lokus istum Ludum perdidisse.

p.221
MYTHOLOGIAXI.
De arte Thialfi.
(4) Orro, inquit, Utgardalokus quanam arte juvenis ille valeat? Re-
Phni Thialfus, se pedum levitate praestare, stadiumque decurrere
velle cum aliquo, quem Rex eligeret. Praestans, inquit Rex, haec
ars est, advocatoque adolescentulo, cui Hugo nomen erat, mandat, ut cum
Thialfo cursu contendat. In primo itaque stadio currentibus, hoc prior, Hu-
go (b) erat, quod se in fine decursorii facile converteret, priusquam metam
attingere Thialfus posset. Secundo stadium ingredientibus illis Hugo sco-
pum caeperat, quum Thialfo vel balistae jactus restaret. In tertia cursus de-
certatione ita ad terminum praecurrit Hugo, ibique se convertit, ut tum Thial-
fns medium non absolverit stadium, acclamantque omnes hunc ludum satis
tentatum.

p.226
MYTHOLOGIAXLI.
Quomodo Thoro suae artes successerint.
(a) Vaecrit praeterea Urgardalokus quod artis specin.en Thorus osten-
dere velit? Is potando ait se certare velle cum aliquo Regis Satra-
a: Quod Urgardalokus sic fieri posse affirmat, jubetque cornu in-
ferri, ex quo pro mulcta aulici bibere soleant contra mores aulae de linqven-
tes: Mox pincerna cornu promit et Thoro exhibet. Tum Utgardalokus,
bene videtur bibere, qui unico haustu hoc poculum exinaniverit, quidam
binis id faciunt, nemo autem tam imbellis est potator, qui trinis non exsor-
beat. Thorus magnitudinem is taens poculi, nihil praeter longitudinem ad-
miratur, sitientque strenue ingurgitat merum, dum permitteret spiritus, ne se-
cundo haustu opus esset; sed ab ore cornu removens, paulo minus quam ad

p.227
sabra plenum videt. Secundo avidissime helluans, nihil magis efficit. Ter?
tio labris poculum adhibens iratus vehementissime enititue, quantum uno
spiritu potare valet, et tum desistens aliquid tandem subsidisse merum in po-
terio videt, nec ultra bibere volens, cornu recipiendum porrigit. Nune
facile apparet, inquit Utgardalokus, te multo esse imbecilliorem quam puta-
vimus; Sed lubet plura experirier? Lubet quidem (inquit Thorus) mirum
vero diceretur si inter Asas tales haustus exigui censerentur; Quem autem
vultis offerre ludum? Eft hic, Rex ait, aliquid levis momenti, in quo se pu-
eri exercent, felem videlicet meum a terra le vare, quod tecum non loque-
rer, nisi te longe quam diceris inferiorem vidisslem. Deinde Catus coloris
ferruginei in aulae pavimentum prosilit. Thorus accedens medio ejus ven-
tri manum subjicit, et in sublime quantum potest extendit, sed Catus dor-
sum incurvans, uno tantum pede a solo elevatur, nec praeterea Thorus hoc
experiri voluit. Tum Rex, secundum meam opinionem hic cessit ludus.
Felis magnus est, Thorus vero parvus respectu eorum qui hic sunt virorum.
Respondet Thorus, etsi me par vum vocetis, aliquem producite qui mecum

p.228
fuctetur. Tum Utgardalokus circumspiciens inquit, non hic virum video
qui leve non existimet tecum luctam exercere. Sed advocate mihi nutri-
cem meam (b) Ellam, quae cum Asa Thoro in arenam descendat, straverat
haec ut puto viros illo fortiores. Extemplo anus edentula ingreditur au-
lam: Hanc Thore, ait Rex, colluctatricem habebis; quae palaestra sic suc-
cessit, ut post validissimas ab utraque parte prehensiones, mutuas concussiones
et longam luctationem, Thorus in aliud genu prolaberetur. Tum Rex ut
desistant mandat, nec esse quod plurium in aula sua vires Thorus deinceps
experiatur. Post haec per noctem ibi cum sociis commoratur Thorus. Sum-
mo mane quum jam ad viam parati essent, interrogat Thorum Utgardalo-
kus, quam faustum illuc iter fecisse videatur 2 Thorus se illo male contentum
refert. Nuntc tibi, ait Utgardalokus, veritatem aperiam aula egresso, ad
quam nunquam si penes me imperium fuerit, regressus tibi patebit, nec te
unquam in eam admisissem, modo novissem adeo prodigio sis te viribus im-
butum esse, sed praestigiis te involvi. Primo in sylva ubi convenimus, quan-
do fasciculum viatorium solvere non potuisti, quia illum ferro stramineo (c)
colligaveram. Deinde malleo tribus me aggressus es ictibus. Primus levis-
simus erat, ad necem tamen sufficiens, si me attigisset: Sed ubi extra meam
urbem ingens saxum conspexeris, et in isto tres quadratas valles, et unam
profundissimam, vestigia id erant tui mallei, saxum praetendi ictibus quod

p.229
tu non vidisti. Sic etiam se res habet de certaminibus, cum meis institutis,
Lokus famelicus erat, et escam strenue vorabat. Lokus vero contra agens
ignis fuit erraticus, qui lintrem et ossa haud tardius quam carnes absumpsit.
Seaed Hugo ille eum quo in stadio Thialfus maxima pedum pernicitate con-
tendit animus meus fuit, nec spes ulla quod ipsi velocitate cursus par esse pos-
sit. Quod ex cornu bibisti, tantum erat prodigium, quantum nunquain fieri
posse putaram: alter enim finis ipsius aequor attigit, id tibi non apparuit. Sed
qvum jam ad mare veneris cernes ad quantam diminutionem oceanum hau-
seris; id post hac maris recessus et littora appellantur. Nec aliud minoris
erat momenti, quod Catum levasti, ut enim vera fatear, tunc omnes obstupu-
erunt et timore magno perculsi, quando uno pede catus a terra solveretur:
Nam felis ille, qui talis tibi videbatur Angvis erat Midgardianus, totum am-
biens terrarum orbem, et tam alte manum extulisti, ut parum ad coe lum su-
peresset spatium, et angvi vix longitudo sufficeret, qua caput ejus et cauda
terram tangeret. Magnum etiam miraculum erat, quod luctans tam diu ste-

p.230
tisti, nec nisi alio demum pede in genu procubuisti, quum tamen colluctae-
tio tibi esset cum Elli, (idest senectute); quia nemo unquamfuit nec erit si
annosus fiat, quem senectus tandem non prosternat: Et tibi hoc jam pro ve-
rissimo dico, quod hic disjungemur. Tum malleum extulit Thorus, sed
Utgrdalokum ferire volens nusquam vidit, nec Civitatem ullam, sed cam-
pos tantum vastos et virides. Viam igitur repetens, non destitit, priusquam
Thrudvangas (a) veniret.

p.232
MYTHOLOGIAXILII.
De Thoro ad piscandum cum Hymero Centauro
remigante.
(a4) Horus Asgardio profectus in forma Adolescentis ad Hymerem
Centauium) venit, (c) quem piscandi gratia in mare remigatu-
rum (d) Thorus ut se comitem (e) reciperet, rogavit. Centaurus
parvo illum futurum usui respondit, et (f) ftrigore periturum, si more suo al-
tum teneret (et). Idse metuere Thorus negavit, (h) quaesivitque de hamo quid-

p.233
nam suspendi deberet ad inescandum pisces. Hymerus ut ipse providereem
jussit. Conversus igitur Thorus a taurorum gregem, quem possedit Cenrau-
rus, et uni eorum, qui Himinbriotur (i) dictus est manu caput abi upit et ad
cymbam rendens eam cum Hymere (x) ingressus est, et inugis haustri con-
idens, duos agitavit remos; Hymer in pro a remigavit, viditque remigante
Thoro celerrime peragi remigium, dixitque ad loca ista de terris consignata
jam ventum esse, ubi pisces planos extrahere soleret: Thorus multo longi-
us procedendum affirmabat, acriterque per tempus remigarunt, donec Hy-
mer diceret eos ab angve Midgardiano tutos non fore, si ulterius tenderent.
Thorus se adhuc progredi velse respondit, et bene diu invito (lj Centauro
remos ducens tandem substirit, lineamque piscatoriam satis robistas cum ha-
mo non minus forti, cui caput tauri imponebat. explicuit et in mare proje-
cit. Hamo autem fundum petente, Angvis capiti turino inhians (n) et de-
vorare volens, hamum simul in palato fixum habuit, quem ubi persentisceret,
subito motu, ambos Thori pugnos inter Scalmio duriter impegit, ille vero-
(n) teto corpore tam fortiter annixus est, ut pedes ejus navigium penetra-
rent, et in ipso consisterent aequoris fundo, angvemque ad latus traheret na-
vis. Id autem dici non potest, quam horribile fuerit spectaculum, qvum
Thofus in angvem oculos deorsum intenderet; ille vero contra venenum
spirans sussum prospectarer, coeruleumque per cymbam mare exiret et in-
traret, unde Hymer metu pallescens hoc ipso momento quo malleo anguem
percutere vellet Thorus gla liolo escario funem (o) ejus praest idit, Bestia in pro-
fundum redeunte. Dicitur Thosum post illum Miolnerem abjecisse, istiusque il-
lisu caput angvis in mediis confregisse fluctibus, sed aliud verius est, quod ad-
huc (p) vivat. Centaurum vero juxta aurem pugno percussit, ut praecedente
cap te et subrectis (9) pedibus in fluctus praeceps ageretur. Thorus autem
ad continentem vadavit. l

p.236
MYTHOLOGIA XLIII.
De Baldro cognomento Bono.
Aldrus de vita sua magna et periculosa somnia habuit, quae cum Asis
aperiret, convenit inter eos, ut Deos pro immunitate Baldri, ab om-
nibus periculis exorarent. Frygg itaque ab igne, aqua, ferro, omhi me-
talio, lapidibus, terra, arboribus, animalibus, avibus, morbis, veneno et ver-
mibus jurumenta rece pit, ut Baldro parcerent. Haec cum ia peracta essent

p.237
et comperta, in publicis conventibus hoc oblectamentum Asarum fuit, ut
etiam ipsius Baldri, quod seorsim stantes Asa, alii telis illum peterent, alii
gladiis ferirent, alii lapidibus tunderent, sed quicquid tentatunt nihil ipsi
nocere potuit. Non exiguus hic censebatur honos. Hoc cum videret Lo-
kus Laufeysonius, invidia susslatus Fensalum iter suscepit, ubi Frygga dege-
bat, mulieri: que peregrinae formam assumpsit. Hanc Frygga interrogavit, an
sciret quid in suis foris judiciariis potentissimum Ase: agerent? Respondit
mulier omnes in Baldrum absque ulla ejus laesione et periculo jacula mittere:
Baldro inquit Frygaeg, nec arma, nec ulla ligna damnum inferent, juramenta
enim ab istis in universum accepi, praeter arbusculam ad latus Occidentale
Valhallae crescentem, quae Mistilteinn (o: Tilia) appellatur. Haec mihi per-
quam juvenis videbatur, a quajusjurandum exciperem. His auditis mulier
illa disparuit: At Lokus Tiliam eruens ad forum properavit. Hoderus au-
tem quia visu caruit, in extremo astitit circo, quem adortus Lokus, cur inquit,
in Baldrum tela non dirigis? Quia, alter ait, caecus sum et etiam inermis.
Facito ait Lokus ad exemplum aliorum, ex hibe Baldro honorem, et hanc
in illum virgultam projice, ego ubi stet te docebo. Hoderus itaque accepta
Tilia, Loko manum ejus dirigente, Baldrum hoc missili transfodit, qui pro-
tinus exanimis concidit, quo scelere nullum inter Deos et homines atrocius
perpetratum fuerat. Mortuo Baldro, verbis et viribus destituebantur Alae,
nec ob reverentiam loci necem ejus ulcisci poterant. Eratque tunc temporis
inter Asas luctus acerbissimus, etsi Odinus caedem ejus tanto gravius ferret,
quanto acceptum damnum reliquis melius intelligeret. Luctu autem ali-
quid defervente, corpus Baldri ad mare deduxerunt, ubi navis ejus ring.
porne/ omnium navium maxima, constitit. Hanc Dii ex navali protrahere
volentes, ut illa Baldro pyra extrueretur, nusquam dimovere potuerunt.
Gygem igitur quandam ex Jotunheimis accersi curarunt, quae Hirrokin vo-
catur. Haec adveniens feram equitabat et pro habenis serpentibus usa est:
Cumque ab equo desiliret, Odinus quatuor advocatis Aethiopibus, ut equum
custodirent, mandavit, quod nisi illum prosternerent, praestare non valebant.
Gyges vero in proram incumbens, unico nisu in aquas navem compulit, ut
ex subjectorum lignorum lapsu ignis emicaret, omnesque terrae tremerent.
Tum iratus Thorus, malleo arrepto, caput ejus confregisset, nisi Dii omnes
sua intercessione eum mitigassent. Funus deinceps Baldri in navem porta-
tum pyrae imposuerunt. Nanna vero, Nevii filia, luctu extincta, commu-
nem cum marito sortita est rogum. Thorus assistens et ignem Miolnere con-
secrans, Nanum quendam, qui Litur (o: color) appellabatur ante pedes suos
cursitantem, pedica in flammam deturbavit, qui ibi cou flagravit. Stabant ad
hunc rogum Dii Deaeque omnes: Praeterea ingens numerus Hrymthussorum
et Cyclopum, Odinus annulum aureum, qui Drupner dicitur, rogo impo-

p.238
suit: Cui haec deinceps adjecta est natura, ut nona qualibet nocte octo ab ll-
lo destillarent annuli, ipsi pondere pares. Eqvus Baldri in eadem, quA ille,
consumptus est flamma.

p.239
MYTHOLOGIAXLIV.
De Hermodo Huata in Erebum proficiscente ad con-
veniendum Balldrum.:
Aldro e vivis sublato inquirere Frygga caepit, num quis esset, qui om-
B: ae suos amores demereri, viam He cateam ingredi, Baldrum conve-
nire, et pro ipso Helae lytron offerre vellet: Sed qui istam obire vo-
luit legationem Hermodus Huate (o: acer) vocatus est, filius Odini. Adductus
est ergo Equus ipsius Odini Sleipner quem legatus conscendens, navem con-
tinuas noctes per opacas et profundas valles cursu concitato iter habuit, do-
nec ad amnem Giallam (alias stygem) perveniret, in cujus pontem, lucente
tectum auro, eqvum sine mora adegit. Modgudur appellatur virgo, quae
pontem custodit, haec illum de nomine et genere interrogavit; pridie, in-

p.240
quit, ipsa, treslegiones mortuorum per hunc equitabant pontem, qui non mi-
nus sub te uno concutitur et tremit, nec tu defunctorum vultus gestas, et cur
tu hanc viam tentas? Respondet ille, Baldrum fratrem meum quaero, tune
ipsum in hac via vidisli? Vidi, inquit virgo, llum per pontem Giallarum equi-
tantem, sed deorsum et in Boream via Hecatis extenditur. Iter porro Her-
modus usque ad Averni clatratam januam confecit; ubi eqvum calcaribus pun-
gens, cancellos, ut nihil attingeret, transilire fecit, ibique Baldrum fratrem
dignissimum in aula locum occupare conspexit, et inibi pernoctavit. Pro-
ximo matutino maximis ab Hela votis contendit, ut domum ad Asas Baldro
secum remeare liceret, et quam acerbe mortem ejus deflerent significavir.
Hela ajebat fic comprobatum iri, an Baldrus tam charus et acceptus extite-
rit omnibus ur de ipso dictum fuerat, si universae in mundo res, vivae et in
animatae, Baldrum lachrymis prosequantur, ad Asas revertetur, si quae vero
contradixerit et flere renuerit, ipsum Hela retinebit. Surrexit igitur Her-
modus, quem ex aula Baldrus eduxit, Odinoque Drupnerem annulum mne-
mosynon remisit: sed Nanna ejus uxor Fryggae monise succineum mittebat,
(Otanna senbe Srnga (a) Rypic) Fullae aureum digitale. Post haec viam su-
am remensus Hermodus Asgardiam venit, visaque omnia et audita fideliter
retulit.

p.241
MYTHOLOGIAXLV.
Asae in universum Orbem Legatos mittebant rogatum ut per
communes omnium reruns lachiymas Baldrus ab Hela
dimitteretur.
Sae deinde per omnem munduni cursores emiserunt, qui peterent, us
Andq. ab Hela generali redimeretur fletu: quod libenter fecerunt,
non solum omnes homines, sed etiam bestiae, terra, lapides, ligna, et
quaevis metalla, sicut omnes hae res lachrymantur quando ex gelu in calo-
rem veniunt. Cum autem Legati domum revertentes negotium bene expe-
divisse viderentur, in antro quodam Gygem sedentem in veniunt, quae se
Thock nominabat, quam etiam petunt ut Baldrum ak Hela ploratu suo li-
beret. Sed haec illis talia regessit verba:
Tock siccis plorabit lachrymis
Rogum Baldri, Hel quod habet retineat.
Hoc autem pro vero habetur, Gygem hanc Locum fuisse Laufeysonium,
qui plurima inter Alas mala effecerat. Ipie causa erat, quod Baldrus interfe-
ctus esset, quod etiam ab Hela redimi non posset.

p.243
MYTHOLOGIA XLVI.
Lokus fugit Asas.
Vum Dii Loko plene irati essent, aufugit, et in monte quodam
se abscondit, ubi domum aedificavit quatuor patentem foribus ut
ex illa in omnes mundi plagas prospectare posset. Saepius in
Salmonem se commutans, sub cataracta amnis cujusdam occultabatur,.
interea perpendit, quasnam Asae technas ad se in aquis illaqueandum ex-
cogitare possent. Funiculum igitnt Lineum experimenti gratia in fe-
nestratas colligavit plagas quomodo postea rete piscatorium confectum est.
Ante ipsum in domo sedentem ignis ardebat: Suspiciens autem Asas ap-
propinquare cernebat, nam ex prospectaculo Hlidskialfil Odinus ubinam
degeret, viderat. Tum Lokus rete in ignem conjecit: Sed ipse amnem, ut
solebat ingressus est, ibique se abdidit. Ad domum ejus venientibus Asis, is pri-
mum intravit, qui erat sapientissimus, numine Kvaser. Hic quum ignem in-
spiceret, in favilla formam retis vidit, intellexitque casses esse ad comprehen-
dum pisces, idque reliquis aperuit Asis: Deinde plagas contexuerunt secun-
dum formam quae in favilla apparuit, et ipse Lokus fecerat. Quod ubi per-
fecissent ad amnem accedunt, reteque in cataractam expandunt, unum finem
Thorus solus retinet, alterum omnes Asae, et sic rete secundum amnem tra-
hunt. Lokum autem in imo delitescentem fundo inter duos lapides casses.
praetereunt; Secundo rete transiliendo in cataractam relapsus est. Terrio
panegron expedientes Asae in duos ordines distribuuntur, et utrinque circum-
specte tenent. Thorus vadando rete pone sequitur, quod ad mare usque du-
cunt., Vidit igitur se conclusum Lokus, et ex duos malis unum eligendum,
in mare procurrere plenum erat periculi, supererat agilitatem experiri, id
quod fecit; Epidromidemque maxima iterum transiliit celeritate. Thorus
2aeautem manu secutus illum praehendit, sed quum lubricus esset, sigi dextra ejus.

p.244
non potuit, priusquam circa caudae pinnam. Haec est causa, quod illa sui par-
te salino tenuissimus est.
MYTHOLOGIA XLVII.
De poena Loki.
C Aptus itaque Lokus est, et sine ulla commiseratione in antrum quod-
dam tractus, ubi tres petras acuminatas instar novaculae acutas et sin-
gulas perforatas erexerunt Asae, filiosque ejus Valum et Narum (five

p.245
Narvum,) in feras converterunt. Valus autem fratrem Narum dilaniavit,
cujus ilia Asae summentes, Lokum istis super praedictas acutissimas petras alhi-
arunt, quarum una humeris, altera lumbis, tertia poplitibus subjecta est;
Bactan sunt illa ligamina ferrea. Praeterea Skade aspidem supra illum ap-
pendit, ut sic ex eaa venenum in faciem ejus destillarer. Assidet autem ei Si-
gnia uxor, pelvim tenens, quastillans venenum excipit, quae que vum plena fu-
erit paululum digreditur, interim guttae in faciem Loki decidunt, unde adeo
horret et ringitur, ut omnes tremant nationes; Id, terrae motus appellatur,
inque istis vinculis usque ad Ragnarockur (a) detinetur miser Lokulus.

p.249
MYTHOL: XLVIII.
De Ragnarockro, seu crepusculo Deorum.
Ulta de hoc crepusculo mira referuntur, et in primis hoc, quod
hyems superveniet gimbulvetur dicta (o: irreqvieta hyems);
Tum ab omnibus caeli cardinibus nix irruet, gelu erit intensum,
venti acres, sol abscondetur, cujusmodi hyemes nulla interposita aestate tres
effluent, quum aliae tres praecesserint, in quibus universus mundus bello ar-
det. Fratres ob a varitiam mutuis se inqvinabunt caedibus, nemo patri aut fi-
lio in homicidiis parcet, incestuosi peragentur concubitus, ut in vaticinio
Volae dicitur.
Pugnabunt, maestoque cadent ex vulnere fratres,
Tunc consobrini violabunt faedera juncti
Sangvinis, et nimium creber prodibit adulter.
Barbata et sectis aetas erit ensea peltis,
Ventosa atque ferina priusquam corruat orbis.
Tum illa contingunt, quae prodigiosa videbuntur; Lupus solem devorat,
alter Lunam aufert, uterque enaximum infert duamnum, ex caelo stellae subdu-
cuntur, terra sic titubat, ut arbores radicitus evellantur, saxa corruant, com-
pedes omnes et vincula frangantur et rumpantur. Tunc Fenris Lupus sol-
vitur, aequora in continentem exundant; quia angvis Midgardianus in furo-
rem actus terras impetit. Tunc etiam Naglfare, fic appellata navis sovitur,
quae ex ungvibus mortuorum hominum fabricata est. Quare notari debet,
quod si quis non praecisis ungvibus moriatur, is magnam confert materiam
ad hujus Navis fabricam, quam Dii et homines sero pertectam vellenr, cujus
gubernator Hrymur centaurus appellatur. Fenris Lupus ex panso procedit
rictu, dentesque nudat, inferior maxilla terrae incumbit, superior coelum at-
tingit, latiusque os diduceret, si spatium daretur amplius: Ex oculis ejus et
naribus ignes ardescunt: Lupo Peus claudit angvis Midgardianus terribi-
lisque visu venenum evomit, aerem et aqvas inficit. In hoc tumultu coelum
diffinditur, indeque Muspelsonii prodeunt: Surtus primus equitat, quem fla-
grans praecedit et sequitur ignis. Ex ejus gladio major splendor micat quam
ex clarissimo sole. Muspelsoniis in eqvitantibus, Bifrosta frangitur, ut pri-
ns dictum est; qui in campum procedunt QBi4tybur dictum; veniuntque il-
luc Fenris Lupus et angvis Midgardianus, ibi tum etiam Lokus comparet, et
Hrymurus, cumque illo omnes Hrymthussi. Muspellsonii per se agmen du-
cunt, luce coruscans, campus vero ille ab omni latere centum habet millia-
ria. Haec qvum fiunt, surgit Heimdallus, et cornu Giallinum vehementissi-

p.250
me inflans, omnes excitat Deos, qui tunc in unum congregantux (a). Odinus
ad Mimis fontem equitans, a Mime pro se et sua legione consilium accipit.
(b) Ascus Y gdrasilli tunc concutitur, nec eritulla res in caelo aut terra timo-
ris expers. Asae armantur omnesque Monoheroes et in campum proruunt,
quos Odinus aurea casside, nitente lorica, et ingenti bipenne conspicuus prae-
cedit. Bipennis Odini Gugner appellatur; Ille contra Fenris Ulfum tendit,
et a latere Thorum habet, qui ipsi tamen suppetias ferre non potest. Nam
cum Midgardiano angve dimicans, omnes intendere vires necesse habet.
Frejerus cum Surto acrem priusqvam cadat conflictum sustinet: Causa necis
ejus praecipua est, quod optimo privatus est gladio, qvem Schyrmero de-
derat. Tunc quoq;; ex vinculis dislolvitur Garmus canis, qui alligatus fuerat
ad ostium speluncae, quae Gnypa heller nominatur. Is maxima est pernicies
cum Thoro congreditur, et cadunt ambo. Thorus victoriam quidem ab
angve Midgardiano reportat, sed novem passus ab illo digressus, ob vim ve-
neni quo ipsum angvis asfi~rat, mortuus decidit. Odinum Lupus de vorat,
et hoc fato perit. Vidarus autem se ocyus convertens, alio pede os bestiae
premit, in quo calceum habet, ad quem conficiendum Omnibus aetatibus
particulae collectae fuerunt, quae ex corio calceis aptato prae pedicis et calci-
bus exscinduntur. Quare bene videndum est, ut qui Asis prodesse velit,
eas abjiciat minutias (c). Lokus et Heimdallus inter se pugnantes, mutuo
interficiuntur. His peractis Surtus terrae ignem injicit, totumque exurit
mundum. Sic dicitur in Vaticinio Volae:
Altum inflat Heimdallus Quid rei est apud (f) Deos Asiatico,
Cornu sublevatum Quid rei apud genios (g)?
Alloquitur Odinus Fragore personat (byterra Gigantum
Caput Mimeri Dii Asiatici foro celebrando occu-
Horret Y gdrasilli Ingemiscunt Nani (pantur ()
Fraxinus erecta Ante saxeas fores (k)
Personat fructifera (d) illa arbor, Montium incolendorum (et) gnari
Porro Gigas vinclis (e) exuitur. Nostis vos porro aliquid superesse? (m)

p.251
Adducunt VFiflonis filii
Hoc modo meum
Paternum vin icans
Freconem omnes
Tunc discedit venustur
Quibus comes est
Filius Hlodymiae
Frater Bilcisti
Debilitatus ab angve
Surtus prodit ex meridie
Cum Sviga lavi
Tetro et esuriente
Radiat instar solis
Mortales omnes.
Alio migrabunt
Ensis Valtivi
Aluduntur invicem saxae
Interficitq, animosd
Indignantur de Astri
Angvem Midgardianum
Calcant homines Helaviam
Nigrescit sol /
Coelum a: diffinditur
Jam mergitur mari terra
Tunc prodit Hlinarus
Subducuntur e coelo
Dolor alter
Sereno stellae
Saevit ignis
Cum Odinus pugnam
Cum Lupo aggreditur
Et interitus.
Pertingit altus calor
Verum Belicida
Candido Surto se opponet
Adiipsum coelum
Praeterea dicitur.
Tunc Friga
Vigridur appellatur campu.
Occumbet Maritus.
Ubi conveniunt pugnaturi.
Instituit Odini filius
Cum Lupo duellum
Surtus et decori Dei
Vidarus: et greslu dirigit
Centum milliaria
Is habet ab omni latere
Ad funestum animal
Qui manu extensain medium
Hiciillis est campus desig-
Rictum ense cor attingit.
natus.

p.255
MYTHOLOGIA XLIX.
Quid sequatur conflagrationem Mundi, Mortem Deorum
et Monoheroum omnium.
Ultae tum mansiones bonae sunt, multae etiam malae, sed post haee
KKK
miracula optimum fuerit in caelo manere, ubi potus generosissi-
mus abunde suppeditatur iis qui hoc delectantur in ista aula,
quae Brymer (b) appellatur, quae in okolm () sita est: Svavis etiam est au-
la XA Snoa Ji9ssum,)) in montibus sita voluptatum (d) quae Snidri vocatur,
ex obryaeo aedificata auro. Has viri boni et justi habitabunt in secula. In
Nastrandis vero (e) aula est magna et mala, cujus fores Boream versus (f)
directae sunt. Haec tota contexta est ex tergis serpentum, quorum capita
omnia introrsum spectant et virus evomunt, ita ut amnes veneni per (9) au-
lam manent, qvos vadare coguntur perjuri et homicidae, sicut diciturs
Habitaculum novi stare lllic vadabunt
Asole remotum Trans rapidos amnes
In Nastrandum Homines perjuri
Boream versus spectant fores, Et sicarii
Impluunt venenatae (b) guttae (i) Verum instyge
Per Fenestras Pessima est conditio, nam
Habitatio contexta Illic excarnificat Diabolus
Spinis serpentinis. Cadavera quae ex vivis emigrarunt.
(k) Terra ex mari tunc emergit virens et amoena, agri sponte dant fru-
menta, nec satione opus erit. Vidar et Vale tunc adhuc vivunt, quibus Sur-
ti-flamma non nocuerat; llli se in Idae campis continent, ubi prius fuerat
Asgardium, quo etiam veniunt filii Thori, Modo et Magnus, Miölnerem fe-
rentes. Praeterea Baldrus et Hoderus ab Hela dimissi, qui omnes ibi consi-
dentes colloqvuntur, et calamitatum et periculorum suorum reminiscun-
tur; (l) Ibi quoque in gramine (m) crepidae inveniuntir aureae, quas Asu
possederant, Sed in eo loco qui Hodmimishollt dicitur duo homines latent
peragrante flamma Surtea. Leifthraser et Lif, mas et foemina, qui rore pa-

p.256
scuntur. Ex illis tam numerosa propagatur posteritas, ut totus denuo mun-
dus habitatoribus repleatur (n). Illud adhaec tibi dictu mirum videbitur
quod Sunna (o) filium gignet priusquam a Lupo devoretur, haudminus
splendentem et formosam, quam ipsa est, quae tunc viam repetit maternam;
Juxta illud.
MO-i Gina et: tter het ifroduti Su stal tyda et Relgin dena
2pbur hana ?enris gãe/ ?edpur brauter ar. o:
Progignet natam clari fax aurea coeli
Ante Lupus quam possit eam trux abdere fauce,
Atque ubi sublata est per mortem turba Deorum
Maternas repetendo vias haec virgo tenebit.
Jam si ulterius possis quaerere (p), nescio unde habeas neminem haec ultra
quicquam referre novi, (9) tu vero fruere ut percepisti. Mox juxta se Gan-
glerus gravem audivit strepitum et fragorem ingentem; Sed circumspiciens
et nihil vidit praeter campum planum, in quo tunc solus consistebat indeque do-
mum, et in regnum suum iter convertit, et quicquid audiverat videratque re-
tulit. Sic post illum unus alteri hanc fabulam narravit. (s)

p.257
MYTHOLOGIAL.
De Aeqgero, sive Hlero.
Omo quidam Aegerus sive Hlerus appellatus, in Insula, quae nunc
Hlesey nominatur, habitabat, praestigiator insignis. Ipse etiam As-
gardum profectus, ab Asis (a) splendido excipiebatur convivio (b);
coena autem instructa et discum bentibus convivis, Odinus gladios inferre
jussit, adeo rutilos et lucentes, ut nulla in aula lumina alia inter potandum
exhiberentur (c); Parietes omnes et latera domus vice aulaeorum pulcher-
rimi exornabant clypei, promebaturque nobilissimum merum (4), et pota-

p.258
tumest liberalissime (e). Movit Aegerum valde haec Asarum magnificen-
tia, habuit autem confessorem Bragum, qui cum illo convivales miscebat ser-
mones (f), et de rebus Asarum antea gestis (9) ipsum instruebat sequenti-
bus fabulis.

p.259
MYTHOL: LI.
Doee Odino, Loko. et Haenero.
Res Asae, Odinus, Lokus et Haenerus domo proficiscebantur, per
montes et eremo,, ubi cibaria aegre suppetebant. Tandem in con-
vallem aliquam flectentes taur orum grogem vident, et unum com-
prehendunt, quem modo coquere conantur: Sed elixari nunquam potuit,
etcssi semel atque (a) iterum tentarunt (b). Inter se vero colloquentes quae hu-
jus rei causa esse posset, supra in arbore vocem audiunt, et qui iliic sedit id se
efficere ajebat, quod coctio non succederer. Suspicientes ergo aquilam ibi
haud parvam sedentem viderunt (c), quae sic illis est effara: Si ex tauro ad
saturitatem mihi dederitis, carnes ocyus concoquentur, Sed qvum hoc ip-
si pollicerentur, aquila ex arbore super lebetem de cendit, et inprimis (dyam-
ba, tauri extractas coxas, mox armos devoravit. Iratus idcirco Lokus, in-
genti arrepto fuste, aquilam verberavit.. Ilia vero piodinus evolante, manus
Loki fusti adhaeserunt, finis alter corpori aquilae affixus erat. Sic volatum
in sublime dirigente, et continuante aquila, pedes Loki per saxa, salebras et
arbores trahebantur, manus autem ab humeris divelli si gulis n o mentis pu-
tabantur. Lamentis igitur et votis quibus potuit obsecravit aquilam, ui sibi

p.260
parceret, quae respondit, nullam illi spem restare dimissionis, nisum juramento
sibi confirmaret, quod Idunam cum suis pomis dolo aliquo extra Asgardum
allectare vellet. Id in se recipiens Lokus, solutus ad suos socios rediit
et. Constituto vero tempore Lokus Idunam, ut ex Asgardio in sylvam quan-
dam secum egrediatur inducit, refert se poma invenisse, quae ipsi clenodia
videantur, petitque ut sua etiam poma ex portet, et haec cum istis conferat.
Quod cum faceret confeltim aderat Thiassus Centaurus, et aquilae exu-
viis amictus Idunam rapuit, et cum illa in villam suam Thrymheimum avo-
lavit).

p.261
MYTHOLOOGIALII.
De raptu IDUNAe. I
- Sae moleste ferebant raptum Idunae, citoque senes et cani reddeban-
tur. Synodum igitur publicam indicentes, inquirere caeperunt, quid
A de illa novissimum constaret: Sed deprehensum est, Idunam nulli vi-
sam, postquam cum Loko Asgardo egressa esset. Protractus igitur Lokus est,
morti aut tormentis subjiciendus, sed supplicium metuens, promisit se Idu-
nam ex Jotunheimis revecturum, si modo Freya exuvias Falconis (QB. Iyam) /
quas possidebat sibi vellet accommodare. His impetratis avolavit aquilo-
nem versus in Jötunheimos, villamque Thiassi attigit, qvum domo abesset pi-
scaturam exercens. Iduna vero domi desedit, quam modo in formam con-
vertens hirundinis (ae), ungvibus tenuit, et pernicissimo incubuit volatui.
Thiassus autem domum reversus Idunamque cernens ablatam, exuvias assu-
mit aquilinas furensque insequitur, et alarum molimine plus proficiens Lokum
attrahit sed quum Asae falconem viderent cum hirundine (b) advolantem, et
quilam prope sequentem, omnem sub porta Asgardi comparuere, fascicu-
los assularum et ramentorum illuc portantes; quando autem accipiter cum
sua hirundine volando urbem intrare posset, et inti insecus ad parietem so
demitteret (c), Alaee ramenta incenderunt in aquilam accipitre frustratam, et
sistere se non valentem flamma efflagravit, et plumas adurens volatum ade-
mit, quam Asae praesentes mox occiderunt. Aquila vero isthaec Thiassus.
erat, intra cancellos Asgardi interfectus. (a)

p.262
MYTHOLOGIA LIII.
De Skada Thiassi filia.
AKada Thiassi Centauri filia arma (a) sumpsit, et patrem ultura, Asgar-
Spn profe cta est: As vero pacem et satisfactionem pro caede pater-
na obtulerunt, atque hoc inprimis, ut ex Asis maritum sibi quem vellet
eligeret, nihil tamen praeter pedes cerneret ejus quem electura esset. Unius
igitur pedes prae caeteris venustos aspiciens, hunc, inquit, eligo, pauca in Bal-

p.263
dro deformia, sed erravit, fuit enim Niordus de Noatunis. Id praeterea vo-
luit, ut aliquod Asae instituerent spectaculum, quod risum ipsi moveret, qvum
patrem hactenus acerbe luxerit. Lokus igitur barbam caprae cujusdam fune
constrinxit cujus alterum finem per humeros sibi alligavit, et sic scurriliter
vociferantes invicem trahebantur, donec Lokus in genua Skadae se collabi
faceret, quo spectaculo mota ridere caepit. Deinde ex parte Asarum cum
illa reconsi jatio facta est, et in majorem Skadae gratiam. Odinus Thiassi eru-
tos oculos in caelum projecit, et duas ex illis stellas secit.
MYTHOLOGIA LIII.
De Xilvalldo patre Thiassi.
et Lvalldus pater erat Thiassi Centauri, (b) auri valde dives, qui
cum moreretur, et haereditatem inter se filii ejus divisuri essent,
tali in dividendo mensura utebantur, os auro per vices replebant
singuli, omnes munere (c) aequali. Unus eorum Thiassus erat, at-
ter Idi, tertius Gangurus; Inde sermo hic occultus in runis aut rhytmis pro-
manavit, quod aurum oris mensura (Dtuuntol) sermo, verbum, vox istorum
Centaurorum nominetur.

p.267
MYTHOLOGIA LV.
De Monomachia Thori et Hrugneris (a):
qv Enit ad Asas aliquando ex Jotunheimis Centaurus quidam no-
mine Hrugner, (c) quem illiad pocationem invitabant, quumq;.
aulam esset ingressus, proferebantur crateres ansati, e quibus Tho-
rus bibere solebat, sed ille parvo negotio omnes evacuabat mero autem in-
calescente Centaure, sesquipedalia non defuerunt vetba, Valhallam affir-
mabat se velle in Jotunheimos promovere, Asgardum submergere, omnes.
eos occidere, praeter Freyam et Sifum, quas secum vellet abducere, et
omnem Asarum cerevisiam exsorbere, et sola Freya illi pocula miscere au-
debat. Tandem Asx illius jactantiam pertaesi Thorum nominarunt, qui
aevestigio adveniens Miolnerem extulit (a), Hrugner autem nulla illius cum
laude fieri dixit, si se inermem interficeret: Tempus igitur Monomachiae,
inter illos definitum est, in finibus terrae ubi Griotunargardar appellantur,
9: lapidis aggeres (e). Hrugner pegaseo cursu (utebatur enim equo velocissi-

p.268
mo cui nomen erat Gulfaxe) in Jotunheimos rediens (f), notum fecit ssibd
cum Thoro singulari, certamine contendendum esse, quo nuntio varie affe-
cti sunt reliqui Centauri; videbantur enim incerti de victoria, quia malum
illos de Thoro omentorguebat; (8) praefinito itaque tempore in loco duelli-
comparuit Hrugner, cor habuit ex durissimo lapide (b), asperum et quin-
quangulare ut postea formatum sit pentalpha (Ristubrago) incisum, quod
cor Hrugneris nominatur, caput etium ejus lapide erat, clypeus petra crassa
et lata 3; Pro hasta cote utebatur, quam aspectu terribilis quatiebat, Tho-
rum 4 exspectans, clypeum praetendit x), qui tunc etiam concitato ruens im-
petu, in campum tendebat: Ante Thorum currebat I hialfus Centaurum
admonens, sed dolose, quod imprudenter staret, clypeum ante se tenendo,
quum Thorus subtus terram procederet. Clypeum igitur pedibus suis sub-
jiciens. eique insistens Hrugnerus cotem ambabus (x) strinxit manibus (). De-
inde Thorus, quem fulmina et tonitrua praecedebant, in conspectum Cen-
tauri veniens, malleum a longe ad ipsum mittebat. Hrugnerus contra co-
tem projecit, quae in aere malleo occurrens, confracta est, ejusque pars aliera
in terram cecidit, unde omnes ortae sunt cotes: Altera in caput Thori avo-
lans, ibi defixa est, ut in te: ram pronus concideret. Miöllner autem in caput
Hrugneri directus, illud in frustula confregit, ut trans Thorum collabere-
tur; Sic, ut illius pedes hujus cervici incumberent. Accedens Thialfus cen-
tauri tibiase collo Thori dimovere voluit, sed non valuit (m). Advenerunt
etiam Asae omnes, quum Thorum prostratum intelligerent, illum hoc pe-
dum onere le vaturi, sed irrito conatn. Tandem (n) Magnius Thori et Jarn-
faxae filius, tum aetate trinoctialis prodiit, is facillime pedem Hrugneri ab-

p.269
jecit, inquiens, vide pater turpem plantam (o), hunc ego Centaurum solo pu-
gno interfecissem, si prior advenissem. Surrexit ergo Thorus, deque virture:
et viribus filii gavisus, (p) Equum Gulfaxum quem possederat Hrugnerus.
illi dono dedit; Odinus autem injuste hoc ab illo fieri asseruit; quod tam prae-
stantem eqvum Gygis silio (59) concederet.

p.270
MYTHOL.: LVI..
De Cote in Capite Thori haerente et Groa Volva.
Horus post haec Thrudvangas ad domum suam se conferens, cotem
in capite fixam habuit, qvam Volva quaedam adveniens nomine
Groa orvandili cujusdam (a) uxor, incantando extrahere conaba-
tur, quod cum succedere vellet, cotemque solutum iri Thorus intelligeret,
Volvae gratulaturus haec bona nova dixit, quod nuper trans Elevagas (o:
(b) amnes) Calatho ferreo inclusum in humeris suis Ørvandilum ex Jötun-
heimis redeuntem portarit, et in hujus rei signum pedicam (c) ejus unam ex
calatho prominentem, gelu diriguisse, quam effractam et in coelum missam,
stellam fecerit, quae nunc Arvandilzta (o: Orvansdili (d pedica) nominatur,
brevique futurum ut domum veniat rvandilus; Groa v his auditis, tanto
perfusa est gaudio, ut nullas amplius incantationes meminerit, nec ultra cos
dissolveretur, quam idcirco in capite Thori etiamnum haeret (e).

p.272
MYTHOL: LVII.
I De itinere Thori Geirgdargardas.
(4) Okus (b) accipitrinis exuviis Fryggae indutus animi gratia et eti-
am speculatum, Geirodopolim avolavit, inque aula Geirpdi consi-
DRdens, trans fenestram quandam ea quae intus erant, speculabatur;
Geirgdus adversum spectans, avem capi et sibi adferri mandavit, quod cum
factum esset, ex oculis indicium sumpsit, hominem esse, jussitque respondere,
sed Lokus tacuit; quem ideo Geirgdus illic per trimestre in area serratum,
fame asslixit, donec quisnam esset Lokus confiteretur, utque vitum redime-
ret, juramento promisit se effecturum, ut Thorus sine Miolnere, et Meigin-
iardis (o: roboris balteo) Geirrodargardas veniret, qvod etiam praestitit.
In hoc itinere Thorus ad gygem quandam divertit, quae (c) Vidari taciti ma-
ter erat. Haec illum monuit, ut sibi a Geirrodo caveret, quod malus esset, ip-
si Meigingiardam, seu baltheum commodavit, (d) quem ipsa possedit, cum
chirothecis fes reis et baculo suo, qui etrydatWolur (o: Gygis furca) dictus

p.273
est. Inde ad Vimram amnem omnium maximum profectus est, que m ubi
medium vadiando super asset, subita inundatione ita accrevit, ut humeris
ejus incumberet. (e) Ad latus ergo respiciens, (f) super amnis scaturiginem
utrinque filiam Geirrodi (g) stantem vidit, quae hujus inundationis causa erat.
(b) In hoc ipso momento, Thorus ripae adpropingvans, et sambucetum ap-
prehendens ex amne conscendit, unde sambucus auxilium Thori appella-
tur. Qvum autem Geirrgdagardas ventum esset, caprile illi pro hospitio
monstratum est, et sella in qua consedit. Deprehendit autem hanc sellam
ad laquear usque domus sub se elevari. Baculum igitur (s) fornici impingens
et sedile duriter premens, fragorem ingentem audivit, quem gravis secutus
est ejulatus. Fuerant enim sub sella filiae Geirrgdi Gial pa et Greppa quibus
tum tergum confregerat; Deinde in aulam Geirrodi ad Indos vocatus est
Thorus ubi ignes oblongi accensi erant, quem cum Geirrgdus conspexit,
massam ferream candentem ex igne forcipe traxit, et in Thorum misit, quam
ipse ferratis excepit manibus, et in Geirrodum retorsit: Ille vero a tergo
ferreae columne se abscondit, quam Thorus, utet Geirrodum et parietem
ad versum suo ictu penetravit, ita ut massa illa (kt) ignita terram () profunde
intraret (n).

p.274
MYTHOL: LVIII.
Quod Asae convivium Aegeris adiverint.
() Rius dictum est Aegerum ab Asis magnifico convivio exceptum fu-
P isse Asgardi, qui discedens, Odinum et Asas reliqvos intra trimestre
domum suam invitavit. Elapsis igitur tribus illis mensibus ad iter
se adornarunt, inprimis Odinus, Niordus, F reyerus, Tyrus, Bragus, Vidarus.
Lokus, et Asyniae, Frygga, Freya; Gesiona, Skade, Iduna, Sifa, quos Aegerus
splendidissimo excepit apparatu. (b) Diis autem considentibus, inferebatur

p.275
in aulae pavimentum jubente Aeqgerolucens aurum (s9ysc Sult) quod instar
sflammae totam illuminavit domum, et loco lucernae usurpatum est, ut Val-
hallae pro luminibus gladiis utebantur As. Ibi perversus Lokus cum om-
nibus Diis litigavit, et servum Aeqgeri, qui innafcingur vocatus est, inter-
fecit: Alter ejus servus Ellder-MO appellatur, ux or autem Aegeri Ran erat. In
isto convivio cibaria, potus, et omnes apparatus necessarii Iponte et sine vi-
sibili ser vitio administrabantur. Hic Asis innotuit, Ranam casses possidere,
quibus omnes homines in mari remigantes venarentur. Hinc aurum voca-
tur Ignis Aegeri, Lux Ranae, et filiarum Aeqgeri. Hinc etiam aurum dieitur.
ignis maris, et omnium appellationum marinarum; Sic uti Aeger et Ran
commune cum mari nomen obtinent (c). Hinc denique jam appellatur au-
rum, ignis, lumen, fulgor etc. Aquarum, fluminum, amnium, eorumque no-
minum omnium, sic ut in appellationibus auri videtur.

p.278
MYTHOLOGIA LIX.
De Ludicro Loki.
Lokus Laufeysonius perlusum Sifae non sentienti, omnes cri--
b nes detonderat; Sed metu Thori jurejurando pollicitus est, se vel-
le a Nigrofaunis (etvartassum) impetrare; ut capillos Sifae faci-
ant ex auro, qui non minus crescant, quam alii crines. Post haec abiit Lo-
kus ad Nanos quosdam Ivalldi filios dictos, et tres ab illis accepit res praeti-
osissimas: Prima erat coma haec aurea, (quae cutem vivam attingens, proti-
nus adhaesit, haud secus ac naturales capillij: Secunda Skydbladner navis,.
quae erecto velo, ventum extemplo secundum consecuta est: Tertia Gug-
ner bipennis, (quae omnia impetita penetrans, ictu nunquam frustrata (c est).
Deinde Lolus cum Nano quodam Brockero nomine capite suo deposito
contendit, quod frater ejus Eitrius, tres alias res similis praestantiae non essec-
fabricaturus. Hoc ut probaretur, officinam ferrariam ingressus cum fratri-
bus, Eitrius pellem Suinam ante fornacem disposuit, rogavitque ut Brockerus-
frater folles agitaret, nec desisterit priusquam id quod igni imposuerat ex-
traheret atque sic ex officina egressus est. Interim susflatoris manum musca-
continuo momordit, cujus tamen morsu non movebatur, donec rediret fa-
ber (d), qui ex fornace aprum aureis pilis micantem produxit. Deinde au-
rum igni imposuit, petiitque obnixe ne spirationem intermitteret; usque dum.
reverteret et sic discessit. Rediit autem musca, et collum ducentis folles, mul-
to quam antea acrius carpebat. llle nihilominus opus fecit, donec faber ex
fornace annulum extraheret aureum, nomine Drupnerem. Tertio deniq;q.
ferrum immisit in ignem, jussitque ut auras accipientes et reddentes folles
strenue moveret Brockerus (e). Sed musca adhuc rediens inter oculos ejus
desedit, et nunc palpebras acutissime pupugit ut sangvis ipsi in faciem deflu-
eret, visumque prohiberet (f). llle veromanu quam celerrime dum follis de-
mitteretur muscam excussit, et tum faber ingressus, inutile pene redditum

p.279
.ixit, quod in ignem deposuerat. Interim tamen malleum Miollnerem ex
fornace protraxit. Has omnes res fratri suo Brochero in manus tradidit, ro-
gans ut Asgardum illas deportaret depositumque solveret. Protulerunt er-
gb Clenodia Lokus et Brockerus, ludicio se sistentes Odini Thori et Freye-
ri, ibi Lokus Odino Gugnerem, Thoro Comam, Freyero Skidbladnerem
concessit, naturamque singulorum aperuit (9) munerum, ut prius dictuin est.
Brockerus etiam sua exhibens, Odino Drupnerem dedit, asseruitque nona qua-
libet nocte octo ab illo ipsi pondere aequales (b) progigni annulos. Freyero
aprum concessit, addiditque acrem et aqvam noctu et interdiu quolibet equo
velocius currere posse (i), jnbamque ejus in densissimis teneb risabunde lucere.
Malleo Thorum donavit dicens (k); eum ad pulsandum gigantes valere, nec
projectum in ictu deceptum iri reversurumque dicto celerius in manum jaci-
entis, et si instar catapultae longissime avolarit, et si quis velit, tam parvum su-
turum ut in pera servari possit. Esse autem vitium quod (Vprocapulum (got-
stoptio) videretur bre viusculum. (m) Hoc vero judicium erat Asarum malleum
harum rerum omnium esse optimum (n), et quod depositum esset Brockerum
possidere. Obtilit ergo Lolus pro capite suo solutionem, quam Nanus re-
cipere noluit: Jussit ergo ut se comprehenderet Lokus, quod cum facere
vellet Brockerus pocul aberat; nam Lokus calceos possedit quibus aerem
et aquas ave citius transcurrere potuit, quos tum sibi induxerat. (0)

p.281
MYTHOLOGIA LX.
Unde Poesis ceperit
Dii inimicitias cum populis, qui Vaner dicebantur, diu foverunt:
Sed tandem hac ratione pacem inter se constituerunt. (b) Utriq;;
vas quoddam accedentes, sputum in illud miserunt: ne vero hoc
pacis symbolum interiret, Dii antequam discederent hominem inde forma-
runt, qui Kvaser vocatus est. Hic adeo scientiae plenus erat, ut de re uulla
quaestio illi proponeretur ad quam respondere ex pedite non posset. Terras
idcirco late peragrans, sapientiam homines docuit. A hanis autem quibus-
dam, quorum nomina fucre Fialarus et Galarus, amice invitatus, tandem in-
terfectus est; aheno uno Odraerer (c) dicto et vasis duobus Son et Bodn ap-
pellatis sangvinem ejus profluentem exceperunt, eumque melle miscuerunt,
unde mulsum factum est, ex quo qui biberit, Poeta et multarum rerum peri-
tus evadit. Asis referebant Nani Kvaserem ex scientia suffocatum, quod ne-
mo tam sapiens inventus sit, qui illum sufficienter interrogare valuerit. De-
inde ad se eliciebant iidem Nani Centatrum, qui Gillingus appellatus est.
Cum uxore sua, eumque ad piscandum secum in mari invitabant, verum quum
littora quaedam remigando legerent, accidit ut in latentes impingentes sco-
pulos cymbam everterent, nbi Gillingus, quod nandi esset imperitus, sub-
mersus est. Illi autem navem erigentes, domum reversi sunt, et uxori nar-
rabant, quo casu maritus periit: hoc illa aegerrime ferens alte (a) lamenta-
batur. Fialar luctum leniri ajebat, si foras exiret, et mare, ubi interierat Gil-
lingus, spectaret: quod quum vellet mulier, Galaro fratri demandavit, ut
fores conscendens lapidem molarem in caput ipsius egredientis demitteret,
quod ejulatum illius tolerare non posset, id quod fecit.

p.282
MYTHOL: LXI.
j De Suttungo Centauro filii Gillingi
Uttungus de interitu patris Gillingi certior factus, Nanos comprehen-
Si. et in scopulum mari circumfluum avectos deposuit; llli autem vi-
tam deprecati Centauro pro morte patris, mulsum illud nobile obtule-
runt. Hanc conditionem recepit, et vita Nanis concessa mulsum domum
secum avexit Suttungus et ibi curavit asservari, ubi (ae) Huitbiorg (o: alba
saxa) appellatur, Filiamque suam Gunnlodam ei custodem praefecit. Hinc
poesin appellamus sangvinem Kuaseri, potum Nanorum, et repletionem, et
liquoris aliquod genus Odraei, Bodin, Soni, Navem, lythron (b) et com-
meatum Nanorum; quia mulso hoc poetico vitam et reditum ex scopu-
lo in continentem redemerunt; item mulsum Suttungi, Laticem Huitbior-
gorum.

p.285
MYTHOL: LXII.
Quomodo Asi mulsum Suttungi consecuti sint.
Tali hoc accidit casu. Odinus aliquando domo profectus eo ve-
nit, ubi servi novem foenum desecabant, a quibus quaerebat, an
I vellent ipsum acuere falces eorum; quod cum affirmarent, corem
de Zona prompsit, falcesque acuit, sed quum eas longe quam antea melius hes-
bas succidere posse, vidissent, an cos venalis esset inquirebant? Respondit O-
dinus venalem futuram, sed capitis eam sese aestimare, si quis emere vellet.
Omnes se emere velle ajebant, utque venderet, rogitabant. Deinde cotem
in arem projecit, sed quum omnes illi pariter comprehendere vellent, sic
invicem conversi sunt, ut unus quisque alterum falce jugularet, et cuncti peri-
rent Odinus denique hospitium sibi delegit apud Centaurum quendam, qui
Baugus nominabatur, Suttungi frater. Baugus ille de jactura rei familias
graviter conquestus, novem servos suos interiisse, sed nullam sibi isthoc tem-
pore spem operariorum restare dixit. Odinus autem coram ipso ficto nomi-
ne Bolverckus appellabatur, illique se ad suscipiendum novem operariorum
laborem offerebat, si pro mercede sibi ex mulso Suttungi unicum haustum
conferret. Baugus contra hoc mulsum in sua potestate esse negans, Suttun-
gum solum frui velle ajebat, interim cum Bol verko se iturum recepit, tenta-
turumque an impetrari nequiret. Sic per aestatem novem servorum opus pe-
regit BGIverkus, sed ingrediente hyeme, premium petebat laborum. Am-
bobus itaque ad Sutrungum profectis, Baugus fratri referebat quibus conditi-
onibus Bölverkum conduxerit. Suttungus vero mulsum illis obstinate de-
negans, ne gutta quidem fruituros asserebat. Discendentibus illis Bau-
go Bölverkus dixit: rem dolo tentandam, si mulsum hoc modo posset
obtineri, et consentiente Baugo terebram produxit, quae Rate dicta est. Jus-
sitque Baugum si valeret, ut saxum terebraret, qui sic fecit, tandemq. saxum
perforatum affirmavit. Bölverko autem in foramen terebrae inspirante,
scobs exivit versus faciem, unde conjecit Baugum se prodere velle, rogans
iterum ut lanidem perterebraret, paruit Baugus: Bo verkus vero secundo
an foramen inflavit, comperitque introversus scobem dejeci. In vermem er-
go confestim mutatus, per semitam ferri irre psit quem Baugus terebra, sed
Vvano ictu, secutus est. Sic Bolverkus eo pervenit, ubi erat Gunnloda, et cum

p.286
illa per noctes tres concubuit. Quare in praemium amoris permisit, ut de
mulso tres haustus sorberet; in primo Odraerem exsiccavit; in secundo Bod-
num; in Tertio Sonum exinanivit: Et sic totum absumpsit mulsum. In
aquilam deinceps se convertit, et quantum valuit alarum intendit remigi-
gium, cujus volatum cum spectabat Suttungus aquilinum etiam assumens
amictum, illum insecutus est. Caeterum qvum Asae viderent ubi Odinus vo-
laret, omnia sua vasa in aream exposuerunt: ipso autem Asgardium anhelo
intrante, mulsum in vasa evomuit. Quumque Suttungus acriter Odino im-
mineret, proximumque esset, ut ab illo comprehenderetur, onere gravatus,
partem mulsi per posteriora demisit, quod nemo attendit, sed promiscue ca-
piebant, quicunque vellent. Id nos Poctastrorum seu fatuorum Rhytmista-
rum portionem dicimus. Sed mulsum Suttungi, per os emissum, Odinus Asis
dedit, et iis hominibus, qui spiritu poetico, notabiliter imbuti sunt; Hinc
poensis acquisitum et inventio (b) Odini nuncupatur.

p.287
MYTHOLOGIA LXIII.
: De Hrolfo Krakio.
(a) Ex quidam Daniae Hrolfus Krake dictus est Regum priscorum
R Fope liberalitatem, fortitudinem et (b) humilitatem celeberri-
mus (c). In ejus aulam adolescens quidam pauperculus semel ve nit,
nomine Voggus, Regem fixis intuens oculis. Cui Rex, quid, inquit, adole-
scens vis effari, qui ita me accurate contemplaris? Tum ille, domi meae au-
divi Hrolfum Regem Hledrae max imum esse virorum, qui in aquilonaribus
conspiciuntur terris; Sed nunc in solio hic sedet exiguus pusio (4). Tu ado-
lescens, Rexait, cognomen mihi dedisti, ut Hrolfus Krakus appeller, Sed
moris est, ut cognomina dono aliquo confirmentur; Te vero quod dones
nihil habere video, dabit ergo qui habet, annulumque aureum, digito extra-
ctum ipsi concessit. Tum Vöggus, omnium, inquit, regum felicissimus de-
deris votumque voveo ejus viri interfector fieri, qui te occiderit. Rex autem
arridens ajebat parvo Voggus gaudet (e),

p.290
MYTHOLOGIA LXIV.
De Hrolfi Krakii dexteritare.
O RE quidam praefuit Upsalis nomine Adilus, qui conjugem habuit
Yrsam praedicti Hrolsi matrem. Is inimicitias cum Alo quodam
Rege Norvegiae alebat, qui idcirco conslictum inter se in glacie
lacus Vaeneri decernebant. Ibi Adilus Hrolfum privignum suum de auxi-
liis sollicitans, commeatum in itinere ultro citroque excercitui ad se transmis-
so et stipendia liberaliter promittebat, Regemq;;e ipsum praeterea tria Cleno-
dia, quaecunque ex Syecia optare vellet, accepturum spondebat. Hrolfus au-
tem Krakius, quod bello cum Saxonibus intricaretur, ipse abire non potuit:
misit ergo Athletas suos duodecim (b). In hoc praelio Alus rex cecidit,
quem Adilus mortuum insigni spoliavit galea S ilbesuin appellata, et eqvo
praestantissimo, qui Raffn dicebatur. Athletae denique Hrofi stipendia sibi
tres libras auri viritim solvi petebant, et Clenodia tria quae Regi suo elege-
rant insuper poscebant. Adilus vero omnia denegabat Clenodia, quae erat
galea.Dissbegosiut / lorica innseisy (omne respuens ferrum), et annulus
etpnagrja (o: Svecorum porcellus) appellatus, (c) nec solvere stipendia vo-
luit. Domum igitur (d) reversi pugiles, Hrolfo rem omnem aperuerunt,
qui protiuus Upsalas iter adornavit, et navibus in Insulam Fyre appellens,
ibi substitit, relictoque exercitu 12 illis comitatus Athletis Upsalas equitavit.
Yrsa mater ipsum cum gaudio excepit, et in diversorium, sed non in aulam
regiam deduxit. Deinde illis ignes accensi sunt, et cerevisia propinata. H-
Iuc etiam aulici venerunt Adili, ignemque injecto fomite, ita auxerunt, ut ve-
stes Hrolfi et comitum ejus adurerentur, dicentes: Verumne est, quod
Hrolfus et ejus Athletae nec ferrum nec ignem fugiant? Surrexit ergo Hrol-
fus clypeumque in ignem abjecit, et in illo dum conflragraret, tranfiliit, inqui-
ens: Ignem non fugit qui flammam transcurrit. Idem caeteri fecerunt, ar-
reptisque Adili servis, qui flammam auxerant, eos in ignem conjecerunt. Tum
adveniens Yrla, cornu ferinum auro plenum, cum annulo Sviagris Hrolfo
tradidit, jussitque ut ocyus ad exercitum omnes pariter equitarens. Illi mo-
do conscensis equis per campos Fyrenses ad naves tendebant. Ubi vero A-
dilum cum armata manu insequentem viderunt, qui illos occidere volebant,
Hrolfus altera manu aurum ex cornu juxta se in viam disseminabat, Svecosq;
ab equis descendentes, aurumque colligentes hoc modo remorabatur. Adi-
lus autem hortabatur, ut strenue sui equitarent: equitabat et ipse acriter, ge-

p.291
nerosissimo insidens equo qui lugner vocabatur, quem qvum Hrolfus pro-
ius sibi adesse videret, annulum Sviagris ante ipsum in terram abjecit, ju-
Bens ut a se dono acciperet. Adilus amore victus annuli cuspide hastae, eum
ad se recipere annitebatur: Regem proprerea inclinatum quvumHrolfus con-
spiceret, dicebat: instar suis ipsum nunc incurvavimus qui Svecorum est di-
tissimus, et sic disjungebantur; Hinc aurum appellatur sementum Kraki, et
semen camporum Fyrensium.
MYTHOLOGIALXV.
De Holgo Rege.
Olgus Rex erat, ex quo provincia (Norvegiae) Halogia nomen ac-
cepit, pater Thorgerdae, qui Holgabrudur appellatus est, qui am-
.00 (a) in arte magica celebres erant. Hujus Holgi demortui tumu-
lus, auro aut argento, terra et lapide alternatim regebatur. Hinc aurum et
argentum tectum tumuli Holgi dicitur. Ideo Skule Toste cecinit: Quan-
do sancti isti homines erat transsati in numerum coelicolarum, magnam vidi
congestam pecuniam. /

p.293
MYTHOLOGIA LXVI.
De Frodero Fenja et Menja.
Roderus Fridleisi filius Rex Daniae erat. In illis diebus tam bona pax
vigebat, ut nemo alteri noceret, etsi patris aut fratris interfectorem
solutum vel ligatum deprehenderet. Nullus tum fur erat aut latro;
Idcirco annulus quidam aureus in tesqvis Ralangensibus, longo tempore in
via publica jacebat. Hic Froderus duas possedit ancillas Fenjam et Menjam,
molam etium unam, quae Grotta dicebatur. Hanc ancillae istae ducebant;
In ea molebatur quicquid nominare voluit is qui molam versabat. Manda-
vit ergo ut aurum, pacem et beatitudinem Frodero molerent, nec somnum
illis permisit longiorem, quam taceret cuculus. Sed illae bellum tandem mo-
lebant, ut illuc Mysingus Rex cum exercitu veniret, qui Froderum occidit,
ancillas vero cum mola ad naves secum duxit, jussitque ut Sal Mysingo mole-
rent: quod et fecerunt donec submergeretur navis, et una cum illis Mysin-
gus et mola. Hinc mare Salsum est, et aurum propterea appellatur molitura
Fenjae Menjiae, Grottae, etc.

p.294
MYTHOLOGIA LXVII.
De Hogna et Hillda.
: Ognas Rex filiam habuit Hilldam, quam captivam rapuit Hedinus
Rex Hiarandi filius absente Högna; qui (a) cum raptum filiae cog-
novisset, in oceanum occidentem navigavit, usque ad Orcades He-
dinum quaerens, quem et invenit, ubi Haoy (b) dicitur. Ibi ambo Reges
aciem instruentes, insulam ascenderunt. Hedinus autem Hognae genero suo

p.295
pacem et auri copiam (c) pro delicto et abductione filiae obtulit. Hognas
oblata respuens nimis sero inquit haec obtulisti, nunc Danisseifum (d) vagi-
na extraxi, qui quoties nudus apparuerit, hominem interfecturus est, nec ul-
lum est sanabile ab ipso inflictum vulnus. Respondit Heidinus: Gladium
commendas (e) non victoriam; quem bonum dixero si Domino suo faverit.
Conflixerunt itaque praelii genere, quod Hiadningavius (f) dicitur, et tota
die pugnabant. Vespere sero Reges ad naves descenderunt; Hillda vero
noctu ad pugnae locum se conferens, caescrum cada vera incantamentis ex-
susci tavit, ut etiam postridie pugnantibus Regibus strenue dimicarent, illi
qui priori die ceciderant. Sic continusto bello, una aliam excepit dies, ut
comnes interfecti, et omnia arma quae in campo jacebant, in lapides conver-
terentur. Sed illucescente die, mortui omnes surgerent, pugnarentque et om-
nia ipsorum arma utilia essent. Sic dicitur in cantilenis (inquit Edda) quod
sic Hediniani Ragnaröckur exspectaturi sint, id est, hoc modo ad diem usque
novissimum dimicaturi. Hinc bellum Hilldur dicitur, et cadavera in bellis
caesorum ilibargriõt-MO.

p.296
MYTHOL: LXVII.
De Othino Loko et Haenero lutram occidentibus.
Quo tempore Asae universum mundum perlustrandi gratia circumi-
rent, dicuntur Othinus Lokus et Haenerus amnem quendam offen-
disse, quem juxta magnam aquarum molem de praecipiti rupe in al-
veum decidentem praeterlegentes, deprehenderunt prope ripam lutram sal-
monem aquis ereptum opertis oculis devorantem, igitur Lokus arre pto lapi-
de, cum caput ejus percussisset, venationem extulit, quod uno ictu lutra et
esoce potitus esset, quos arreptos secum asportarunt, usque dum ad villam quan-
dam pervenissent, eamque ingressi essent.

p.297
MYTHOLOGIA LXIX.
De Hreidmaro et Asis.
Sae parta venatione praeda onusti, rus quoddam ut statim memora-
tum est perebant, villico qui ibi habitabat Hreidmari nomen erat, is
magni commatis vir magusque fuerat. Asae petebant, ut illic no-
ctem ipsis transigere liceret, quod a commeatu abunde instructi essent, et
hospiti, quae venati sunt ostenderunt; at Hreidmarus visa lutra duobus filiis
suis Fasnero et Regino accersitis, Oterum (seu lutram) fratrem ipsorum neci
datum referebat. Oterus insignis et caeteris hominibus felicior venator fu-
erat, subque assumta lutrae imagine latuit in amne semper versatus pisces ore
captos ad patrem attulit, quod Hreidmaro magno subsidio cum esset, ingens
datonum in filii amissione reputabat. Asas igitur una cum filiis adortus cap-
tivos duxit, tunc primum significarunt lutram Hreidmari filium fuisse. Igi-
tur Asae pecuniam pro redemptione, quantam Hreidmarus expeteret offe-
rebant, quod etiam inter ipsos addito juramento conveniebat. Igitur lu-
tram excoriari curarunt, cujus exuvias ut rubro auro complerent, et extror-
sum, donec occulerentur, obducerent, Hreidmarus ipsis satisfactionis loco
imposuit..

p.298
MYTHOLOGIALXX.
De Loko et nano quodam Andvaro nomine. II

p.299
Isit deinde Othinus Lokum in Svartalfheimos (id est in Nigrorum
Nanorum territoria), qui nanum offendit quendam Andvarum di-
n' ctum. Is piscis erat in aqua, quem confestim arreptum jussit ut pro-
priam vitam redimeret universa auri copia, quae saxo (a) ipsius continere-
tur. Quo cum ventum esset, nanus universos suos auri thesauros aperuit, eosq;
praegrandes, pusillum autem annulum sub vola clanculum operuit: quod
animadvertens Lokus, jussit ut eum quoque depromeret. Nanus autem enixe
orabat, ut ipso non spoliaretur ajens, si illum retineret, quam votis pecuniam
expeteret, inpetrare posse. Lokus contra negabat ipsum quicquam pecuniae
retenturum, et egrediens ipsi annulum abstulit, nanus autem, ut singulis
possessoribus necis causa extaret, obsecravit. Quod se susque deque ferre si-
mul; futuro possessori relaturum Lokus respondit: profectus itaque est, do-
nec ad Hreidmarum pervenit, aurumque Othino ostendit, qui cum exiguum
istum annulum vidisset, ipsius praestantia valde commotus, de reliquo auro
illum subduxit. Hreidmarus lutrae exuvias auro ad summumimplevit, im-
pletasque erexit. Deinde Othinus ut auro exuvias operiret accessit, quo per-
acto, rogabat ut Hreidmarus animadverteret, num exuviae opertae essent. Is
accurate illas intuendo, unicum de rostro pilum adhuc prominentem ani-
madvertit, igitur rogabat ut Othinus statim auro obtegeret, secus faedus vio-
lari. llle ftatim detracto annulo pilum obvelavit affirmans se pretium jam sol-
visse, cumque Othinus suum arripuisset gladium, Lokus vero suos calceos, non
erat quicquam quod timerent. Dixit igitur Othinus optimum esse, ut verba
quae protulisset Andvarus adimplerentur, ut sc: singulis possessoribus necis
causa fieret annulus, quod et factum est. Hinc aurum appellatur pretium
lutrae, et necessitatis expensae Asarum.

p.300
MYTHOLOGIA LXXI.
De Hreidmaro et ipsius filiis.
I Ccepit itaque Hreidmarus aurum praemii loco pro nece filii. Fosne-
. Aej autem et Reginus partem pro necato fratre poscebant, sed re-
nuit Hreidmarus. Convenit ergo inter illos ut auri causa patrem in-
terimerent, et inde Reginus, utjuste inter ipsos aurum divideret a Fosnero
petivit: cui Fosfnerus respondit, nullam superesse spem, ut ipsi quidquam
auri cederet, cum parentem auri causa interemisset, rogavitque ut a se discede-
ret si Hreidmari fatum evitare vellet. Assumserat quoque Fofnerus galeam
qvam possedit Hreidmarus Aegishialm dictam, quam omnes bestiae metue-
bant, imposuerarque capiti, et Ensem Hrotti dictum. Reginus alium posse-
dit gladium qui Refell dicebatur, quod retento aufugit, ut Fofnerus in tes-
qua quaedam Gnitaheide dicta se contulit, ibique remansit atque in serpentem
conversus auro incubuit.

p.302
MYTHOL: LXXII.
De Regino et Sigurdo Fofneri occisore,.
Eginus Regem quendam Hialfrekum nomine accessit, ipsiusque fa-
RS. factus est. Is Sigurduum, Sigmundi Volsungi, et Hiordisae Eyli-
Smnifiliae filium educandum suscepit, qui omnium Regum, qui exer-
citui unquam praeerant, genere, robore et animositate clarissimus postea fa-
ctus est. Huic Reginus ubi Fosnerus auro incumberet significabat, et sva-
dendo autor fuit, ut ipsi surriperet. Fabricavit deinde Reginus ensem Gram.
appellatum, e fragmentis ensis Sigurdi Volsungi, adeo acutum, ut Sigurdus.
ipso Regini incudem finderet, quem is deinde aquae impositum floccum la-
nae, quem fluctuum rabies aciei impulerat, confestim dissecuisse ex pertus est,
nec illo quisquam gladius praestantior unquam inventus est. Post haec Regi-
nus cum Sigurdo in tesqua Gnitensia profecti sunt, ubi in via quam Fofne-
rus praeterrepere consve verat Sigurdus foveam eduxit, ibique occultabatur,
cumque Fosnerus ad aquas serpendo tenderet, foveamque istam corpore suo.
operiret, Sigurdus ense ipsum trajecit, quo vulnere postea occubuit. Dein-
de Reginus accessit, incusavitque Sigurdum, quod ipsius fratrem occidisset, et
reconciliindae amicitiae gratia ipsi imposuit ut cor Fofneri igni admotum
assaret, ipse autem in terram se projecit, et post exhaustum Fofneri sangvi-
nem caepit dormire. Cum vero Sigurdus cor assaret, an satis crematum esset

p.303
digito exploratus est, quem pingvedine e corde profluente madentem ori
admovit: accidit autem cum corde defluens cruor lingvam irrigaret, ut hi-
rundinum, quae supra eum arbori insidebant, voces intelligeret, quarum una
in hos Rhytmos vocem solvit.
1s1tbisigurdus sedet, Sudore conspersus
Fofneri cor Favilla assat
Sapientem judicarem, Annulorum dilapidatorem
Si ipse gladium Acutum possideret.
Cui altera reposuit,.:
Ibi Regnus jacet Et secum loquitur
Fallere vult virum Fidentem ipsi.
Confert furiosus Falsa verba.
Cupit doli faber Fratris necem vindicare.
Tunc aceessit Sigurdus Reginum, eumque interfecit, ascendit deinde eqvum
suum Granum dictum, periexitque usque ad serpentis casum, unde conflatam
auri copiam in fasciculos secernebat, quos equo imposuit quem pone se du-
cturus loco dimovere non potuit. Igitur, cognito equi desiderio, eum con-
scendit, et equitavit tum Granus tanquam onere liberatus cucurrit, auri au-
tem quod portabat tanta erat copia, ut Sigurdus ad illud ferendum duos tres-
ve eqvos haud sufficere crederet. Hinc aurum lectus Fofneri et Grani onus
dicitur. T

p.305
MYTHOLOGIA LXXIII.
De Sigurdo.
EAei igitur Sigurdus donec in te. quis quibusdam Hindarfiall di-
ctis domum offenderet, ubi mulierem qvandam eanique galeatam et
lorica indutum dormientem deprehendit, cui, evaginato gladio, lori-
cam abscidit, quae evigilans se Hilldam nominabat, posteaque dicta est Bryn-
hilda, fuitque Valkyria. Inde Sigurdus proficiscens ad Regem quendam Giu-
kum nomine contendit: Ejus uxor Grymhilda vocabatur et eorum filii, Gun-
narus, Hognerus, Guttormus et filia Gudruna. Ibi Sigurdus diu commoraba-
tur, paulo post Grymhilda ipsi potionem quandam commiscuit, quae ipsi
Brynhildae oblivionem induxit, cui tamen antea in tesquis jurejurando se
obstrinxerat, ut eam duceret. Duxit igitur Gudrunam Giuki filiam. Gun-
narus autem et Högnerus ipsi itineris comites et jurati fratris facti sunt. Pro-
fecti igitur sunt Sigurdus simulac Giukungi ad Ailantem usque Budli filium,
cujus sororem Brynhildam Gunnaro in uxorem petunt, quae in tesquis Hin-
darfiallensibus residebat, eratque domus illius circumdata pervigili igne,
quem asursoga vocant. Ipsa se voto obstrinxit non alii nupturam, quam
qui equitando ignem auderet transire. Deinde Sigurdus et Giukungi, qui et
Niflungi vocabantur, montem ignis transeundi gratia ascenderunt. Gurina-
rus eqvum possedit Goten dictum, qui tamen ignem percurrere formidabat.
Mutavit igitur Sigurdus cum Gunnaro tam colores quam nomina (recusabat
enim Granus omnes sessures praeter Sigurdum). Ascendens igitur Sigurdus
eqvum suum ignam confestim transiit, et ipsa eadem vespera nuptias cum
Brynhilda celebrabat. Cum vero lectum conscendissent, ensem suum Gra-
mum evaginatum inter eos in lecto collocavit: mane autem summo surgens
Sigurdus, ipsi annulum aureum dedit, quem Lokus Andvaro nano detraxit,
et vicissim alio ab illa pignoris loco donabatur, et conscenso eqvo ad suos re-
versus est, iterumque cum Gunnaro colores mutavit, profectaque est Bryn-
hilda cum Gunnaro ad Giukum Regem. Sigurdo vero duo de Gudruna na-
ti sunt liberi, Sigmundus et Svanhilda.

p.306
MYTHOL: LXXIV.
De Gudruna et Brynhilda, simul ac Sigurdi morte.

p.307
Ontigit aliquando, ut Brynhilda et Gudruna aqvas lavandae comae
gratia accederent: quo cum ventum esset prior Brynhilda in aunem
dprocessit, dictitans le nolle aqvam e crinibus Gudrunae defluentem
cap: ti suo infundere, cum maritum haberet animosiorem, cui Gudruna am-
nem pone ingressa regessit, licere sibi fluviali lympha crines suos abluere.
quod maritum non haberet inferiorem, imo talem, cui in toto orbe aeque
strenuus extaret nullus, eo quod Fofnernm et Reginum interemisset, et am-
borum haeres factus esset. Ad quod Brynhilda, majoris illud erat momenti,
quod Gunnarus pervigilem ignem transivit, cum Sigurdus metueret; at su-
bridens Gudruna ajebat, putas Gunnarum ignem transiisse? ego eum existi-
mo tecum pernoctasse, qui mihi hunc dedit annulum; tuus autem iste annu-
lus quem in manu gestas, et muneris loco reportasti (ab s9nfic) Andvara-
nautus appellatur, nec credo Gunnarum eum in solitudinem Gnitensem at-
tulisse: ad quod Brynhilda obmutuit domumque regressa est. Proinde caepit
Gunnaro et Hognero persvadere, ut Sigurdum interficerent, sed cum jure-
jurando pactum cum eo iniverint, fratri suo Guttormo autores fuere, ut Si-
gurdo mortem inferret, qui ipsum deinceps dormientem lancea trajecit: quo
vulnere cum se saucium cognovisset, in Guttormi vertentis terga ensem
Gram dictum a longe conjecit, et ipsum medium dissecuit. Mortuus itaque est
Sigurdus et filius ipsius Sigmundus trium annorum, qvem una interfecerant.
Deinde Brynhilda se ipsam gladio confodit, et cum Sigurdo cremata est.
Gunnarus autem et Hognerus sibi haereditatem Fosneri annulumque Andva-
ranautum vendicantes soli imperio potiti sunt.

p.308
MYTHOLOGIA LXXV.
De Rege Atlante qui Giukungos interfecito.
Ex vero Atlas Budli filius Brynhildae frater Gudrunam postea uxo-
rem duxit, qvam Sigurdus prius habuit, cum qua liberos luscepit.
Is Gunnarum et Hognerum ad convivium invitabat ad quod etiam
profecti sunt, sed antequam domo abirent, aurum, Fofneri haereditatem di-
ctum, in flumine Rheno occultarunt. Sed Atlas magno instructus exercitu
advenientes beilo excepit, quod talem habuit exitum, ut ambos captivos se-
cum e prelio abduceret. Dein curavit, ut cor vivo Hognero pectore ex-
scinderetur, unde mortuus est. Gunnarum autem in carcerem viperinum
projici mandavit, verum ipsi tradita est cythara, qvam digitis pedum ita mo-
de rabatur, quod manus ejus essent ligatae, ut singulos serpentes somnus de-
mulceret. praeter viperam illam, quae ipsum adorta pectoris inferiora mor-
su attrivit, ut caput vulneri ingereret, jecinori tantisper pendens innixa, do-
nec ille mortem oppeteret. Gunnarus et Hognerus Giukungi vel Niflun-
gi appellantur, ideo aurum tributum vel haereditas Niflungorum, aes Rheni
et lis Niflungorum audit.

p.309
MYTHOLOGIA LXXVI.
De Gudruna.
Epgn. auroque condecoratis, pocula fabricari curavit. Instabant enim
WXinde Gudruna duos filios suos interfecit, et ex ipsorum craniis, ar-
circa id tempus Niflungorum parentalia. Regi itaque, Gudruna man-
dante, ista pocula apponebantur, et mulso, filiorum sangvine commixto,
impleta sunt, corda quoque eorum Regi assata epuli loco oblata sunt: Hisce
ita peractis, ipse Regem accedens omnia haec crudis adeo et asperis verbis ip-
si significabat. Non ibi efficax defuit mulsum, adeo ut plerisque ubi sederent
somnum immitteret. Eadem nocte ipsa Gudruna, filio Hogneri comitata,
Regem dormientem adiit, ipsumque interfecit, aulam insuper cum universa
hbominum multitudine incendio delevit, Post haec, ut sibi ipsi violentas in-

p.310
ferret manus, mare accessit, inque fluctus se praecipitem dedit. Sed ventorum
vi propulsa sinum trajecit, terramque Jonakeri Regis attigit, quam ille confe-
stim ad se accessitam in uxorem duxit. Cui tres peperit filios Saurlum vide-
licet, Hamderum et Erpum, quorum crines, utet Gunnari et Hogneri, si-
mulac reliquorum Giukungorum et Niflungorum Corvinam representa-
runt nigredinem. Ibi Svanhilda Sigurdi filia educabatur, quae formae prae-
stantia reliquvas omnes antecelluit virgines.
MYTHOL: LXXVII.
De Rege Jormunreko, qui Svanhildam sibi in uxorem petiit.
RE. Jormunrekus audisa Svanhildae formae praestantia, filium suum
ut sibi eam in uxorem peteret ablegavit. Qui cum ad Jonakerum
veniret, virgo ei statim patri adferenda traditur. Quod aegre ferens

p.311
Sicherus Regis consiliarius (is enim Randverum Jormunreki Regis filium
comitabatur) convenientius esse ajebat, ut Randverus Svanhildam duceret,
cum ambo teneram viverent aetatem. Cum vero Regi hac revelasset, man-
dabat Jormunrekus proprium filium ad patibulum perduci. Tum Rondve-
rus arrepto accipitte omnes ipsi plumas abrasit, rogavitque ut patri suo mitte-
retur, quem cum Jormunrekus vidisset, animad verteretque eum ob defectum
pennarum volare non posse, colligebat eandem sui Regni esse conditionem,
cum grandaecvus ipse essec et filio orhatus.

p.312
MYTHOL: EXXVIII.
De nece Svanhildae Saurlone et Hamdero fratribus.
Ex Jormunrekus cum aliqvando e sylva venatoria aulicis comitatus
domum rediret, Svanhildam dum ad aqvas crines lavaret, forte of-
sndit jussitque confestim, ut equorum ungulis ad internecionem con-
cu: caretur. Qvod cum audiret Gudruna, filios suos ad vindicandam Svan-
hildae necem incitabat, quos, cum iter maturarent, loricis galeisque tam vali-
dis instruxit, ut singulos eluderent enses, consiliumque dedit, ut Jormunre-
kum tempore nocturno accederent, et ut Saurlus cum Hamdero manus pe-
de: q3 Erpus vero caput amputaret. Iter autem ingressi Erpum, quali ipsis
adjutorio in occidendo Jormunreko esset futurus, interrogarunt: qvi respon-
dit, tale vobis auxilium, quale manus pedi assolet; conferam istiillud perpu-
sillum esse ajebant. et qviamatris suae objurgatoria verba, quvibus ipios ad il-
lud iter suscipiendum compulerat, aegre tulerunt. Erpum, ut pote ipsi e li-
beris clarissimum, vita privarunt. Accidit autem postea, ut eorum alter ca-
sui vicinus manu se sustentaret, quod animadvertens altet, manum jam pedi
subvenisse ajebat, et praestare ut Erpus viveret. Cumque ad Regem Jormun-
rekum ventum esset, ipsi dormenti manus amputarunt: quivo peracto excita-
tus est, et ad vocatis aulicis, ut evigilarent, mandavit. Tum Hamderus, caput
jam amputatum fuisse si Erpus vixisset, ajebat: accedentes igitur aulici, et eos
armis vita privare frustra nitentes jussu Jormunreki lapidatione necarunt.
Tum mortua erat omnis stirps Giukungorum. Hinclapides horum fratrum
pernicies appellantutr. EPI-

p.313
Epilogus partis prioris.
PAs et consimiles fabulas prisci Rnytmistae in gratiam eorum com-
posuerunt, qui sermonem pocticum discere cupiunt, copiamque ver-
borum ex antiqvis rerum nominibus sibi comparare annituntur, et
obscurius editas et conditas cantilenas intelligere volunt. Etsi v. Asiatici, qui
Rsar appellantur, res gestas ad Trojam depravarint et fabulis involverint,
ut gentes, ad qvas imigrarunt, crederent illos Deos esse (ut inqvit author Ed-
dae)). Nemo ramen istas narrationes ita despiciat, ut ex Poesi veteres appellati-
ones remotas velit, qvas usurpare placuerat Poetarum Coriphaeis et quae rei
Rhytmicae sint fundamenta, quiuaeque ex superioribus Mythologiis varie et ar-
tificiose deducuntur, ut ex posteriore hujus libri parte quodamodo apparet.

p.314
MO-Den Anden Part.-MO
De Tropicis Notionibus.
SECUNDA PARS EDDAE
De variis appellationibus rerum.
In priore parte recitatae sunt fabulae, e quibus, ut jugi fonte, prisci Rhyt-
mistae multarum rerum duxerant appellationes; nunc istas cum pluri-
bus aliis, etsi non omnes ex praedictis Mydhologiis originem trahant, or-
dine alphbetico, secundum idioma Eddicum recensebimus; ac inprimis no-
mina propria Asarum et Asyniarum, eorumque appellationes pocticas. In se-
qventibus propriis nominibus Eddae plerumque retineo terminationes lati-
nas; alias qui volet facere potest.
tosn sanna. Asiancrnis Jtasue. Asarum Nomina.
1. QA gaur. 9gaer. ?Yggur o: Odinus. 2 Chõr. Shor. Thor. 3 Pngee.
Pngvoc. Yngve. 4 grepr. renr. Freyr. 5 Qibar. Qibar. Vidar.
6. Vallbur. Vallver. Balldur. 7. TLlyyt. Chyr. Thyr. 8 tiorbur.
Stiorber. Niõrdur. 9 orage. Vrage. Brage. 10 idur. Hoober. Hodur.
11 gorscte. orsete. Forsete. 12 sofc. sote. Loke.
benner wbstur oa essitur Asanna/ o8 eru ponum af Smsum hiutum g4esser
morg oto ff acfeini soo sem aeteod er t Hamesogum.
thenr den noperste oc esdiste iblant Aganerne oc ere unnem for arstilli
dAar jager gandste mange ftassue giffnel eliersom forberor: i ev ubt gabileene.
I i 9 Othi-

p.315
Odinus maximus est et antiquissimus Asarum, cui b variis rebus multa ni-
mium nomina indita sunt, ut in Mythologiis videre est.
tosu Obets. bens Jtasuec. Nomina Odini.
n. i Straudur (a). Alleg i5aber. Oninium pater (pantopater). 2 Alsba-
9) faubun (b). aevidens Sabder. Seculorum (vel aetatum) pater. 3 Au-
bun (c). Sorstyrrer. Devastator (vacuus vel desertus). 4 Arnpo ffi
be (d). prornhostoet. Aquilini Capitis. 5 DVolvcreur (e). Vcn der fand fom-
mte aff steo stor Arbepd. Laboriosus (infractus operarius). 6 QSurbor (). Vor
eton. Buri filius. 7 bGalcigut (8). etom raaber for Suc oc so. Flammarum
possessor a gladiis flammantibus. 8 Vyseigur. Vig Enctmand. Securus pos-
sessor. 9 V\runo. VWruno. Superciliosus. 10 Vsl. Som gior Vegierlighed.
Appetitum movens. 11 QVrstnde (h). etclsom til etsubs. Varii ingenii vel
Inconstantis (valde caecus). 12 rcpaevarpur. cn ber thiclsacr Voet hand
fastet. Lethaliter jaciens. 13 etssubut. Jsende hastig. Festinus (i). 14 etn.
nebratiur. oppandet. Arduae frontis. 15 iolsosbur. etom opprender meget-
Multa cremans. 16 gornosfer. floeb meb en Regneappe. Veteri amictus pe-
nula. 17 lallgeigupur. Vicrgetrolo. Montanus latro. 18 Slosoer (k).
sptangesteos naroxtendis. Passim praesens (multorum gnarus). 19 cin-
gur (). Sorhoersfocnbis noget. Qui acquirit (multa acqvirens). 20 grari
Dur. (m) astribentis. Celeriter equitans. 218armaiyr (n). fen Delabbede Tnur.
Saburratus Mars, oneratus Mars (Onera portando robustus.. 22 garvma
et ob. etuo som fand bareVyroe. Saburratus Deaster (onerum Deus)). 231I9
mur (0). Ocn der hafoet suctAeiesmi paa. Galeatus cassis (p); 24 et imnet ().
Dcn der hasoet Hicim paaesiet seer sister ud. Ferox. 25 etissur. Vissur. Pro-
prium viri Nomen. 26 etaute. hHeitelige Tings fy mmelige Aabenbarere. Oper-
torum susurro. 27et alour. etom forbiinder cens et tun. Praestigiator. 28 8Stiiat.
etom gaber oc grinet. Os diducens. 29 etimner. EnVedragere. Lusor. 30 etay-
throsuers. Som gapet. Sparsi oris. 316angradur. Setom leder en ssin gana. Am-
bulationis rector. 326savsordur. etsapsvidur. Lignum deceptorium. 33et onbler.
etom gior en Rnube fvileten ingen fano oplosc. In extricabilis nodi confector.
34 etdnqsere (r). etanglere. Ambulator vel inutabilis. 35 etciqubur. etom
ct onb i Qeobde. Obviis inutilis, sinister. 36 etolbner (s). etom tand Trold
dom. Incantamenta exercens. 37 etcirsobner. etn Vru med en stor ferede
Rum-
ca) Fab, 18 (b fab 18. (e) 2ubuno: devastator, inde Auou: devastatio, vel de-
sertus locus nomen accepit, quia bellis praecsse credebatur, quae de vastationis causae
existunt. (a) fab. 62. (fab 62. (f) fab c. (g) fab 50 (h) averbo eque bisu titu-
bo, et inbeo: ingenium. (1) inde fortasse yox Germanica etilentt (k fab. 15. 1) fab.
62 m fab. 55. nD fab. 65. 0 fab. 48. P) Hinc Hilldigrimur nomen cujusdam
cassidis. (q) fab 48. (1) a) 2 et, quod in varias formas se transmutet. (s) dicimus
gnim4bb aia galibur f incantare et hamn gol gaubra in praeterito imperfecto.

p.316
fsumpc. Aquila densis plumis caudae. 38 etollungur (t). Aeilg pan Buio.
Auri dives. 39 etrotuer. etom er secet. Delicati pastus. 40 etestion blin-
be. Enbsind QVert oc etlest. Hospes coecus. 41 etunnosinde. etn biind Rict-
ligheop. Amor caecus. 42 etunn. sterligheo elsero enstab. Amor vel amicitia.
43 Spnitubur. etom er sessom. Varius, inconstans. 44 irian et). etn erre.
Dominus. 45 Spnifurt. et vanstabi Siur asf Dasfoet. Monstrum aquatile.
46 Dropte. etn faarec. Gladius. 47 ropa Tre. etom raaber steret. Cla-
mando fortis. 48 hiestobur. En Spochane. Maris peritus. 49 Soavi. te-
gyndere. Inceptor. yo Hialmbere (x). D1en bet poer Hiclm paa offocder-
Galeae gestator, galeatus. 51 Hoat (5. SoV1. Excelsus (procerus). 52 Hie
teitur. Spopacteo aff fKrigae etcyer. Exercitui venerabilis. 53 hardbardur.
§n der gaar med en haatd oc stere? t Nelsebatod- Duram bipepnem gerens
(crinitus). 54 idstialyrs Gamur (2). Niibstialffes Sonning. Rex Hlid-
skialsi. 55 Dagpreur. etom gior gobe Rim. Commode Rhytmos edens.
56 ramme. (a) Som er gesoindig. Rapax. 57 sHlarande. Som er sefocivi.
Vivax. 58 proeinge ieptut. Den det eeben benger neb pan. Labrosus (Labio-
sus). v9 f);rosshars etrane. endet hasver ligesom sHorsses Dean paa sin ofoceste
Sbe elser Deuusc. Qvi barbam instar jubae equinae in superiori labro habet
(os et mentum eqvinis pilis obsitum habens). 60 Xriotur. Som etnorcs.
fosfoet. Stertens. 61 Oesbsinde. fen oblinde. Lumen vitale auferens (le-
thaliter caecus). 62 Deriafepur. Srigghure Jaber. Exercituum pater (do-
minorum pater). 63 Hiatmõtur. Hen der sxeter Dob oc Veanbesigt Dierie
i nogen. Animos faciens (animo promptus). 64 leseeir. Gud teis vands.
Maris Dominus Neptunus). 65 Spyocorungur. etnar/ pastig. Acer instar
turbinis. 66 Hanga Vud (b). Ringe Getud. Annuli Deus. 67 Hayta Cr.
syapta Tr. Compedum Dominus. 68 ANraffua Sud. Rayne Sud. corvo-
rum Deus. 69 S8inet. fcn geede. Pingviculus. 70 Sãssur (et). den
Bamile. Senex. 71 Somunur QKRaling. 72 VJoasfuhar. sige hoy. Aequali-
ter altus. 73 ossõpur (a). Sussfadet. Joli pater. 74 Sialar (e). etSom hat
an Rensctapoe pana. Penulatus. 75 sangbardut. etEn med en sang ellebard.-
Longam bipennem gestans (Longo Mystace) (f). 76 caundbungut eten sont
renscy ofpc mange Sande. Regionum peragrator. 77obium. coben. Pilosus (hir-
sutus). 78 seymes Winur. (Fab. 40.) Vymes Ven Mimeri amicus (Myme-
ri familiaris]. 79 Otiotur (8). cn som nydbet noget. Fruens. 80 Obimnt-
thien. Saturnuso: Odinus (furibundus). 81 ste. etom onter. Optator.
I Cc2 82. Qmne.
Ct) Quasi Susungur. (v) Vide Fab. 15. ae) tab. a8. (y) fab. 2. (2) fab. 15a) In-
de forte Daniea vox at tanme. (b) hanae m: vetustis Rhytmistis annulus. (c Equi sie
appellantur duodecimum annum egressi. (d) Credo festum quoddam apud gentiles
in honorem Odini seu Saturni celebratum dictum fuisse Joll, et illud gentilis festi no-
men postea religione Christiana acceptata retinuisse nostrates homines. (e) Inde for-
te Danicum AERioris, () prolixa barba vel bipenni praeditus C. W. (et Notur., C.W,

p.317
32 Ome. Doiysyb: Sonorus (Relator sonens novorum). 83 fner. Sut.
Vermis. 84 Dlgurt. uio. Tumidus qualis erat mulso distentus Suttungi.
85 Rognuer. ettorsforserdesi. Ingens, horrendus (divinus). 86 etSwipal.
egrepisasti. Iracundo vultu (inconstans). 87 etvioudut. Vrend. Adustus.
(ustulator). 88 ettiphottur. cn som hasfoer paa en lang spette. Cucullatus.
(prolixo pileo). 89et vanet. etn Xrins Rapn som sigget paa Suld. Vermis.
appellatio, auro indormientis (h). 90 etigfaedur. ets9es Saber. Pater Siggi.
91 etvibur (i. VWrendendis. Urens. 92 etsollbalbur. onrrandet off ver
Sapenc. Vulpibus imperans. 93 etiganmur. Som alijb ssabrer. Continuus
nugator. 94 etpvibrir (). etendendis. Adurens. 95 etsigihet. etom cand
giore meget med en sec Falce potens 96 etigmundur. etom gifiper Soner-
Nomina proprium viri 9: victoriae donum (victoriam donans). 97 et9os-
net. etom forretter noget mandeligen oc vel. Strenue rem gerens. 98 S steg:
gur. fen ber hasfocr etjdsteg. Promissa barba conspicuus, (prolixa barba).
99 etangetal. Spaamand. Divinator. 100 etigtfiyr. itectis aff Senerruviig.
Victoria fortis, supiens. ion etquibur. ?at. Satur. 102 etfispungur. etom fand
tomme noget sis at stiesfpe. Commovens, territans. 103et igthroor. etom lengis
indersigen efte et igge. Siggi desiderio langvens. 104 Toybsinde. obbesbsind.
Utrinque caecus. 105 Eneage. fobbel. Duplex. 106 1idbut eimer (. Cum
Mimere agens. 107 Qalfobur (m). aabnefader. Armorum pater (b).
108 Qbingner (qv: Wigner). ihiclitagne i frig beris Saber. Palaestrites.
stragis pater, (in bello caesorum pater). 109 aQ1 ibur (o). Cra. Arbor, frutex.
110 Q8dur. Qaab Humidus (p). ui Qatur. fSacscrifrit. Alacer. 112 Qo-
satyt (9). Detandfolesens Ty? Virorum Deus vel Mars (portuum Dominus).-
n; algausur. fcn dev varer pao be som liane ihiessagne s Krigen. stragis cu-
stos (caedendos in bello decernens). 114 Q1sssbaae (1). Viffvens Gorbersfo
per. Lupi exitium (nocumentum Lupi). us 9ungur. aecn som stiuder-
Piler san tycs som tegn. Pluens telis. 116 Page (s). cn som mand
maa gruce yor. Formidolosus (prudens, consideratus sollicitus). u7 Chun-
but (et). Ttlun. Distentus. 118 Chosaar. uidb aff Bunter. Continuo vulne-
ratus. 119 ethroptur. etom fanbd udstaa Arbed. Patiens laborum. 120 Chir
fur. Tedsesig. Gratus, acceptus. 121 Nesyidie (x). Tredic. Tertius. 122 hru.
tubur (y). Omgifoen medsoenestind Aqulinis exuviis circumdatus, 123hu
bur. Ardea aquila. 124 Chrotc. TSrortrofastibestandig. Constans.
Dici-
(h) Auro incubantis. C. W. () Inde forte Danicum at suibe. (k) etviber. C. W.
Ofab. 14. (m) QBa50 but. (n) pacis et induciarum pater. C. W. (o) Inde forte Da-
nicum Deb 2f lignum. (per) Sic libe minutae pluviae, a latino udus, uti videtur. q) Wtexe
f1 homomas: dicitur autem virorum Deus,. eo quod ad ceum colligantur in Valhol,.
non faeminae sed viri tantum, in bellis fortiter occumbentes. Vid: fab: rr) Q8isiba-
g. C. W. Vide fabt29. (s) Dggi. C, W. a verbo ea agua; sollicite perpendo. (t) Shuns
fum C. Ve (5) Shiboia C, W. () Shubrupur. C, W.

p.318
Dicitur praeterea apud Veteres poetas.
r25 Sabinbigo quirnggiar. Danb ber boer ubt tyg9e Saun. Sinus Fryggae
(uxoris suae) inhabitator. 126 Jarmur arma Sunnsabar. Guinsadars arme
Spugsel. Onus lacertorum (ae) Gunnladae, (Gunnlada erat ejus concubina) (a).
(ae) Sumuntur lacerti pro toto corpore compresso. (a) Hisce et consimilibus no-
minibus et appellationibus antiquissimi Rhytmilstarum principes Odinum indigitae-
verant, quae in illorum Rhytmis sic inveniuntur: Sed extra illos nuspiam.
sthens etpnner ere disje. Otheni filii suut
n.C ulsvur. V1alloer. Balldur. 2Meise. Deile. Meile. 38ibat. Vidar-
Vidar. 4 oteffur. Qeffur. Nefur. 5 ale. Salc. Vale. 6 sc. Ate-
Ale. 7 epot. Tor. Thor. 8 silbassfur. Hilbosffut. Hilldollur-
9 ermobdur. scmober. Hermoderus. 10 et igac. etigge. Sigge. 11et so /
dut. etciollber. Skiölldur. 12 Asabragur. Asabragur. Asabragur. 13
ner. Slibuer. Olldner, 14 Stret ob. Vtrets ob. Itreks yod. 15 Heime
ballur. Hcimbpaller. Heimdallerus. 16 etcemingur. eteminger. Semingur-
x7 Honbur. ander. Handur. 18 Vrage. Vrage. Brage. 19 Csitlangur (a).
Gnnelanget. Ennelangur. 20 etinbribe (b). etsnoribe. Eindride. 21 Qior.
V101. Bior. 22 s9sodibe Niodebe. Hlodide. 23 sardveor. Hatrdbweor. Hard-
veor. 24 etnnougur. Sonnongut. Sonngngur. 25 8ynihiot (c). W ijn-
thiot. Vinthior. 26 Rymur. etymur. Rymur.
Thoor heiter ab Seumingum. Thor Deeer tropicem.
Thori appellationes
r nurt Rthene og Sardar. fthens oc orbens eton. Filius Odini et
eten 2 Saber Me agna Mõva que C: 1 7r. ReagnesMobes oc Thiu-
bes gater. Pater Magni, Modi et Thrudae. 3 Wer etifftar. Ccre-
mando et ifftes (som pat en;lipiude). Vir Sifiae (protector Sifiae). 4 ettiup
faber Qossar o3Nãgur. etuirabe til ben Asianv som hecb Ww?u oc huns et vo-
ge. Vicricus et gener Ulli. 5. ettover eour etsgandbe ftsvines og DPecigingtute
Ba. cniber raade for elser eebe Miuine etsribdhammer oc det etverbeVelte
.eciginatarder/ som arfsete Mand stor ettprefe naar mand spenee ben om sig.
Rector et possessor Miolneris et Meigingiardarum o baltei fortitudinis.
6 Xfigards vidgards fsaur. en Asianste Vyeo Siempe/ fom ligoet mit
ubi Verden. Asgardi et Midgardi propugnator, pugil. 7 Dane JQo1e
na og Crocvena. Crososiempernis oc Ccoldtiempindernio tandroabere.
8 DHyuaners soaus spreingur eba Vcstraudar Wegande. Hrugues ofsfoct
sunderenusee of etcitrode imibir. Contusor capitis Hrugnerls, Geirraudi.-
aee32 Thris

p.319
Thrivaldi (a). 9 etrotteun Thialfa og fostou. e*hinlsfes oo Raugois Herre.
Dominus Thialsi et Rauskvae (b). 10 et8lgur Mingares Orma. Ven yeli
som criger med vidgarts Orm. Concertator angvis Midgardiani (c). 1n So-
stre ignis og Hioru. Sosterion Wmgnis oc Hlore. Nutritus Virgnis et
Hlörae. 12 Socun imar Gad. fen Keempe som vaade offoce 8imS sa-
ge Vand. Gigas flumen Vinar transvadens: Vadator Vimer amnis (a).
Dallburs Kenningar. V.alloera hans modificata seosne.
Balldrus appellatur Eddice (sc. poetice)
I Snur Ooinus og srigatar. Qthens et on oc quiryngges. Filius Odini et
etron: (a). 2 Wey fonnurgader forseta- E temand Vaunes Sor-
setes aber. Tutor Nonnae, Pater Forseti (b). 3 rupuis Quigut.
BD1cn Helt som hosoct ben gobe Suidrina Srupner. Rector Drupneris. 4 Ci-
ganbe proHinughotna. eu bex ener bec etfsb som feeber Hiynghorn. Possessor
Hringhorni o: navis. 5 Spabar olstu quismare. Den det maatte forfare a
beng b gicening. Osor Hodi (et Helae C. W.) 6 Scliar Hersung. pro (lls
fKoff. Mortae spolium. 7 etcuta etudo. etraaebs SQud. Deus lachrymatum (c).
Stiordur feriest. Stiord fasdis. Niordus poctice appellatur
I Ram Sreng og Srelju. Sreng oc Jrene Saber. Pater Freyeri et Freyae.
2 etana ibut. He Solet som seeper VGaner derig Aftom. Vanorum
soboles (a). 3 gcgtafa etuo. en Vub som giffvet etodi. Deus lucri
et prosperitatis (b).
(a) Vanus. C. W. Vid: fab: 21. (b) fab: 12.
Srong SKenuingar. quireng Tropiste Rafsugiscet.
Freyerus poetice appellatur.
1 Dnur stiorbar. stiorts eton. Filius Niordi (a). 2 ?rober Srenu.
Srenae BVroder. Frater Freyae (b). 3 iana Sud. e ancer derig
Gud. Vanorum Deus (c). 4 ana otibur. ete Qanct berie Aetom.
Vanorum progenies (dy. 5 *etetanur n aff be VBaner. Vanus (e). 6 Aara
oudp. Vcn Vub som giffore got Aar. Deus annorum (f)). 7 Gicaiase. C1obe
oc Pendings etiffoct. Largitor pecuniae et Beli hostis (8). 8 etfybbsabnis
ciganpe. Oet ettibs ettyoblabner Eycrmand. Possessor Skidbladnis o: na-
vis (h). 9 etuumbusta cigande. Enermand iil bet Svin Suldenbussic. Posses-

p.320
sor apri Gullinbustae (i). 10 et ssorutanna ciganbe. Det Svin etslgrurauna
etnermano. Possessor apri. y
QFab. 59. v Vide fab. 59.
--- --
S, cimballur fcunest. Seimballur fasdig tropice.
Heimdalus poetice appellatur
X s. yu Macra. t Mobres eton. Filius novem Matrum (a).
2 Q8 rbut Vudba. etubcrnis Vecter. Custos Deorum (b). 3 Duyte
SY QX08. Nen Hojte Astan. Asa candidus. 4 socaosaur. Soccs Vods
Sicmpere. Loki concertator (c). 5 et gande etGulltopps. Ecerimonod sil ben
Dest etulltopp. Possessor Gulltoppi equi; (d). 6 Mensater srenu: Vindi
setespann deilube vio cosa vm Vevsiinga Wenivoru their chadabur isda sysi-
um. etuibringghenice Sthenes. Aureae lunulae Freyae indagator, contendit n:
cum Loko de massa aurea ?Bysiingamen dicta, qui interea in formis erat
vitulorum Marinorum.
28xbhyr fallo?t. Thir falbis. Tyr appellatur
Iet Snbentur A8. Den drtan med den cene Haand. Asa monochiros (a).
est Quisfs Sostre. Visfvens Josterfabet. Nutritor lupi (b). 3 a1”a
‘yup. tanddrabereng etuo. Caedium Deus, (Deus bellorum seu
Mars) (). a etonur Ovins. Othens eton. Filius Odini. 5 Sallurs ?71õ.
ber. Ballocts Brober. Frater Balldri. H:
i Vrage. Vrage. Bragus. j
I Dunar Q1er. Sen Quinde som heep ypun hendis retic feand. Defen-
8et sor Idunae (a). 2 grumsmibur Vragar. fen forste Sonstuer tis Poë-
OcAerteriet. Author rei Rhytmicae (b). 3 et9os (tiegge Aas/ thuij off hanae
Mafne ex sa talabur etfieggbrage sem be sfur store et fe8. Sen Asian med det
sibe ettlea t thi udasf hans Stasfn ex ben calbet ettieggbrage som hasfuet stor.
ettiea. Ala prolixae barbae, nam ex illius nomine et fseggbrage appellatur, qui
copio sam alit barb im. j
Qgibar. Gidar. Vidar. j
17sj0ale Aas. Sen tiendis Asian. Tacens Asa (a). 2 Csgande arnitos.
etncermanditis Qcnitoen. Possessor calcei ferrei (b). 3Vane Sentienife.
- I tatae
Fab. 26. (b) fab. 26.

p.321
etfadegmand enres Vifves. Interfector Fenris Ulfi o: Lupi (c). ae fdsigur
genris Viffs. Vrivens elt Genris VIJs (d). 5 proesrne Aag Gudanna.
Dcn Asian som befsnes for de anbre. Vindex Deorum, (ultor Deus Deo-
rum (e). 6 V\Y””a e Aas. Den Astan som lengst bygget VGerben. Deus habi-
tator (Asa aedificator) (f). 7 etonur Obins. Othens eton. Filius Odini (8).
8 v?rõder Aasanna. Asianernis Vrodet. Frater Asarum.
) Fab. 48. (a fab. 49. (e fab. 26. (t) fab. 49. (g) fab. 26.
Ed]
.9Qalc. Balc, Valius. j
I 9) nur Obinsg og R indar. Dthens oc indes eton. Filius Odini et
Rindae (a). 2 ettiupsonur quiryggiar. ryag ettiffsun. Privignus
Frygga (b). 3 VrXet: ex Asanna. Asianerniv VWrodber. Frater Asarum.
4 Desfue Aas Vallbure. fen Arian som saesfnia for Vallber. Ultor Balldri.
5 olgur (c) Dadar. fcn sest eser Riempe: som var urcens med sabdet. Ho-
stis Haderi. etc QVSane Hadar, etfabcomandRaberem. Interfector Hõdi. 7 1g.
goanoe Soburtuna (d). Subbygacte ubi sin adberg Pias. Paternas domos in-
habitans.
(a) Fab. 26. (b) fab.26. (e) probigur 9: gigas hostilis. Inde forte en osct. (d) TCun
91 campus, Saubarcun: patrii campi.
SSSSUSSs, GGccCcu--- snliimn-
spobur. odur. Hodus.
?o etme Vallbers ettcademand. Occisor Balldri (b). 3et esõtande t
I sinbe Aas. eten bsnde Asian eet QGuo. Asa caecus (a). 2 Valoure
i stesteing. ettydendis meo det coe Wisteliein. Jaculator Mistelteini seu
Tiliae (Arboris no- men ignotum) (c). 4.4 estar sinnec. Oen ber cexteis med Hcll
Helae infestus. 5301a olqut. Scen stiempe som varVvales Unen. Hostis Vali.
(a) Fab. 26. (b) fab. 43. (c) fab. 43.
H§ A H /
: Ustur. Ussur. Ullerus.
18 Onur etfiar. et isfes et on. Filius Sisae (sSif uxor Thori). (a) 2 et1iup.
oet?: THhors. CHhors ettisson. Privignus Thori (b). 3 Anour Aqas.
Asa xylosolearum (). 4 Voga Aeas. fn Xsian som fano best med
WVune. Asa arcus (d). 5 Weide Aaae. Ven Asian som var en egere. Deus ve-
nator, Asa venationis (e). 6 etfitaibat Aas. fensian solu brugte etfiosd.
Scutatus Deus (Asaclypei).
(a) Fab. 26. (b) fab. 26. (e) fab. 26. (d fab 26. (e) fab 16. I
spmner. oner. Haenerus.
1etse bing. fihens etSube eller ettoes. Contubernalis Odini. 2 etune
S-bting. Oihens DViberpart effer ben som Orbenraiter med. Liiggot

p.322
odini. 3Dtale Obins.. Obeng etfeat. Consors Odini. 4 ettiõte qas. en-
smare Asian. Asa velox. 5 cãngfõtur. Ocn boybecnebe. Qvi extensos fert
pedes. 6 Qur Sõngur. Pise Sonning. Jaculorum Rex. Rex sagittarum.
Sote. Sofc. Lokus. I
I.i rbouta etonur. Sorbautes eton. Filius Forbauti. 2 sauscyart etv
4 nur. sosfener eton. Filius Laufeyae. 3 Staalar etonur. ?t aale S on.
Filius Nalae. 4 vrõver biseist. Vileistes VSoder. Frater Bileisti.
5 vrober fHelblinda. Ho'thiindes Veober. Frater Helblindi. 6 Saber quientis
gisfs. Saber ti Senris VIsf, Pater Vanagandi (o: Fenris lupi). 7 quiadber
uitgardg Orms. Saber til Neibaarde, Qrm. Pater Jormungandi (o: angvis
Midgardi). 8 Gater Speliar. proels Saber. Pater Helae 9 Gaber Qtara. Stares
Gader. Pater Narae. 10 Xla frende ebur odurbrodver. All etsectinge esser
Saberbroder. Cognatus seu patruus Ali. 11 etimne sesse Obins og 2Asa .ß.
dens oc Asianernis VWSceberpart ooc etSabe. Litigator contubernalis Odini et
Asarum. 12 seimsute fistustrub etctrraudar. eteirraubs cest oc fistetd.
Geirauda conviva et amictus convivalis. 13 Soina Dafure Qrisingamens
Spunar Gpla Thiõffur. Crolof sempernis VGccocbuc ens Vrisingamens oir-
ne etblis CHyf. Centaurorum Capri Lunulae aureae et pomorum Idunae fur.
14 etscipnis franbe. On Destie Ssetpners Grende. Genitor Sleipneri eqvi.,
15Wct etignyar. etsgniers Ectemand. Defensor Signiae. 16 etoba A'igur.
Gudernis Vven. Deorum Antagonista. 17 Daar gade etsffiat. etsffics
(zhors Quinde) Daars pordersfoct. Pernicies crinium Sisiae. 18 etsoege os.
en umderfundige Asian. Asa subdolus. 19 Reigande SGudanna. Getudbernis
etamnunspere. Delator Deorum. 20 Qbtelandbe etubanna. etudernis VEebdra-
gere. Deceptor Deorum. 21?- phane Sallburs. cn ber gasf Roab tisvball-
tets fodb. Consultor necis Balldri. 22 Munbin Aag. en bunten Asian.
Ligatus Asianus. 23 Qfirtubo fqut Heimballar og ettada. Ven fKiempe det
giorbe Traite med Deimball oc eteabe. Adversurius Heimdali et Skadae: (a).
C V7? - -.
A7 A -*
Ota. sa'er svo riers ab tenna ab falla cirn aunars eite og tienna vio'
Neu siin ea Wiriso sem tha viee Coslum Obin eba Thorntr eba cine
poom aff Asum ebur aalfumitha tet eg med heite aff eign aunars afingr-
cba giet hans verta notras tha eignast hann tasfuedos ennei hiinn er neffubut.
par/ soo sem that et viee cosum farmatiji Hangaimr tha cto thad helte Obing
og tolsum vier thab eent. IMMMM 4
Asianernis Qtasfue nuse recteligen saasedis modificeris, at neffue den
cene Asian meb ben andens Stusfn 7 oc giffoe hannem VWaac dtaffis ubasf
haus cigenti; etictuing eset et leet. Sigesom naat vi fallepe Obin cller
Thot centen Cne eller me ennanden Untans euce Stisses stassn/ da tager ieg
7b meb

p.323
nieb det fremmeDe Stastn Hanon cigenesig oc sete ben anden som bet csers hotae-
be tis meb retee. sgesom E.G. ber som vi nesfue ben fietngendis Tperoen lade CQnrf
ba ere be Obens Qtasfne ihi at vare hengendig soc sabit ixe be Raffue som bee
quemmet Oben sels. j
Asiani pocëtice ita recte describuntur, ut alter alteriusnomine insi-
gniatur, verisicatione sumpta e propriis ipsius operibus aut progenie.
E. G. si voluerimus Othini, Thorim, Tyri vel alterius alicujus Asiani; vel
Alsi Nani) nomen poctice describere, accipiendum nobis est alterius
nomen, et mentio facienda propriorum (Othini Thori etc. aut opumaut
operum, et sic ipse (Othinus sc:) nomen illud sortitur, non autem iste, cu-
jus proprii nominis mentionem fecimus: ut quando nominamus gatma Tt
so: Onerosus Tyrus) aut Sanga Cye (o: pendens vel suspensus Tyrus) tum
illud nomina sunt Othini, idque poëtice descriptum appellamus.
C ? ?? AA N? A A 2 CA2s AA /
tofu siniauna. De Asiauste Quiuders eller Gubin-
ocro Stognc. Propria nomina Asyniarums
140 n841 gLcHa. ?rya?l?ra. Frygae, Freya, 2 gulla etnosra. ulla/
etst Shama Fulla, Snotra. 3etcrouri etcfiun. etsmburetfiun. Gerdur,
Gefium. 4 etna/soffn. etnar coffn. Gna, Lofn. 5et tabe/ Sorb. etta-
bes Sord. Skade, Jord. 6 Spun/ imurdVis. Spuni smurVvVvis. Idun, llmur,
Bil. 7 QtlorniSsimi ftauna. titorn Hisini sanna. Niõrn, Hlin, Nanna.
8 Hio8Rinduriet iosn. Hnog iuderet sofu. Hnos, Rindur, Siosn. 9 et air
etignn ori]at. Soliet igtWoritat. Sol, Sigyn, Vor, Var. 10 Thiu-
bur og Rhun. Thrudur oc Ran. Thrudur et Raan.
SSSSSSS
Cunerus obrar Obinug syleyar. Cil med ere aubre Obeg
oer. Sunt praeterea aliae virgines Odianae.
I Ssour. Hiuder. Hilldur. 2 Gundul. Sundul. Gondul. 3 bso. Dioct.
Hlock. 4 otist. aeist. Mist. 5et Lgul. Stoqul. Skõgul. 6 Hruno-
ntund. Hrund. 7 spytist.Qrist. Hrist. 8 etfulso. eteulo. Skulld. THes-
far heita Woltyriut. Bisie talbis VGaltnrier. Hae Valkyriur appellantur (a).
torner Heira thor er manne stapa fot so8 spt og8 fyss nu mum steita. Norner
appellantur quae fata disponunt, inter has Nipt o: Nympha et Dis o; parca re-
censentur.
M- - As? AAA Aa? A A AAM A A
ESSII
] /
ber notificeris saalebis tropice. Asyniae praecipuae poe-
pice sic appellansur
stHgque

p.324
grygo. Sryag. Prygga.
õtturgiorgvins. quiiorguing Daatier. Filia Fiorgvini. 2 fona Obins.
Obeus etcte Qoinde. Uxor Odini. 3Moder Vallours. Vallbers
iodber. Mater Balldri. 4 etsia et indar og ardbat. cn der hasoe
en ftand cilsammen meo Rind oc Sorden. Pellex Rindae et Terrae. 5 Csia
SGunnladar og etcrbar. fen der hastde en tand rissammen med Guntiia8 oc
. etcroer. Pellex Gunnladae et Gerdae. 6 etcra Sonnu. DRands 9Wroder ?tan-
nig. Socrus Nannae (nurus Nannae.) 7 Qrouning Ifanna. sianernis ron-
ning. Regina Asarum. 8 etGsgande Qalghams. Sen der cnede Hogs Hammeny/
som mano funbe De taae paa fia naar hand vilbe sysfoc (a)
KKK
a) fab. 32.
Suenatennisi. S Sreno fal faloig. Fi Freya appellatur pe poëtice
14 Otice Stiarbar,. Stigrdes Daatier. Filia Niordi (a). 2 etpster greps.
32) Srenes Soster. Soror Freyeri (b). 3 Sona Obs. fbe Qoinode.
]Uxor Odri (c). 4 võ1er HIi ofat. Hiuosses Wober. Mater Hnossae
et Gersinae (d). 5 etiganoe Walfass og Sestumnis. Den der enede e ihies-
stagne i srigr oc det ettib etcssrumner. Caesos in bello et Sessrumnerem na-
vem possidens (e), 6 ressa VSriinaamens. Den som raader off ver det Guso
som er s Vrisinga. Domina auri Brisingensis. 7 etrarfagra god. fen Gud-
inde hois Taare ere meget fapre. Dea aurearum lachrymarum. 8 Qana gobd.
9c Ganet beris Sudinde. Vanorum Dea (f). 9 anabtye (8). 10 Astugod.
Rierlighepbens Gubinde. Dea et Nympha (h) amoris (o). Dea et Nympha li-
ni leviter cana. Scropha. 11 ettiãstf. etsfintsfoendis. Tremula. 12 etffn.
Goasrmitt. Largitrix. 13 etyren. etSucr. Mardalla.
sa Fab. 22. (b) fab: 22. (0) fab: 30. (d) fab. 50. e fab.22.) fab.21. (8 fab., 0.
(h (h spei C. W. q (i fab. 22.
77
et: fi fcunist. etiff cosdig. Sifa sic appellatur
Ona Csira. etcte Qvinde THots. Conjunx Thori (a). 2 moõpet VWia
etei- VpWIes Deoder. Mater Ulleri (b). 357arfagra aob. fcen hNaar fau-
re Sudinde. Dea pulchricoma (et). Clta arnsoru. fen der hasfoe
famme tand medb ben Toso tempinde arnsave. Pellex Jarn saxae. 5 Mo-
der ber Shrubat. Shrudes qeober. Mater Thrudae.
a,) Fab.. 55. (b) fab. 26. (c) fab. 59.
). 3oun reunest. Soum fasdis. Iduna sic 2ppeliatur
a? a? ?s ?] -- a A? A - - -ww---.
iorc V1taaa. Vrages ?cte Quinde. Conjunx Bragi. 2 Vltande ?v?
sa/enn Gpinn callast um nsi asunno Soieruds j Sorvare (men qui8:

p.325
len fasbis Asderdoms ysf Asiangnig). Custos pomorum eo- servantium vi-
tam Asarum a senectute. 3Rangseingi Thinssa Iõut Den Cing som
Thiasse Trosvtiempc uorerteligen forhuct sfpede. Rapius Thia di Centauri.
Nota. etvo ma ficna spniut ab nefua hooria annarat Raffues og ciene
na vib cign verf ebur Wtter.
etetaaleis maa maud nafingiffoc be Asianste Quindet sat falde ennver Cubd.
inbe bet som den anden heeber oc segge til det sremmeoe affn hendia Cpepom
Sscrtning esser etscct.:
Ita poëtice describi possunt Asianae (o: Miaticae mulieres) ut altera alterius
nomen sortiatur, verifsicatione sumpta e propriis eorum aut opibus, operibus
vel prosapia.
INIS.
Slar heite eru there. daes (esser riudendis Gaubstirern?s)
Sitasne cre bissc. Amnium sive fluviorum nomina Eddica sunt
1 gtorialg. Fortiter defluens. (Anio seu Anienus Italiae fluvius.)
§) 2 annot. Anauros. 3 yna. Don fluvius, Danubius.) 4 Quna.
. Susurrans, (Daunus fluvius Apuliae.) 5 rusfnstrauma. etn Ja buis
etrtrom er broges of Sraaden. Draevus. 6 Glnstifla. Quen quis uno saltu tran-
sire potest Aenus.) 7 etsffur. etsben. Albis. 8 Siornstrond. 9 s0l Gialla
fluvius infernalis creditus (a). 10 etanges. Ganges fluvius. 11 Sunnora.
fluvius infernalis. 12 etcirosmul. Garumna Aquitaniae fluvius. 13 etnopa-
Nyphates Medorum fluvius. 14 Sorban. Sordan. Jordanis fluvius terrae
sanctae. 15 Humra. Hermus fluvius Phrygiae. 16 Luipul. Impetuose obvia
qvaevis rapiens Hipanis fluvius Scythiae.) 17 iscriaug. Vasorum lavacrum
s (cremera.) 18 Sopba. Ladon fluvius Arcadiae. 19 cuma. Luma lutuosus
amnis, Linternus. 20 scyra. Leyra lutuosus amnis, Lyris fluvii campaniae.
a1 erfrypa. Quem considerate et juxta in indicia equitantes trajiciunt
s (Meander fluvius flexuosus.) 22 Woba. Modacus, Patavinorum fluvius.
23 utuyn. Maenus fluvius Germaniae. 24 tis. ilen. Nilus fluvius Aegypti.
25 Roung. Profundus (Rhodanus. 26 Ryn. keenen. Rhenus fluvius.
27.et aresfur. Albis Saxoniae. 28 Eveddba. Tanais. 29 CTagus. Tagus fluvi-
us Lusitaniae. 30 Cibur. Tiberis fluv: Italiae. 31 Podug. Padus fluv: Ligu-
rum. 32 Walstiasff. Xanthus fluvius. 33 Q8iMuUr. Vimus fluvius (Ufens
C. W.) 34: sia. Per cataractas fluens. 35 Qõer Qõada. Vadosus Varus.
36 ibsuol. Propingva refrigerans fluvius est aliquis, qvi ex parvo fonte
MMM: in
ae7Gallus fluvius Italiae Lycaoniae aqua sui potos in furorem vertens, Ovid; Lib: 4.
: fast: unde forassis Edda prostyge autlethe ponit, I

p.326
in multos late dividi tur alveos, 37 QBegsosn (b). Viam docens sc: ad mars.
(Viadrus.) 38 Thiconuma (c). Populum secum rapiens vel absorbens. (d)
s (b) Degsein. C. W. (c) In oninibus his occurrit Synecdoche Ipeciei, quippe cum
haec propria sumantur pro quovis Arne in genere. (d) Populos absorbens, fortassis sic
Matronam Celtas a Belgis dirimentem appellarint qui fluvius hoc fertur fato, ut quo-
tidie sibi praedam aliquam corripiat.
- ] ]
SQluar og Watn peiter. Pacr fastig. Amnes et Aquae
dulces vocantur
I Traumur. etrom. Agmen fluminis, fluxus aquae. 2 etsormut. (a)
. etbiseala. 3 Qpl. Rivus instar stagni tacite labens (Puteus, cata-
ractas.) 4 Hylur. Gurges. 5 gora. Jos. Cataracta. 6 Angur. Aqva
lata spatiosa. 7 iup. Vypb. Profunditas. 8 ba. Ebullitio Vortex.) 9 Do-
pobi. Susurrus (impetus, rapiditas.) H
Qqa Inde Danicum etorm. I
S9lar ogotumu fassa: doer oc sloder man mandfalbe.
Amnes et flumina vocantur
I inb arbat. Crates terrae (Cancelli terrae) 2 hus epur Heim
Bam fita. uus ellece Volla til ie som gaat i ferst Vnd. Domus
a et Mundus piscium.3 Ben Wnoiostb DOreyra. Aaben et framme
etnatioBslobiotyppendis Viodo. Vibex, Vulnus, Sangvis. 4 etvesta Sacdar.
Sordens etved. Sudor Terrae. 5 Vals Dreyra. BDalernis berppende v1slod-
Cruor Vallis. 6 Wam maa og casla Derata Senris Qõ?sff. Bando maa oc fal-
bis Spir Sentis VUfs6. Potest et aqva appellari sputum Fenris Lupi. (a)
7S) clict og [u saeturiVcchuriet tessnios. En Aae tand oc falbis en Ved.
Potest et amnis vocari Rivus, Rivulus, derivata pars fluminis, sinus Ostium
fluminis. IT
Q) Fab. 29. Giolner ejus labra vocantur, inde Gioll C sm.
Ausl. oDOs.. Cerevilia.
Rictur Aust etsfi Musti iodbut. En Vrict/ v1U?raffuelsis
l eto Uusti ?tiod. Potus, Cere visia, parentalia, mustum, mulsum.
U7.
I 2 81yet tap. in Mennistens et inds Sorandring storssgifpenbis.
Vinum.3 tost/etulsou stsaret. Canentret ettbe Sutendranet. 40ãttoim/mniuut-
gat mesti. 5 Au ma calla Qatnssõd cour tocturs Sonar stusfur heite s og
Afenna vib hotri cour ifara. A. moa tastisvand GRandslod/lice vad som
pbiesost affsens ftaffu mand vis/oe eestringere bet veo Notu elser Veaqere. E.G.
ornens andriob Dcgereng foand. Cervisia appellari potest fluctus aqva-
run, vel aliarum maris appellationumnominibus, si modo mentio fiat cornu
Xelpoculorum.: Db 3 Qus

p.327
Slurheite. En Pilheeer. Telum vocatur
1BVr. Sendsvlub. Telum. 2 Dremsa. Hart paatagendis. 3 1tyffa.
quina. 4 Slaug. Siyfocdis Ting. 5 5nfsfa. Lana pratensis (a). 6 lug
svinn. Ret fysfpendis., 7 1toddur. Oddo 8 vilbur. etaareern.
991lIba. 10 ettapsuor. Dastia ii sinbs. 11 et citc. Pisle. 12 H1yimigsin-
qut. Vlandsendis fyg. 13 ynfara. Cum sonitu pertransiens. 14 Ata.
gendi. 15 Volebor. Infortunii Soboles. 16etnarssug. Dastisssiysfocubie.
17 etbl8 smde. Joli artificium. 18 Chuta. Tudendis Susenbis. 19 Alm-
dros. Vuens Quiube. 20 agl VWogastreinga. Vuestrengo Hagel. 21 agl
bipsfari arnestenis oagel. Grando loricae. 22 fyagirustu. Krigae H) agtl.
Grando praelii.
(a) Vocatur n: lana pratensis, vel ob levitatis simil tudinem, quam cum illa herba
telum obtinet et communem, vel ob candoris aut coloris similitudinem.
? X ? ? AA
sfit heiter. En Spau hecder. OLOR appellatur
1et] stopprna. etcn Sugl som hasroer saaban vtibo som en Aanb. 2 etvar
nur. etvan. Cygnus 3 etHugiandi. Stungendis. Cantans. 4 ctna.
Vcn som et veo Soanien.
; --
Qlur feiter. En SOre heeber. Securis appellatur
IetRDre. re. Securis. 2 etrabhytna. Rusthiorne. Ferrugenei anguli, vel
9 Imacuiao cuspidis. 338gtenna. Ad homicidium dentata. 4 ettio-
IEma. etvcrb. Ensis foemina. 5 etnosfra. Corniculata. 6 etpong:
Lamina. 7 Sppeita. Ad ictum apta. 8 etfaroa. ettary. Diffindens. 9 eterõ-
ma. etsrammet. Vulnificata. 10 etatyria. Sontes eruncans. 11 eteigia.Ser-
rata. 12 5ycggia. Huagendi. Incidens. 131arda. Bipenni formis. 14 Vuls
ba. Facie rotunda. 15 Villba. Ferramentum quo sangvis mittitur. 16 sang.
pntna. Longae cuspidis. 27 Wpgtss. Homicidii manus. 18 Walgerur. Stra-
gem efficiens. 19 Sarnsporbu. Ferreae caudae, vel ferreae cuspidis. 20 S9rua.
Cornuta. 21etenia. Inhians. 22 etneffia. Prominentes partes habens. 23et
gur. Gygas faemina. 24 Sala. quiael. Terribiiis. 25 etnaga. Ansata. 26Q89s0b.
Metri: ula occisionis. 27 ssrghyrna. Malee cornuta (vel perniciosae cuspidis.)
28 Trolfona hiyffa. Srosdavinde Hielmens oc Vrymens. Gigantissa loricae,
G. leae etc. securis.
ana ma falla ossum Trossconu Heitum og tenna vio biõd edur ben) 1 11
cout etfrg.
endoe maa mand talbe med alle de staffne som en Trosofiempinde hasfver/
oc no ificer e cller specificere be ftafsne ber med at segge der tis Viobelor etuar/
QuIb Tu elser etsoff I i.
. Ila
KKK

p.328
Illa qvoq4 appellari potest omnium Sagarum nominibus, denominatione
sumpta a sangvine, vulnere, arboribus vel virgultis.
? C-AA Ate]77] 7A ? PA 7 AAAA-A - -D
Quga. Oye. Oculus.
qa calla S) imintungla helrum oglscenna vio brunet eour syarma csunur
95 cebur prar.
KKK
: it an mand casbe med be samme Rafsue som Himmesens sius haffe
ves oc segge det eis Einasin 9anden eet Ayesoget SKinderne etex Vyen
brynetne.
. Stem talla shaug sstungl stiornuni § 8isoptiguerso imsteina/ steinagus
geissa og alla birturog tena eium Vruna epur Cnnes.
ctem maa faso ben Sol/t aanes ettiernes siusi sufft etsas etddelsteene/
ettcenes etulor etana/ oc ale flare oc liuse Cings stasfnes oc tage CMnaffn ub
off Panden elser Aibrynen. E. G. Pandens Stus VQusd: Vlassi Aycbryne: /
ig etoant.
n Appellatur Sol,; luna, pictura, clypeus, Lumen, coelum, vitrum, gemma,
stella, aurum, radius et omnis claritas superciliorum et frontis; item plane-
ta cerebri, fax, luna ciliorum.
? aaa? A - - DWv
---
urn peiter. En Prusjceber. Aquila nominatur
KKK
I' a;rn. en. Aquila (a). 2 Ave. Are. Arius. 3 Anhrimner. Sromsen-
I §) sote tia Aando. 4 etmur. etSusenbis. 5 etemict. etammel. a vetusta-
: te. 6 Q1nbstorner. etaarhuggendis. Vulnerum incisor. 7 Vym.
met (b). et etcyr. Vultur (decipiens, deludens). (c) 8 etclrsobret. etn lor
den et ep. Pilosus vultur (hirsutae caudae.) 9 V1gbut (d). Atdea. Acutum vi-
dens. io ptymner. Kramsendis. n Drastorner. Asenriffocr. Cadaveri se-
ca. 12 Hreadtnornet. In pluvia sicca manens (in pluvia siccus vel a fulmine
liber.) 13 etalopner. Fel nudans viscera eruens (aptus.) 14 etymat. etsug
ner. Vorator. 15 etsliathir (e). Apro audacia certans.
p.0
Qoe Aquila in voce masculina usurpatur in veteri Islandica lingva. (b) et innar. C. W.
c) fab. 52. (d) etgpbur. C. W. (e) etsgther. C. W.
Biorn heiter. En Viorn hecber. Ursi Nomina sunt
I Sorn. Vsorn. Ursus. 2 etcsse. Enisden VSiorn. Bersi, diminutivum
I Biorn. 3assc. Vasye. Ab in curvis dentibus majoribus. 4 etspids
: nit (a). Tusteo paa de Xrter som etnec oc Hagel fasber. Nymborum
praesagus. 5.91a Jorst. Caeruleus dentes. 6 ]hardur. Ascnshugacre.
Rap-
T1) etl; or grando vel nix, ibner, 9 vicinus, propinqus,

p.329
Raptor cadaverum. 7.Jo1 Recur. frisfoenbis spycste raa quiluet. Eqvos dis-
pellens, nam equi ursum videntes metuunt. 8 Him. Sun. Ursula. 9 Tphreg.
Catulus mas. 10 Qbctursibi (b). Quod cito illi hyems labatur. n fftungur.
Bister. Provocandus. 12 Jgustanne. affocnbis store Swnber. Habens lon-
gos dentes. 13 Shraeniydur, Cicurabilis. 14 Cisihyric. Nomen proprium
a rigidiusculis pilis. 15 Su3tanni (c). A continuis dentibus. 16 Setogur.
.eo Sodbdet ifyesstagendbis. Pedibus interficiens. 17 lumu- 18 oViajayle.
Caeruleus dentes. 19 oilstarpur. 20 Vera Jõr etitur grefur. [ametielig.
Insatiabilis.
p.0
(b Nam maxima parte hyemis ursus dormire dicitur, inde hyems Siarnar yiõt /
nox ursi appellatur. c) Quoda latino jugi dictum videtur.
] ?? ass a?
Dylguo peite. Volgernis Qofsuc. Procellarum nomina
I gia. Volger. Procella. 2 etsaiffur. Vtusendis Vand. Motus aqua-
??n ingens. 3 80lb (a). Ryncsex elet Solloer. Ruga, plicatura.
4 gen. soran. Locus palustris. 50si. oss. Chataracta. 6 Gior-
bur. etn Giord. Sinus. 7 Watn. VWand. Aqva. 8 Wita. En Vge etSors.
10 QB aur. c VWolget som mand ssuat op meb Aearene naat mandroceelor med
Danbderne naar mand svommer. 11 War (b). Hafobreoden. Litrus. 12 QBast-
13 Wr. fryppedis Vadste. Stillans liquor. 14 WHE. etn W8I6. Sinus.
i15Rost. Scrommen. Impetuosus maris fluxus. 16 sogur. soe Vand. Liquor:
17 Sand, 18 Bdta. Vysgc. Procella. 19 Vsõdug. Vtobig. Sangvinea. 20Var-
mar. 21 Spabbur. En at. Pileus. 22 Hiuffa. En SHue. Capitium. 23 yjefo
rting. En Opsesoclse. Elatio. 24 õobe. e VWIger som gaat aff en blind stct:
cser Kiippe. Procella circa caecos scopulos vel vada brevia. 25 Solgo.
asf. Aeqvor. 26 etan (c). Dea maris (pro Mari.) 27 Alba. Fluctus qui
se extollunt ultro, ventis filentibus. 28 fcen. etruesisg Deorarum. Locus pa-
lustris formidabilis. 20 Oraffu. Rngendis Qand. 30 Kvitangur. Hvidmaves.
31 Denangur. Hoemates. 32 Himminglafsfa. immelgsare. Qvod minari
videatur caelo. 33 etolm. 34 etpyig. 35 etnot. 36 Kaff. Urinatio vel recti-
us aqva in qua fieri potest urinatio vel submersio. 37 iup. yb. Profundi-
tas. 38 proop. etn stor ferst et. Lacus. 39 etvec. etn Part asf Aaen. Deri-
vata pars fluminis. 40 pfc. etn byb etraff. Fossa. 41 Torn. Cn Gamm.
Palus. 42 Ttege. etreben. Lachrymae. 43 etilaegia. fetVand somet sb ganrs.
Aqva in qua halec capitur. 44 ettoly. Srenningen. Aestus. 45 e ctur. En
oecq. Rivulus. 46) psur. Horlende DYb. Gurges. 47 ettormur. ettorm.
Tempestas. 48 etiastur. 49 etiaima. 50 etrun. 51atanyur. 52 W
KKK
s (a) Metaphora ducta a vestibus undulatis, a verbo eg fuliba o: undulatum facio,
(oiau tutus locus, inde verbum ab vatu 2: cavere alicui, tutum reddere aliquem,
(c) fa. 5V6.. Li ]

p.330
BVvoga heite. Detafue meo huisc?ac en VWiie inda niefuis.
Arcus Nomina sunt
I 99c. En Vut. Arcus. 2 Asmur. En Alm eler en sidsbue. Synec-
8et soen pro nervis tortis ubi foraminibus inseruntur. 3 alur (a).
et Dall. Vallis. 4 9t. *egnenbig. Pluens, quod pluat sagittis (a spi-
culis confertim missis) 5 etfãsgesmir (b). ettalbocd/ eet saadant hoe som
en stall. In modum lancis incurvatoris. 6 etsasgenmer. etom sat en etsyn-
ges icselse. Servans lancis formam. 7 etamur. Vsegt udscendis. 8 etsac.
plancsendi. Splendidus. 9 Tsrnet. ThoLn. Sentis (quod pugnat in mo-
dum sentis.) io Chrymur (c). /ordendig. Tonans (catapulta a fragore C. W.)
11 Thubrand. Cudendis fKant. 12 Cuividur. Vhast ivende Ta sammensat.
Bilignium. 13 etocigut. fct Troe som fand vrits. Vimen (curvatura arcus).
14 Sandfare. VSandoerge. Arma nervo religata. 15 Sonnur (d). 16 T/homb/
QArmbust. fyspanneod. Scorpio.
Qsa) a similitudine Vallis quoad devexitatem. (b) a etfalo: lanx, et verbo eg geilist
9: super re aliqua incurvo, (e a Chruma o: tonitru. (d a nervo arcus sic dicitur
Germ: etcun. a verbo eg thembi o; intendo.
A] Ca27- as
BVriyiuiu heite. D Vtastue somi en Vriyuic fand nefuis mod.
Loricae Nomina et appellationes.
1 ynia. etrinic. Lorica. 2 fgvanpsara. VStandvaben. Qvam enses
808 eheian 3Diõdleita. Asf ViIod glisentie. Sangvine trita. 4 uno.
jnesaget ern. 5Niãimgol. etaa haat som S.ielm. Torax ex so-
lido ferro instar Galeae. 6 quiinnsciss. Siuds Socee sseisf. Finnorum inven-
tum et reliqviae. 7 Htod. Qvod semper in promptu habenda sit. 8 Qobascv-
cur. Robrorsfort etfiorte. Rubedinis amiculum, vestis Sorli, indusium
Hamderi.
Vriõss heiter. Vdenst hecber. Pectus vocatur
I jisis. Jryst. Pectus. 2 Vjriost ma fennalr u Sarb og ettiy Huw
1o hivis: prottims Qnbarennat/ sifcareimar: Jem Clunds Cand.
Vy1rst maa per Tropum fasdiem spuus Sanrd: oc fHucug Hicertend
etialenas effocrens Ssso: tem etetsundE cand. Pectus vocari potest domus,
area: item navis animi, cordis, spiritus et jecinoris: Item regio Elundi.
--l
Sroder feiter. En Vroder fasdis. Frater appellatur
4 xõper. Vtodet. Frater. 2 sõ1e. VWodsorvant. Consangvineus. 38a1
me (a). Germanus (b). 4 proneffe. Kupt H~aands nefoc. Pugnus. 59.si
etetc re
ray Sarnuro: sinus vel pectus, in quo recond tus est asfectus fraternus, b) Inde
vox Danica Smimineriig o fraternus affectus, misericors.

p.331
re (c). Kindpadse. Gena. 6 iffre (d). Snbersigen tiaer. Quasi dicas Jecuri-
nus. 7 Syfur. etsccet. Gentiles. 8 Synstasfur (e). Slectens ficp ellet stote
te. Generis character vel baculus. 9 tiptungut. eebasffom/ Mebarfving.
Haeres. 10 2?ustubsu. etscctens Stotie euer Sicv. Fulcrum generis r?;s-
babmi. etn aff baade etsectinger.
) Nam quali cognatione funt Junctae genae, tali et fratres. (a) Nam jecur puta-
tur amoris officina, (e) Stasur duplicem habet significationem, Significat characte-
rem. 2 Baculum.
KKK
-; - AA-- A- -? ap n A-
j Vraor. Penbryn. Supercilium. j
Raart ma falla Hins cour Vras Hyarma epur Auana. Anenbryn mao
taipis Sycens ellet VWyebryncrnes diij eser etcors. Appellari potest
virga vel herba oculorum.
Docrga fspeite. Dpcrgeruis seasjue. Nanorum Nomina
3ets shioffur. 2 Austre. Asten. Orientalis. 32c. 4 Aurvagur (a). 5 And-
) soms. 6 Anat. 7 Assfur. S Vindvidur. o Vyrise (b). 10 Vumburs (c).
IISOivor. 12 Vavor. 13V1lain. 14 valen.. 151õigur. 16 ru
net. 17 Obre. 18 agfibur. 19ussun. 20 cllinaut. 211yrner. 22 Vufe
fur. 23 etitri. 24 E4monnt. 25 Cifinftiassbi. 26 Sulangur. a7 Giossoldur-
22 gibur. 29 arsi. 30 grosti. 31 Sorni. 32 Getymur. 33 VLs. 34 Ine
nat. 35 Sunnalffut. 36 et omm. 37 fHaar. 38 Heptipisi. 39 Hanar. 40 He-
ti. 41 ogstari. 42 proHornbogl. 43.stõvolfur. 44 isdingut. 45 noot.
tur. 46 Jati. 47 8ill. 48 citur. Som er farsfoct. Coloratus. 49 sovar.
50 sioms. 51 soin. 52 ?eõtsogni. 53MWiossitubur. 54 Mittvibur. y5Vu-
niun. 560iobvitnit. 57Mevill. 52 Stue. stotd. Borealis. 59stordre. contat.
et1 tibl. 62 stainn. 63 Reffur. 64 vtesi. 65 stifeingur 66 irddur. 67 Xnut.
68 9smn. 69 VXtl. 70 Vlinnt. 71 Pili. 72 Rodspatur. 73eginn. 74 a1
foibur. 75 etSubri. et9ben. Meridionalis. 76 et tavor. 77 etfapiour. 78et tir-
yir. 79 Cigur. 80 Vivir. 81Windassfur. 82 Wilur. 83 QIvir. 84 Wat.
85 Quibur. 86 Westri. Vesten. Occidentalis. 87 hiõt. 88 Thromm (4).
89 Theeur. 90 Thrar. 91 Thulsrn. 92 Thrasit (e).
j Q) ls
A]A
(a) Aurpangur. C W. (b) Snimet. C. W. (c) Sunbur. C. W. (d) horimn. C. R..
(e) Notandum hoc loco superstitiosam vetustatem per Nani vocabulum non intelle-
xisse Monstra hnmana in defectu debitae quantitatis peccantia, aut gibbo deformata:
Sed quoddam Saxicolarum et monticolarum genus statura quidem corporum valde
Rumili et exigua a cyclopibus et monticolis Põlyphemis distinctum, et artificiorum.
fabrilium perquam gnarum: id quod antiquissima monumenta passim testantur. Vis.
deatur fab; 13, de Nanorum origine seu creatione, /

p.332
Dyra helte. Oiurenis stafue. Animalium Nomina sunt
1?8 Surni (a). Rhinoceros. 2 quium. etn etetscpshant. Elephas. 3Vsfaldi.
et Qumetiu. Camelus. 4 Clgur. Esgbiur. Alcis. 5 tut. Oboer.
Lutra. 6 Spundur. Qund. Canis. 7Reffut. QResf. Vulpes. 8 Qiur.
DOpur. Animal. 9 iorn. dsotn. Ursus. 10 W1bargur. Rava bestia. 11 ior-
tur. En iort. Cervus. 12 wicre. etn Dare. Lepus. 13 HNrein. fRinsdiur.
Capreolus. 14 Sottur. En faot. Felis, Cattus. 15 ettolc. Resf Vulpes.
i6 Dtult. suuset sel. Mulus. 17 Asne (b). etn etscl. Asinus. 18 etp. En etses-
inde. Asina. (Eqva. C. W). i9otaut. Stob. Bos. 20 Droae. Hors. Eqvus 21 BSro-
dtur. En haard eer hontraffvende Hiest/som stoder. Succussator. 22 Vetlltur.
Vilsdbasse. Aper. 23 Hrammi. Viorn. Ursus. 24 Versi. En siden Vigrn-
Ursus. 25 Qonbur. Dindsvin. Echinus. 26 etrpur. Abe. Simia. 27 Ape (.
be. Simia, 28 Qbiorn. 29 Apinia. etn Abinbde. 30 seon. Soffoc. Leo.
31t0ri (dq). Enfor. Sciurus. 328lsfrang. 3 Viffur. Reesf. Vulpes. 34hpvy1-
forsur. husio fat. Felisalbus. 35 Vigrn. Vigrn. Ursus. 36 Citer. Egeren.
Sciurus. 37 Vcffut.
Nota. spvortpr maa casa annave Qtaffnes og fsenna vib Atheffe sitteba
reide cour fbilu ebur herberge.
et po stendur f Slarfumansum. etvo stal eg hann firfsa sem pinn fumleita
Qbse Vidhiarnat Veggia allbma. SHict et Rtus follub Aidhiorm Veg~gia/
enn Soriurinn pereset hennar.:
et fywer iurt man mand falde med pin andens asin/ oc notificere eset
restringere sassueo meb det jamme iurs Statur set icselse elser Vrede/ eler
meb des Ofurs som faalebi nesfuis meb fremmede Stasn Sode elev V1Ulige f
fom bet heidst labet si finbet.
Fera quaevis cujusvis alterius fere nomine vocari potest, ita tamen, ut ad-
datur ad nomen aliunde mutuo acceptum propria ferae affectio, ut sic nomen
alioqvin alienum accedente hac proprietate fiat proprium. E. G. Qeggia
gellter o: Veggernis vVisobasse o: Mus. Hic peregrinum nomen impositum
mari (nempe aper) notificatur seu restringitur pet proprium domicilium mu-
rum, nempe parietes, et recte per tropum dicitur aper patietum o: mus. Sic de
caeteris. i
Sieno eru en pr eba hestar etttpascitum eba huala/ di dxmes callast
hesturiunn fKnor Sarbarinnar: tem siõee bab fosd r roreiuni far bauta
mig vara s shecseseur med siegnum/ thrym seisar hoasdetsa. icee ee VWyenis
tallabur THhriymseisarhoasur (e).
Tropice faspis Ayeri Qiur sser esterde samme Stasin som eteibe elser
Dyasfiste. Aiet Exempel ba falbis en proest Sorbens etfibeller Serte.
ete 2 Ap-
aya Sturm o: testa, qu: testa involutus (bAsia. C W (e pi. C. W. sd- 5tor-
ne, C. W. (e) etntymseiso, palearia: unde bos Balenae palearibus insiguitus dictus est,

p.333
Appellantur efiam tauri, equi et ferae in Rhytmis navium et ceto rum
nominibus, et referuntur ad terram: ut Sastarenõt o:) equus, ubi notan-
da est Synecdoche, ost (9) in terris dimensio quaedam est, quam Levcam
nomino, etsi incerta mihi sit illa viae longitudo. Stem CDhrimscisar hyalur o:
taurus. Chymselsautem funis est quivo in stabulo taurus alligatur; quae dictio
quum ad Balenam referatur taurum denotat.
et) sorstariuot -: lembus terrae pro equo. C W. (g) Sost. C. W. I
Dagi KfKenningar. Dags Yteruelser. Diei appellationes
1 nur Sarbat og Oclling8 (a). orbens oc ellinge eton. Filius
et fert- et Dellingi. 2 Hoerffande himensine (b). Sortsnigenbis sia
. off hHimmelen. Variator caeli. 3et tyrande etfinfora (). Sirendis
ten est som heeder etesnnendis ftan. Rector Skindfaxi eqvi. 4ttur eto-
nur Statrar (d). startens Qoattet Solt. Nepos noctis. 5; Vrober Augs (e.
2718 Vrober. Frater Audi. 6 etds og ? ne callast et istin enn Vprn /
bilsara. etolen oo Htaanen fadbig vtumdisfares et9dstind oc V9rn. Sol et lu-
na liberi appellantur Mundilfari.
? C-- - ?- ?? - s
C ]
DDaggar eba Orsis Scuniugar. Qugg~s eller quings
Staffngisiter. Appellationes pluviarum sunt
oae3 (a) s. Oryffa: Qotia 9aos ma feuna grãtt T/nor eva etSpeita
7o Styasetun etenenn nmis feisa. Dugg etneeRegni etnecsuctighed u-
o stens Hages inda fasdis tropiee etaeben Thnve ellet ettyernis Sved;
men et fuen hiecorrmes Nicrne. Pluviae seu nymbi et nix appellantur plora-
tus, lachrymae, sudor nubium, aut cerebri Ymeris.
(a) Vide fab: 6..
SSS
cpar heite. Peenis Ptosfne. Insularum nomina
36 9. Cn etc. Insula. 2 ~mbd. 3Aurvist. 4 Ausmicingri. cangcsand.
Langelandia. 5 vist. 65Qtonn. 7hrund. 89u8l. 9 Herbsa. 10Hirafe
nista. n Duedn. Huein. Huena in Hellesponto Danico. 12 Hysing.
13as1sen. Hadiser. 1I4-tostur. 15 htoun. Poen. Moënia. 16 Wys. 17 etclia.
18 etdsrum. 19 etaga. 20 etigut. 21 Spour ety. 22 etalule. 23 etfsid.
24 etire. 25et81stol. 26et ims. 27et oriusauo. 28et srind 29 etrcsm. 30 daug.
31 saffub. 32 ssgra. 33 sauga. 34 VWyYrpa. 35 Vocen. 36 Volm. 37 Viate
sey. 38 hrida. 39 Thriotta. 40 Higaro. 4 RKRaud. 42 Rauffa. 43 etre.
fastinn. 44 fxournit. 45 Stauma. 46 Qloust. a7 H§ern. 48 eissu. 49 etauln-
si. 50 ettilaur. 51 Genring. 52 VGba. 53 Weityrec. 54 Oni. 55 nir.

p.334
56 etclin. 577 Wigue. 5§8. ettob. 59 Warn. 60 Hauud. 61et ces. 62 et oro.
63 CTHhiotta. 64 cosott. 65 Ruda. 66 Siotra. 67 rind signd.
nib allar thesfar enar ex jisr fiendur o8 fallabur sinde og bellie theirrnision:
mes ab tatapeidsar sindesthabeer sicrenvingar beltir9ugsarumgioro jli ?tos-
matr/oofnat burigutis9grumeni/orunigirdillshiõtiu aelsgru sindirVMirbu bellte
Sarmtar helffe etivbi smilur/menastorpar giril etolmat. etvasfiotur sesnt/men
blundaroiareaenar bellti silt 9enorio ivprdyristatiorinue ilõeurdirbedirbit.
Ab omnibus his enumeratis Insulis circa Norvegiam pleraeque recen-
sentur, a quibus omnibus mare denominatur (idqe non sine tropo) vo-
caturque cingulum et Zona earundem insularum, vel aliquid hujusmodi.
E. G. Herdlae Zona o: mare, Fenringae cingulum. Huglae fascia. Liga-
men Stolmae. Bochnae annulus. Lygrae monile. Fontunum astrigmen-
tum, Thiottae Byrdae balteus. Carnitae colare. Vimen Smilae. Monile Sordae.
Cingulum Bolinae. Refrigerantia vincula Seliae, monile Arundae, Biarkae
cingulum. Nodus laxus Hernae. Zona Aristae, annulus Thiottae, vimen Byr-
dae. Omnes supra enumeratae periphrases significant mare, id quod ex pro-
batorum poetarum scriptis constat.
I Stem (a) soo sem ceina 1sr shesyar. Viãe ev Vallbrefur syrat Ver
aeõinoherlarstnba. Widgirbil shytut virba Velltur fencingar bellii Paglistom-
gior huglar. vslmut ev etran etsst etõsmar. Jleigit Vortna Vyausur/ DV1Aa-
fat sigtumen Qtocsvad.:
2 Drattur ex Valoreur dhiõus Vrungirdill thuxt fyrdi. Sundur pre-
stiae Sigrulinde/ secu vellic ymm isyrombeite. Kis tytur Karmtar heli. Riyf-
fur stiornsisi thictnat borb stera iisa glrpi. raff borb i et'en storbar.
ettõre fellur gitois etarta etresfur VGindur chrumnsinda /thytut svalfiotur
scsius soesur vubrum Men tumdar. 2Asst errrur Vrimsat Velsel: DVvestur ef
sist Dernar. Ese fer om glorb prorestar Abur er hryngur theimitnga.
.Surbristar etiaele alroi / gresfut soumfsiotur tauma. etcist fer vium giorb
pstrat etort ce men floffeo feniu. VStand thvat VGolgusindi/ biffast stinnun sisi
tiunac. Nigngur chyjtue oedru songumpart vel cut Gsanarbest.
(a) Autore Einaro.
KKK
Cnyra heiter. Pre heeder. Auris appellatur
§?i vra Veaiis ma talla etfip cba stildi og cena vio fsunur oa vanga/that
et ia falla hsauster hesen. Tau ia og falla Sauda epasardarsRo fuum no-
e itog cieria vio hicrn ebur hlustet: StmostumIRss smugu 9elr nateh at.
Ct seitisis Vec maa mand talde etsf ib elle ettoso sSimbbackena: Vet maa
manboc fasdbesviss/aeus oc Dorelie/det man of fasbis sand elser ordbens nog
leStafneroc segge der nisaHovesse erHeisthui: Stem mon deroc falbis enatund-
enennes es Hotrsssi Hul.

p.335
Auris appellari potest navis vel clypeus buecae vel genarum: Item terrae vel
Regionum nominibus appellari potest, denominatione sumpta ex auditu.
E. G. Sinobactens etfib sintbacteng et ioso: Stem Tndingens ettiv/
Tindingens et ioso 9: proXre: iem sorelses cand or Aret; Huistehuseng sanvds
idem. Stem Hovelens RendeAeorelsis Dundi Horelsis Hul.
- AAA AA a Aaa ae2AA AV? ??] sa- a7sa
ette heiter. soerbdom hecder. Senectus appellatur
I Qstra V1garbalofa. V, 1ardesofes Sosteumoder. Nutrix Utgardelo-
iti 2 gostra ettrimnis. eterymnes Sostermober. Nutrix Scrymne-
ludt rn. 3 angseesa THirs. Oen Qoinde som brobes med Thot. Thori col-
uctatrix.
C- a anAninat n C Ct - A A
6sso Keniugar. 5198 Jeafue. Ignis appellationes.
1 sio ma soo fenna falla hann Vrober 8indS og s-t8. sb maa faldis
8 Vinds oc etgeri af Vroder. Ignis appellatur frater venti et Aeqge-
Aeri 2. maris. 2 oana og etand Wibar. Beebe Gorder ffocre. Perditio,
pernicies et damnum lignorum. 3 etõl Spusunnas Varg og Troll thepir
hann cider j vibar og griore. uusenes Soct/ som ex en V\ust oc Tolb offvet
Troeetseene oc alt andet som den fortaerer. Sol domorum, Fera et gigas lig-
norum. lapidum et omnium rerum qvas consummit. I
etssog peitec. Si8 Reasne. Ignis appellationes.
I ssour. Jio. Ignis. 2 etlme. Emsog. Fumus. 3etimur idem. 4 Gs-
etp Snist. Favilla. 5 Qsta idem. 6 Vsgur. 7v8le. e Aspdurnare. 9em
myria. io sprot. 11Do: t. 12 Hybe. 139 rape. 14 Hryffubur. 15 Hrau-
putur. 16 ertier. 17 VDroptgangur. 18 Hrymur. 19 Q1sI 20 WhAsfur.
2 Sogi. 22 Wxgan. 238esan. 24 selgur. 2 5 sinur. 26 ur. 27 Suni. 28 a
sti. 29 aedber. 30 Sorbrenner. 31 grest. 32 gautur. 33 Sari. 34 etciter.
35 etcle. 36 Kindet. 37 Koctfur. 38 etymur. 39 Vneiste. 40 Snipal. 41 Vlae-
dur. 42 etciri. a3Mutli. 44 Vlossi. 457 Vdiysiingur. 46 V1rymi. 47.8 al.
48 Vrandur. 49 V1ube. yo btenta. 51 Tangri. 52 Tusi. 531n. 54 yn-
saubur. 55 Qusil. 56 VDunt. 57 eiter. 58 etSpadudur. 59 etarhiymer.
60 zCeni. 6x1 sepagur. 62 S) tolhrandur. 63 Stai.
KKK
N - --
- - M;
ASisca hite. Sistes Jtosfue. Piscium nomina sunt
rossgobart. Arie- piscis, qvi grassatur ut latro observans natantes. 2sall. Aal.
AAnguilla. 3V8r0sma. Stasen. Cyprinus latus. 4 Srytijugur (a). ettal-
I Ie

p.336
se. Alburnus. 5 DVust. Navtillus, sic dictus quod navigantis effigiem habeat.
6 gsocti. Piscis immobilis innaerens saxis, (pinna, piscis innaerens saxis. C. W.)
7 glbra. glivet. Melandria. 8 Ssibingar. Aeluri. 9 glioruftis (b). Qunbstal.
Platessa. iog1stur. En hucr sags gist. Piscis quilibet. 1n quilo rsiungur (c). Abor
re. Perca. 12 Gengrari. Stotre. Accipenser: vulgo dicitur sturio. 1etsaumun
gur. Bocas. i4 etunnungur. Sparulus. 15et sebba. etcdpe. Lucius (Lampetra.)
16 ettolnet. Cyprinus piscis fluvialis palatum habens callosum et carnosum
pro ling va. etolner n: Ora sunt. 17 Vcysyl (a). Species Halecis. 18 Vud-
lay. Huso, Esox. 19 fntignarunirarHiogntiessi Synonima foeminae legnis
piscis sobolis amantissimae; nam ubi ipsa enixa est, ipse communes faetus curat,
ettutatur ab insidiis, alio nomineRaudagiso: rubellus) apud nos appellatur.
20 Raubinagi. 21 ffur. etcade. Sqvatina. 22 Hamer. Aalqpabbe Muste-
laslaevis. 235) asterbingur Hatall. Centrines. 24 SHaar. Haringus; vox nova.
2 5jornsys. ornfist. Acus. 26 Kfarffi (e). fxarpe. Carpio, Cyprinus nobilis.
27 rabbi (f). Kraboe Cancer. 28 895. Say. Salmo. 29 dnsa.Vtmit. Alosa. 30
snga. Stegenonen. Muraena. 31 Sprhamar. Mustela stellata. 32 S9re. 3301-
hnutur. Orchis piscis sine sqvamis, totus capite constans. 34 VNarthuari (8).
Gepde. Lucius, Lupus. 35 etgur. Boops. 36 etpsb. etilsb. Halec. 37 etcio-
fryl. Encravles, pisces minutissimi. 38 ettata. Sosale. Pastinaca. 39 eti9-
reiburs fiiseeidbur. Chalcis, agurus. 40 etferbingur Veinahasall. Acantius,
spinax. 41 ettalgt. Varbe. Barbus, barbo. 42 etria. etsoree. Sturio.
43 etteinbijtur. etteenbidber. Gobius aculeatus. 44 etteselsingur. etcelfist.
45 etisungur. Agunus. 46 etperbfistur. etvperdfist. Gladius. 47 Sandhverfa
sntax stsõ. Pulex marinus. 48 Shrumnugur: 49 Chstingut (h). Melanurus.
50 Thostur. Cort. Aselius. 31 cribe). Mugil. 52 11i x). Mtale. Silu-
rus. 53 Wartari. Varbe. Mullus. 54 Yguss. hindsoin. Echinus.
AA7777 7A7 A 7] - --
(b) ssindrustiis. C. W. () a Stor2: vita, quia Perca est saluberrimus pascis vitae.
KKK
a) etcirsol. C. W. (e) Raruse. C. W. (f) Rrabbe. (9) otarthuave. C. W. bb Chij.
singe. C. W. (i) Dridi. C. W. (k) Dpsc. (b artare.
SQuqglar. gugler. Aves.
o Bglax eru tueir their ex ef thar anmann veg ab fsenna eun falla VlõDd oque
hoy Qv-et theirra og (Visten A1Berdithad ev Haft on Aen da abra
fugla fastienda ma tienna vib bsob og hra. eta fovad Chicdolffur 1 sJ-
borra Sutur Satri Sragumgur Araragna Gautur rybur figoi socita: Svans
Svto stongur harda.
Duxae sunt aves, corvus videlicet et Aqvila; quae aliter non describun-
tur, qvam qvod esca earum et potus cadavera et sangvis appellentnr. Cae-
terae qvoque omnes aves masculae a sangvine et cadaveribus denominari-
possunt.
l Qu

p.337
Sugsa heite Sucunticud. Suolers stafsue. Avium
nomina Faeminina.
X as. Qaa8. Anser. 2 etsebra. 3 Asst. etvanc. Olor. 4 Asba. 5 Atta-
6- 2aebur. 7sitla. 8 Qiupa. Aqerhone. Perdix. 9?mherna. ettranmaang.
Mergulus. 10 etula. 11 etvala. etvale. Hirundo. 12 Duffa. Due.
Columba. 13 hobur. Turtespue Turtur. 14 Kovisa. 15 soffa. serese. Alau-
da. 16 yrig. 17 stupa. 18W549da. 19Ygba. 20 icibur. 211sata 22 He-
na. Hone. Gallina. 23 xata. fKxtage. Cornix. 24 caffua. cerese. Alauda,
25 TErana. Teane. Grus. 26 orgur. 27 Sãtnsuaelspa. 28 fKunod.
KKK
-- A? AA 71 AAAA A]
Sugla heite fKallfiond. Sugsers Yesine. Avium
Nomina Masculina.
4h fn. Arn. Aqvila. 2 Walur. NEae. Accipiter. 3 raffn. Rafir.
89 Corvus. 4 prorocfur. 5 Houceut. Sales. Falco, circus. 6 Scgri. Hijire,
V, X Ardea. 7 essingur. And. Ans. 8 sssbori. 9 Stusfur. io Starf-
fur. 11 etftonni. 12 etmirils. 13et pooc. 14 ettelfut. 15etpant.
16 etpaur. 17 ettior. 18 ettiobungur. 19 etec?singur. 20 etsnro. 21 et1en-
cut. 22 Spite. 23 etreinbbiffut. 24 Kiolarus. 25 Kior. 26 Somur. 27 so-
mut. o1leand vV?lesto. Fulix, Fulica. 28 cundi. 29 iyre. 30 sangu~e.
31 Sovthrall. 32 Atphusfur. 33 Thelste. 34 Thraustur. 35 H (ydur. 36 Pac.
fPaonfugl. Pavo. 37 cialur. 38 Cirlingurt. etpurre. Passer. 39 Cirbill.
40 ?ule. 41 Sammur. Sams etris. Vultur. 42 etautur. et98. Cuculus.
43 etithnitur. 44 etcirfugl. 45 sur. 46 Sandsisior. 47tagur. 48 stiõse.
49910r. 50 T (ybmodur. 51 8ysijngur. 52Wersingur. 53Xntur4 Spatibo-
tur. etnaphone. 55 etecsnar. 56 etfyoc. 57 Xbmehani. tyre. Formica.
58 hrossagaufur. Gallinago minor. 59 sicet. 60 Vagl. 61 SHinnbrime.
62. Driggut: 63 etticte. 64 Hoen?n. Hane oc Hone. Gallus et Gallina.
65 ettirpter. 66 Siallavs sugl. 67 Sabrata. etnaphone. Rusticula minor.
68 vtatthtafn. Stotrtasn. Nycticorax. 69 tri. 70 fiegrictur. 7 Kreppan-
gur. 72 globstitur. 73 inxestytur. 74 arbar. 75 saudur. 76 Vsadasu.
77 Curna. 78 Pasual. Panfuas. Pavo.
Giarda scite. Jiorbers tasfue. Sinuum Nomina.
I Syorpur. 2 ollo. 3 harbangut. 4 efiuer. 5proumiut. 6 ey. 7An
et inn 8 s armur. 9 Cregi. 10 etitun. 11 fote. 12 etalffur ali sialfit.
?13 etsõnt. 14 ettosf. 15et offn. 16 etaumutr. 17 Hugatsorg etnefuo
Siarpastite. 2yui thab a nasfn samann- I
V - - - A C H
Sotg Senyungar. Sobs tasius. Pedis ap-
pellationes.
861

p.338
sg. ma tassa Tdie epa stob iias Ristas VSrotaet ua: Sumennestelen
brantari gaungu ea fets.
Pes appelsari potest lignum, columna, palus etc. plantarum, calce-
prum caligarum. item hasta (Rennissein) viae, semitae, ambulationis,; pas-
nus, et.
2 Saete hetrer Saex HiniesSfalsseN1eini SegqueististiSaretian. Wib ssetia
allt mo fõt tenna og talla hann tre. Salladut er o sõturen etigla og ?a oque ten-
dur vio thessa hiuti. IIM
In pede vocatur coxa, genu, sura, crus, tibia, talus, planta: ab omnibus
his denominari pes potest, et referri ad lignialiquam speciem. Vocatur eti-
am pes antenna et malum harum rerum.
A ?, ? a
653.
õsrasa SKenningar. Vrters (Grosce) Rasuc. Herbarum
j appellationes.
et AQous stal fenna Har 1aodi WMIsisensfe fibur o8 fay Sarbar. etvo
seiger i V1iarcamãsunt. Spromygmet in hadd ardar. Hrosfrur hinn
rtõriate.
Gramen appellatur crinis, coma, caesaries, lana, vellus, pluma et juba
terrae .m.
Vetata fallast. Sabder faldis. Semita appellatur
I §598 et b. Iter. 2 Vraut. Callis. 3 etStgur. etsic. Via trita. 4 ettrote. etrae-
et O pe. Vicus. 5ettictt. etde. Platea. 6 etsobfeinarsevi. Sodspor. Ve-
OC stigium. 7vtygaia. V\Vrog?c. Pons. 8 caut. Via concava. 9 Wegur.
Bey. Via.
Geteitar heite. Gepers tastue. Caprae nomina.
I cibrun. Heidrun, proprium caprae nomen. 2 Aeabna. Capra annicu-
la. 3 fidsinqur. Kib. Haedus. 4 Sosmula. Femina. 5 sid. Kid. Com-
munis appellatio tam maris qvam foeminae.
C ? A]7 ? ?;] ? ?;]
osstur speiter. Salt sive VoDasye. Aper appellatur
sslatunir. Acolore. 2 etyõ. etiis. Suillus. 37 ymnir. 4 Walbati.
: VBilthasse. Aper. 5 fritrobe. 6 Thrindi. 7 Wanniaur. /
6ulis heite og Senningar. Sulds easiue. Aurinomi-
II na et appellationes.
Sf- osull-

p.339
r Bv8s. etuso. Aurum. 2 quile. Penge. Pecunia. 3Notb (a). Partum et
conservatum aurum. 4 osif. sans. Splendor. 5 etcimur. Gaza.
b 6 etorvart. Monile ex auro et gemmis. 7 QBl. Vellus aureum.
8 snesdmar. Fulcimenta. 9 Tavrar. Thesauri. 10 Aurar. 1I Aubur. Rig:
dom. Divitiae. 12 (yencr. Copia. 13eidur. Habder. Honor, per Met: Effecti.
14 THad coallast og etlsbur siõr Vyria etges *anar o Wq4e Datra. etuid
tasis io dings Slang Vet gere/ grocro etqgers Vaurters Ksarhen. Au-
rum qvoque appellatur ignis, lumen, splendor, claritas Aegeri Ranae et filia-
rum Aegeri. 15 obbur etiffiat. Coma Sifiae. 16 V at Vslaese8. Fructus Gla-
sis (arboris auriferae). 17 s sfubband Sullu. Capitale Fullae. 18 etra-
tur grenu. quireneg etraad. Lachrymae Freyae. Stem Runtal/ Qidi KRodbdo
Sotna (b). Saburra oris, vox et sermo Centaurorum. 19 etpceite V7Iõo.-
dropi. Sudor, sangvis, stilla. 20 gtibiar fvupniaeg. Posteritas Drupneri-
annuli. 21 Kegn eda etfur hans ebur augna Srenu. Nymbus et pluvia ejus
et oculorum Freyae. 22 9Staubgiosso Aasa. Pretium redemptionis Asarum.
23 grae gyreevala Semen Fyrisvalli, vel Fyrocampi. 24 Sorn og etud
frata. fracfi fxorn oc etaed. Sementum et Seges Kraki. 25 proaougthat pp /
gla (c). Tectum Tumuli Hogli. 26 etull stal fenna til etfat og alra et-
fat heitas Watna o Av heitasoque tala etssd. Ducit et aurum appellationem ex-
mari et oranibus ejus nominibus, ut etiam aquarum et aninium, ut vocetur
ignis. 27 etetl. etol. Sol. 22 Tungl. staane. Luna. 29 etiornur. et1ter-
net. Stellae. 30 Virti. fKlarhed. Claritas. 31 Kindil. VDius. Fax. 32 s1õ.
‘sus. Lux. 33 Onag. Dag. Dies. 34 ettptur. etsani. Splendor. 35 etigsa.
Radius. 36 DoticE. õsincf. Rutilatio eorum. 27 Vuls stal og tenina til han:
tar og falla etititevi vsis of alla birtu huandar: Stem og8 etnio eda Vrift
hantar Armseggtar sõsfal Hreiffas cidar fyngra. Refertur denique aurum ad
manum, appellaturque lapis, scopulus, splendor et omnis generis claritas ma-
nus: Item glacies, nix, candor, manus brachii, volae, palmae, artuum, digi-
torum. 38 Onuheiter Oynal Sand Vrauts Vedur 111l: Stem Qun of
gitur Soffnis og allra Otmar ãsmur Cuycaleidar o8 Rynat. VWirbi Gra-
naet eartursgnevistunga. vigg soeiti roba snuy eba ?eioll etrorius
ellsour Seniu og Denju: Stem starst eour vere hetrra. Aurum praeterea-
apellatur culcitra, terra, semita, ectus, stratum, Fofneri et omnium vermium.
Metallum Tesqvatum Gnitensium, et Rheni. Onus Grani equi, vectigal;
tributum, o: Contentio Niflungorum, Hordeum triticum Frodi, nix, gran-
do et floccus (Wetiosss: mollis nix) Grottae. Molae frumentum Feniu et Me.
niu: item opus et labor eorum. 39 vgGil allta heita repu er Riete gra Gun.
ab fallanglo marga sund er theim Seningum breittiog ?allastagu dli?egn/
Dropes ettureri Sorsari Augna Sinna Slyta: ??1ã I e hvara greu..
H Di-
. - A.Il7 C56

p.340
Diximus supra aurum nominari Lachrymas Fseyae. Varie adhibentur hae ap--
pellationes, ita ut vocetur grando, nymbus, pluvia, gutta, stilla, cataracta etc.
: oculorum, genarum, buccarum, malarum, superciliorum, ciliorum, Freyae.
strabrifiter grens Stiptar. (d quirena ex etyster ae reng: sem fyrr var Rirad,
cnn Qtiptet Spystur. 40 Vetuli er faad I Kenningum et ssdur handarsios og seg-
gta thui rhab er fautts en silfuri suuti soells hiela: thuy thab er suyt. Aurum
in Rhytmis appellatur ignis manus, brachii qvia rubrumest. Argentum ve-
ro nix, glacies, pruina, qvia est album. Item onus, pondus crumenae, marsu-
pii, trutimae et futilis, in qvo liqvesit.
Dieo sama hatte ma cscna Vul eba Siifur nss siobg iguls sabor og sta-
sa ennsypor tvegata et: iffur os etu ma vera giortsiundar eba hals giorb no
curs thes mansg er lydi vat adbho tfa men/men og. Drynga: eru pube et, isffur o3
ull eff el ev antann veque greint.
Ce) fastar Gramur a Clastaren Val stobyat shequum. Sugur y
se gasf Cissur Armleggque Qiguifarmt. etramur fastat a QWal stoduat -: manus.
Digusfati o aurum. WEngur Wyse etc. er sier um Vaal.
(f) õiõpeisu stggut babes bangg Sucnnu meiginn gennal fiõde a eg fosua
strpoe snecy e etssbur ab mara. etcr qui seunar vri Sigeis saturs ab driiiran
glob senber hundas proermobur fodur gõdann.
(8) cbvrondum tua smbpari Sandfratiu Sõffur aranbar hicta e8 Rses ete-
cfa Rypnat griot offisriõta dxgur thrumer huert cun Hiarta / Diyt stysber Ra-
dur milbo heita blacis osffyontum SHaffseigur digulsfarmi.
(b) Aupres ma fyrer etDI Ai8 hryn brautar ettala Aull Webur fusta feet
gramrude sn braeda.
Q) Sord sar Qesu burbat nbrott Soffur sinnt/ Viart flougaban bauga
Draut asur vasa sratrta.
(k) Aus sanorete stosu sanbe vatt fratabarti foembisbdat houi S, ons
Statffur micr sinsfta.
CQ) Sta eg Sioba Peenat gullaeligat Meoosul latur stiit gridguli vraff-
vlitniae beo ssitna. iuts bera Mynar Auyar/ melsbur haim vidhim fcudrars
bann byrcat fre senius fagut hiyt pragat styret Vess 1a clibur og AEArla. wi.
lios dapum missos.
(m) et sua Armrand tata xiit stanung honum. il
dViarsamasum pbinum foraenu eru rhesse nll heite.
Sramur hinn quitossati. iadoe hyeo sijna. Senju Sorverti Sofnis: mi-
garbi l. et sasis gsõvart etrana fagurbyr bel Srupnie Dpyrsocita Duni Vraf
biins g.
tte Zurgdmii aibit osbiotu- et fiar St ul Suisi Salnaubat)
tgrae-
d) Gln c ince ett ettfulagon .n. (e) et ho horsaiur sugri. (f)) 6 inar at et sulapon. (g (8) 76 inar et tasag
aon (b) idem. (i) ShioIbosffur. (k) AERrafabar. (I) et inar qvab, (m) Minor.

p.341
regquinm fturegiosstum Tarum ardallar etse Wranar via lis
malum. IM Ii I
etsabbi Gunnocite etingum faqurbunar Thiassa CThiingstalum Chiõder
nier margar/ Qtynat Raubmãsmi õge vtifsunga. Q1Ise pinn Wigbiarffi/
pacti haun Vallour thaaege.:
p.0
dgratur. etraad. Lacrymae.
cet f unt eba Tat m culla aglietss Vropar Regni etcut Gossa Augnal
et sfinnas/ hsytar Vrãri sysarma.
6raad fasbis Hagel ling: fraabes fegni et9neni Kinbetueg:
SDpenbrins.
Lachrymae appellantur grando, nymbus, gutta, pluvia, cataracta oculo-
rum, genarum, superciliorum.
? AA],
KKK
ete U
spimens Kemingar. immels Veorsue. Appella-
I tiones caeli. j
hi Smen scitct mers HNaus. Himmel cosdis merg ofvet. Caelum ap-
§et pellatur caput Ymeris. 2 Sotuns faus. Jotuns Dopoetyande. Cra-
mium Centauri. 3 Ersfuioe og VYyrbe verga. V1vergerni Arbend.
oc Vnibe. Labor et onus Nanorum. 4 8fyiãsmur Austra Wstra vsorora
etubra. ster/fstag sorg oor etSydeus Hiclm. Galea Austii, Vestri, Nor-
dri, Sudri. 5 sano etõsar og Tungis Himintungla Wagna Sialmur eoa
bus. Sopt Sardat og etõlar. etolengs: Deaanens/ Planeterneg Windernig oc
alse ?tng som paa HNimmesen findisPlas.. Regio Solis, lunae, planetarum, ur-
sae, ventorum et omnium rerum quvae in caelo no minantur. Item, cassis, do-
mus, aula, solis, aetheris, terrae. (a) VGngur et tio ssburgur sygur albreasn.
missbur a QuibitIalz. ThNM var Srams vud gemium: gnag Rausmi?mes hair-
fe. Viort verbut etos ab etvartre /soctur follo mar doctuan. Viestur etf-
fioe Austra Assut glymun siat a fiollum. 2Alls einge verour ngo vuder etdlat
grundu. QVobuar huatur nic Vetres V'Edur Sandreti Vdri.
Qa) ruor. 3. EtEtEt.
sõtsooe.
Derfsube gasl fennatis frustu. oins: Q1 smeH o allra Herfonga.
KKK
KKK
sialus Keuningar. siasms Vtasus. Galeae apellationes.
BetSasmur. Hiasm. Galeae. 2 Nallhrymner. 39IysfanoN. 4 Hrioun. Sy-
necdochicus, crista pro casside. 5proerfumbii. Cpishat. Pileus turribus.
I 4lssi

p.342
6 S) ssbigausseur. etrib Visdvasie. Aper pugnae. 7 Chiotuet. 8 istuaiun.
96ullsta finn. Inaurata cussis. 10 etme. 1n Vsaser. Cruore nitens. 12 etcl-e
let. 13 Thocte. 14 dynupasfnet. 15 et saitur. 16 Wcelgut. Sangvine calens.
17 Whalprimner. Laebes praelii. 18 Wallgiitnet ap Hiãsmisitur. Galerus.
20 ropshattur. 21 fKollner. Aeapitata forma sic dicitur. 22 follur. prooj-
pet. Caput. 23 Gtriffuer. (a) Cassis sine offendice vel cono.:
sortust her med hriur augalyes ab etangar CHõete sheim ad chattal thecse-
Itat fprer QVrectu. j
(a) et offuer. C. W.
] ?]?
sonifista Teosin. Hoosfistes Yeasfue. Cetorum nomina.
I et XMyfutpalur. Capri caetus. 2 etcirlypalut. A forma caudae bifur catae.
3 Qafsfaua. Aqvorisuga. 4 RVosf ssrambur. Navtillus. 5 Knysa-
Delphinus. 6 fmypbingur. Pectunculus. 7 Reidur. Orca. 8 Raue-
tembingur. Rubellus vel Rubricrista. 9 Vunungur. Polypus. 10 Qostane
gut. Rusinarus. 11 osaushypasur. A tegmine quvod ante oculos illi propendit
fic dicitur. 12 otordhvalur. Aqvilonis Cetus. 13 Surfpalsur. Penicetus,
qvod in capite velut penu ingentem copiam pingvedinis servet. 14 9tãsjva-
siut. Quod humano cadavere delectetur. 15 septur. socte. Lucerna. 16 etfc.
siungur. Limaciuis quod limaces illi ut scopulis adnascantur. 17 gistrefc. Pi-
scium pulsor. 18 etcuthuasur. Pistris. 19et sietibatur. Planitergus. 20 et fiallb--
byalur. Testudo (ex balaenarum genere.) 21 Sandata (a). Arenaria. 225) rosse
fyosur. Eqvicetus. 23 Andhvalur. Anaticetus quod nasum habeat smilem
Anatis. 24 Draffunteidur. Corvi orca. 25 QRagn (b). BG04n Currus (a for-
ma). 26 fvaler teunast o8 et dblindu etellter o3 Svyn sem hicr er 9eded-
2e Syvasfiste casdis WERE blind etin. Omnes ceti appellantur apri vel sues
Vidblindi o: Neptuni (Quibbsindesoyt.) bartur eom Qbest ab ictta/
balsinandi sinna toerdeer a mictiia orbinns ton idblinde etvpne.
cuQGYS: g UU MMSM BSSSI
- ESSSA --
(a) etmmblota. C. W (b Haeee caetorum genera in Edda recensita pecularia sunt.
mari hyperboreo, et pleraque piscatoribus nostris nota-
srofnaseite. Rafruerg easue. Corvorum Nomina.
17sc. o, Raatur. (In voce Masculina) Cornix. 2 Runtun. Rinbeubis. Re-
miniscens. 3 Nuyint. uc eler etind: Animus. 4 Vorgni Mt obi.
0Meiodig. Fastuosus. 5 Arffsugnir. Setom fuce Aarse. Mane volans.
6 Artalt. etom taler eer striger Aarle. Mane crocitans. 7 Solsdbobt. etom-
pibet eer ssuger Kxiob. Carnivorus. 8 framsi. Discerpens. 9 Kroppur. Ro-
stro mactans. 10 Kiosofan. Avoce dicitur. 11 Blanigur. Sangvine colo-
ratus. 12 Dioringt. Coreum rumpens. 13 Watlt. Som varei pan. Vigil.
I s s.3 1413

p.343
14 WIti. Vidg. Sciens. 11 siti. Rimans. 16 Quati. Insperatõ adveniens.
17 Syotn tsosfc. A corneo rostro, 18 frumsi. etom rissoct noges Ktumme.
Corradens.
etuo fuab Ginar etfalagiamur.
giasvondum gasf fyli quiylux ard enn Cpier qu u. prota stesuandihtafo
na. Sraffna Ysgtar Casfni. D1lgstara tna dyrum Apt magnand stta.
SHugnis femu bregdur hurmis Harmur DViict solar etarmi.
etnn vib hialsdut that eo hollbar Huathrutio sveur suta unne dreciit
1318b ur beniumsbsa svartur fenet hiatta. ChHi er Oynfusat bysctipreiva mens
et etIri. Vad fiect V1orginn modI VIdD Aetallbuber stõu.
SAetpesia heite iehoE-gES/ Thulu (a). estes tasiue.
Eqvorum nomina. H
Raffins og etscipnse. 2 proestar gluier. 3 Walur. Accipiter. 4 stetufe-
. 91 Celer. 5 Bar thati thiasdart. 6 Sulltopput. Ab aurea juba sic di-
ctus. 7 etoti. 8 ette. A colore rubido. 9 Dtor. 10 sungur. 11 PVa
ne. 12 Vigut. 13 etfussur. 14 ettaebatur. 15 Thegn. 16 Knatre. 17 Vatcur.
A colore nigro. 18 octe. 19et ilffurtovppur. Ab argentea juba. 20 etniat
fatut (a). Eqvus hyemalis. 21 frosuss. 22 eõoncriafs?tur. 23et itur.
24 Basur. 25 Keric. 26 etlaumur. 27 etloguet. 28 Dolever. 29 Soltuer.
30 etrane. 31 9) megoer. Ii
etulfare og Jõ1 meb gobum. Vsõdua h?fesier Hestur ex hera toão 1ste
gann trida. etiium og alopnerosar og ettervbroymelthar var og illis of geteb.
Eqvi Deorum Arvakur et Alvidur solem trahunt. Hrunfaye et Siorsvatt-
nev noctem: sunt praeterea etsdut et Sune nomina Eqvorum.
hesfer Destar eru calber Salp:
Dagut Reidb Oroie falenntõone. Hiaimur proafeta en hatt guti.
Reib Vane VWelia V1 sWdL”Hõffe enn etfuvabe ettate Haitiingla. Westeirn
Whalesenn jsi ettussi enn etiiniossur.tõc Morgin Watri. Athrafni
lorn Reib blacses enn Viar Kierte. Ast etsaum/ enn Adbil etsluant. Hogni
QDolqui/ en Hatrallout Soltvi etunnat Vi1õta: etcana etigurbur. Q1ssur
Vmegocrrenn Abinunsseipni. Arvatur og Alsvidur draga etolena. iymsare
og §iorsvariner braga stõttena-
etssbut og Sune tallast Nestat/ thuy callast Hestur Reib Vrunhiubar.
-- C s; AA A?? Aa ? ? A- ]
(a) Haec nomina quibus libet equis applicantur per Synechd. (b etuniarn. nivem,
Ssalsur vero eqvum significat.
-- - A C - - -
syosubs Sxenmingar. osfoedetem or huis Ioffoevet er stas-
hne. Appellationes capitis et earum rerum quae in capite sunt.
1PDoso

p.344
i § ggtfub. Dosfocd. Caput. 2 au. Hoffocdpande. Alcissima corporis
pars, cranium. 3 ssatni (a). Nofsfocdpande Sytcrnescaso. Cranium.
4 fKtanuur: Medium caput. 5 Stoslur. A rotunditate sic dicitur.
c proiasse. orhosfocd. Sinciput. 7 svirfrill. Jie. Vertex. 8 sHpnacse. stacse.
Occiput. 9 ?had stal svo fenna. etrside og VWyroc halersandi/ hialma sartar
heisar hiãis õtunal Sarbari henunav Augna/ munus og asse thess sem a ho:
be ec. Scem Sperd Aeimbpallat / og er Ricte abtala etverd hoort e Will o
tienna tis nocturg heites Heimbdalls. Appellatur labor et pondus cervicis,
Regio, tellus cassidis, pilei, cerebri, crinium, superciliorum, cutis pilosae, au-
ditus, oculotum oris. stem coelum, domus palatium Navis cerebri et omni-
um eorum qvae in capite sunt. Vocatur et gladius Heimdali, potestque refer.
ri adnomen cujusvis gladii.
Thuyad saun var sosinn in hes med hosfoc Peaans.
Sosfuob ee fienthimen huss sost e;a snectia hetla og alls theem er thospoc byr
soo f'padb Viarni A. et.
ou ab Sinprotrum weel etsgrefuga searams aff Reitar himnerraudbsvorsy-
offan gnauba.
(b) Opnt gleisfar fom Ousfa / bago ab crimsa lagot. Weiginn etfiosbunge
missoum/ mutt s?atlar ettrate.
DDposstfelur Hilsdegesste heila boeg o dessav (et etuls etcinisis stalsi etunis-
socib Seorunqut Reer.
-] -- -- -
(a2) Aeprojiarue. C. W. (b) ettfialsorhr. () etnotri ettursuson
KKK
6Siyqnar heiter. oaonr folbis. Crinis appellatur
I. 8 ar. Heanodhaat. Crinis Virorum. 2 addut shad ee Sonut husfa so
ex soo tlent adb falla et og Afut Srag eour Qbidarheitumm noctrum
og fenna tilho frubes huirssus hiyrs Q?a nga sunacsa cda Reicar ecda etn-
nis. Quindehaar som elser asf Pocterne tasdis hofocdbes ?ises dandeg
stindbers oc Tindingere et fov/ Agctoriiompe ic. eem hosvebpandes etSnec.
Coma vel Caesaries est mulierum, appellaturque Rhytmice, sylva, ager herba,
frutex etc. capitis verticis, frontis, malarum et temporum; Item nix cranii
et omnium in capite appellationum.
ettafa sotinat ssif srun e9edi eif medanm Reltumm.
et po spadb VSropet Arne
BSringut syrner hingur hiatnahafistda stasfe Rydal CThosa hnista folf ul-
sters Smastalsa ra falla. Digur ftyngist vel vanga: venur ettarti gron etvard.
Sasso ma on huar etSnio og Diosi huus eour etvardat. etug fasdls huge
oc Sindenes ettop9. Barba appellatur sylva menti et maxillarum. i
(a) Ayepuia liethin huptashaus miossosfann sausa.
Diar: /
se) etpo tvao C inaae
2.0.

p.345
Ssysorta slte. Hicrtes Rajue. Nomina cordis.
a etgque (o: nut sem et”4). Som et et. Instar Ovi. 2 Korn' et itui
8 s unuuntupis 3etsihnot. Cbsevtobd. Pomum, Glan--
etdula. 4 Quviser. fSQugel. Globus. 5sift. sycte. Laterna. 6 Dbriosti og
pugar. BVrostes oc hues. Pectoris et amni. 7 sus. uus. Domus. 8 Jotd.
Sorb. Terra. 9 V1org. Vorg: et tad. Civitas. 10 Hyugaring. Ducg SInd8.
Animil. IM
sriost ma tenna Hus etardiet ip hiarta. Vro st falbis proHu Aulgaard
ettfio Hicrtens Sluleo seoer etiudbens. Pectus appellatur Domus, villa,
navis cordis Animae, Epatis, animi: Item Regio cupidinis desiderii.
KKK
sSyugar heite. ues Stosine. Animi Nomina.
i Cffe. etieserheb Trighed. Securitans. 2 etolsfs Ast. Somelster sig
selss. Amor. 4 Dtune. Differentia. 3Q8isic. Visle. Voluntas. et ?;cb.
2cet. Indoles. 7ettum. Attraar. Desidderium. 8 CSett. Tolerantia.
9Wenning. ?lio. Industria. 10Minne (2). Shutommer. Memoria. 1 Q1It.
Gibensten. Scientia. 12et ap. Starpsinbigheo. Ingenium. 13 sinde. Placen-
tia. 14 Trygo. Tengheo Trostabed. Fidelitas. /
(a) Inde Danicum at minbes reminisci.
S- - -- -- 2
S, peiter oc Qugur. sie fasdis orsan. Vocatur et Animus
I etibe. Vrebe. Ira. 2 glanditapur. Siendstab. Inimicitia. 3etaar. Viso-
stab/ Sorbistresse. Rabies. 4 etrsmbd. etrimbedo. Furor. 5VWol. gots
Vgpandelse. Maledictio. 6 Sarmut. armoraob. Fletus. 7 ?rege. Ane-
glst etSorg. Angor. 8 etcelsstap. Veveget hicrtelig. Commotus affectus. 9 saur
sung. setheb. Levitas. 10 trigo.. irosab Infidelitas. 1I etsedsetse. V- inst/
Ve.vissse. Fastidium. 12 TShungaete. Sungsindes. Melancholia. 13 Gesin. V s-
sing/en ettanese. Suspicio. 14 Hardgute. Daarbnacte niyed. Induratio. 151o
pere. Qalstab. Phraenesis. 16 ann ma oque calla etvein etsrymneg Veeaarda.
lota 08 etcitbrobet Thiassfa. Appellatur qvoque famulus Schrymneri et Ut-
gardeloki, itum Thialfi colluctator. 17 Deitex on huaut QGindbus Crositven.
Roa og et rietab nessna hooria sem vill o8 svo ab nesfua Jotna eba stena rhattis
oSisturdtõfdur epur Sonu thessispoo sem etmu Vustur. etslu Winutur. Appel-
lantur et animi aura et ventus sagae cujuslibet nominatae: E. G. Aura Vmae,
Ventus Falae. Item Falco et corvus Odini. Steendur ex o hugur Dautus sdo
Sprasfn et?binsg. Appellaturquoque animus accipiter vel corvus Odiui.
--- n
spsonbor Scuningar. aondens sofiu
Appe-
KKK
KKK
. /
KKK
lationes Manus.
KKK
l I
KKK

p.346
n 9?3. noheiteeor vopnayssarvos lti auts o9 allra hans hilsta. Haand
Atasdes VBaobeng Jord. Manus appellatur Terra armorum. 2 shtuno.
A munere, qvasi munifica. 3 rmut. Arm, Brachium. 4 caa.
Acredendo. 5ethramina. A rapiendo.
1? spoge. Gibberus. 2 Atmseggur. Abuc. Cubitus. 3Viffsidur. Haanto
m Carpus. 4 Sijnaur. quiinger. Digitus. 5et cip (inde at gribe fat-
wtee.) Interstitium inter digitos. 6 Sneffe. Steoe. Manus tota a carpo.
7 6t041. steges. Ungvis. 8 etomur. fen yocrste Part aff gingeren. Extima
digiti pars. 9 Svifa. Siob som er under S'egtlen. Caro sub ungve.
Dia stygiorsiingumihond fotur Axsavi Stem VSogvandi2Atm vele. em
Gibut Arsas Ccmairso ffashcissa Qulsijnaa.
Vocatur denique manus pes humeri, coactrix arcus, arcus imperium; Item
arbor, lignum humeri, manicarum, volarum, et omnium quiqvae in manu no-
minantur.
C - C- -in -
sspunour heiter. indfasdig. Canis appellatur
Argur eour Cro9 Venpnaloque svo hyad sem obrur bijpur offryfe ma alla
zTrol epur galgn thes er iuna ma s oa xgra dut her. Sle er Troum
gooburs etyne / etssbur thess er hann eider. Rid arna Wotin at-
dat og etuds. Regn og etsn etSnfat oa si shiybet hiarbar. Fera, Gigas
ossium. Sic quicquid vim alteri infert, Gigas, hostis, perditor dici potest in-
ferioris et de victi, ut pecus cyclops est pabuli sui, ignis ejus quod consummit.
Rubigo ferri, Aqva terrae et ignis, pluvia et sol nivis et glaciei, Tempestas
gregis..
s9ud Vra ea huorg Dins.
um falla Seref eba ettfirtu soors oum sig. etn Cirg eser andet Aiurs
WDubt fanbd falbis en hver turs etfiorte/ eier Siortel. Corium Tauri
et cujus libet animalis appellari potest subucula, indusium, tunica sin-
gulorum animalium.
tyngur ea VBaugur.
I nefi fosur Birgulrmur/hangt handar ennar.
§ n ring fulde Circsessnude Ormi Saandbaand. I
Annulus appellatur Circulus, curvus, compes, nodus, vermis, pen-
diculum imanus.
Sueiuae og humre frynadannhanga ? iupu tangar etrsranis etijs9s a etall
ga etinnimgs Vruar Siung. /
-H j 69 sQuss

p.347
u Kiamingor. Quseg Vtasiue. Appellationes domns
Pv?s ex fallad fyrs seite noctrus og tient ti ner Busters etsuagal
m annara Raffna sem a husi fjrita. et us casdes meb it Aiure ftasni
som henforis tit Vinduvet Veni Taget Viescser oc andet som ex HOIP
sct. Domus appellatur alicujus animalis nomine, et refertur ad fenestram,
fornicem, culmen, tignos, trabes et reliqva in domo nominata,
I1 (a) isfoist hos tha er hesfpe heibrets off tom Vreipdu Wnoer (b) flet
blarnar fornannifsitsegque ?Hrasis Vegal. Stur Vust laust var Soturveg.
tangat theiõte. Rema nibur i mibiann mest bygtebisl nestu.
2 (c scig- svesgur enn esur ef Sugtanni sib fanna. etanga MWenn vr
fvtunnes Marggreptum Gletvargi. H
Du etalut Vtiur Qann ney nnes Sistirnet 1DBor eibebi.6 etlite
nit etaufua 1tiEesur Tiymu-imur Qet sabheimur/ S) imenbiors WVala-
tiãlsf ?e -: Hos-
- - - - -- - -
q (a) Cilpssur et. et. qv. (b) §lethrom hetter Hus/ enn etulanm Sotseggur thepque ssetbiara
nat. (aeet) fcign Sugtanumi: Zdtem ? setbargur pro: huer Museo.:
Sfyrutur feiter. (eber shpeeder. Aries appellatur
Vrningur. Cornutus. 2 HLornumaease. Corniger. 3 Sumar. Dux.
9: spoctur. Acer. 5hasinstyde. Per declivia currens. 6 orniyroc-
Cornu Rex. 7 etallbproi. Pretii Rex. 8 ctri (qv: Vofri). Lasci-
vus. 9 Q?ibjungur. Mediastinus. o VKiset. Quasi cubitor, quod illo cuban-
te universus grex cubare incipiat. 11 RNorbur. Arvinae dives. 12 Qctur-
Agiebper. Priscis usitatum nomen arietis.
qvyofurg Stofu. Bucfes Stosne. Capri Nomina.
I Rymer. Feroculus. 2anngniõstur. Dente stridens. 3 Sfioppe. Bar-
bam vibrans. 4 Tonnarissner. Raridens. 5 ettimubur. Circumspe-
ctor. 6 Vrusi Vusti. Duripilus. 7 1duefur. Cornipeta. 8 etymnur-
Nomen proprium viri. 9 Shalolst ur. Polyartus.
B A 7
sporna s. sorug tafiue. Cornuum nomina.
1] Otn. Hotn. Cornu. 2 Hinitingur. Plicatus. 3 HrinRisaRubiniVoti.
2Rugiens, prominens. I
sspaniseiter. Hane faidis. Gallus vocatur
XAZut. pant. Gallus. 2 iallar. 3 Segringut. eton. Formosus. 4 v.
1asur. 5 Qidosuer. 6 Salgopnet. 7 Nongur. j
CGSSCGG6;
ona sciter. HHone falsoig, Gallina vocatur
2.936x36 2 fota. 3stpyso. 4 ftia.
flavae

p.348
Slartar helte. fviortee salbis. Cervi appellantur
x Mnaequr Opra thiot. 2 Hiduri etss?Eet. 31Quainn. 4 Valur/
. orrobner. I
spunta Viorn. Viorufalv is. Ursus vocatur
gYS Soin. Ursus. 2 Vj esfe. 3d1iomur, Candidus. 4 Vera. 5etsvioner.
6 Vosacars. Aceruleis dentibus. 7 osur. 8 WVreider. 9 Velde
pegge. 10 Vestingur. 1I Vasse. 12 Hallte. 13 labartur. 14 Wifur.
15 etrefur. 16 Vilnet. 17 Sorrecur. 18 Viogmoi. 19 evidbnir. 20 un.
21 gress. 22 Veresi. 23 Artant. 24 Jolfuut. ae5 Jfingur. 26 Vilstarout.
27 State.
WA4
Ss peite. 3seS Passuc. Nomina Glaciei.
I Socul etpell ma talla. Simeni QKu8 Hiduimi Klades Tiallo 18101
DBatna og ettofar. 3§ casbes VGandets oc Haffoets immel/ QHu8?
Ox Hicim / Kiude Talt serret. Glacies uno nomine appellatur cae-
Ium, domus, galea, vestis, tentorium, pannus aqvarum et maris. 2 ar oque
BGotu fallast i fornum VGysum s fladbar (2: i thactar). Aaer ocband tasv
bes i be qamse Vitser Iseiaoer o: med Qs bitsaeo. Amnes et aqvae in antiquis
Rhytmis vocantur Ssesabdat o glacie amicti. 3 tem Raffur ettesiunga.
Rairur VBatar voder vedur seanat.
KKK
S A7AP7©7]K€PA2
garoar ate. ordeus tafiue. Terrae Nomina.
I §y8 And/ and. Sand. Regio, Humus. 2 Sintgyn. etsrond. Locus mariti-
mus. 3 roon. Faecunda terra. 4 oliod. Rundretrund.Solum. 5 giost.
etetob
6 scite. 7V1iod. Terra portuosa. 8 proeite. Terra termarum. 9 9iars.
Cont nens, quicqvid per gradus exurgit. 10 578ls. DoyDVanese. Collis.
11 9iyb. Latus montis. 12 Hosst. Arida et inaequvalis terra. 13 Hesdur. xit-
step. Tesqva. 14 Sv-sst. Locus depressus. 15 Hraun. Terra saxis obruta,
i6 Qamrat. Stentsippe. Rupes. 17 Haubur. Terra plana et eminens. 18 9so-
eum. Var Platque. Area, planities. 19 Ktolsun. Rindasl. Convallis. 20 Va-
lut. Qall. Vallis. 21 Srund. etrund. Campestris locus. 22 Qbollur. Htater.
Campus. 23 Q3unaur. Vanque Latifundium. 24 Vtecsa. Acclivis locus.
25 Ehruma. Ascensus montis arduus. 26 Qost. Levca. 27 Tunga. Isthmus.
28 et tia. Rsculetum. 29 Staun. etfov. Lucus. 30 Raste. Mast-sand. Ter-
ra palustris et perforata. 31 etymao. Fissura terrae. 32 etiff. iff. Juncetum.
33 dann. Territorium. 34 V1ul.- Vallicula. 35 itt. Terralumens et plana.
36 etsra. Ager. 37 Kalna. Terra ob golu gramine privata. 28: 00n.
et 2 mae-

p.349
Amaena terra. 39ut. Synb. Lutum. 400tob. uldet to sf. Pulvis. 41011
stas soo fennartalla panar fmes Houubi -toder Thors ti! Sonatura/onu
pines etstu quiryagiari indat o Gunnsabarvtuiu ets fior Golff og VSoirn
epra huarifOostev Stortarietiste Auds o Daga. etinsubata Alarstip/
et1 Optanna ottur stõ tut QuId ?rariat Rossur hosin dedranallar. Vorb
talbis 9meris KiodrThors sroder Sonascs aarex/ Abing Hustru Styg.
ges Rinders o Guniabers DBoclstabs etifiae et etnnetone Qtartens Daatter/
2suos oc Nags etester: Stem Vaabes giffortiAsders et tib Alurenis Dafi
tatutens Qaatter Sroe Jeoder sound fox cuffien. Terra appellatur caro
Ymeris, Mater Thori, filia Onakri, uxor Odini, Pellex Fryggae, Rhindae
Gunnladae, Nurus Sifiae, Filia noctis, Soror Audi et Dagi diei): Item lar-
gitrix Lucri; Navis aetatum, Mate animalium, filia natutae, Arbor Rany, Pi-
stillum, fundum aëreae regionis.
etuo fuab Csvinonut, I
9tu er Atsyrodut etssor i Sotna f: bdlgs os fossnn etaãd etu ramrat t1rõ.
t nul snon lyte (a). Siiatre hesfur ab fubeg QVyre/s gloa verdbur a ?ls-
at sorn /
(c) Dalmnegsa braut hismiri Hauburgsord fyter Vorbu.
Diet ev etiõtenn fallabnt Regiput Cr og etscrium.
etiõren heitee hiet Hudur giord.
(a) Qier ceJorbemnn tolsub Sotra Dolgur C Iffarinnar, thuy bun stendur vperp vE Datnei
sem Sotun. (b) Hrice H: Jorden Gssfatbotn. () Vjarns u:
- H
j Sotuia heite.
etgtut. Alsfoari. Aurgcinmir. Aurgripniv. Sarbi. Vsapihuarri. Senit-
iipour. Vtorgossfur. Vrandiuge. VSergesmer. VDauge. Sumur. dumpur,
Dosffrt. Surner. etoUr. etimAciter. Surnet. Siosverfur. quilegur. Sorv
mictur. insar.;enesv. etangur. etryntr. etcsrrot ur. Glar. Kenier. Vyles.
et ymuer. Gsaumpar. etlamur. Vissingur. etripnit. etrisssr. etGanglati. Hrog.-
ner. Hprumut. rudner. Hocdrungur. affit. Dripsiutur. Darbuertur. HProC]-
per. HAasyge Drirsvelgur. Herter. Hiingrimner: Hpmet. Hrpmisyts. Hpasur-
SHptingoolnet. Harbgrelpur. sot. Heltesginn. Dregisi ur. DHundalsfur. Hra-
bungut. Hroat. Spur. Koitur. fKytinet. Kxarigvani. sentfe. ?ymer. Qouit.
onribjungur. ?ibi. Rati. Asstrudur. Anbubur. Ogsabnet. Rangpeitn. Sprei.
tijugut. etsygande. etonnit. et vasubur etvarangur. et fatsi. Surtur ettot.
verfut. etaefars. ettetiun. etsrsmnet. eteciter. etlfoaner. vartur. Sumt.
Stalli. Sos inimer. etamendis. etyitungue. 1Xner. 1ne etvalur. Wivar.
Waprhrudner. õidur. õbUsiudd. ?s”ner. Q1er. A?IoD.Wihgripur. Wan-
bis. ornit. Qandho sol. imur. CTiasse. Tingsiter. Chrymur. Thiudge-
inir. Tsitiunt. Tryvallbs Weer.. s
ons

p.350
Songa heite og fenningar. Songernis osue. Regum
appellationes.
2but er fypor fyret sig.
I Dibfiista oghidb absta ?tanns feites ex Sefare: thatuast Songur-
cha Sars. THeyser thryr Menn eiga suman Rotsn thesse oss. Atvasone
shuy hoim er Einpallour Rytes etSpus. gitir thun hann fivar SHersidi synu.
Snsciingar. ata epur Debra. ertuge helier elinenn soo Jarl sem on-
gur / thuy thei seibaher siunm vymm sand i Xrustu/ Sinior cone Senior. ill-
biingur. eoeryngur. Sandbrace that haun Resur set sinn vm dond. et mo
Sall thioo stong falla than etate gisdur er.
Meenniste ex hoet for fig.
1 Ot fornemste oc hopeste Deennistes Raffin er SKepserdernest Rongersiven
Sars. D1fc tre hasfoer eftersolgende ?t affne rifelleg. 2Asvalioun som er en etn.
pologherre (Deonaret) i sit Rigc. quipifetisorbi pand suitet sine Sosdater et sact-
orden. proNari eer Hetra (fordi hand er Spcrre offvet sine). proertug faldis baade
Syars fan oc Songe/fordi en soer asff oennem foter sin fKrigghaec selitag. eti-
nior esser etSenior. stisugur/ (fordt en Sorste oc Hperre bur at vare gafrmiiv).
muringur (fordi en Songe forsoarer sine Riges Groenget). Sondrace/ sons
foter sin Srigghar om canb. etn Chiobeong fand iete fasdes Jarlisom giff ver
ettat tisen anden.
Homo gvilibet per se est.
1 Suprema autem et dignissima hominum appellatio est Caesar, tum Rex,
deinde Jarlus. Hi tres seqventes appellationes communes habent. Alvalldur
qui horum quilibet regni sui Monarcha est. Fylker, quia milites suos in ag-
men ordinat. Hari aut Herra (quia suorum est Dominus). Dux appellatur
tam Jarlus quvam Rex, quia uterque exercitum suum in praelium ducit. Sinior
vel Sennior (o: Senior). *tillbingur (quia princeps debet ese munificus).
Maeringur (gvia fines regni sui tuetur). Sandrati/qui per terras agi exerci-
tm. Non potest populi Rex (ZThiodfongur) ppelharsarlus, qui alteri tri-
utarius est..
Qpprune toctra fSouga hesta. Jtogse fKongera Vofucem
Opiindesse. Regiorum aliquot Nominum origo.
ssoqn er nefnbur Songurisum er alta Songa var angintastur hunn gior
be 9INmtid adb inipium Vetri og biõtade til thess ab hann stillbi liva l-
Sonqbõmi stinum 300 Q1erra: etnn hann jiee? rhab Andsvar ab hanis.
niunbe ecti sisfa mett enn ctin myfinn Ranngassour; Cmn thab munde 11õ ver-
ta 300 Vetrarer cingt munoe vera i etWts hauns/ Sona ebur vinginn Watur.
spulffoan ev fasocten Songe/ som vor ben berommqligste iblant alls onger
93 biv

p.351
Rcr sesde pan et wp. Hanb giordecct stort fffer midi om Viutereniat hand fune
be leffoe en Songe of ver sit Rijge ubi re bundrede Aaraven hand fict det Sat/
at pauo maatte tete seor sengere ed en meget Asodernis Peand; Dog stusde ingent
os hans Afftom/t anb elsee Quindert tre hundrebe tar blissoc uben Arun.
Halfdanus vocatus est Rex qvidam, omnium Regum sui temporis lauda-
tissimus. I, media hyeme Diis magnifice sacrificabat, ut per annos ttecentos
in Regia dignitate vivere posset: Sed responsum accepit, quod unius lon-
gaevi hominis aetatem vivendo non esset superaturus; Interim tamen ex po-
steris ejus ad annos trecentos neminem futurum marem aut faeminam ig-
nobilem.
Spann var Hermabur myfissog fõr viipa vium Austur vegu / har dray hann
i cinoyge thann fKong ev etstrigaur hiet/ tha fie? hann theirrar Nonu er hiet
iveig hin etSpata r Aõtmt E mundar fKonugs vr Dolmgardi hinum Ryfa.
Chau artu 18 Sonusog voru 9 faddber sen 1 var Thetugils er sallast fauna
Thelngill. 2 Raseti3 et amuri 4 nsvi/ 5 s7miti 6 Sopffuci 7 (??18 etbu-
sc ebur etsples 9 art ehur Herra.:
Scune fKonge var en meget gob Strigaemand oc fiet ri Hustr en som hecd.
Asvesa meb Tilnattu den Vise/ som vat etymunds benrige Songes tHolm.
garbr Daatter. De hasfoe sammen arten et ouner Aypor aff de ni blesfoe borne tis
Aerden d en Sodsesmembli 1 Teingills 2 Qser 3et6tami4 Vetlvi 5 imir/
6 Sofuri7 etigges 8 ettule essec fpses9 Dati esser S ertra.
Rex hic eximius erat bellaror, uxoremque accepit Alvigam cognomento
sapientem, filiam Eymundi Regis divitis Holmgardiae. Illi octodecim ge-
nuerunt filios, quorum novem uno partu editi sunt. 1 erat Theingil, 2 Rae-
ser, 3 Gramus, 4 Gylvi, 5 Hilmir, 6 Jofur, 7Tigg, 8 Skule sive Skyle, 9Ha-
ri sive Herra. IE
Thesrer 9 VWradur voru soo giutet sdernade/adi olsum fradumm eru stosu
chetira hassoinu forer tyaitar foofruirso sem Kongs Staffu eba Jarilv. Cheir at
tucinginn õer u o fielsu aller i Orustum.
Disfe ui Vrodore v re saa traefelige fRrjqhelters at deris Staffue dalle Disto-
rie hoibes i Act oc Qve som fRongerg essere urses Qtasne. Oc sob ingend”in
effter bem/menbeesive ssagne i fKrigen.
Novem hi fratres bellica virtute adeo excelluerunt, ut in omnibus Histo-
riis eorum nomina honorata habeantnr, ut Regum et Ducum. Ipsi nullos re-
siiquerunt liberos, sed in bellis omnes ceciderunt.
etnn attu thaug assiban Sonaur og Asvyque abra stuu etonu eru soo hictu.
Song aiff an oc Mpoceig sict anben gang ni andte Setooener/ som saa. sbes.
Rursus alios no vem ilios habuerunt praedicti conjuges, quorum haec sunt
nomina. i I
2 iliber es Dissdingat etu frafomaer. 2ae Hildir, a quo Hildingi. 2 Neer.
KKK

p.352
cr iungar eeu feacomnet. ae Nefer, avo Niflungi. 3 Aube et Audosingar etu
fracomnet. 3 Aude, a qvo Audlingi. 4 Qngol er Pngsingar eru fracomner.
4 Yngvi, a quo Ynglingi. 5 Dagut et Qoglingar eru fraomner. 5 Dogur,
a quo Doglingi. 6 Vrage et Vragningar eru ftacomner. 6 Bragi, a quo Bra-
gningi. 7 V1odse er Vudlungat eru fratommer. 7 Boldi, a qvo Boldingi. 8 of-
De et Soffoungar eru fratomner. 8 Lofdi, a quo Lofdungi.
5f honum er fominn etxsime/ Moburfader et igurpar Josfnigsana.
s hannem sosfoe etsime sin Asfom som var etigures quiosfnighana:
orfabet.
Ex ipso ortum traxit Eylime, qui fuit Sigurdi Fosnisbani avus maternus.
9 et igav/ thaban eru etitsingat founer thabdan er 2Q?1 etigys sempeinge
be Hagoardi hict aff seitee galge Hagbards hestur.
et ige /foon fra be etifsinger ere forune; Hoor aff et ettalys Affcom/ som
hengo Rong Dagbard: hoorubosfort en Salle taldes proagbards sest.
9 Sigar, aqvosiklingi; inde genus est Siglyn, qvi suspendit Hagbardum
Regem: qvare patibulum eqvus Hagbardi nuncupatur.
sSra etsyibe aumavet eru ettiolsbungar foruner.
255 ettiosb Songe s ?-annemare eve ettlolsbungcet casone.
ASslkioldo Rege Daniae dicti sunt Skioldungi.
Sra Wolsunge ?ancssande eri Wossungar forunet.
2t15 Volsung fKonge t raneteria ere Golsunger falone.
A Vplsungo Rege Franciae Volsungi.
ettclsfet hiet eivn scr?nguv 09 hans Wt tallast Steloingat su Kynss.
cr Austurvegumm. j
2f Sfelffer Sxonge ere forune oc fasdne etccloinges sui etsfrerommere
ere otersande. I
AStelfero Rege Skelfingi dicti sunt, cujus posteritas in oriente est.
Thesar Weter er nueru nessubar hassa inenn sett soo in et alsvstap ab fassa
pss thesse hette fyrer ingnat nofn spo sem forn scalsd utoHia..
us bisse betommesiae Stasfne hat icte alscene de gamle Pocter men enboc de
ny fasbet Seysces Stonger oc arsert. I
Ab omnibus hisce geneologiis et nominibus honoratis denominarant
Rythmistae Caesares, Reges, Jarlos, quod etiam nunc saciunt Poctae recen-
tiores. i
Sicte e ab falla Heesagards fensara ricsands fonglog thann sem Rav
bur Sorsala sonde orsala Song. Soms Sona Romaborgar Kisara etingla
Song thann etetsglande Redur. annagarm ma SKona eallo. H
DOct ct rec at faloe den Constantinopesite fKenset/ Sonac i etoecsensand c
den som forestaat Hicrusasems sanbisierusalems fKonge; c den Rommerste
songe Rome vyes Keyscr; oc den der vogicet Cngdland: ngelante storae
g..
-, --

p.353
Rectum est Caesarem Constantinopo litanum, Regem appellare Graeciae;
et islum qui praefectus est terrae Hierosolymitanae, Regem Hierosolymita-
num; et Regem Romanum, Romanae urbis Caesurem; Et ipsum qvi sceptra
tenet Anglicana, Angliae Regem.
Ronuaa allact ret ab cassar Sandrãdendurs Sandoorn/ Sandraese Hirvstiõta
Worb lande elt hyimer. Song thaun er under hinumiee et catt Songuriet
vet ab falla fongs Sfonga. j
Ae Songer restestgen calbis cande Regeneere Sands Gorsoarere/ Sonts W .e.
sogete Soldsg Gorstandere oc Hpyroe. Scn Songe/ som hasfuee Statconger
unbdet sig. fand fasdis fongerneae Sfouge.
Reges omnes recte appelsantur Imperatores, Defensores terrae, Visitato-
res terrae, Praesides, Pastores populi. Rex qui alios Reges sibi vectigales ha-
bet Regum Rex dici potest.
2 Shat nast eru dsenningum eteallbtapar hes menn er Hersat heitasenna
mo tha sem Kong ebne arl /soo ab falla ha Vuubriota Audmissbinga Per-
tismenn. gole stiorat Obdvitar Sandsing eba frustu. Syret thunab Thiode
fongut foor sa er redut Sondum morgum/ sha setur pann ts sandisõrnar med
sier etcatttonga o9 arsa ab bema sandsa cog og veria sond fyrer Btyberi theim
Eonbum er fonat ltggia fixtris oc stulu thetrra DOomat og Reffsiingat vera hat
Saffuricitar sem siassfs tongs. j
2 ctuest ibsunte be voctiste stasue ere be som caldes Hersar/det hasfoce dii-
selles Stasme meb Ronget oo Sarset. DO caldes Guide Bobeelere etaffoemiss
be: Ste for hiscse ber barie en Sanes Solets ettyteresOberster etsactorbuin-
gen. Thi Songerne som hasfoer mange oc sangt henliggendes canbe gior aff
foabanne ettatholoeres som i deris eteb forsparer Sanbene for iendershosdet
eti straffer be stysviges oc efftertommer andre Songens Embeberioc derfor ba-
veg for bennemi Ksejgen svaner. j
2 Proximi sunt appellationibus Pocticis illi qvi Hersar dicuntur: com-
munes cum Regibus et Jarlis sortiuntur appellationes quasdam; vocantnrq;
aurum distribuentes, Largi opum, quibus vexillum praetertur, Populi re-
ctores, Antesignani in exercitu. Quia vero Reges multis et remotis impe-
rantes Regionibus ex talibus viris Praefectos et Proreges faciunt, qvi illorum
loco terras ab hostibus tutantur, leges administrant, sontes plectunt et reli-
qva Regis munia exeque vuntur, ideoque in praeliis vexilla illis praefetuntur.
Gnn's einu sande eru morg sanb herob og er thab hatiur tõnga ab sctia that
fRierecara peri soo morg hicroo sem hann gesfur tis Wa1s.
Do heita theitproersar eba sendericenn i funstrexumgutninetrepfar ieto.
santis Saronat a ingsano.
c ex Nersar bet anste Sprog (som ettbdva siger) Averemands i GSurist
etprog en etefforri etngelst Tungemoal en Griheree. Ett

p.354
Est autem Hersar in lingva Danica (inqvit Edda) vir nobilis, in Saxonica
Comes, In Anglicana Baro.
Ihar stulu o vera retrer D- marar / o8 teeter Sandyvarnarmen pifer hyoriu
AEDirabe eba Qyse huy sem theim ex sõs?io tut ettirnar eff ef er Sxongur nar/
thum stal fyrer sheim mererhera 1rustumiog eru thar tho Sasuvel sirvstiõtat
sem Sfongar epa arlate.
3 sytet naest crugheit enner Syausdat sieita chab eru Sandur/ ieit ex gill-
der eri ab Witum ae ftertum fullum/ shaa ma talla eitande echa Glaetano d
star oa sutte Deanna.
3 gor bet trepic be Neend som caldes Nauibar ere Vorqcte som cre aff got
Solos oc t gob 2et oc Verbigheo hoisese caltes Rigdoms oc Ccendrectighens
Scvarereimessems Dtenniftene..
Deinde illi viri qvi Hauldar appellantur, cives sunt et coloni gene-
re et dignitate clari, qui vocantur custodes opum et concordiae inter ho-
mine s. I
4 CHheasat fenningat meiga og ciga theit Soffbirigiarier Kongat og Sarlar
pasfa meo ster eit fylgbar ev irbmann heita og usstarlat. etnn cender Htenn
arfa o4 sict hand aeingna stennitha et i Danmort os Sonthioo ctus p omenn
calladee ennii soteae usstarsar og soerta ineir 1v ciba soo sem Hicomenn
Songi. Husstarlat Songa voru miog proHycomenn tallabe a fansta tungu i
fornestiunne.
4 SongeriSarsetioc Hosoinger hasover herforuben beris Sieneressomifan
nemare? oc etverrig faldes Hirdbmenn/ 20rge Duscarsari som glor Crostabs
. som Songelige Hossmaeando. Sustariar taltes hos de gamis Danste mest
sromenn.
4 Habent praeterea Reges et Jatli nobiles ministros domesticos, qvi inDa-
nia et Svecia nominantur romenn (o: aulici et satellites) in Norvegia us-
fariat (o: Domestici) qui nihilominus juramenta praestant fidelitatis, ut Auli-
ci Regii Husstarsa-s seu domestici Regum, apud antiquos Danos syiromenn
seu Aulici freqventius dicebantur.
Dirdbmenn on Suetcarsa hosspingta ma tenna soo alla sh rindrort1??sae.
bungra, eibmenn Heidfie heitet mit og aiot er hrspingtar gefa. Sarsar Het-
sar o8 hyrtbmenn eructynenn callaber Sõnaae? Ruunar sariet essaretSpiallar.
Dirpomenn oc vusstarse tasbis asf Poeter Junbroit (o: nbfobe S, usbetien.
ter) Werpung (: dravantere) Stomen (: cenesvenne); Neibsic amse
Dage taltes Vesosoning som Sorster oc herrer gasfo erts Tienere. arserioc
erfarioc Hprdomen faldes Songaerunnar (o: be som efftersolger Stongen) ets.
sar (o: som sossore i Sammer hos nogen) etpialtat (: som talet meo an).
Hi poetice appellantur Sundroti/ (o: inquilini ministri, domestici); Wet-
bung oStipatores. csbren (o: conductitii). Hetosee enim antiqvitus vocatur
S) Qh sti-

p.355
stipendium, quod Principes suis ministris solvunt. Jarli, Tributarii, Nobi-
les et Aulici appellantur Songgrunnar: Regiseqvae), ftala (a stipendio).,
etcssar (o: contubernales), etpiallat (o1 collocutores).
Gramsrunne sutur gsymia Gunnrytur hinn er snot sycar. ogna hamri
stegnat heinibrãbur um sia Q1ober. et iõr vibtar liet stibia ettals Vuo lunga
maases hiemme et ve: b or harbres huffsangann sa dustu.
Wteva siin ennmit nner. Mordeiend taca enpa. CHNfi off THheinaile sesfar
thmameni Syner Pnavi. Rab sufust ab sque siibann/ etmall masstur Songs
Spialsi. Aire Ouga: 1ir Xuarg QId grona.
eyre Setonur etyrareto-nnreimis fen tauna Aurgreppa sare v??iA strin
Daralipse yna. I
Gorisi sal fetina. ?fristus faloeg, Christus
vocatur.
? Sfapare Himens oc Sardar et ingsa et Sar etturanda himiryteae o9
etgani Song himnar etolar etingla o1 fala Sorpdnar Rabonoe
Postula o8 helata Stanna: Runcea frottens Alda et hristur. Wmbra-
fevs offurs ariu etpetrni A Sfonguri sialftabe Sorn stallb husfa tiunt
hann vib Wrbar Vrunm og sam.
Simmelcus Sorpeng etnglenes oc etSolens etfabere Verbeng Himmelens
oc etnglenes Regentere Himmelens Sosens etngsenee erusasem oc Jord ns
Stonge Ap stleenes oc ellige Moend Raadaiffocress crer offve diuncsene
Ghristus offoey Aar oc eri Konge offot Vindenes aria eton/ Alles
Songe 51t1c.
Creator Coeli Terrae Angelorum et Solis; Rector Mundi, Caeli, Angelo-
rum; RexCoeli, Solis, Angelorum, Jerosolymorum, Jordanis; Rector Apustolo-
rum et Sanctorum; Dominus Monachorum,; Seculi Christus; Rex tecti, ven-
torum; Puer Mariae; omnium Rex; Liber.
etettheraae socda sitia etunnar ab etrparbrunt (a). etv1 sesfur Rammut
Songur roembdan Rõm banda sig condum. itnttur er (b) Nunta roring/
mestur affsar Gub fsestu.
Gpristur fõp Rocsur o8 Reiste Qoma huls et. rosb allu.
Gramur stoop etunod o9 9ismnal giugrant et. 1). ygguan etirn siset ma
olu Abar Cl istur off vallta.
Qrot lytur hesaum Cruci, himafserb sesd beima et oun er ecun oss yt n-
nurs ein Muriu Syelne.
Dird sytur himna prbat /frein feariu etveine Aait vinnur Millding
r?ecat: fRadur er hann og etud sannut.,
ettur ex enn vium off hygae, Mattur Sue vinar verre. TLHS er etinala
gramur ollu Or helgart ogbyrre. Il etgnd
s) etsyjur Suobmauoson. (by etupis Shoro? oson

p.356
etnbotleb etsuasa senbar õtpanar graimur ficva. Sors shosaun anersirhet
Angt stopt or Sopit. IM
xn heite eg fyrer Setnercagna falls vib Suiaanetiavo rb o8 etata
ba et: of caunag etcra Jofti M
Vetimens Dord sofarhoidalhanu er alae fSongur et5ce.
etsffrade b sijpans etdlat frõns ab stãnes sa ex hieet enn Qagoofti Dog.
singur a Sarnno9glum. M.
KKK
SSaUmoamna SKeuningar. Stands eosine. Virorum
aaappellationes.
et sandpbeita Gpeppar oger riett ab falla soo lhoorn seann er vi sald-
gtap. Pocter talbes Greppar (9: som begribet oc fatter meger); a hue
I -ctand retieligen saa casdes. Poëtae potissimum Veppar (o: multa
comprehe ndentes) vocantur, quivis denique homo sic recte appellatur. 2
cfar voru fallabex theie tenni/ er fysqdu Als fongt o aff iheirra Stasni eru
tfallarer heemenn o er rect ab calla soo alla Menn. Recsat faspes Assi font
st8 Solbater o Sovosforrerfordi be sog altib deris quilender; Oc ersiben saa al-.
Iemntaeno calene. Reckar dicebantur milites et pyratici Alfi Regis. quod hostes
semper pellerenit; ex quorum nomine omnes alii homines sic appellantur.
3 sosfdat heitang Menn tet aldsta. sofsdar faldes oc Meeniniste aff Pocterne.
Losdar appellantur quoque homines poetice. 4 etcatnat voru theit Renn tals
sadber ex fysgou etfata fongi sem falsadbur vat hiun ADE; Arf hans Starsue
gr ettate callabur hoor sder misdur er. etfatnot fallepes etfareonges Xpi
bpatteres fsilosen heede ben Sunde (Gamiso); Aft hane Stasu faides enhoct
somer Runo. Skatnar appellabantur comites Skati Regis, qvi munificus di-
cebatur; ex ejus nomine nuncupatur. qvicunque liberalis est.-5. Vragnat
bietu theit ee slabu Vragna Sfongi hinum gamsa. Vragnar hecte Vragnes
Songes som hasspe TSdinassn ben gamie Opvorter elex Soltater. Bragnar
dicti sunt milites Bragi Regis, cognomento antiqvi, attribuiturque singulis
hominibus poëtice. 6 bibari quiirpar quinrav; hetta theic inenn ex incta 1At
tanna. aibar/ gitbari oc syrav caldes Qommere. Vidar, Firdar, Fyrar
vocantur judices causarum et diremptores litium. 7 ctar heita sandvar-
nat Qeenn. Verar secder V1yers oc Sanders Vvern ellet etosdater. Verar mi-
lites praesidiarii civitatum et regionum. 8 Veimar Wytyngar. 9 glomat
bab ev ettiphet: etvo bietu theit menn er fylgou V1eimune Songt. Slomar o:
Sp. offocterett.98 Otloge Solcs: suledis talbebes Veimuns Stonges Sosdar
tet/ aff huisesen Songe Vemet (Bohemi) haffoct derig Stastn. Flotnar Pyra-
tae et navales exercitus: Sic vocabantur milites Beimuni Regis, a quo Bo-
hemi nomen traxit. 1o etGumnar eba Qumar hsetu gõiftiõenar mennspo sem
Sumice sorubsor. Gumna esset Sunnar ipes Soscsaeae Anforete; san som
22. bDbi

p.357
bin fornemste Aenforere ubt en Vrudegare faldes Sumi; huor aff er ommen
bet Orb Vrudbgom. Gumnar vel Gumar appellantur populi gubernatores et
ductores, sicut Gumi praecipuus in pompa nuptiali dicitur, unde (;rubgom)
Sponsus. Refertur etiam ad alios. In Sotnat cru falsaber aff peite Sones ibess
ce etot: hict/ ev Sotsano er Qidsient: sunin var fallabur asf Rtassne Obins o8
breigeo off Qassne etautem hunab Gotsand og Gaurland var falsab off RNaffni
9bins. Enn Sonthiõs aff ftarue etvidbrigifud er og Xbius Vta ffn. etosuat
talbes Deernd off etore fonges fsoor aff etubland hasrucr sit Maffn. Vote-fonge
posfoct sit stasn aff etautero: Oben); ligesom et vyhiod (2: et verrig) asetS i-
breriholscbet ex oc asf fbens afsne. Gotnar appellantur viri a Goto Rege,
ex qvo Gotlandia nominatur: llle vero nomen traxit a Gauto o: Odino;
Sicut etonthiob) Svecia a Svidrer, qvod etiam unum nomen est Odini.
12 Oreinger heito thest menn er misum sanda fara theit Songs reinget
eba farbreinger. Orenget fyceber de som farce ti QGands imelsem Sanbene as
handble. freinget appellantur quivi in terras negotiandi gratia navigant sive
Nautae. 13 Qastet ?enni etet gger/ Kniar hetta theirx utenn ev Vatnande
cro. Vasteri etegger SKnudar heeder de som off ringe etrand ere blefne store
Muaend. Vasker, Segger, Kniar appellantur, qui ex humili statu in viros
magnos evadunt. 14 cibat / thab etu filabat Weun. cidar / som sebet en pad
eocnen. Lidar o: comites viarum. 15 etEsegnar og Holdar ehab eeun VSoenbur.
Thegnar oc Dosoar calbes detnber. Thegnar et Holdar appellantur Rustici.
16 scionat heita theit menn e ym sutter ganga. ctonar som sea?er sig esftet ac
forsiae Oprot: sive som signer Qisssiforstand ber fand haffue giffvet Aarsag iium
Dpror. Lionar, qui factionibus pacandis operam dant; attribuuntur nihil-
ominus haec nomina caeteris.
Soppar/siempur/etarpar petiur. errerg/Siempers o
gicterio ?taffne. Heroum, Athletarum, Pugilum
nomina sunt
12 silingar. VQSd valodend. Viri eximii. aea Hreiemenn. etserese end.
etb fortes. 3Xffarmenne. Qodige. Magnanimi. 4 Hardbmenne. proVean-
et pigeshuaroe. Strenui, audaces, prompti.
Thesse Stosin eru thar imoti ab falla Meenn. Tocrt smob tasbis saaban en
erre. Nomina contraria.
1saubann/Thyrsingur Viõtamaduriet aubet eypa ?1atiWam o
seymu Qala. Sructactia Bloed) glyctig: Vedtorsom eteni Rudi Sasy-
spaanes oracti etSpott Drog. Timidus, fugax, egenus, mollis, imbellis, ef-
foeminatus, ramentum, contemptus, dedecus, siphar hominis. 2 Qusismen-
ne. etsav/ett arnDdand som iutet duct. Mancipium (a 7 servus), sterqvi-
linum, semivis, nullius stugi.
Aur

p.358
2ur nabur seitee. Audmisbdingurtistrinauriet ate HIob state Qul ta-
te/ protannballbur Aun fysfiingnrietseve Ryt menne.
22beig taldis etasfmiso/ Rund/ ?1crom aff meenige Meond / Wtet oc stat-
tes off alle Sol etSom udstisfier fRigdom oc eteat/ sacteri Rtig.
Liberalis vocatur munificus, liberalis, vulgo celebratus, hominum de-
cus, divitias erogans, delicatus, opulentus.
MVystur heiter. Huoggur/ etsvggut elinqurSmusingut Wxsclingut/
Ososlaurietpybijnguriditursvinnae lenugienpdingur.
Omiygacli fuitig som (maler) maases sparsommesigen/ somybmyget sis
oc glor sig fattigstil vsctint for en V1lafertiiab Vifvere Sarrig vsssrtiven
Siuff dusfons Sycleres stidst oc Surfitiig.
Parcus appellatur, sollicitus, attentus, qvi parce metitur in triviis fixum,
qui se demittit ob assem (imisellus), segnis dator, parcus, Fur, Furunculus,
Furti conscius, Sordidus.
Spcetgur fjeitee. Radvalduretnirtimabur/ Osiutessasemabur ettert
mabur..
Cn Vlis taldis vsdig af Raadi hossstsosfli shosoerbis (opblast) soee-
icrig. I:
. Saviens vocatur imperiosus, urbanus, elegantiae et praestantiae in primis
studio sus, fastuosus, ambitiosus.
Semstur heiter. *aume etfraumesr Serapuri et ofuri eterocsuriet ceivs
fioffe, et itnnesqui sanges quiioffner, htubursofuri Supijngur.
Daatlig taiois etn lang Rangel/ som stoder nogen ub aff Husct Haard/
(etfearp) i cacdi gabi Toljer.
Stultus appel latur longurio, eliminaris, austerus, asper, ignavus, cor-
pulentus, piger, plancus seu plantus, bubulcus, fcurra.
Suat. etmidurVundinn et fea9eV1pdeVattet eggur: holbur.
Vponder QBurer). Vonde fulbis en etmiv/ bunben et egr huatde etteg. som
polsber Hus alleene.
Rustici. Rusticus etiam appellatur faber, a colligata barba, (quod sx pius
laborando sudet), Ardua barba; Praecipue est vir viduus, quod domus curam
solus sustineat.
sast heite eru theste. Sxaude Snaudes Soles yifses etasser etofur etrõmurt
Gogut eturrhpttiretsupu Sopiret onur etsanne et lane etlappe et ctunodet
Snuiortut et ortut HiõturiS) cotte TMumut aesriotur (rappurs uer Tan.
gimotte: ?amur farbit iletarde etnnungur Sapthrasner etunngur.
Thela helte standba i Rnugs thulu sinne ettafesasfur: Cnnunguri siobat
Ber mabdurs]sjriReppsctVumabur.
ut Avsi etfingi Sonur. eton. Filius. a Arf tett. TALxArst tagen/ban-
ven Sen. Adoptivus. 3 Aetffoin. arftuing Haereditate fruens. 4 ?togur.
I 3) l) 3 Gna-

p.359
Gnatus. 53 vtibur. VSdarnebatit. Filius vel nepos. 6 vtidiungur. etn aff etsteti
tommerne. Unus ex posteris. 7 etcspeonuti Sunour. etsectiSon. Cogna-
tus. 8 1ur Xeffnet SynIAsfs paemer Affspreinges õodet VGarmer sysyrel
Dnesfes sifces etifruri Konstasfur Witestudbili Wibabmi / Wiibogi. Varni
Scesfuere SonAstfomeddspringiotobetsGorstesodes õ obre som hasfue en
fhtoder tissammen men iese en Sadet etamprende etsectens Kiep (Kong
siew) ettammens Grobe ettammens Vute (Forbi hand ubspredet etftercom.
merne/ som QVuen Piler). Filius, Ultor, Genus, Progenies, propago, frater,
primogenitus, frater uterinus, consangvineus, baculus generis, stirpis ger-
men, stirpis arcus, (qvod posteros dispergat, ut arcus tela). 9 9tageriet. fi-
ungar Svisartss) sentarietSpiassande epa SpiallesTosfici KompanigielagesSo-
stre inur Wandamadur/ Stendes (inde Greundt). Detroruden er aautter
and Hustrues Sabcer Soo”E Vighrobre som ere ubi ens yeses et calbro-
bet udt Raad ditridderi ettalbrobeti isosterfaber oc adning: / ti/ som med
gelgierning fasfoer forbandet sig nogenivosodpsorvant etsselig. Sunt praeterea
ener, Socer, Affines, Rivales, Consortes, Socius consiliorum, Consessor,
Eocius Nutritius et Nutritus, Amicus, qvi beneficiis aliqvem sibi devinxit,
cognatus, dilectus. /
) vuur O6bsgut Andstore etorul Thonugveri Scabamadburi Osuifrun
gur DVage. I
Sopen/Gtenpartiet ahan Sorbandet etlovendiae en bange/ som gior stabe/
sparer ingens som ex nogen tii stabe.
Immicus, adversarius, Sathanas, Maledictus, Anxium reddens, Noxius,
nulli parcens, qui obest alicuii..
tadur heiter eitn hoor. T: 4n eff tyel eru Thoty eff 3 eri. 4 eruSoruneite.
Sslocfur 5 Dtenn. etucit eff 6 eru. 76ya sogn. 8 hera Amaesles stor. Rautar
eru 9. Tiger (ur uger) eff 10 eru. Wrer etu etseffut. 12 eru To4lod. CWHis erut
13. eterb eru giortan. Sunbdur er thab ev 15 hyttast. etceta eruem. etVen eru
27. etrnet chysta fviner theim 18 Mater. stentchisfet sa ex 19 fylaer etrõ1e
eru 20. Tlyegnar eru 30. gorf eru 40. gysci ectu 50. etarfnadar ecru 60. etor-
gar ertu 70. QUb eru 8o. proer er 100. sphur heiter candEroe..
Qhu hundrub Tnrab eru d husunb. Tyu shusund erui steese. THu todtar erul
i etcltap. THu etelstapar eru Her. Tnu ervar eru etSofsfnudbe. T etsf-
nubpct etus stara. Tu starar eru s socse. Tnu ssoccar eru thiõpe. TH? hõpar eru
i Salber. THur Zaspert eru Koor. CHadb er Legio. Lutherus striffar i eirnre
Legion 6000.)
CetCxnn ern thau Stosfu er pict sãtum ganga fyrer Stossn Qtannas oque fo9ssum
pier shab ibftenningareda Sornofin Meanna.
Thad eru Qõideeniningar ab nefina einforn rettu Rafsine og talla hunn et
bann vist ris neffna cigatidar veitanda eha sas tanda sheitra hluta. etvo ina ten-
: na

p.360
na mann vib 2 fijnasog salla hatin fodbur eba sfor Son eba V1oduriiheti ex
. baun nefinodi. (a) QWastu Olassson Austani et ssdut a VWatneb stelspon-
Cnn eru epcer Atlba heiscaee.
Dioetster prousstarsari Snoroiti ?ion Runi Chopii Rabaiofis Sunby-
sin3ari 2bathoptarsale Serlari 5ylgo Jiclagari Stendur/ VGinit/ Cmntilij
Oerdungs Daltte.
qCietrta follum vicr et annficunynaariab talla mabur fie OrousturNarburs
aguri nosturi Siarn/ Suduri Rycuri Rosturi Reiburi Qame Radugur/
etniallur/ etnarpur etnotur etterfut et bivitur Wartur \Ganuni Varr
QbndugurvduErIArtuUr.
Thetea fossum vier Tyrideb. fier fysaer stubning sannseningurest madur
c callabur/ atro ftur/o furburadurs gulivatur.
Qo4sall og et marga vegu et sunneenninaum vrei. hicya thet mest orba
sfiolba t etallb pnums/ og fegea mest Stallbtapen. seann sal fenna vid
vert syn ols than er haun higut eba veiter eda giorer. ann ma fcuna til Cig-
nar siunar sheirar er hann qui eoa gass. uann sal so tenna vib thessa hiute ab tal-
Ia hann vinnanba edo fremianda verfo si nna.
ctann ma talla viob arsyeitum olum tallfentum fann Reynest? suy hunn
pinnur. etnn Reiner er VGibur o9 Cre: stosfu stasfut Sior eba Vorbraugur
ITrhub er stoa tres og sieudur eileignar eba verfa.
proiactar stosfug ab heina. DNerdendur 1shuy etuerpao
sabsrupsa qui8 gepbu Gorusau ga Derbtau gat soerpa sosc morbu sice vesate
Dieslie. (werta.
stallaber erus Sterm ?ortun jus Rurunqur Ntibiunqur streiglande vyga eba
Qnour sta thab ptat smatter matteo stemorbungut stordu/ stysus ?o.
dull npa.
Aporn fKalmann ma fallo feyte og fabe Brofusso o8 SVargafoo og Striodb
tda qomriõop.
Austrann comtiu meo alra mestann/ aaiar marae t sstat Vongoer gibri
riopur eun ftanbmenn yoret/ fdtma evãdu gehialma.
S) pab man eg ppur epa Vdrumvsssilryniubum tyuna. (b)
Deios soffu eg blaimi biydbanni harant ne ma Sub sannann.
Szabur et fendur styger og fergers heyter og hrentertyer Mtederi sutcti o8
saerer soccuer o9 siongver Wkitler peiter 2et4er Vriec.
ite tunnido Esaium futia 2etDde vedurs vium stesfoan grubdi Sengns un
ceoba fade pellar fremin on omm aXscur vnd drassun Ciallbi.
2ihyessum heitum stal fenna SDtaun til Gults ebur Vopuua.
Steuna ftal tamu orne beitum ollum o9 olum Asahcitum, n.
M - ABt
M--
(a) eto0 qud Shigbosiiut, b) proter st ?tobis taltadb avli brymgburts.
KKK

p.361
ess: ssyect tent eff Assta fenset o3 Sona og flverga v ex shad sest haad
ceba sastmic.
etcstur hiesmet etcltigrastat SGalldburs iidbiunge ftialbar. Ddundi diupra
bental bogque rostiigasi hoagvidb.
Rysa sosu sanger cancari sindar Atsfae vio etume siasfann.
Dqg or unsa Asul Jarurabdar soo trabde Vragtogner his Vogna arg
vs hyrmer varga.
Diatur er fendburt Aat/ Rubur eda Vobe cigna sinna o9 sent vib Hcrtsade
voph/ ovusiui hsysarou um eda ettip.
Cnn esf Ja stal tennanium ma talla fauniarein et vyna cba huntalog alls
ftenabat. fRalla ma hann og SKonga heitumiog fenna vib nocturs fKonat vert:
foeres ebathab hann ex stprandes ut.
Degu i geau glnages qu: Vreffia TSgge. Qalstnam haun thab ssuga. Hrofo
nat trant fsuga.
Diaduret falabur Sromudur/ eba Recser eba Pryder Thiõdarennat sa et
gbrum veiter sumb eba framaredur glo er ab mesva anne enn udur vat hanit.
Drene tolpa attu Hidipar 1projetreter Veagiheter. Sate sitib hans i Retius
Doar matur etforungur sate.
t abur er tendut til vibar sem fyre ervitabj alabur Renner vopna cour Hy
ga/ ferda og athafsnatiet ipa og alls thess er hann radur o raner.
(a) etn stirtinul starbs. ettorbarsegaeoo fyrer borpi. quirons a gostar yne.
Sranscitur og bseem etstri.
(b) enpur et orgum dre. Morbreing spn feyna. proior fxrhiltos
porinn. s, tars etiguroe Sarle.
() Astthoum stendur Vllar. Austur ab myfsu crauste. Reite slundur Hoo
num nses Randsars V\vumobur part.
(dq) Roctur Anour bab Stander 2eggbus so man leggia. Roog stya piet
Rnal KRagni haustnote4enum.
(e) etcct i Gulle stofua. Vioff tyfur hars drysu. VAttur vitur Wrenn ihro-
sta. Asfrenesoeng Menar.
) feill fie tu Hanvar soessa7 Hsinut vabdt so Vrinia. 2A bob giade
918b. Vutraoebur til theg hiorua.
Aetqn stobuar hete eg Wetae etmradtum Tho'steine.
(et) sfyalstu thav er Hraffn n'c fuclltat/ hvatrãdur ertu soadc.
Sgnarstartur fyrer Sofftumi 94: ur toesm ve Synb. nna.
(h) Hlob eun hola tieou Hitbiuenn Atagrenne. Audar shorn fprev V\enumi
pngur valfosta shunga.
C - A - -- -
m aõ1 u Dsgaas. b) Sormatur. () proHalljtecin, (d) Qendr. () Aeefiut. (Aeeji
fut. (ae) ?Itat. (hy Arnor,

p.362
qeabur et senbur vib ull tallabur uldriotur Guitunoer Guliborpu-
buti etulsstrydber Sustate.
et seenniste asbis a Guio Vuids 1Lyderes som seder etuidisom ubtaster
Berper) Suld.
Homo ex auro appellatur auri fractor, aurum mittens, aurum projiciens:
Hoc modo etiam ex aliis metallis.
Rett er ab tenna Qeamn og falla hann etSon Jardat eba MWuogu eba thcirrar
S, osffub stepnu ee seadtur er Asfstapabur: ut.
Spelibur var hinn er fellbe hardteipt Gonum Sarbar.
ete stilser rhad alla Aubdigt yff fyrer daubda.
Tunas gasf CSriggvinut Cinglar taliboeur Moeger soeges etee Hiyrner
ettab etiõtnum/ ettertur og 2lsoer ecreta.
Ci) Denominantur etiam viri ab arboribus omnibus, qvae in lingva no-
stra in genere Masculino proferuntur. Ratio est, homo in operibus suis om-
nibus] exercetur, id nos dicimus (hann reinest) 2: exercetur, probatur; quia
vero vox haec cum etciner/o: sambucus sylvestris, communem obtinet so-
num, homo quilibet a lignis cunctis varias sortitur appellationes, vocaturq;
(etSperdavidput) a gladio et frutice, (Wopna dunbdur) armorum Lucus,
(adhiberi hic possunt omnia gladiorum et armorum nomina), (set.
tsholsur) a fraxino et patientia laborum Ognarstafut) Timoris baculus,
brauaur) exercitus arbor. Est autem (Oraugur) in lingva nostra pro-
prie arbor arida, comis et succo omni privata; Metaphorice autem spectra
appellamus (Orauga) Infinita est hujus formulae apud Rhytmistas variatio.
Item ex omnibus Odini et Faunorum (Alforum) nominibus. ex Centau-
ris etiam et Nanis sed hoc plerumque in rem malam: ut (etftalibar Qeidiun-
gur) a clypeo et nomine Centauri.:
Odini prae se fert Epitheton (Sindaralfur) ab ulvo et alfo o: fauno. as.
inagautur) ex Metallo et nomine Odini. Latissimus hic se pandit appellatio-
num campus..
Vocari porro vir potest, cibus, sagina, aspersio volucrum carnivorarum
et ferarum, qvod illis in praelio esca fiat. Hinc (et mriõdur) palatum avis vel
ferae cruore suo illinens. (WIssbrsabur) Lupus circumdatus vel armatus.
(Csyfciter) Aprum sagninans: Item silius, gnatus Terrae et elementorum qui-
bus constat.
C --- --
Sfocuna sp: Qoinberg Yeoffne. Mulierum appellationes.
nafheiter 1gliõd. 2 Sprund. 3et prodse. 4et vanni. 5et varri. 6 etSae
b ta. 7etnoõt. 8 Kirtis. 9 Nalsvartur. ro Vrudbur. 11 wWS. 12 ineita.
13Wst. 14 Eenna. 15?Rnaut. 16 etetsia 17 Kona Whs af 1esi-
nandi. Sonc/sysfisaa faloer aff Vcffoen. Myjper (yfsf) a texendo. 18vru-
i bur

p.363
pu (a) og Jliob heita thaaet Sonur er faramedo Vramt on eteart. Vrubur oc
glsiob leeoer bc Nonet som bruger stor Peam oc Ptal frem for andre. Voca tur-
faeminae ornatus muliebris pr caeteris studiosae. 19et nõtet helta shar Sonut
et Qronastar eru.etSniter fcoer de oner som ere orbrige oc sticselige Eloqv eus-
et pulchre morata. 20-orõsce (a d86ms qu: roscida) heitathurieryriatar ru.
Drõsct som er asfosben oc sticpelig. Temperata et modesta. 2 1etstill ct at.
sub su SKona er etforunal suub ect. Kystishy o en fKone som er duelig ve
mobig. Mulier strenua et generosi spirirus. 22 Qnagur peiter su Stona:
er ryfust er. Stoggur som er rig. Locuples. 23 quienina heiret su Sfona er
8ftom er / oo sem ongar Deeyat eru/ cbathiur. Ssramar er. Seina om
er: fiin/ biyseroiz som uuge Piget ere. Verecunda, quales sunt Virgines
juniores. 24 etSuiaseiter ju Sona er Vondi henar er aff Sandi fa inn. et
tal som sibber allcene oc hendis feanb er reyst s fremmebe Sande. Residens, cu-
jus maritus in terras peregrinas profectus est. 2ae5 Spradse. Sornemste Quine-
de. Mulier primaria. 26 etparre. eanbinde. Virago. 27 et vartur. Setom..
tano soave for sig. Responsatrix. 28 Hincita. etob. Dulcis. 29 et vaune. LHvib.
fom en Svane. Candida.. 30 Dull heiter su Sona e Hondi hitnar var Wet..
genn. Hall eeder ben Sone huis M and et isiesstagen oc fand ssee1) elffuede.
Calx, cujus maritus interfectus est. 31 etctta heiter su Sona ev V7õnd lun-
nar voro scitbaubur og Ectur meiga allar thert Sonur hetta ex sitia ester V1aene-
dbur sijna v?iptar. Encse. Vidua..,
3 (b) Esgum etcstiur Acalbar tyaerithiat Ronur shur fusdsosso. Hier fallur.
huum etctiurnar Hoelalenda hictu hulat a sõtum hus ser hañqupad ssursfa yerma.
Aihasfoct to etneser som ere meget colbes oc huffoce VGarme sornoben. Het
tasbis Enefer Sse: feen ale cagee for Godder som ere tolbe aff AsE
bom. I
(c) Sunt nobis viduae praefrigidae duae, hae mulieres indigent igne V. u-
as dixit pro calcibus, quae (Dasat) vocantur; calces autem pro pediou s on
senium frigentibus.
33 (d) Tess site eg thgra hiuossa THhrubur avallt hin Rruba. Hyorsumns
etit a pracasnuginn etscipnes tuggu.:
34 2o vrhange Sarbar niendur fyrec mict ?tytur. Vrespar sees hius.
et falla etsn etsribeera neffna.
KKK
35 Hitet tallar haun Senris Vsrs tuggu Srortersuis etsepnis. Emn hrata
ossisnis calsat hann a thuex fennur v1 Otuni honum o8 W;An heiter / thess
f eost hann a Q8ain/o: QWonsitta/ab seenn mundi calla hana fonuna etctiur
thab calladi banun Spal eba fetetra ardarnnar.
36 etsiur (e) heita chur Nonur ev cin amn hasfa.,
Qqa) Inde vox Danica otub Sponsa. sb) et guab G1gill. () Egillus Skallogrimus;
(do et xo seigaet 1 et cepbtera pysunim, (e) fort?nde G. lig. vox Danica.

p.364
Aeislut talbes be Stonet som hasuet en Mad
Efjur lappellantur mulieres, quae unum habent virum:. ipeltices. Mates
siba vocatur: Qipt soror.
37 Kona ct tosub Wedla og Masla cot Suna Verssiing o ct sjab ol-
but Kenning.
38 Konu ftal ecñia tlt all 8 Socribunabat etulls og Siminsteiniagis o5qbyns
o8 annat Drycdsuex hun selut eda geffur soo tisaelgagna og alra annara hiu-
tartheiera ex fenne ssmier ab veita.
Sone stalfalbis aff alle sine Prybelseti nemlia etuuiobs..iftone; 9tm off
SU in oc anden sags DOricpisom hun selgex euser giffoct.
Mulier appellatur ex omni suo ornatu, auro, gemmis, cerevisia, vino et
omni genere potus quem divendit: Item ex omnibus iis quae decenter ope-
ratur et exhibet.
39 Qtect er ab falla hana etceliuca sag the ex hun midiat. Eet: in etclia cha
Saque shabeeru tres chuy er stona soslub ti Sennynga osum Sotmebum vidat
KKK
heitum: etSpo sem/sind etiitsdiort: Inde Gulis sinds/syneit (.
f-ett ex ret f tasbe hiude etclia / som sesqer be Tng som hun meddecler. ete.
Ha tastis oc etssagae Sroe: yorfor hende rstommer asle be Sacrque Stassue som
be iicuber hasoer ubt foe minino genere: Stemitg: ciuoete?o1v99.
Recte vocatur etelia) venditrix earum rerum qvas communicat. Seliae
etiam dicitur species ligni, ideoque ipsi conveniunt omnes appellationes at-
borum in genere feminino apud nos prolatae: ut Lenticus, qvercus, arbor.
, 40 Enn rhuy ee fona tend oib etcena ab thab var tGornestiunni Kys1-
nabunadur er tasabur var etteina etSorvi; o thr hosubu a halsi sitr nu er so
faert tii Senninga ab Sonacr tend us et enis ogallta etteina hetta. /
arsagen hhorfor Soner faibenis off etteene co denne: et fotbum Dage bro-
ge Quinderne Halstsaber giorbe af etteen som calbis etcinasores; Sypopru
offver alle etscenes Rastne ulsegaes foner asfspocitne.
Ratio autem cur ex lapidibus mulieres denominentur, haec est: In prisco
seculo collaria gestabant, quvae (ettetnosor bi) vocabantur, ex lapidibus con-
fecta; hinc omnia lapidis nomina illis poctice attribuuntur, ut ex veteri
Rhytnio apparet, ubi mulier (sofu Sandrifs) dicitur appellatione ducta 2:
Soru qvae una est Asynijs et sonbriff quae terrae costam sonat, et lapidem
enotat.
41 958 (f) soroustanu seistis sosin er het sosinabursandrise etingsthyn-
Pann Sogoir ofann styri. Spiex e Songun tollub soffu Sandriffsetti et
SDeini enit Vesn sands eda Jarbarnar ev etsreim.
42 siend er og Sona Kaltendum Vibarhestum/ Apalburs Sundur Aut
og o: ibur/ sem hier seiger.
gg? 2 43ue
S: A
109 t pnuit a lino et quercu etc, appellatur. (f) v1q~w: RVjarne Arnorson.

p.365
43 Due fyrce self en Sautar Soffn funni sar stossnar et õrr * aun styriat
tennis sten bur SH Apassour mynumm..
Huonn munde eg vid vilia valssisfs medan eg lifsp. Altnn eru biort ab bol-
ol Vrands Asgraenan stanba.
44 Sonucet rett ab talla osum Aspnia hentumWaleyriuheitum/os ysahel-
tum quitorna hestum/ ftrustuheitumioque olslum ?aheirtum og sanda Kallfendra.
Soner cabis oc rettesigen med Asers Valepriers psahelters tornera
friag: Oecrs oc Sanders Stafne.
Recte quoq;; mulieres appellantur omnium Asyniarum, Valkytiarum,
Nornarum, Belli, Insularum et Terrarum nominibus, quae referuntur ad au-
rum, opera aut aliqua adjuncta mulierum, quae etiam variatio copiosa et
multiplex est apud Rhytmistas.
45 Sala ma hana etponieoa Spyrueid eba Ran eda Chissu.
46 eti3ur vymudo femur spama etcr?sand ab mice granbi. etsmartat
brepur serffat etamsand vib mig gamni.
47 gtotra var sta ??eocens mat/ Marar og etuot ftar. Spyrusemi hou
pieri Hipnga byctist oprding.
48 ?tert erao talla Sonu fKongoheitum Gramur Hismir og sycum stoff-
num.
belige Soner tasdis oc med alle Stongelige Staffuct.
Recte denique omnibus Regiis nominibus foemina nobilis et princeps ap-
pellatur.
49 (a) cond ocr Soffoungur Rondum/Lanss MRasiclighausas Siasmesaedbum
hesfut Hismeri Huytynga frid sieiun.
fo fenna stal Sonut vib Gu og allt etsis theivra og alle suyad that eigu s
etripumm oque vib allat anytbet theirral soo on vib o Kerolid o8 dryefiu.
Senna ma that vib etteinancite osro4 svo tis hantar og siovar. etnn thut et
rete ab tenna Sonnpid sid ecoa hunos ab thad a heiti saman og cigu SKonunnat/
soa soo sem hond seiter undiog so heimann fysgia hennar.
etaear heitee Deariog soo Ver. Mtat H Hestur /04 thun ma eenna ris sidat/
Sarla og Sonur. etmn thad er reit i etStaibstap ab hosfa shar sogn er vm falla
stigur tis hess erhier merters sem Reffur qu:
etobs og sypra heona sundur ferer tre gtundi. Tetta stal so vpptata.
Tre falla eque Ccein. Tein falla eque Veln. Vein calla e8 1Id. ?ib calla eque
yde.1t falta eg etae. etae falla ea Dear. Mear falla ea proetur. Hestur falla
garaspu- Drasin talla es etey. ettyfolla eg Sloca. Jsota calsa eg 1ssat-
sofa.
ghetia fossum viet Refeo/
j I 4
(a) cossoungur avad.

p.366
945 thu viguru hasa. (b) Atbsuiallet men miog i verfa siinum ev vict follum
KKK
gatur. s, ent Mundridamar vtagsa supr oetrie vag adb soa.
Thad hasfa miog i Stocdstap theit et myctt vilia rtia ab neffra thann hiut er
peiti vibhinn er merfet svgnua
2tur verb eg opt fot siueri etysytiat tho sptia. Riõver miet hin mura ene
rr-t niorum fitia.
Denpet fylgrat huaudri Hausryni e soo mynu. eteruraeseitandi susar ssae ut
a pvoriu Dugti.
etlgi veit eg nut agh ab syte ma chytal fjr er fista saera feiglsgt shad vier et-
umm.
i Thab er alst citt og EC]umbdysv thunad sudi heita taumar fisti furi og vidlug
besta/ thefium Sigurum er marga vega beeitt i etfalbftap. Sonac fend tis
Vulls og tollub Selia uls.
etpasicigat mun seliu SaleX8?idhstuba galltat. Racastanot rastat tepr chue-
nigo muna seingi. Hier tallast huasur vidbsinda galstar/hañ var Sorun o4: oro
jvasli iafsfi vr sem gist. Eeigur Hoala er saeretosfetaeffat ceoeu7emonann
etclia etula thess ex hun geffuriog soo heite pibet elsu ebur trie sem fyiv cn vitad.
a C- A A /
(b) etcm buer er queos.
51 §ytorf og etrõda fallasi fKouma.
Sotba vat t fot faero. Giardbenis Afarprein. ftycei Song Stadoseit.
etpvigni vmm miabarrist.
Detene hasta stissbar etyniars miust stals sogib allat. etsa hosf vert
pedisi sob stilltann ettranungss af miet Dranum.
THuiad huls hronbasae Hiramma thar eque ber framm. V11Illing et Surarfulls
Piarfar hesre eque sagmatt.
Quta stepbur erum eie fogur brien seifi.
Socinfemingar Sar. Sonernes sastelige tosiue.
. Nomina mulierum infamia.
1S tpa. Qnublg. Lutosa. 2 etnegoa. Haard. Austera. 3ettssa. ete3
et -seianaonae Sogu. 4 Sauripsfa. fffocrbaadi. Luxoriosa.
5 gitra. Bunitelig. Difficilis. 6 ifflia. Moria. 7 ioppa. etsadder.
Garrula. 8 Slyera. Slteset/ subet. Pannosa. 9 Sytreysa. fpfod ien Saarestie.
In caula educata. 10 projria. 1I Hyvippa. Xptistet. Succincta. 12 Kolta. Sort
som Susf. Carbonis instar nigra. 13 Vetcgon. Vees, V tictesig. Immodesta,
14 ettitia. etf iben. Sordida. 15 Chscbsoepra. etom baset omering. Circum-
cursitans. 16et tegsa. sang oc sinal. Longa et gracilis. 17 etsibra. Insitabunda.
18 Sosub et Sona Croltonupeiee eff ua stalcrenna/ishuyod rett or ab pun
beite etrppur eouv etygur thiirra hiuta er hun fer med.
1i 3 19o1

p.367
19 9t fthoctabur ostar Dst myact brodgal. Viugt elur sorgummaet ur.
gal Saupstryber Slorgrybi.
a0 qleer ma og senna vid horvetna herpesig/mad er hun et stycandi/ahual
ebur sneipu o hiand stisiu.
SSivsfo fennesi thesfari QV9su.
C sfur i hendi ell n giorva Bcinbrot VSua Vul etignoba 8a
7 Sntinu OGorn atonart. etsa staluerda ch var siffum/ ifi stytr-
fann õthoris SOponum.
Dicr ev fKysffaun csend L09 merct meb thab ciffelse sem aff henme mante. glo-
tast og hefiut Qmsat sycingat Jeirni Wisu og sallast shab Syngastnad.
Sun fcite. Roeseafine. Vaccarum nomina.
I 9 Sfyria. Vacca primaria. 2 Konga. Qbie. Juvenca, vel vacca unius
Anni. 3 grema. Quae primum peperit vitulum. 4 ut numbsa hum er
absst fxua. Vac ca optima. 5 Vania eda Velia. A boando. 6 QV8em-
bla. Som par en stor VGom, A magno ventre. 7 etpembla eoa Symia. Quod
mulgeatur.
Loeti heita. guver fas. s Gestus appellantur
et 1 eru cuenn. doeei heita Robdd. sati hjita Wnoe. AEde et Sund. Reidoe
ge. og Tupfend. Reibi heteer chab madur er i Smu hug. eite ev og
sargiorsfoi etfips og pest. car er og Tupecnt. Sar et Reibi. Sar er Stip.
Thuniyfe Oubtat hasfa dten ab preia folaeoi og eb shad fallad offsiost.:
QGCnst firiter oefasne?w Vira annellatuur
Lfy Deiter. Sufffalsbes. Vita appellatur
5Qe f. situm. Vita. 2 Asscur. Asvder. Aetas. 3 8ffe. etique Cip. Evum.
et 4 etsse. Asderbom. Senectus, quae appellari potest Nutrix Urgardelo.
hi et et Skrymne: i, colluctatrix Thori. 6 gtor.
ESeggur. etenctel es (geeg). Crus.
Cqgi alla er reit ab faltarDus/ imeni emis Merglar. sege sand fal
bis searves Huus/ proimmeli Verden. Crura omnia vocari possunt,
ddomus, caelum, Mundus medullae.
] ??? ? ] ]-
Lo ogui- Dlpigmaltum. Beyvres oo Gondeng Sundhed falbis.
Tranquillitas Aëris et maris appellatur
1 gun - meob monnum Soc. Quies. 2 seque mep Getubdum. 3 ftalla Winbssoti
-8aner. Ventifugo. 4 fsfsiySotnar. Placabilitas. 5 Alffar Dag etaeffa.
Diei somnus. 6 Svergar Qoge veru. Diei mansio.
aegnt. Raal.

p.368
j sytaanl. Tuugemaans. Sermo vocatur I
rQDio. Orb. Verbum. 2 Orbtoct. Orosproct. Paraemia. 3 etniuli Tal.
Snib T) lle) etmucdt Cnse. Cultus sermo. 4 etogn. etagn. Relatio:
5 etena. etanvden. Verus rumor. 6 Shraaeta. rotie. Contentio.
7etaungur. Sang. Cantus. 8 Sallbur. etignelse. Praecantatio. 9 fvedandi (a).
etQang. Cantilena. 10 ettias. etfal. Ratio. u1 siasur/Hial. Popularis ser-
mo. 12 etfvass. ettvalder. Nugamentum. 13. saumur. etlabelig Saminefe..
Plausus. 14 Shiaveq. Garritus. 15 etye. etisining. Cavillatio. 16 Srant. etn
ftary CTrerere Acris disceptatio. 17 ettalp. etfarns Tale. Illotus sermo.
18 etStrap. Voiegaelse: nogen fabel. Affabulatio. 19 Vuista. Inanis spes-
20 Hiceõmi. Vanitas. 21 Arfgeisa. Diverticulum sermonis. 22 syciter o
tõop Rõmur/ Omun. Synonyma vocis sunt ot oob?õmur/mun. 23Ty
tur. STuben. Sonitus. 24 etaull. Sonus repercussus. 25 etmr Quymuri Thri
mursXimuriVrat. Fragor. 26 etvipur et vipan. Eevis sonus. 27 etangur.
Tumultus. 28 Doergmali. Echo.
(a) Mqueoe 9 canere
Sytobur s9. eepa.
I Deigat H. 1
1Q) sangat. 2 etSoilar. 3hscitar: 4 Spialli ebo etplallandi. 5 Thopti-
6 Sompan. 7 Sielaai. 8 ostri. 9 Winur. 10 Wan amobur.
Sylumnur spcite. Sylund faloes. Os appellatur
ye nd. sand. Regio. 2 Hus epa‘oo rg. Hus eltet VWy. Domus vel civitas.
0, 3 Zunau. Eunges. Lingvae. 4?anna. Saenterg. Dentium. 5 9Orba. fre
CJ: enes. Verborum. 66; etma. Sumernes. Palati. 7arq. sabernes. Labiorum,
KKK
KKK
Q.tattar helte- Satten hecder. Noctis Nomina.
§3 aimi 19ti9. Qt. Nox. 2 falgtyma. (Maaleds etrime) Zalen
etetfsul. Velamen sermonis. 3.91i68 Wores. Obscura. 4 et sorg. Vpen
etorg o8 Vetymrelise. Vacua curae. 5.myreursara et om farer I oe
ceft. Cum tenebris ptoficiscens. 6 etpessuqaman. G osfnens et femt. Somni-
Jocus. 7 Draum giorum. etom vor (Srom) oc eto ffu. Somnia gignens.
etvefu speiter. etSoffu hecder. Somnus vocatur
1080to Aur Vorgis VPlundur. 2 stbit heitee med Vionnum. 3etnn Mosa-
Vmebd Gudum. 4 falla Stynu Ginretgenn. 5.91iõ otnat. 6 2ulfrt
Sesugaman. 7 fvergar Orautmorum: j 8991t-

p.369
8 titu stal soo fenna talla hana etbitur vtiorva Sorungl enn Vrubi
Rogsfara o8 OQnargstalla ma hana SSuniuoque v1diu sheirtrarenn svõbUr Auds
o8 Sarparstõtt ee Angur og etõ1t Juasa.
vtat caloie Stiorves Sotuns faauter saglfares oc Oneto Vrud/ detis
Sustru oc sebhustrus Aubs oc orbe utoderalle Sules Anger o etugdom.
Appellatur adhaec nox FiliaNigrviCentauri, Sponsa Nagifariet Onari, uxor-
et concubina eorum, Mater Audi et Terrae, Moeror et morbus omniuAvium.
? Aa AAA AA AA AA AAd 2 At,
staouta scite. Teob heeber. Nomina Boum sunt
I Aut. 9topo. Bos. 2 Ryr. ftoe. Vacca, 388sffur, Kassf. Vitulus. 4 9rn.
Vacca nullam praebens foeturam. 5 ccrungur. Qoic.J uvenca. 6ra.
N pungur. Tnt. Taurus. 7Q1rc. Oyt. Bos.
sAstcrer faslab.
Ongulpus ihunab Onguls ect hor. I
- A7 - - -- -
j 9.
Drusiu spycite. ettrips (Vrosig) seosiu. Pugnae
: nomina sunt
3 Rusta. Zoeleggelsec. Desolatio. 2 talibur. Asono. 3xXumna. ettrib.
et Certamen. 4 S1iosata. Fragor armorum. 5 Dob. Hobden. Velita-
tio. 6 Qeteit shripul. Hastilium grando. 7 Rõg9rõma. Discordiae sonus.
8 Ranbdgnid. Clypeorumi stridor. 6 ettort ofvipul. Varia per victoriam incer-
ta. 10 etnera. Vicissitudo. 11 etõsn. Impetus. 12 seord. ftord. Caedes.
13 Quis. s stort et lag. Strages. 14 Dolgogn. Hostium metus. 15 ymur/
Gnyr/ryma mun. etf ryoen. Stridor, tumultus. 16 Aursygt. Telorum la-
bor. 17 fHtyp. 18 Herthogn. Exercituum silentium. 19 Thrirna (a). Vuscni
strypen. Fremor. 20 etr dryffa. Armorum nymbus. 21 Bauos BVodi V9-
duat ssciter og Orusta oger shad heiti aff Vilodbadbi. Vsodhad. Balneum cru-
oris. 22 fatia ma tenna Webur Bopuar Hinffa Obins. Waltyriu hertõn-
ga Stem etny o9 Gslym. Pugna denique appellatur Ventus, pluvia, grando
Armorum Odini, sagarum Nympharum bellicarum etc. 23 abi etamur
that er etsmou set tahieaa vib seagi. 24 Raud fuyste ben v1 bbe VGengo-
glab Oyni foglat. a5 DOg sa halur ab Naãrs vebri olffanun etert tiisnis
bar. 26 etsymyinde latur etnola etniestur hiortaëa mestum. 27 HNibat scgl
thar ev agisHranstur Thenigii drisur strungt. 28 Hognastur. Emar etta-
laglamut. pdagnyr/idem. etlymur etonodsav/idem. 29 Qrusta ce collubhiad.
nynga vebur. 298 Cs hiedelug Kona. Enstopn iadniga etsdur og vender.
304xub-
(a) Inde at fortoree.

p.370
30 Rubba eg sern Jatlat. Orb slet et thuy forbum. mpeb eburstosum Vin.
tis. anbet mier tib Sanda. 31 Qidrigvedur er hier olub Orustasenn vonbut
Dnoesoeroed. Ennteun stasfee Sverdiing. Hiet ev oghadbe Orusta og VWopn
paste uf tenngugat eanneith-ad ev steceo fallad et soo et Orec. Jium: 32 Hil-
gu Standur ab ethm etnolar/ etama vnd Atnar hramma. 33 Hognastut.
Hognae (a) pluvia. 34 proiadbinga Qcbur. Hedmorum ventus. 35 ets Hiet-
ni Kvonar. Grando conjugis Heidini (b).
C? A ] ? AD A? P2
(a) Erat nrHognas bellator insignis. (b) Quae Hilldur vocabatur, a qua et praeli-
um Hilldur dicitur, ut supra dictum est: vide Myth. 56.
Drar heita. re hecder. Securis nomina sunt.
I am et parba. Iern etSpade. Ferrea cauda, 2proHyenal3et infar 4ettra
§ets n 5 etnial 6 etparres 7Dicsians etygur faesar 9 etnagano Vulll-
Oxopal 1I Batdal 12 Wyagloor 13 Shautita in 14 Thenia 15 Arghy: na.
a6 Chessars ete. (a)
a, A ? 77? 7 A a ? A AA
(a) Haec sunt nomina propria Sagarum, a quibus securic denominatur. Appellatus
cdenique a reliquis omnibus earum nominibus, quae conjunguntur cum sangvine, vul-
meribus, sylva et lignis: Item dicitur Gyges et pernicies loricae.
- - - 7] ] A C- -- CA
PDOrmo sQeite. Orines) etlangers staffue. Angvium
nomina sunt
x mur. Orm. Vermis. 2 frefec. frage. Draco. 3gofner. Som faf
- nex Sulcssigger paa Suild. A fovendo aurum. 4 Sormunganbur. Jor-
: mungandus. 5 Stabur. ugorm. Coluber. 6 Ryhgur. Amphis-
(baena. 7 Qtadbra. a sinur. Regnornis. Lumbricus. 9etoin oin. Agses git-
een. Lacertus. 10 Sraffoitner. Rutilus aridam terram fodiens. 11 etraba-
fur. Gryceo tergo. 12 Ofnev. Sanbdiog. Tipula, a levitate; ut super aguam
currens non desidat. 13et posfner. etom sofver paa Guid. Auro indormiens.
14 etXymur. Grum. Ferox. 15 Gavgan. fKornvibel/ Oum udi fKorn. Curcu-
lio. 16 prooststribe. Centipeda. 17 Hogvordur. etcorplon. Scorpio. 18 sryn.
gur. Convolus. 19 Dollbvarni. Aspis. 20 etraffiungur. Pharias dum serpit
sulcum in terra faciens. 21 etteningur. Stellio. 22 1r ct/PresterOniai-
na. Salpinga, Japur, jaculus. 23 Serningur. Ausilist. Basiliscus. 24 §ramm
libur. Chelydrus. 25 Sapra. Dipsas, Hydra. 26 Qrate. Bruchus. 27 oll-
barsist 8 Raanar siobil. falftit u: ?sgis. j
Drua spcite. Piiles Yeasfue. Spiculorummomina sunt
8 CXNtuar. Piil. Sagittae 2 Oobur. Oben. Cuspis. 3hytttmilingur. Afer-
etn fulgente. 4 genia. Nomen sagae. 5 Qriffa. Grando. 6 quilaus.
§8ipgenbis. Volans. 7 Dpnfata. Eunde stridens. 8 VWpl9paur. Per-
I .s.: ni-

p.371
niciem ferens. 9 Vilsba: Sangvisuga. 10 VAroddut. õtob Aculeus. Intrem
Sruenbi. Fremens. 14 etnorssug. etom snarligen syger. Subito volans.
15 gnffa. Dispersa (a). 16 etfeite. Qil. Jaculum. 17 ale smybe. Sole (a
De) Xvbeid. Joli fabrica. 18 huta. Tubenidi: siudendbis. Sonans. 19 Aimor.
Virga arcus; item grando arcus, nervi, pugnae.
p.0
ca) Vocent puto ducta a lana pratensi quae Svsa appellatur et quam ventus dis-
pergit. dis
Apiunur heite. VBaven. Inimicus vocatur
DQvsgar Znbstore. etoctusi. Sjronguer. etSsabamatur. fsosfrungur. Vagt..
HH - - - --
etolar ficite. Soleng Qeasine. Solis appellationes.
I. Qlet unna. etof. Sol. 2 etyn. Syn. Aspectus. 3 Sagrahucl. Smuds-
ethia Pulcher orbis. 4 scipruri Syciõcur. siusendis Ried. Splendore-
irradians. 5 etcita- cser. Delectamentum. 6. etc9n. eteen. Splen-
dor. 7 Roubulli Sffraubult Aiffraudull. Retcod. A rubedine. 8 sios Sarsfoe.
etpom et off ssug ar foe. Lumine circumiens. 9 Oryffande. Orifvendis. Ocy-
us sagitta ruens. 10Avpalens sesn. Vvaleng dost. Delicium Dvalini. 11Hqa-
no ma fala fitut undilfaral systur ftã nal Sonu etlema etssb iming:
og sopt. Stundisfars Oaatter ftaanens etoster ben glimrende Jivs Sone s-
SDimmelcus oc sufftens SKtronc. Appellatur filia Mundilfari, soror Mani-
orlunae, conjunx (Glemi) ignis, corona coeli et wtheris, slamma mundi,.
Terrarum decus.:
(a) et ems bedin vebur etndiuSGud bybi W sybann. sisque femut gorttme
et isssuma etranscrut offann Mana-
?al ?cita VGorgat. Stem Helms Vogt.
(b) edne styn aff madu Rtossbarhose vmm folber asu stund meban enbisti-
Effe sands o8 saesfar- j
eit eg Ssclaga fiõtum Srongprybe at shidnar. CTheim vituy ytar ouded-
Syffs nic bauda-.
Diet er Tungsinu fene Emodtee sõsarennarioo tyna Jassuseaa d Sordbenal
thyrstihunab thab hesut ecse lios ass siasfu site heddur aff slunne og crbodst:
theim. ineiginn sem feque henne horsssers enn Albiatt thadb ab hienne horset.
298xle
. eto abote et sei host. (b) etinot etse§. va[,,

p.372
Tyelt huter eru so s ambunbuer o9 samthceer ob shab ma cigescigiar ab
Annat gtore sipab aunar ginter 1hum cund sem tunga er Eolsuo hiartanu sor:
angt.
KKK
etonar fcite. eton hecder. Filius appellatur
Arsfe Sonur. dom ars ver / Qn- Filius. 2 Arffoin Arsroenbis.
hisiusis fruens. 3 Arsf thege. Tagen oc giort til sin Arffving. Ad-
optivus. 4 Rogut. Sonbarn. Gnatus. 5 tione. Varncbatn. Filius
wel Nepos. 6 tidiungur. Unus ex posteris. 7 etcffe. 8 Crsringe. 9 8un-
ibur. 10 esfnet. 1111. 12 Kn. 13 Afitvaeme. 14 Asfspreingur.
w s AA A A? /
etoefonga heite Stocsur.
NEi2ss grobes Atis etsammes Qv1mum Audbmunduri Vudsis Sorne/
.la Sestiss etctter autes etir/ Hagbatdurs Nctiossfur ogne 1801tut
nopt/ fKismunbur seysingur. (2)
p.0
ta) Ab his denominantur naves et itinera maritima..
etinar qeite. ets LsiosRass
Maris nomina.
3 ugur. Suendis. Ab assugendo aqvas. 2 etallt. etqlt. Salum., 2.
ni Vilbe Naff Oceanuis. 4 seger. siggendis. De sidens, quod in re-
cessu maris fieri videtur. 5 Ssaugur. Qlbe paff. Pelagus. saa. Le-
vior undarum ad littus fractio. 7 Huff. Dosf. Aeqvor. 8 Qogur. BVogcet.
AEK stuarium. 9 Vtar. Veer. Mare. 10 Gnap/ Vsallbur. Afrigiditate has duas
appellationes duci puto. 11 etcnmer. etemmere. Conservator. 12 etraaeber-
Medicus. 13 5) rp6. Rute. Virga. 14 pnoc. Salix. 15 Qer. Ubi piscium
iest copia frequens. 16 Sumqot. VGald ssod. Diluvium. 17 dVim. Saffo
prusen. Aestus. 18 et und. etuno. Fretum. 19 Vsiõcur. summenbdis (aso-
dendis Das). Mare spumeum. 20 Spvnringur. 21 Ran Relioa. Sroctms
sisbe. Ranae palus. 22 Oyec. Vjge. Fossa.
ilallra thierara betta er rett ab senna etctip eba Sull.
Hinc denominatur aurum et navis omnis.
Tocfur 9. et;a. 3qafjvet faldes, Inmari
haec nominantur
a gati Siord. Sinus. a ye. Vilg. Sinulus: 3Whot. Safiorep. Lit-
tus. 4.9, 0ffu. jrsn. Portus. 5 tg ssaege. Statio., 6 MWogur, Voge.
t a La-

p.373
Lacuna. 7968: ntunb eset Gab t lob eer Hasfita Ostium. 8 saan. Susurrus-
maris. 9 9tio. Locus aliquis in mari ex continente notatus. 10 et949. Su-
ctus. 11 BVobi. Fluctus decumenus. 12: Vara. VWolge. Unda. 13 V1recsc.
ettormvino. Procella. 14 21ssba. Fluctus tumidus. 15 Raust. Vortex maris.
locus perpetuo aestuans. 16 Qdan. Volgt. Unda. 217 etp. etab. Hiatus.
18 etnap. etSrunber. Brevia. 19et tormut. Hylvresoind. Turbo, 20 ettraumus.
ettrom. Rapiditas, impetus.. 21 Saff. off. Profundum. 22 Aiuy. tub.
Atum. 23 5op. pro (oeb SBand. Aqvarum collectio. 24 CStorn. fter. Palus.
25 etarnfcrur. Unda spumans. 26 baust. Idem fere quod (1I1D supra.
27 etosliun. Mare glaciale.
Siarda selte. Jiorder hecder. Sinus-
nomina.
I ssb. 2 Huarbangur- 35atmur: 4 Sumur: 5 CTre?e. 6 Angur. 7 Vf.
Air fore. 8et ulpti. 9etlon. 1set o”n. 11 etsamur (a)
Shnnn var Sona Wqces Datur theirra poru 9;1 HNimengsaesfaraea Qu.a
fa 13V DbuhAdbb4 proeffriing: 5 Vbur. Ntaunn7vV1”la 18 ftoffur
9, 80l80cb).:
SSaan var etqges Stone.: hasfoe ni Doutee s ete.
Ran uxor fuit Aegeri- (c), quorum filiae novem erant etc.
KKK
KKK
(a) Ex hisce nominibus recte appellantur naves, ut (Va: u Aepestur) et aurum, ut
(et inrbatsios). (b) Omnibus hisce nominibus Fluctus et undae appellantur. (c) o:
Oceani ut supra dictum est Myth: 58.
59usviaemasum..
et Sr 5): meb Monnum / enn socsata meb Gudum Saa Wo” Wanert71
20bhemi Sotnari Arsat sagastasfDvpbergar dlupann star.
Sennijugar etsoos. Aafsfvets eafrue.
Maris nomina.
oae 6 matalla mere õlobs Heim sucer Gubauna quiaubur 2Wae6 f
tra sem fyc voru nefsndar: Wer Ranat/ Sanb Ranar og ?ges Duttar-
etfipa o9 alsta ettspgstcita/stlalati ettusar etundar etngiurgistardsa;
et weongaseio og Vraut/ Vroder etssds og Winde et onur Sormobs Ryngur
Cyannaus sanba/thangsisterios Oorgatiandi et whuglo byciat: Stem caub
alita etaetinda.
Daff calbes ocsua Qmers V1sob \ubernes Vertrgadet tis VWe ni Qutite
Rans Sortynoete Ranu ?Wqgc Dotrcefibenes Kolcnol.oc alls ettibens
Pate

p.374
sparters: VlgeraSitenegsses sanb: etetongernes Ven oc TCrandities Jo
oc Vinds Vrober/ Gormods etoni Zernes Ringi Srocrne Tangs oc etse-
retues Due/gistesrog sandasfugicenes etanrd.
Mare denique appellatur sangvis Ymeris, Hospes Deorum, Pater Aegeri-
dum 9, Tutor Ranae, Terra sive Regio Ranae, Aegeridum, Navium, Cari-
nae, et omnium partium et Epitherorum navis, sinuum, piscium, glaciei;-
Item via et callis RegumPyraticorum paulo supra nominatorum, Fraterlignis
et venti, filius Formoti, Annulus cingulum sera Insularum et Regionum,
Domus arenarum, algarum, scopulorum, hami regio, Area avium mari-
narum.
Sfalsa ma etoe1 8eidi caut Tuni Ceob/ Giloss aegnypur ait thefara huta:
Stem etarb ent Vand 1 Vellie 8a8/ fivtur Styng og boga candas
o8 etna.
(a) etkuypt a etdnoenra socita alõocitumm. Atlur et et alut Solem etan
bul Oreythlandinn.
(b) Thon er etetsicisfar õfu ens Daturi o8 thuttu Salss voru sest Sfalnar-
Siallgarbe rotur harbar.
(c) Sarer õigtn thor: ce bra Vrestundinna festa fpt og W4ae Kiovtal
Qbt svpl etymes Wolva.
etEnn si gnypu seipnet stymr Webria enn hopcra Ranar Raubum steine/
Qunneo hiarta vr Munne.
(d) arbur heffur ort fra Sorbu etssvinont svana strindat Vsactur suur
seg socsua smegrund et tipi proiund.
(e) Sastu flasfson austann etssfout et Vaund stelsfoa Vavbrisiuir nunce
õriõster B1ordbheime Drafill storbu.
(f) vtaud thoser idur hin VGyY?E erpur iun ymm shrom stinno.
etrans bera gulina Spãnu Voffug / ferd er su Sofftes StyiE Hõsfiotur
heita Draffni snecsiu stasfna.
etiõs heiter Sandbgardur.
(a) et p0 qu Halgtyin. (b) peirnv: (C? crfur. (d) maret tuluson. (e) proall-
parbur. (Emar et tulasion.
?A -] Aa?? -A AeA
nnn
etoauda elte. Saners vtasine. Ovium
nomina.
IA Aubur. Janct. Ovis. 2 Srutur Vtri s et”cDur. Veber. Aries.
: samb/ etesspingut est. Sambr et ldeveper. Agnus, vervex, Agna.
4 Setimbut. Sleiget heiter Sorudu saubur Cielt haubna/ Hosfurii-
lingur. etVBngt cam. Glciger hecoer Santenes Sorste. Geed liben eeds ib.
Agna juvenis. Fleyger vocatur dux gregis. Capra Capra, capella, naedus.
§f.3 etpjn:

p.375
Sonn helte. etpiin heeber. Sus
. vocatur
etVeti l pni pnue atians o ryssyngut. etvisin /grite
: oit sgisbet et viini Vtne iig siben friiv. Sus, porcus, Scropha,
Porcus castratus, Verres, Succula, Porcellus.
peto[ Deite. Sverds veafiuc. Gladio
rum nomina.
§nin Sytoties ooegubur/ cagvandbill/ etCrõa oeamur etigour ettique.
merandur/ saujresdeabniutihetheres teltes ilters solsur altur
Sterser etsrymurs tufur sangbardur: Qrmthuare: SHrgaimnir sel
pins granb Daffratarsoumrontuburi togder fimeer Mtodubir/dtunoribe
gtstistesrn dtasmur THrõor quietbreibur et rindloges SiorsobneriVea sestum
Gegar: Walangur Vraudur Veriamipue Valuir. 8inbiartur. 2ftur n-
gurvanopsis Egquitumiet carpi etm vipudur/et vivasiõturi vallg.routipeingut
augmosuet/ Araevagauturi Herbra rvolibmimer Vensoeaur Vigoerr Vde
matihudsognal et sngocti et trypero arde Qimungue Wecsiir Rallvitnex/
Taurariravadur?canis SonoysierVaesingurilsvingur WainerQtn,
land ssnovanguri aibust/ etfosfuinguri proaugfatee Dalnsletsfur: im
anu glõp.
Xtem etsspur / ioo sismes et ttatna bing et: fKormatut 9v.
Stem et veib faloes Obing ior tuas Stunisos ticrne.
Appellatur praeterea gladius ignis, lumen, lux, stella Odini. j
j 51 a macsbus et: qo: Q8isfut W”a VWynvdlsour Raudar 98 108 etraud
bsnfrar.: I
etvals ev asee meb giassan et aut etsspur sinum cx styrociscc.
etsab faepande rpar etunnur fomst vre ab bruune Rãdugntum ihaet
rqubra ?sandta ab vysas,
etanpbern btalm i henode Hyavm thenpri finn quirenu.
Hcinthyntan siet huina Hrynelib et hab Vrynju. Gollbat vorbur sa er for
bum Slornhardamn figvardi. H
et iqoara hesste. et anrg Jeaffuc. Vulnerum
I nomina.
408 Zari Qcni Vubi sina; Thab ma og falsa fute spor Sarna. etsar qu-
8 etant / fagne Saar oc tramine hug; et tano oc taibes SJerin
Sobspot.
Vul-

p.376
Vulnus, vibex, plaga; appellari potest etium vestigium feri.
Thab fnao etssut ab22ee Wnniongs fyrer hasf sunnann / tha ex seno-
na surel j
etme elsba etSpor varo pro vor.
SSumar hpeite. SGomer hecder. Aestas
appellatur
umar/ Sonnut etpasadbar/ spen eba MWystun Qrima Vlarnar bagur
etgio fugsa: Stem et rõdur.
Spomeri etetvasubers Son/rmenes snefe oc sstiundheo Biarneng:
Daaguglenes etlaeabe: Siem rode-
Kstas, filius Svasudi, clementia vermium, dies Ursi, laetitia volucrum:
Item faecunditas, amaenitas.
õpv stuslum vorum etperbimy WIJ]aniibut ~litia: ?igum Vag ab:
drygia i Salmistun fista (a). j
-- -- - AAA? A- d - A - ----
(a) tystun Vasfistad: Dema sive aestas.
ACSperve v.
Obbdut. ?1sbvattal RVWEn Sumis Didoreffell. Egareirn.
H - A]77 AAAAd AEn ]A 77 nlnin: miii
etfoogur. etfo heedper. Sylva
l appellatur
II sõ?4ne18idunbI. StovVWutterton. Sylva, fruticetum. 2 Wynvidbur.
2MAeiinquist. Vitis. 3et tathorniQostei tosur. Son. Platanus. 4 etterdr
Spprarduntur. etpirer/ Sund. Asuccisis lignis ferula, lucus. 5indi
sa?/ e9ngs innur. Sindsiuns. Tilia, Acaron, Erica. 6 Asmur ettr Ausprs
astut. ?setr et?setmAAsst. Alnus, quercus, ulmus, fraxinus. 7 Sosturs so-
neri Apaliur. Enepartre. Vitex, juniperus.. 8. etsurer/ Auiur/ dauniVat.
98us/viinvicurViert. Vual Sirevecoque. Fagus, Abies; Ornus. 10 etc-
sia gura gialbrapi. Species ligni fragilis, frutex. 11 synur sive Dasti H”
gur. Dasels Hagetorn. Corylus, Cornus. 12 Vyrte/Reiner Renivipur.
hitet Hysoc. Setula, sambucus, Canna. 13 Sagthorn etraunThausl.
Sagctorn. Cornus. 14 Thoru/ Thyrner Niungur. Torn ?laernes Tibgel.
Spina, sentis, vepres. 159u 9crar Psõma. Pitl Pretro AQsommetral
Paliurus, pyrus, prunus. 16 srys: ?*'\ 1-dir 1Xarsax. 17. Aulvis-
msumm a8idur seiter meb MWonnums enn Wallarfay meb Gudum / falla
nsivthang. Daler. etetsde Jornat/ Assar Sagursima- tallo ono Wanere

p.377
et ob falbes ocsan Marctens etsan/ et irandgrus pan etiberne off Qicrget
S50rbens Prost. Appellatur praetetea juba campi, Alga laterum monitis,
Terrae mysta: Item surculns pulcher et Virga.
(37 ons Samput thab ma fallas Daar seta fcy epba Stiosu munns varal
stiãtta og pocu.
etfipa fReuniugar. etfibenes Stasiue. Navium
j appellationes
a fip heiter Destut Opri etsnd etfonga etoeuar etfip/ Reida Vcdurs/
s9 Daru hestur / sem fvab Horncsoffe heltcomar / saque Crringarsteiun.
ettib casdes Desti pt ettongernes Dasrvets ettibssares oc
Vinds Sroito VGplgernes seft: Oc cand alle Hesters Rlasfne ser tis brug:
c.. etseipner Nest / cic. j
Navis appellatur eqvus, fera, lignea solea Regum Pyraticorum, Maris, re-
rum navticarum et ventorum, eqvus fluctuum: possuntque adhiberi onnium
Eqvorum nomina; ut Eque vus Sleipnerus etc.
(a) Sublongum fom etveiba etundesion yr fra grundu et igracur etolsa
ect sar etSveingrasur a twed hresna. Hiet cru ettipenn colluo Sund~dyrienn
et iõrenn Solsn vVecrur.
(b) etneggiastet sytet ets8?in etosborde got stordann. VGustur stunt 9yso
farastar etsaume sudur fyrer Aumur enn. ssõdao te spaun sadiugs fyrer ftus
babe sycstur õb sauts syrer lista lagoe Kormt og Agoer. I
Sietex ett.9 talab Sosborde sycstur eun et1iIõ etysfaland og et.dings fiõb.
ettip hestur og enn sauf hesturs dautur hi etiglutric.
(c) 5tarostnna Spfanner ast Beturisoe Rastar liop off huna gnypur H al
Sugtanne pranna DViocn gicaet framm a fornar ftõt Daffettiva gõoer /stu-
orbigur brout storbustera ?gsõmfiotur Vetsc.
proicrr etfip fallab õorn Rasta7 enn Biorn sjeite Veturiive Sug
tann.:
(q) etneibsyret sifssey opdassub varu ih ihruderotyni streib vel eil vanats
Gengaeaehiortur yub Dreingiumm.
(e) Sull off bog siett fiaum sramm hafsssteivnt thramma Hisvur et hofst off
gss'iar Dialmessbtum mar fellou.
2u-
KKK
C? P- 1 2a CA - - -
(a) Husivarbur. (b) Chorbur etsarctsi, (c) sftarcus, (d) proHhataldur fiquip. () aeD1V
sur Qcggason.

p.378
Husibur ao: THorimobdur fasbrumast as Austre. Stem Vyriar rosun.
Vaugggetur med thicr thegies j”H?t V1reingu vera seinge.
etgbunn flods nema fysses seinstocsuer thin st/ suca.
vpriar Orosull/xluvargur. f) Hvat muntu haso a orel proeingisigur meb
Dreingium/ carsinhuyad fraptur shinn forsast s siimgrar / tu3a viuna. etm
pedduonubur hiybdes Diumvpismis em eae Ruune ollur fis proermdar et pialin
proeimvandi Thorstceini..
ecita for ab montt miot etyob vmm Dagstydi.
Qbngur meb yosfnu getugi Wivers frõmum setsunt. (hy) 1 es nrrum sto-
esui7 og nogua sidbuognum Diune a heiba fan/ tiat stoos an mõdi.
() Dafssreidar var hiber/ ?lunnur-etsyrnatbruni- Hoytachrists sa et
Desta oddsviptiet feos gipiu.
() Shader sart eg baudo byetu DVecibhufudum Reiba Austur ev cis pir d
perste Hyaliarbar etinsfardi 1V9
et: et quiu: cani. (89) Rejfur. ettyrtur. oovap. () Qforbiom. (k) et sbjurn
Sfilenbste. () Nomen proprium viri.
etfipa seite. etfibers tasine. Navium
. Nomina.
18V?E Aracso rstur. Ares. Arca pro navi Metonymice. 2 etcsirum-
s'nt Alaxamento sessionis. 3et hobladnet. Quod complicari possit
instar folii. 4 8 sumd. Bison, nomen animalis. 5 Hrmur et teio
ettutas Qvoctue etnectrar Pinroingu Vusar Raustbatur/ celneri Kar fer
Getnobi gretes rauds VWeodroes Kuue Snor Sugguri etttar fretir ltunt.
Vermis, Celox, Castrata navis, lembus Liburnica, Navis oneraria, Em-
bolum genus navigii velocissimi, Pontanis, corbita, Actuaria, Lupus, Cata-
scopium, praesumia, Falellus, Praedatoria, Monocylon, Draco, Centaurus.
SOromunbur. Dromedarius, navis duarum puppium et ingentis magnitudi-
nis. etalcibur. Galei. Navis: longa. Turtugseffa 18hrytugsessa Sertu?ssas
Seriar Sleysslaustut ?rana. Viginti ordinum seu transtrorum, 30 otdinum,
40 ordinumetc. Scapha. ponto.
etfallostapar Senniugar. Poeterifasbes.
P.ocsis. appellatur
iiin Dfrenui etveraa ets ip/ ?vergamiduri Sotnamioduriet ut.
tungamiopur ins MWinduri Asa Wioduri Sodurgiod Soma o-
guri Obriires Vobar o8 etõat/ ugur Hoyitblarga: Jtem feinguri
KKK
fundur sarmuri etinsf Obinu (a5j.
51 vor

p.379
sonscis sesjiet Viob1 etvergenis et ib Overaenis Mtod uocnea ?lod)
etutiungs Wioda bine Miadi Asas Miob i Sorligessea Denge sor Ioitnes
Drabi orererQGodnes or Sones Vedteshyitbiergs Vebste; tem Lbing:
Paasund Vyroes oc affor. j
Cruor Quaseri, Navis Nanorum, Mulsum Nanorum, Centaurorum, Sut-
tungi, Odini, et Asarum, Reconsiliatio pro caede paterna Centaurorum, La-
tex Odraeres, Bodni, Soni, Liqvor Huitbiorgorum; Item Aqvisitum, in-
ventio, onus et donum Odini. j j
Siarpseggiarbrim fallabs et nat etcalagsamur: Stem Vergbara Gissnge-
gloIb. j
KKK
- - -
KKK
() Infinitae sunt istae formulae apud veteres Rnythmistas.
KKK
KKK
etfialbar eite. etfiolos tosiue.
Clypei Nomina.
n? Drunginn etalut etsurn Salvendiguri 1u~net/HiabatduriVuctsa-
rirhdstarisimt/ Cargaroeduretet labarHlysfiBydbicitner. Rutsau.
stapi. Staudstser etSpelinni Randir etSaurnet SeuMngur Varbi/
et ie Tobyrdingur Qliigu; etetvarmur/ Baugut/ Gagur.
Distentus, auli, (quod elypeo tegantur ut aula milites) Putamen, (quia prae-
tenditur) incurvus, munimen, Ancyle, (qvod loco cordis applicetur,) caetra,
(qvod telis opponatur). Fulgens, Munimen, (a colore pallido,) Pictus clype-
us, Animum confirmans, in necesfitate tegens, Refrigerium, (ab incissura-
qvadam, qva veteres clypeos notabant,) Pollutus, (qvod variis subjiciatur icti-
bus), Umbo (ab extrema clypei rotunditate,) Candidus, Duplicatus, Tela re-
cipiens, sangvine calens: a rotunditate, pelta, Ancyle.
ettioltur er fallabur ettip Vart oa tient s fõta Hrugnes ex hann stõo:
et ettiuop Qolur are ettip thadb ee figssdurhiet og thun cret iollbur tal-e
ladur etfi9 hanns: etttollbur. et Sanb vopnanna enn vopn er regn ebur
banel thess. sanbs: Stem eru tender vib etoos ecba Tungs eba Sauff s eda
vsit o at Garbur et ipsuis.. etStialdborg er folub Holli Raruri Vete-.
gut etoisf.
ettiono falbis oc saa Vera etfibi forbi hund enede e eteib som heede ettoshe
oi Druaners etulsf/ fordt det stob pan en etsiosb: Vaabuers sand oc Sord;.
.ten VGanben er orbens Regn oc agel: tem Orioque etibes Sos Miaane/
Vsab etloni or Anre. Atange et iosob taloes mevo et Xrb et flallbborg: Scur
Dosfr Cagrot? Vulst.
Clypeus appellari potest Navis Ullerl, quod navem possideret nomine
stlolibur; Pavimentum Hrugneris quod clypeo insisteret; Regio vel terra:
ara

p.380
armorum; se: arma sunt pluvia et grando ejus Tertae: Item Sol, luna, to-
lium, splendor, Ager navium militarium. Scuta multa conjuncta stfalio
borg dicuntur: Item, aula, tectum, paries, pavimentum.
snicouniactar tialbarHesfienbur saman nesiummisyilibat veggs o hiug.
ust) peggmarder til Stegaiumm.
Aeigenput tt ab etes Olaffs ettipa etoolat. Roba Rafur sem Cinav A
S) lyrtungs sem Refur q. arpar ettips.:
etanga et vm vnga Wlar ettips med fulus that er samnagsa etiglur ssy-
out dutabar riiba sia Vlabrungnis. Hillbat Dies.:
Vaua ord/ thunab a fornum styube var tijtt ad striffa Rond sum erVau-
gut var fallabut / og eru vidb thanm vaug stissber tenber.:
ettcirn ester. etteenernes tafine.
Lapidum nomina.
9 Suiis Sindri etisiui Vivivils Viecter s9gher 197too”er etiuin-
gut Sinna Silex.) I
eteinar fennast Sent Sardari etiõsfari Vatna Qmesds og tis aita
Sarbarheita. Salla. ma pann Sfyiarta Sardar/ etiõffar ?yul edur etyli:
Gestarhael Senrigulsig Dus/ sSandsr ets etoeelr Qperga og Sortna etram
Dambis oget ola: etos eba Vprii cour roi Stipa caitasmu-1iifstasics
ctu gnster/enn eteip et1eind.
etceene tasvis ocsaa Sordsnsasfocoos Vandes oo9mes Veenroc sores be
pen tis alle Sorbens Stasine. ettcen talbis Jordens oc añtveds siric/ Ksob
oc etsse: quienriguisfe faste QVdaand; vergenes oc Jotneg yugsandiet be:
Dambis oc Solles gtundella ettabe: ettibenes oc VSulgtrs etSol lans/
argi ssorors foroum ?jo bsesfoc Voger oo etfibe malebe med Sarstociglort
1 teen. i:
Appellantur praeterea olsa Terrae, maris, Ymeris, referunturque ad omnia
terrae nomina. Dicitur etiam lapis cor, globulus, sphaera, et pomum tetrae
et maris; Retinaculum Fenrisulsi, Domus, Regio, sedile, sedes, aula Nano-
rum et Cyclopum, (qui saxa dicuntur inhabitare); Pernicies Hamdi et sol-
li (qui lapidibus obruti sunt); Sol, splendor, ornamentum Navium et libro-
rum (qvia libri olim illumininabantur et naves depingebantur colore ex la-
pide confecto). I
(o) huart siõ sast vin snertuvrCi magnodist Vragna Votar etõs that
ce Suar SVenvargs huian marget. Slaua senn fytua biugee folidat negg at
scaaiums Gtaroel feygt Styroet/Gelii stits ab velsi. j
‘sc ae (b) O8
;.--
- - -

p.381
(b). Oi stos pomutum vib cagat hiartal Herpsinestut- av Snsiner Waa
C freisti Snutu sosna Ssifopein 8ibrusteini,
(, ettorba var tot faro s gtarbveine 2rarhreti l
- Tiooigjur. (c) Arnor. (a) Ormur et16etsfi. -. a
p.0
etpioto Tosi. etpius Rospur. HaRorim
9 BafsflathumnerZheita War argrataretpaf
Nomina a)..
8 ori 9biguti Suibul giervit Sent etplor gatu - Sitr
Romphaea, Sarissa, Verunia, Geus sive Geum solo ferro constans,
Lancea, (Materis) besi- Triphorum Frameas. Sphata; Sica, Runa a lata.
cuspide, Tragula.
In Rhythmis Veterum hastile Taurus appellitur.
SRnaa Myct brece mursa Qttans tyar er tytar fos wrgta0n ofunm
piot er Qun fallao sem Reffur q9:
Cisfiunbost ab seica. oi
KKK
q (a oum rtabrnargad I I I I
. I
M ]et.
MM E
SHESSMIMSSS
S---
CECoxss paxn
.0 - - -
.. I I I.
KKK
- 1 -... -:... I
KKK
Rr.
- M. 4
nivoma. proeii Chipixtonis- l
am Emar dar Vrysial Vaetausf et sfarsasa s gotrabi gelur- n
Sagarum. Nomina.
Siolvori etetouri Setnpsart etletta etyla etlumral eteelal. rymar-
Gumar etcstitiar et ornitannal etiasy etneip i etrepta et sia svsitrro-
tinn/ Dalas ycinaiiaptar Hornhrugal Hardareny Rindia nebrasfolgu-
brupuri aetungaerouri Haral Hettial ytias Sarnsarar Pmat Soiola s-oene
glumraiSmgerdurs Satnvidia fratai scsaanol sindr seits Seirvor 817ar
dopinnfingras staurni Deargerbur Nunnharpa) ireridas siarum/ v1
luqbragoa Qtogut/ Rumaesiia, etunn/ Spbvor l Strictias Speipiifalloa.
anninanisoo ghirbere
KKK

p.382
T aat ma falla Hagh ets Regni eteur Sos Augna stinnal siyta.
unga et folluo etverb mass og ?unne / eon Kõsffur vtuns cha /
et eaum.
Tunge faldeg Taleg oc Nunds etverd Ordeneg CwDienistepige.
Lingva sape appellatur gladius sern onis, et oris; Item serva verborum.
Snnur heita stun. um Srit epa et fer OQrba euns og Sunau.
i 9 Ccuber hecoer Ordeneg iunds oo cungent et: scene/ etmnasteene-
esser ae fer.:
Dentes, lapides, Capilli, scopuli verborum, oris et lingvae etc.
SSASSUGGGMMMSUSSSM
UQopna Keuniugor. Gaabuerg Qruie. Armorum
appellationes.
Oun stal fcuna ti fdius Vrustur o3 Walmena o8 Herfonga.
8§ SBaaobnes haffoct deris Stasfne aff Obin stigisfeig ns Gudbimbders:
oc ftemper.
Omnia arma ab Odino, praelio, Deabusbellorum et Athletis denomi-
nhantur.
Sogqavopn Dyar om etperd/ fallast et sbar SdY o8 Venia vib Orar.
OGaaben/hyor med sting echus giffolgisom ere yct oc etvetdi taldis etan-
seneg) id oc lob-
Arma gvibus ictus et verbera infliguntur (qvalia sunt secures et Enses,)
appellantur ignes et sangvines vulnerum.
saavopn eru frend ul Qrma on Jsfa.
Cpiungs: Vaaben raget derig stafsine asf Orme oc iste-
Hastilia ex vermibus et piscibus appellationes trahunt.
etftativopn eru ming fendy ti halaev dryfsu oque Rotu.
fastevaaben hasocr deris Stassne af Hagell etto frrean oc etener.
Missi'ia a giandine, nive, nimbis, imbribus denominantur.
Oopn rhav stendur medal sõta Mtanni seiter SvrEo coa Vrandur og perllurrum
etperde hettum.
Arma deinceps appellantur ignes et virgae Hiadningorum.
Stem Dcsiftripurithob stal senna sorotarourio? ossum heitum. Sagvopna o9
stotvopnal tenna ma thab Sverd vib RWagar Kylles Aefyru eba hlounseba hraeras
calla ma Vrandin Qrm eba Sissabolg i. coa Sotun hus dra VGurparing.
Qurbarbyr m faa Craudi laun eha ssybur eba vmgierb haull e0a hirdisu:
sheirum fista.
st. Ru-

p.383
Reguls.
et? huad sen obru bybur offeytii n ma folla teaul eba galgn thess er inin-:
no n ita og laegra blut ber ber.
Wetur heiter 0interhieder. Hyems
appellatur
Snut Binbosuase s Angur/ fotibane Ottual protyomas etut og etsttjo
Snugia. etsgur gradbes, ar sypann/ seun Sot. Shranoheime. THiõo vele
thiinar. nir/ thann Orm trega (o: Vetur) sannar.
õiinbs vals etonisnger et iuge Ormenes VGVnibergang ugseties strib oc
etsendighto. etnetfaibis ocsan Qrmenes Veroffoels.
Filius Vindsvali, Maetor, morbus. pernicies vermium; Tempestas, cala-
mitas et angor avi avium. Nix etiam tristitia vermium dicitur.
Q0Viubur heiter. giuv heeder. Ventus
KKK
appellatur.
Onut. tormiong Vrober W, 9c6 ettve brictue/. vibar ftade cha vani/
a8argur husas ??ibat o seglar etsnggur (a).
. gotniote eton/ etqges Srober ibs V YveE TSraeres ade etser
gorbarssocsses Ttoeers oc etegsers Vgilbdlur.
Filius Formoti, Frater Aeqgeri, ignis fractor, Damnum arborum et inte-
ritus, Fera domorum, lignorum, velorum.
Dinbo lxite
Sindut õeburnbent/ lan Quurso rabs8 sue Vpr et ormuri etolas
Sull fKylia 1ryo etiõst: etidlbur.
() sa) etmng quod nu nubes bes disjiciendo iendo fenestret.
PQibar glie. VBustiraer fasbes. Frutex vel
Sylva appellatur
j ?§ Sb stes cenna thatas cour shang Vreetus S) õsa og hinbat conr Sotbut:
DV, iorg oc nffalafa Thore: Stom Roõt Cpla og Aonis.
orooens Tang: tem ChOrs Hiclp oc hans sjsf8 Vi ffocre.
Alga terrae: Item auxilium Thori et ejus vitae largitrix..
ABargo peite. Vilbe Diurg Nosine. Ferocium Ani-
ESSSSUBSSSSIBSSU
malium nominasunt
any. Qussfur/ Smuri ymeri etystyr Genrir SeetisGenter: eibingi
ecvvimer Kinti urli o‘ s;sbnt etsammil argjnia 9iguri proisa/

p.384
ofargal etadyy/ Hicini Hiobarburet aulitinne maet ulul. VSarg ma
tala Trollfonu hest og neffna huorn sem vill. Myth: 43.
Rasfur V1i Vib etsel arderdiurieticiquirescienyer: Vis?eS Stasre-
ne ere Neiidniges et hyoer visb: Diur som findis van Vicrge 9visbe Aiurs Veo-
peti etspoiuraCSisfinde: Danther fiuri Viosvrin Vyffel Viorni tarfan.
Ct hxre viio fiut falois Teolotones proHest. Myth: 43.
Corvus, Lupus, Onager, Pardalis, Geyr e, etc Nomina Luporum sunt
ieibimgil qvaevis fera montana, Ferarum mater, Alce, Lupa, Panthera, Aper,
Bubulus, Rhinoceros, Ursus, Cercopithecus. Fera quaelibecrecte appel-
latur equus Sagae. My; 43.
sugi fõab.
atgs par Rtunnurs that er margann/ men etterber stace et verdi..oiit
aurtiba earfar minn roteiun Rat õita. sHcibnigta sseit hungri Hãtgito-
ber naut sata. Oranar rouo Ocamut et Smrt. etcet Virfurt val dreca.
- H: iis ila a
Witheiter. Dibenstas becder. Scientia
appellatur.
pete. efo ettliuigut: tinut 128dunt prasinoi: stuinp sougsaeisj
DBWagunsc/ Orospecti eteorungstapur.
Siiscomiotano gorssanvsrhutemmassstceningritaleniio egissio
bom/ Poeteris etsfne tii at tale smuder Qppersighto.
Sapientia, consilium, intellectus, memoriae; epinio, logenti, Pruden-
tia, Pocsis, scite loqvendi facultas; praestantian
MMMMM -.
KKK
Whnoerhyguia giter. Gubcrunbighio folbes.
Dolus appellatur-
sarubi/ 5sard Vrygo Wiclrabis Reidl.
etpiigi ettrympis Vcprugeris Topnieo?ede.
Fraus, simulario, fallacia, fraudulentia, impostura, versutia, cal--
liditas, insidiae, Irae.
Wreheiter. Oxe talbeg. Bos vocatur
QsStvatur/ Oriunt etbyati Rautar Hiidut Whall Soruunteuri sy1
minbriõtur ettusfut: etnelstis Apsi Aubungnt.
- - t
Sbrymscion hoalur isornumm 8ysum-- /
ghqang-

p.385
ping eour Thara ind falla. Tang fand fasdes.
Quaelibet Alga marina appellari
paotest j
Otag eoa etõa etiõfar og quiloruss epa etfcrial etnig etiofar. aso
veie/ ettrandiidbernes oc etserenes etru et ovetng. Gramen, Syl-
va, Pratum Maris, Littoris, et scopulorum.
EESASMSS K
---
His vitiis quicunque Syonius asfluit hures,
Et furias Erebi perniciosus amat:
Eddica perturbent hunc Jormungandus et Hela
Monstra, quibus longe mitior Hydra fuit.
FINIS.

p.386
MENDAe TYPOGRAPHIOCAe.
Raefat. lit. E. 1. pag. 2. in margine. Gymnamensia tria lege Gymnasia tria. ibi-
Phnis L. 2. in margine: Rabbini apud Hebraeos, dele. Ibidem lit. L. 3. lin. 11.
ab ult. ipsis l. ipsius. Pag. ult. Praefat. lin. 2. adjunximus l. ajunxi.
Eddae Snorron lib. I. cap. in Lat. lin4. jugi l. iugis. Cap. 3. Island. lin. 4. B uf.
nabist l. Ojafuaudest. lin. 15. etpefteume. I. et pefenue. lin 37. Robde, l. Rubu. lin. 79.
tumãtin. I. tumnatiu. In. 92. fundar, I. funtnar. Cap 3. Latin. pag. 3. lin. penult. pera-
raretur .l. peragraret. pag. 9 lin. 8. determinavit, l. determinabverit.
Mythol. 1. In. 7. lautum .l. latum. Iin. 9. Constitueruntque l. cunstiterunt.
Mythol, 2. In. 5. in forma, l. forma. lin. 7. hominum.), hominem. lin. 10. ex auratis.
l. auratis. lin. 10. ind. ctum .l. obductum. lin. 11. praensitando. I prensuando. lin 4. ab
ult est Jcita qvonium .l. est scitu qvoniam ibidem lin. 3. ab ult. cautas .l. cautus. pag. 3.
lin. 7. in Mythologias .l. Mythologias. Ibidem lin. 8. Mythologia. I. Mytholaigia.:
Mythol. 4, Islan: lin. 8. 5011t. I. Syrst. Mythol. 4. Danic. lin 4. cam I cum. lin. 11.
mange Aber .l. manoe Ot ends Abbet. lin. 24. Rimfprost. VHcn .l. ft imyrost ben. lin. 29.
2ssse Ting grummme .l. 2se etmng vaare grumme. lin. 32. etaa at smoeltis .l. fad at fim-
frosten smaeltebis. Mythol. 4. Lat. lin. 11. ad aliam, l. ab alia. In notis ad lit.. dicit.
L. dicitur. filium .l. filits. IM
Mythol. 5. lin. 5. qvatuor. Amnes .l. qvatuor Amnes.
Mythol. 6. pag. 2.sio. t4. Dimes Pmes hipoc. l, Or mes hsde.
Mythol. 7.lin. 5. et visum dederunt .l. et visum: dederunt. lin. eadem: et nomina
Marem .l. et nomina, Marem. Myth. 10 in not. lit. d veneticis .l. veneficis. lit .f. Sa-
turatur vita, morti vaticinorum .l. Saturatur vita morti vicinorum. Ibidem. exercitium.
l. exercitum .i.] I
Myth. 9. fcubet. I. pinbe. Myth. 9. Lat. in notis. ad lit .b. fractus l. factus.:
Myth. I4. Island. pag. 2. lin 6. Wrennenum .l. Sruunenum. Myth. 14. Dan. pag.2.
lin. 3. fororbnis .l. forrobus. Myth. 14. lat. lin. 10. eviensa .l. xtensa. lin. 32. per fron-
des .l. frondes. In not. ad lit. L. lin. 14., oriunda .l. oriundae lin. 15. et Favnis .l. ex
Favnis. lin. 20. maleefficiunt, l. malae efficiunt, lin. 25. circa tatera, V circa latera lin. 26.
Suptus, l. subtus..
Myth. 15. Lat. lin.. Diversae .l. Diverse lin. 31. vocetur, I. vocatur. Myth. 18. Lat.
lin. 6. et si vaticinetur .l. etsi non vaticinetur.
Myth. 19. lat. lin. 13. referri .l. referre. In not. ad lit .d. extructus .l. extructas.
Myth. 20. Dan, lin. 5. bet lag .l. ben Plag. lin. 9. s ao inveent .l. fra urveeue.
Myth. 21. Lat. in not. ad lit .h. lin. 5. lingvens, l. lingvens. In not. ad Lit. I. lin. 8.
vam absque illis tribus .l. qvam absque illis, tribus. Myth.22. Issand. lin. eignar .l. tiignar.
yth. 26. lin. 11. aulum. I. aulam, Myth. 27. lin. penult. Disfoc. I. Qssur. Ibid, lin.
ult. thribea .l. thrieta. i
MIthol 29. lsland. lin. 37, harbag .l. harbara. Myth. 30. lin. 19. pependit .l. parpen-
dit, ibidem lin. ult. arit. I. aut.
Myth. 31. Dan. lin. penult. ijlelftate AERrig .l. ibtesssais t Aerig. Myth. 31. in not ad
Lit C promant .l. pronunt.
Myth.35. in not. ad Lit. a habent potium .l. habeant potum: Ibidem aqvam. Laqua-
ne in. Ibidem in notis ad Lit .k. circ, fin. Xystam .l. Xystum. Ibidem ad Lit. I fragilem:
considentes, l. fragilem considentes
Myth. 36. lin. 25. dilata estq, l. dilataq, est. Myth. 7. lin, 2. Navi, l. Nani. lin. 5.
vero uti. I vero ea uti.
l Mytuas.

p.387
Myth. 38 lin. 16. mancipata l. mancipatos. lin. 30. hominum I. hominem. lin. 36. in-
terrogarit .l. interrogavit. lin. 55, adhuc. I ad haec, In net. ad Lit a. lin3. locum. Thorus.
l locum Thorus ibi l. lin. 12. si qvi l si qua. H
Myth Lat. 30. lin. 1c. alerum, l, alterum, Ibidem in not. ad Lit .a. lin,. inboitum.
l, introitum. lin. 19. aula, l aulae.::
Myth. 40. in notis lin. i15. tertum. tertium,.
Myth. 41. Lat. in not ad Lit a pag 4. lin. 4. venturus, l. venturos, Ibidem lin. 7.
meter .l. me ter. lin. 1. Ha erant .l. H.aeecerant. Ibidem in not. ad Lit .c. borgoneo .l. Gor-
goneo: Nythol. 42. Dan lin 20. caver .l. effoer.
Myth 42. Lat. lin. i6. robust .u. I robustam. ibid. in not.ad Lit. a, lin. 1.offeret .l. ogerret:
M7yth 43. Dan lin. 24. onug .l. taug. lin. 25 .c. stiob. L oc stiob. Myth. 45. Lat. lin. 7.
Aa. VAsae: lin. 22. virgultam .l. virgulam.
Myth. 46. Lat. lin. 22. ex duo .l. ex duobus. lin. 25. praehendit: l. prehendit. Myth. 47.
Lat. Iin- 5. summentes .l. sumentes.
Myth. 48. Dan. pag .a. lin. i1c. ab ult asf ba. I. arf Sng. lin.8. ab ult. sibille .l. ibyllae-
Myth. 48. Lat. Ibidem. in not. ad lit .m. indignantur de Astri .l. indignantur Deasiri .p.2.
lin. 10 ibidem. lin. 23.gressu l. gresfum. ibidem pag. seqv.lin. 1. metuo, l mortuo. Myth.
4, pag. 2. lin. 12. habeas neminem l. habeas: neminem
Myth. 50. Lat, lin. 9. confessorem .l. consessorem. Myth. 51, lin. 11. amba, tauri .l. am-
bas tauri. Myth. 52. Lat. lin. 12. reconsiliatio. reconciliatio..
Myth. Lat. 54. lin. 4. atter.l alter. Myth. 55. Lat. lin. 5. incalescente .l. incalescenti.
Ibidem in not. adlit .b. lin. 7. praevalerit. I. praevaleret, lin. 12. invitabann .l. invitabant.
Ibid. in not ad Lit g. lin. 4. aeqve .l. eqvae.
Myth. 57. lin 6. Serratum l. servatum. lin. 29. columne .l. columnae. Mytli. 58. in Tit.
Aeqgeris, l. Aegeri. Myth. 59. lin. 5. praetiosissimas .l. pretiosissiimas. lin. 14. desisierit .l. de-
sisteret. lin. 36. lin. 43. obtilit. I. obtulit: ibidem in not, ad Lit .e. sii, l. fi Myth. 60. Lat.
lim. 14. 15. est. Cum .l. est, cum.
Mythi, 61. Dan. lin. 1. ii .l. til. Myth. 62. lina2. Discendentibus .l. difcedentibus lin.291
dejeci l. dejici. lin. 43. portionem. I. potionem.
Myth. 65. lin. G. erat l. crant. Myth. 71. lin. 1C. qvod .l. p0. ibidem. ut .l. at,
Myth. 72. Tit. 5 ofiner .l.Sosiner. Myth. 72. lin. io. exploratus est .l. exploravit. lins6.
eQvitãvit tum .l. eqvitayvit, tum. Myth.78. linao. asplets conferam isti .l. assoles conferamz.
isti. lin. 13. Clarissimum .l. charissimum. j
Eddae Snorron. lib. 2.
De Tropicis Notionibis .l. de Tropicis notationibus.
t ofsu Ovens num 8. vis Gcrmand .l. fris et permand. Securus .l. Securis. num. 82..
Sonens .l. Sonans. num. 122. Aqulinis. Il. Aqvilinis. num. 125, fabinsigoi I. Sabinbigvi.
Ghpar heite. lin. 3. ab ult, tauma .l. taumu. Hoalfista t osin. in not. ad Lit. C. ctorum.
Licetorum. pecularia .l. peculiariaae.:
Sugar heite. num. 10. shsrommer .l. 3putonmelse. num 11. Dibenttib. I. Didenstah-
aeapyinnur feite .l. Opinnar heite. I
Solusps.
Stroph. 43. hart eri henne. Libart ext heime. Item in Notis lit, n. ad Strophi 50. ?.
et bsuast .l. etosuast. b - 3Strop 59. m
In Voluspae versione Latina.
Sitroph.34. perfidem .l. perfidum- j
Ipnot. ad Stroph, 48. lit, ?. lin. 25 in Aeddae Samundi l. in Edda Semund.

p.388
In Voluspae notis scriptis Gudmundo.
pag. 1 lin. 10. Olai Magni .l. Magni Olai. lin.4. ab ult. concidis .l. coincidit pag..lin.10.
vaticiniata .l. vaticinata. lin 13. refellem I refellam. lin. 19. reperietur, l. reperitur. lin. 9.
ab ult. miror .l. moror. pag. G. lin G. ab ult. huttust. I tuotne pag. 7. lin. 21. erudiendo.
l, erudienda. pag, 8. lin. 7. ab ult. crepedenes .l. crepidines. pag. 9. lin. 4. etvarrighange.
I. etvarris hauge. lin. 10. ab ult. semetis .l. sementis. lin. 6. ab ult. attolleus. I attolles lin.
sequ. non .l. nam., pag .u. lin. 4. ab ult. hebrae isisch. l Hebraeis Isck. pag. 14 lin. 11. vati-
dicam .l. Fatidicam.
KKK
SDuaavamaal.
Stroph.1. rig et Esca. I- friget esca: in not. ad Lit .e. ponus. I. cena: (wna). L (coena):
Itur .l. icem. Stroph. 17. ille. l illi. in not. ad sign, * aculis .l. oculis. Stroph. 23. ipsa .l. ipse.
Stroph.26. frnste. ln frcista. Seropha 28. incolet .l. incolat. patelt icet. I: patet licet. Stroph.
29 triduonus. l-triduanus, Stroph. 42. pessumit .l. pessum it: Stroph. 51. disperdentem bo-
na .l. disterdentem, bona. Stroph.44. plane .l. pane. Stroph.54. in not. ad sig.* eiametro-
I diametro. Stroph. 75. verbaba .l. verba. Stroph. 84. thororeperi l. thoro reperi. Stroph.
89. possit, animus ejus alias agens id .l. possit animus ejus aliud agens, id. Scroph. 104-
Novyigia .l. Navigia; Stroph. 107. vinultarum .l. virgultorum. Laetum .l. Lethum.
Runa Capituse. I
Stroph. 8. thunubur. la thunnbur.
In Gudmundi notis ad Cap. Run.
Pag. 2: lin. 12. novaculum. I. novaculam. lin. 30. nemine .l. a nemine, lin. 33. his: l. in
bis, pag. 3. lin. 5. insidiatur .l. insudiator. I
Reliqvas Lector ipse facile corriget.